Νομός Λακωνίας: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
CHE (συζήτηση | συνεισφορές) Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας |
CHE (συζήτηση | συνεισφορές) Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας |
||
Γραμμή 1:
{{coord|37|22.5833|type:adm2nd_region:GR|format=dms|display=title}}
{{Περιφερειακή Ενότητα
|όνομα Νομού = Νομός Λακωνίας
|Περιφερειακή Ενότητα = Λακωνία
|έμβλημα =
|λήμμα-έμβλημα =
|χάρτης = Nomos Lakonias.png
|λήμμα-χάρτη =
|χάρτης2 =
|λήμμα-χάρτη2 =
|Χώρα = [[Ελλάδα]]
|Πρωτεύουσα = [[Σπάρτη]]
|Γεωγ. διαμέρισμα = [[Πελοπόννησος]]
|Περιφέρεια = [[Περιφέρεια Πελοποννήσου|Πελοπόννησος]]
|Δήμοι=20
|Αντιπεριφερειάρχης=Αδαμαντία Τζανετέα
Γραμμή 25:
|Ταχ. κώδικες=23* **
|Πιν. αυτοκινήτων= ΑΚ
|Ιστοσελίδα= http://www.lakonia.gr/
}}
Γραμμή 57:
=== Πελοποννησιακοί πόλεμοι ===
[[Image:Lysander-Sparta.jpg|200px|right|thumb|Λύσανδρος]]
Ο [[Πρώτος Πελοποννησιακός Πόλεμος]] ([[431 π.Χ.]]) είχε ως σημεία καμπής την άλωση των [[Πλαταιές|Πλαταιών]] ([[427 π.Χ.]]) από τη Σπάρτη, την παράδοση της [[Πύλος|Πύλου]] ([[425 π.Χ.]]) στους Αθηναίους, τη [[Νικίειος Ειρήνη|Νικίειο Ειρήνη]] ([[421 π.Χ.]]) και τη [[μάχη της Μαντινείας (418 π.Χ.)]]. Η νίκη του ναύαρχου [[Λύσανδρος|Λύσανδρου]] στους [[Ναυμαχία στους Αιγός Ποταμούς|Αιγός ποταμούς]] ([[405 π.Χ.]]) θα δώσει τέλος στην πολύχρονη διαμάχη ([[404 π.Χ.]]) και θα οδηγήσει σε ταπεινωτική ήττα των Αθηνών. Ο πόλεμος, η είσοδος του περσικού χρυσού, οι κοινωνικές αλλαγές που συντελέστηκαν και η χρησιμοποίηση μισθοφόρων άλλαξαν αρκετά το τοπίο στη Σπάρτη.
Εν τω μεταξύ, η Σπάρτη θα στείλει στη [[Μικρά Ασία]] στρατό κατά των [[Πέρσες|Περσών]], του οποίου θα ηγηθεί, μετά το [[396 π.Χ.]], ο βασιλιάς [[Αγησίλαος Β΄ της Σπάρτης]]. Παράλληλα, οι [[Αρχαία Βοιωτία|Βοιωτοί]], η [[Αρχαία Κόρινθος|Κόρινθος]], το Άργος και η Αθήνα θα συνάψουν αντισπαρτιατική συμμαχία. Θα ακολουθήσει ο [[Κορινθιακός Πόλεμος]] ([[395 π.Χ.]]-[[387 π.Χ.]]), κατά τη διάρκεια του οποίου θα χάσει τη ζωή του ο Λύσανδρος και θα ανακληθεί ο Αγησίλαος. Το τέλος του πολέμου θα έρθει με την [[Ανταλκίδειος ειρήνη|Ανταλκίδειο]] ή Βασίλειο ειρήνη ([[387 π.Χ.]]) και τη συνεργασία Σπάρτης-[[Περσία|Περσίας]].
Την περίοδο αυτή θα επιτραπεί η πώληση του κλήρου που αναλογούσε σε κάθε πολίτη, με αποτέλεσμα τη συγκέντρωση μεγάλων εκτάσεων στα χέρια λίγων εύπορων κατοίκων. Αυτή η νομοθετική αλλαγή θα οδηγήσει σε λειψανδρία και, στη συνέχεια, στην αποδοχή ως πολιτών περίοικων και ειλώτων.
Το [[382 π.Χ.]] ο Φοιβίδας θα εγκαταστήσει στη [[Αρχαία Θήβα|Θήβα]] λακωνική φρουρά και θα εκδιώξει τους δημοκρατικούς, για να ακολουθήσει η αντεπίθεση των Θηβαίων και η συντριβή της Σπάρτης στη [[μάχη των Λεύκτρων]] ([[371 π.Χ.]]). Η μάχη αυτή κατέρριψε το μύθο της αήττητης Σπάρτης και οδήγησε στη σταδιακή συρρίκνωση του κράτους της.
Η επιδρομή του [[Επαμεινώνδας|Επαμεινώνδα]] και η απώλεια της νότιας Αρκαδίας και της Μεσσηνίας (με την ίδρυση από τους Θηβαίους της [[Μεγαλόπολη|Μεγαλόπολης]], της [[Μαντίνεια Αρκαδίας|Μαντινείας]] και της [[Αρχαία Μεσσήνη|Μεσσήνης]], το [[367 π.Χ.]]) επέτειναν αυτή την τάση, η οποία δεν αντιστράφηκε με τη [[Μάχη της Μαντινείας (362 π.Χ.)]] και ορισμένες πρόσκαιρες εδαφικές επιτυχίες.
=== Οι Μακεδόνες στο προσκήνιο ===
[[File:Sparta-02.jpg|230px|right|thumb|Νόμισμα που απεικονίζει τον Κλεομένη Γ']]
Εν τω μεταξύ, εμφανίστηκαν στο προσκήνιο οι [[Μακεδόνες]], οι οποίοι μετά τη [[μάχη της Χαιρώνειας (338 π.Χ.)]], περιόρισαν ακόμα πιο πολύ τη Σπάρτη. Η απομόνωση της πόλης ενισχύθηκε όταν αρνήθηκε να συμμετάσχει στο πανελλήνιο [[Συνέδριο Κορίνθου|συνέδριο της Κορίνθου]] που οργάνωνε τον αγώνα κατά των Περσών. Και όταν εξεστράτευσε ([[331 π.Χ.]]) κατά της φιλομακεδονικής Μεγαλόπολης, ο [[Αντίπατρος]] τη συνέτριψε, αναγκάζοντάς τη να πάρει μέρος στη συμμαχία.
Κατά την [[Ελληνιστική περίοδος|ελληνιστική εποχή]] η Σπάρτη θα προσπαθήσει να ανακτήσει τις χαμένες της δυνάμεις και θα εμπλακεί στις διαμάχες των επιγόνων του [[Αλέξανδρος ο Μέγας|Μεγάλου Αλεξάνδρου]]. Θα δεχτεί αρχικά την επίθεση του [[Δημήτριος ο Πολιορκητής|Δημήτριου του Πολιορκητή]] ([[295 π.Χ.]]), που διέλυσε το λακωνικό στρατό στη Μαντινεία, και στη συνέχεια του [[Πύρρος της Ηπείρου|Πύρρου]] ([[279 π.Χ.]]), ο οποίος έφτασε με τους ελέφαντές του μέχρι την κοιλάδα του Ευρώτα. Δώδεκα χρόνια αργότερα, η Σπάρτη, η Αθήνα και ο [[Πτολεμαίος Β΄ Φιλάδελφος]] θα πρωταγωνιστήσουν στο [[Χρεμωνίδειος πόλεμος|Χρεμωνίδειο πόλεμο]] ([[267 π.Χ.]]-[[261 π.Χ.]]) κατά του [[Αντίγονος Β΄ Γονατάς|Αντίγονου Γονατά]] της Μακεδονίας. Η εδραίωση της [[Αχαϊκή Συμπολιτεία|Αχαϊκής Συμπολιτείας]], στη συνέχεια, θα διαμορφώσει ένα μόνιμο αντίπαλο για τη Σπάρτη.
Το β' μισό του 3ου αι. π.Χ. αρχίζουν να κόβονται νομίσματα και αρκετοί Σπαρτιάτες να υπηρετούν ως μισθοφόροι στη [[Σικελία]], στην [[Αρχαία Αίγυπτος|Αίγυπτο]] κ.α. Την ίδια περίοδο θα δρομολογηθούν οι ρηξικέλευθες μεταρρυθμίσεις του βασιλιά [[Άγις Δ΄|Άγιδος Δ']] ([[243 π.Χ.]]-[[242 π.Χ.]]), που είχαν ως οδηγό τη Ρήτρα του Λυκούργου. Αρχικά δεν στέφτηκαν από επιτυχία, στη συνέχεια όμως εφαρμόστηκαν βίαια από τον [[Κλεομένης Γ΄ της Σπάρτης|Κλεομένη Γ']] ([[236 π.Χ.]]-[[222 π.Χ.]]). Ο ίδιος με τις νίκες του θα επαναφέρει τη Σπάρτη στα όρια του 4ου αι. π.Χ. Όμως οι Μακεδόνες, με επικεφαλής τον [[Αντίγονος Γ΄ Δώσων|Αντίγονο Δώσωνα]], θα νικήσουν τον Κλεομένη στη Σελλασία (222 π.Χ.), υποχρεώνοντάς τον να καταφύγει στην Αίγυπτο. Αυτή η ταπεινωτική ήττα θα σημάνει την αντίστροφη μέτρηση και για τις μεταρρυθμίσεις, αλλά και για το θεσμό της διπλής βασιλείας.
Τα επόμενα χρόνια θα σφραγιστούν από τον [[Μαχανίδας|Μαχανίδα]] ([[211 π.Χ.]]-[[207 π.Χ.]]) και τον [[Νάβις|Νάβι]] (207 π.Χ.-[[192 π.Χ.]]) -οι οποίοι ονομάζονται "τύραννοι" επειδή δεν ανήκουν στα παλιά βασιλικά γένη- από τις τριβές με τον [[Φιλοποίμην ο Μεγαλοπολίτης|Φιλοποίμενα]] της Αχαϊκής Συμπολιτείας, την ήττα της Σπάρτης στη Μαντινεία (207 π.Χ.) και τις αναδυόμενες επεκτατικές βλέψεις της [[Αρχαία Ρώμη|Ρώμης]].
Το [[195 π.Χ.]] οι Ρωμαίοι, με ηγέτη τον [[Τίτος Κόιντος Φλαμινίνος|Φλαμινίνο]], θα πολιορκήσουν τη Σπάρτη και θα καταλάβουν το Γύθειο. Παράλληλα, η Σπάρτη θα χάσει 24 παράλιους οικισμούς της Λακωνίας, που θα συγκροτήσουν το Κοινό των Λακεδαιμονίων, και θα προσχωρήσει τελικά στην Αχαϊκή Συμπολιτεία (192 π.Χ.).
=== Τα ρωμαϊκά χρόνια ===
[[Αρχείο:Nomismata.JPG|thumb|right|Νόμισμα Λακεδαιμονίων 250 π.Χ.-30 π.Χ., με την Αθηνά και τον Ηρακλή στις όψεις]]
Μετά την οριστική επικράτηση της Ρώμης ([[146 π.Χ.]]), η Σπάρτη θα εξασφαλίσει αρκετά προνόμια και θα γνωρίσει ιδιαίτερη οικονομική άνθηση. Αυτό δεν άλλαξε ακόμα και όταν τάχθηκε με το μέρος του [[Μιθριδάτης ΣΤ΄ Ευπάτωρ|Μιθριδάτη]] στη σύγκρουσή του με τη Ρώμη.
Μάλιστα, η βοήθεια που προσέφερε ο Λάκωνας Ευρυκλής στον [[Οκταβιανός Αύγουστος|Οκταβιανό Αύγουστο]] στη [[ναυμαχία του Ακτίου]] ([[31 π.Χ.]]) είχε ως αποτέλεσμα την προνομιακή μεταχείριση της Σπάρτης αλλά και του [[Κοινό των Ελευθερολακώνων|Κοινού των Ελευθερολακώνων]], το οποίο είχε εν τω μεταξύ προκύψει από την αναδιοργάνωση ([[22 π.Χ.]]) του Κοινού των Λακεδαιμονίων.
Κατά τις δύο πρώτους αιώνες μ.Χ. οι λακωνικές πόλεις θα εξελιχθούν σε σημαντικά ρωμαϊκά κέντρα. Θα χτιστούν αρκετά νέα κτήρια, θα αναβιώσουν παλιές τελετές, θα θεσμοθετηθούν νέοι αγώνες, αρκετοί Σπαρτιάτες θα αποκτήσουν δικαιώματα Ρωμαίου πολίτη. Οι περιγραφές του περιηγητή [[Παυσανίας|Παυσανία]], που επισκέφτηκε την περιοχή γύρω στο [[155]], δίνουν μια εικόνα από τα χρόνια εκείνα. Ιδιαίτερα γενναιόδωροι προς τη Σπάρτη θα φανούν ο Αύγουστος, ο [[Αδριανός]] και ο [[Ηρώδης ο Αττικός]].
Το [[267]] η περίοδος της ηρεμίας θα διακοπεί βίαια. Η Λακωνία θα λεηλατηθεί από βαρβαρική επιδρομή [[Έρουλοι|Ερούλων]], η οποία θα καταλήξει σε κατάληψη και καταστροφή της Σπάρτης. Η περιοχή, όμως, θα επουλώσει τις πληγές της. Μάλιστα, όπως, πιστοποιεί το "Έδικτο καθορισμού των τιμών" που εξέδωσε ο [[Διοκλητιανός]] ([[301]]), θραύσματα του οποίου βρέθηκαν στις Γερόνθρες, στο Γύθειο και στο [[Οίτυλο]], η Λακωνία θα συνεχίσει την οικονομική της άνθηση. Παράλληλα, θα αναπτυχθούν και οι πρώτες χριστιανικές κοινότητες.
Η τελευταία 25ετία του 4ου αι. μ.Χ. ήταν εξαιρετικά επώδυνη για τη Λακωνία. Πρώτα ήρθε ο καταστροφικός σεισμός του [[375]], που έπληξε όλη την περιοχή και βύθισε αρκετές από τις παραλιακές πόλεις του Λακωνικού κόλπου. Αργότερα θα ακολουθήσει η επιδρομή των [[Βησιγότθοι|Βησιγότθων]] του [[Αλάριχος Α΄|Αλάριχου Α']] ([[396]]) και η κατάληψη του Σπάρτης. Κατά τα επόμενα χρόνια, που ταυτίζονται με το τέλος της ρωμαϊκής εποχής, το μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού θα συγκεντρωθεί σε οχυρές θέσεις, ενώ η Σπάρτη θα τειχιστεί και στο εξής θα εμφανίζεται με το όνομα Λακεδαιμονία. Παράλληλα θα χτιστούν οι πρώτες παλαιοχριστιανικές βασιλικές (Γύθειο, [[Κυπάρισσος Λακωνίας|Κυπάρισσος]], Οίτυλο).
=== Η βυζαντινή περίοδος ===
[[Αρχείο:Monemvasia 2003.jpg|thumb|right|Μονεμβασιά]]
Έχοντας ως κέντρο τη Λακεδαιμονία, η Λακωνία θα αναπτυχθεί σημαντικά κατά τον 5ο και τον 6ο αι. Τον 6ο αι. θα αρχίσει και η κατοίκηση του βράχου της [[Μονεμβασιά|Μονεμβασιάς]]. Θα ακολουθήσει η έλευση των [[Σλάβοι|σλαβικών]] φύλων, τα οποία θα εγκατασταθούν στις ορεινές περιοχές του [[Ταΰγετος|Ταΰγετου]] και του [[Πάρνωνας|Πάρνωνα]]. Οι δύο σλαβικές φυλές ([[Μηλιγγοί]] και [[Εζερίτες]]) θα έχουν μια πορεία αφομοίωσης από τον τοπικό πληθυσμό και εκχριστιανισμού.
Τα τέλη του 10ου αι. θα σφραγιστούν από τη σημαντική και πολύπλευρη δραστηριότητα του οσίου Νίκωνος του Μετανοείτε και τη διαμόρφωση της Κάτω Πόλης της Μονεμβασιάς.
Αρκετά χρόνια αργότερα, οι [[Φράγκοι]] και οι [[Γαληνοτάτη Δημοκρατία της Βενετίας|Ενετοί]] της [[Δ΄ Σταυροφορία|Δ' Σταυροφορίας]] που δεν έφτασαν στους [[Άγιοι Τόποι|Αγίους Τόπους]], θα συγκρουστούν με τους [[Βυζαντινή Αυτοκρατορία|Βυζαντινούς]] άρχοντες της περιοχής, οι οποίοι θα παραδώσουν μετά από σύντομη πολιορκία το κάστρο της Λακεδαιμονίας στον [[Γοδεφρείδος Βιλλεαρδουίνος|Γοδεφρείδο Βιλλεαρδουίνο]] ([[1210]]). Την ίδια περίοδο θα κατασκευαστεί το κάστρο στο [[Γεράκι Λακωνίας|Γεράκι]] και μια σειρά άλλα φρουριακά κτήρια.
Η [[Λατινοκρατία]] συμπίπτει με μια περίοδο ακμής της περιοχής και με την πληθωρική παρουσία του [[Γουλιέλμος Β΄ Βιλλεαρδουίνος|Γουλιέλμου Β' Βιλλεαρδουίνου]], ο οποίος θα καταλάβει τη Μονεμβασία και θα ιδρύσει το κάστρο του [[Μυστράς|Μυστρά]] ([[1249]]). Η νίκη των [[Δυναστεία των Παλαιολόγων|Παλαιολόγων]] στη [[μάχη της Πελαγονίας]] ([[1259]]) θα θέσει τέρμα σε αυτή την παρουσία και θα τους χαρίσει ως λύτρα για την απελευθέρωσή του τα κάστρα του Μυστρά, της Μονεμβασίας και της [[Μεγάλη Μαΐνη|Μεγάλης Μαΐνης]].
== Ιστορία ίδρυσης ==
| |||