Μαργαρίτα Α΄ της Δανίας: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
μ Αντικατάσταση παρωχημένου προτύπου με references tag |
Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας |
||
Γραμμή 1:
{{πληροφορίες προσώπου}}
Η '''Μαργαρίτα Α΄ της Δανίας''' ή '''Μαργαρίτα Βάλνταμερνταττερ''' ([[Δανική γλώσσα|
==Παιδικά χρόνια==
Η Μαργαρίτα ήταν βασίλισσα ισχυρού χαρακτήρα και τεράστιας θέλησης με στόχο να ενώσει υπο την εξουσία της ολόκληρη την [[Σκανδιναβία]] σε ένα παντοδύναμο χριστιανικό κράτος ώστε να μπορέσει να υποτάξει την [[Χανσεατική Ένωση]]. Δεν άφησε βιολογικούς κληρονόμους λόγω του προώρου θανάτου του γιου της που την έθλιψε έντονα, αλλά ακούγεται οτι είχε μια νόθη κόρη με τον Αβραάμ Μπόντερσσον, <ref>Marryat, Horace (1862). One Year in Sweden: Including a Visit to the Isle of Gotland, Volume 2</ref> διαδέχθηκε μια σειρά απο ανίκανους βασιλείς που γκρέμισαν το βασίλειο της Δανία, ο πατέρας της ξεκίνησε την ανόρθωση.
Η Μαργαρίτα έχει χαρακτηριστεί απο πολλούς ιστορικούς ως αυτοκρατορική με πολύ ψηλές βλέψεις, στις τοιχογραφίες παριστάνεται σε αρνητικό φώς λόγω οτι δεν είχε τύψεις στο να μειώσει την δύναμη της εκκλησίας προκειμένου να ενισχύσει την δική της εξουσία. <ref>Otte 1874, pp. 183-184.</ref> <ref>Larsen, Karen (2015). History of Norway. Princeton University Press. p. 212. </ref>
Η Μαργαρίτα γεννήθηκε στο κάστρο του Σόμποργκ, <ref>Hare, Augustus J. C. (2005). Sketches in Holland and Scandinavia</ref> και βαπτίσθηκε στο Ρόσκιλντ (1359) σε ηλικία 6 ετών οπότε και αρραβωνιάστηκε τον 18χρονο [[Χάακον ΣΤ' της Νορβηγίας]] τον νεώτερο γιο του βασιλιά [[Μάγκνους Δ΄ της Σουηδίας]], ο πατέρας της Βαλντεμάρ στην συνέχεια πρόσφερε την υποστήριξη του στον Μάγκνους στην διαμάχη την οποία είχε με τον δεύτερο γιο του Έρικ (1356) ο οποίος κατείχε την νότια Σουηδία. Πολλοί κύκλοι της Σουηδίας ήταν έντονα δυσαρεστημένοι απο αυτόν τον γάμο, πιο συγκεκριμένα ο Μπρίτζετ της Σουηδίας σε μια επιστολή του στον πάπα περιγράφει το γεγονός ως "τα παιδιά που παίζουν με τις κούκλες τους". <ref>Etting 2009, p. 12.</ref> Το αποτέλεσμα του γάμου ήταν ο πατέρας της να κερδίσει τελικά την Σκανία η οποία ήταν απο το 1332 υποθηκευμένη στους Σουηδούς, <ref>Etting 2009, p. 13.</ref> αρχικά ο Μάγκνους πρόσφερε στον Βαλντεμάρ μονάχα το κάστρο του Έλσινγκμποργκ αλλά αυτό δεν αρκούσε στον Βαλντεμάρ που χρησιμοποίησε το κάστρο αυτο σαν βάση για να κατακτήσει ολόκληρη την Σκανία. Ο Βαλντεμάρ υποστήριξε τον Μάγκνους απέναντι στον γιο του Ερίκ αλλά μετά τον πρόωρο θάνατο του Έρικ τον Ιούνιο του 1359 οι ισορροπίες άλλαξαν, η συμμαχία διαλύθηκε όπως και ο αρραβώνας ανάμεσα στον Μάγκνους και την Μαργαρίτα.
==Γάμος με τον πρίγκηπα Χάακον της Νορβηγίας==
Η διάλυση της συμμαχίας δεν είχε σαν αποτέλεσμα την αποχώρηση του Βαλντεμάρ από την Σκανία, αντίθετα συνέχισε τις επιδρομές του κατακτώντας το νησί [[Γκότλαντ]] στην [[Βαλτική Θάλασσα]], η πρωτεύουσα του [[Βίσμπυ]] είχε κατοικηθεί από Γερμανικό πληθυσμό. Σε μάχη που έγινε στις 27 Ιουλίου 1361 ανάμεσα στον καλά εξοπλισμένο στρατό της Δανίας και στους αγρότες του Γκότλαντ η κατάληψη του Βίσμπυ έγινε πολύ εύκολα ενώ οι Γερμανοί έμειναν αδιάφοροι. <ref>Etting 2009, p. 13.</ref> Το γεγονός αυτό κινητοποίησε τον βασιλιά Μάγκνους και την [[Χανσεατική Ένωση]] αποφασίζοντας εμπορικό αποκλεισμό της Δανίας, ακολούθησαν πολλές λεηλασίες στα παράλια της Δανίας κάτι που ανάγκασε τον Βαλντεμάρ να συνθηκολογήσει. Ξεκίνησαν στην συνέχεια νέες διαπραγματεύσεις ανάμεσα στον βασιλιά της Σουηδίας Μάγκνους και στον Έρικ του Χόλσταϊν για τον γάμο ανάμεσα στον γιο του Χάακον και στην μεγαλύτερη αδελφή του Έρικ Ελισάβετ, <ref>Etting 2009, p. 15.</ref> στις 17 Δεκεμβρίου 1362 ένα πλοίο μετέφερε την Ελισάβετ στην Σουηδία αλλά έπεσαν σε τρικυμία ναυαγώντας στο Δανικό νησί [[Μπόρνχολμ]] εκεί ο αρχιεπίσκοπος του [[Λουντ]] κήρυξε τον νέο γάμο παράνομο επειδή ο Χάακον ήταν αρραβωνιασμένος με την Μαργαρίτα. Στην συνέχεια κλείστηκε ειρήνη ανάμεσα στον Μάγκνους και τον Βαλντεμάρ με συμφωνία να προχωρήσει ο γάμος των παιδιών τους, η γαμήλια τελετή ανάμεσα στον Χάακον και την Μαργαρίτα έγινε τελικά στην Κοπεγχάγη στις 9 Απριλίου 1363. <ref>Etting 2009, p. 16.</ref>
Η Μαργαρίτα μετά τον γάμο της έμεινε κάποιο διάστημα στην [[Δανία]] και στην συνέχεια μεταφέρθηκε στο [[Όσλο]] όπου εκπαιδεύτηκε από την Μέρετ Ούλβσνταττερ μια διακεκριμένη ευγενή και κόρη του Μπρίτζετ της Σουηδίας και σύζυγος του Κνούτ Άλγκοτσσον ο οποίος ήταν πιστός οπαδός του βασιλιά Μάγκνους. <ref>Etting 2009, p. 17.</ref> Οι κόρες της Μέρετ Ιντζεγκέρντ και Κατερίνα εκπαίδευσαν την μικρή Μαργαρίτα σε θέματα θρησκείας και μοναρχίας, έγιναν οι καλύτερες φίλες της ειδικά η Ιντζεγκέρντ η οποία αργότερα έγινε μοναχή χρηματοδοτόντας γενναία το μοναστήρι στο οποίο ήταν ηγουμένη. <ref>Higgins, Sophia Elizabeth (1885). Women of Europe in the Fifteenth and Sixteenth Centuries, Volume 1. Hurst and Blackett. p. 8.</ref> Οι Ακαδημαϊκές της σπουδές ήταν περιορισμένες, φάνηκε όμως από πολύ νέα ότι θα εξελιχτεί σε μεγάλο ταλέντο στην άσκηση της βασιλείας.
Τα επόμενα χρόνια μετά τον θάνατο της Μαργαρίτας ακολούθησαν σημαντικές πολιτικές αλλαγές, ο αδελφός της Χριστόφορος, δούκας του Λόλλαντ πέθανε πρόωρα και το βασίλειο της Δανίας έμεινε χωρίς διάδοχο αφού ο πατέρας της δεν είχε άλλους γιους, <ref>Etting 2009, p. 19.</ref> και αναγκαστικά θα τον διαδεχόταν μια από τις κόρες του. Στην Σουηδία από την άλλη πλευρά εκθρονίστηκε ο πεθερός της Μάγκνους απο τον Αλβέρτο του Μέκλενμπουργκ διαγράφοντας τις ελπίδες της να γίνει βασίλισσα της Σουηδίας μέσω του συζύγου της και διαδόχου Μάγκνους.
==Βασίλισσα της Δανίας της Σουηδίας και της Νορβηγίας==
Η πρώτη πράξη της Μαργαρίτας μετά τον θάνατο του πατέρα της (1375) ήταν να φροντίσει την διαδοχή του γιου της Όλαφ σαν διάδοχο βασιλιά της Δανίας αφού τον θρόνο διεκδικούσε αφού διεκδικούσαν τον θρόνο η μεγαλύτερη αδελφή της Ιντζεμπόργκ και ο σύζυγος της δούκας Ερρίκος Γ΄ του Μεκλεμβούργου για τον γιο τους Αλβέρτο κάτι που κατάφερε αλλά ήταν πολύ μικρός για να κυβερνήσει και έγινε κηδεμόνας του. Με τον θάνατο του συζύγου της Χάακον (1380) ο μικρός Όλαφ διαδέχθηκε τον πατέρα του και στο βασίλειο της Νορβηγίας αλλά ο Όλαφ πέθανε αιφνίδια και πολύ πρόωρα σε ηλικία 17 ετών (1387). Η Μαργαρίτα έμεινε μόνη αντιβασιλιάς στα δυο βασίλεια της Δανίας και της Νορβηγίας, έδειξε τις τεράστιες ικανότητες της κερδίζοντας το Σλέσβιχ από τους δούκες του Χόλσταϊν με την Συνθήκη του Νίμποργκ (1386) η Δανία είχε όλα τα πλεονεκτήματα στην συγκεκριμένη συνθήκη. <ref>Chisholm, Hugh; Garvin, James Louis (1926). The Encyclop?dia Britannica: A Dictionary of Arts, Sciences, Literature & General Information, Volumes 17-18. Encyclop?dia Britannica Company, Limited. p. 702.</ref> Η Μαργαρίτα στράφηκε στην συνέχεια στο βασίλειο της Σουηδίας όπου ο βασιλιάς Αλβέρτος ο οποίος ανέτρεψε τον πεθερό της είχε γίνει εξαιρετικά μισητός προκαλώντας εξέγερση των ευγενών υπό την ηγεσία του Μπίργκερ γιου του Μπρίζετ και αδελφού της Μάρθας. Οι ευγενείς έστειλαν γράμμα στην Μαργαρίτα ζητώντας της να τους βοηθήσει να ανατρέψουν τον Αλβέρτο και σε αντάλλαγμα θα τοποθετήσουν την ίδια βασίλισσα, η Μαργαρίτα συγκέντρωσε τότε έναν μεγάλο στρατό για να επιτεθεί στην [[Σουηδία]].
Τον Μάρτιο του 1388 στην συνέλευση των Σουηδών στο κάστρο του Ντάλαμποργκ οι Σουηδοί συμφώνησαν να αποδεχτούν όλα τα αιτήματα της Μαργαρίτας, της έδωσαν τον τίτλο της "Κυρίαρχης κυρίας και βασίλισσας" και συμφώνησαν να δεχτούν οποιονδήποτε βασιλιά η ίδια επιλέξει αρκεί να ανατρέψει τον μισητό Αλβέρτο ο οποίος επέστρεψε από το Μεκλεμβούργο με έναν στρατό μισθοφόρων. Στην αποφασιστική μάχη που έγινε στις 24 Φεβρουαρίου 1389 κοντά στο Φάλκοπινγκ, ο στρατηγός της Μαργαρίτας Έρικ Πάρροου από το Μεκλεμβούργο σκοτώθηκε αλλά οι δυνάμεις του νίκησαν, η Μαργαρίτα μετά την νίκη της πήρε τον τίτλο της "μεγάλης κυρίας των τριών βασιλείων". <ref>Daniel Scott, Franklin (1988). Sweden, the Nation's History. SIU Press. p. 82.</ref>
Η Μαργαρίτα από φόβο μήπως οι πρίγκηπας του Μεκλεμβούργου και οι Σλαβικές πόλεις καλέσουν σε βοήθεια την επικίνδυνη πειρατική ομάδα των Βίκτουαλ Μπράδερ προχώρησε με την μεσολάβηση της Χανσεατικής Ένωσης στην Συνθήκη του Λίνχολμ (1395) με την οποία δέχτηκε την αποφυλάκιση του Αλβέρτου με τον όρο να πληρώσει 60.000 μάρκα μέσα σε 3 χρόνια, η Χανσεατική Ένωση κράτησε για ασφάλεια την πόλη της Στοκχόλμης. Ο Αλβέρτος δεν πλήρωσε το πρόστιμο στον προβλεπόμενο χρόνο και η Χανσεατική Ένωση παρέδωσε την Στοκχόλμη στην Μαργαρίτα τον Σεπτέμβριο του 1398 με αντάλλαγμα εμπορικά προνόμια.
==Η επιλογή του Έρικ της Πομερανίας==
Η Μαργαρίτα βρέθηκε στην μεγάλη στιγμή να επιλέξει τον κατάλληλο άνθρωπο ο οποίος θα βασιλεύσει και στα τρία βασίλεια Δανίας, Νορβηγία και Σουηδίας ο οποίος θα έπρεπε να είναι αποδεκτός από τους λαούς και των τριών χωρών και να έχει συγγενικές σχέσεις και με τις τρεις βασιλικές δυναστείες, οι ευγενείς της Σουηδίας την διαβεβαίωσαν ότι μπορούν να μείνουν χωρίς βασιλιά όσο χρειαστεί αρκεί να πάρει την σωστή απόφαση. Το 1389 η Μαργαρίτα παρουσίασε τον νέο βασιλιά τον μικρανεψιό της Βογίσλαο ο οποίος άλλαξε το όνομα του σε Έρικ της Πομερανίας ενώ υιοθέτησε την αδελφή του Κατερίνα, η ίδια η Μαργαρίτα θα ήταν αντιβασιλιάς και κηδεμόνας του σε όλη την διάρκεια που θα ήταν ανήλικος. Στις 20 Ιουλίου 1389 η Μαργαρίτα επισημοποίησε την Συνθήκη του Καλμάρ η οποία σφράγιζε την ένωση της Σουηδίας, της Νορβηγίας και της Δανίας, <ref>White 2010, p. 56.</ref> η ημέρα που διάλεξε ήταν η εορτή της Αγίας που θεωρούσε προστάτη της της Αγίας Μαργαρίτας της Αντιόχειας. <ref>White 2010, p. 57.</ref>
H συνθήκη διακήρυξε τον πολιτική ένωση των τριών βασιλείων με κοινό βασιλιά, στρατό, αγάπη, ειρήνη, αλληλουποστήριξη μεταξύ των τριών λαών αλλά ταυτόχρονα κάθε λαός θα μπορούσε να διατηρήσει τα δικά του ήθη, έθιμα, τοπική νομοθεσία και εθνική ταυτότητα, ο λαός κάθε χώρας θα μπορούσε να αλλάξει οτιδήποτε που δεν είναι αποδεκτό απέναντι τους. <ref>White 2010, pp. 57-58.</ref> Η Ένωση δεν ολοκληρώθηκε ποτέ αλλά εξακολουθούσε να υπάρχει τον 16ο αιώνα με τον βασιλιά Χριστιανό Β' και συνεχίστηκε μέχρι το 1814 την χρονιά που ανεξαρτητοποιήθηκε η Νορβηγία από την Δανία.
Όταν ο 18χρονος Έρικ ενηλικιώθηκε σε λίγα χρόνια έγινε επίσημα βασιλιάς αλλά η Μαργαρίτα εξακολουθούσε να είναι η πραγματική κυβερνήτης μέχρι τον θάνατο της.
Όσο η ένωση παρέμενε ακόμα αβέβαιη η Μαργαρίτα δέχτηκε την παρουσία του Ρίκσραντ αλλά οι εξουσίες του ήταν περιορισμένες, οι θέσεις του πρωθυπουργού και του κόμη του Μαρσάλ παρέμειναν κενές, οι εξουσίες πέρασαν στην Μαργαρίτα μέσω των διορισμένων συμβούλων της. <ref>Yust, Walter; University of Chicago (1950). Encyclop?dia Britannica: A New Survey of Universal Knowledge, Volume 14. Encyclop?dia Britannica. p. 876.</ref> Τα βασίλεια της Νορβηγίας και της Σουηδίας κυβερνήθηκαν σαν ξεχωριστές κρατικές οντότητες αν και η Νορβηγία σαν πιο πιστή στο στέμμα αντιμετωπίστηκε επιεικέστερα σε σχέση με την Σουηδία.
Το 1396 σύμφωνα με τον Γκρίθ Γιάκομπσεν η Μαργαρίτα εξέδωσε διάταγμα το οποίο ενίσχυσε σε μεγάλο βαθμό τη ειρήνη ανάμεσα στην εκκλησία, τους αγρότες και τους εργάτες προσπαθώντας με κάθε τρόπο να εξασφαλίσει την ειρήνη γνωρίζοντας οτι οι οποιεσδήποτε ταραχές ειδικά εκείνη την εποχή που δεν υπήρχε ένας ισχυρός άντρας βασιλιάς θα έβλαπταν την χώρα, συμφώνησε να δόσει το ποσό των 500 μάρκων στις γυναίκες που είχαν λεηλατηθεί στον πόλεμο μεταξύ Σουηδίας και Δανίας (1388 - 1389). <ref>Jacobsen, Grethe. Page 1 Less Favored – More Favored: Queenship and the Special Case of Margrete of Denmark, 1353-1412</ref>
==Πολιτική της Μαργαρίτας==
Η Μαργαρίτα προσπάθησε να φέρει πίσω στο Δανικό στέμμα όλα τα εδάφη τα οποία είχαν κατασχεθεί από την Δανία πριν την εποχή του πατέρα της Βαλντεμάρ Δ' και τα κατάφερε πλήρως, έκανε αποκατάσταση και του νομισματικού συστήματος αντικαθιστώντας με ασημένια νομίσματα τις ράβδους χρυσού που κυκλοφορούσαν μέχρι τότε. Σύμφωνα με τον Θωμά Κίνγκστον Ντέρρυ η Μαργαρίτα προσπάθησε να πετύχει την ένωση σε οικονομική βάση, προσπάθησε να καταργήσει τα ξεχωριστά κοινοβούλια των 3 κρατών συγκεντρώνοντας στα χέρια της τις εξουσίες σε ένα ενιαίο πολιτικό και εκκλησιαστικό σώμα με μεγάλες ικανότητες. Τοποθέτησε πολλούς Δανούς στην διακυβέρνηση της Σουηδίας και της Νορβηγίας κάτι που δυσαρέστησε έντονα τους γηγενείς πληθυσμούς, ο Ντέρρυ θεωρεί ότι το έκανε αυτό επειδή στην ίδια την Δανία είχε τοποθετήσει περισσότερο Γερμανούς με αποτέλεσμα οι Δανοί να μετακομίσουν στις βορινότερες χώρες. <ref>Derry 2000, pp. 73-74.</ref>
Ταξίδευσε για πολλά χρόνια τα τελευταία χρόνια της ζωής περνόντας τον περισσότερο χρόνο της στην Σουηδία παρά στην Δανία, προσπάθησε να ενώσει με γάμους την αριστοκρατία των 3 βασιλείων, με τον κανονισμό της Αγίας Μπριζίττας προσπάθησε να δημιουργήσει μια νέα Δανέζικη γλώσσα με πολλές Σουηδικές και Νορβηγικές εκφράσεις κατανοητή και από τους 3 λαούς. <ref>Derry 2000, p. 74.</ref> Σε αντίθεση με τον πατέρα της η Μαργαρίτα προσπάθησε να μείνει ουδέτερη στον αιματηρό [[Εκατονταετής Πόλεμος|Εκατονταετή πόλεμο]] ανάμεσα στην Αγγλία και την Γαλλία, συνέχισε όμως με ακόμα μεγαλύτερο πάθος την προσάρτηση των παλιών εδαφών, αγόρασε το νησί του Γκότλαντ από τον Αλβέρτο του Μέκλενμπουργκ και το υπόλοιπο τμήμα του Σλέσβιχ.
Το 1402 ξεκίνησε διαπραγματεύσεις με τον Άγγλο βασιλιά [[Ερρίκος Δ΄ της Αγγλίας|Ερρίκο Δ΄]] για ισχυρή συμμαχία με τους Άγγλους μέσω ενός διπλού γάμου : Ο νεαρός Έρικ της Πομερανίας θα παντρευόταν την κόρη του βασιλιά Ερρίκου Φιλίππη της Αγγλίας και ο διάδοχος του Αγγλικού θρόνου [[Ερρίκος Ε΄ της Αγγλίας|Ερρίκος]] θα παντρευόταν την αδελφή του Έρικ Κατερίνα, σύμφωνα με τον Μάρκ Σέλ οι βλέψεις της Μαργαρίτας ήταν η ανάσταση της αυτοκρατορίας του [[Κνούτος|Κνούτου του Μέγα.]] <ref>Shell, Marc (2014). Islandology: Geography, Rhetoric, Politics. Stanford University Press. p. 131.</ref> Η συμφωνία ήταν έτοιμη να προχωρήσει αλλά όταν ο Άγγλος βασιλιάς ζήτησε την βοήθεια της για συμμετοχή των Δανών στον Εκατονταετή πόλεμο η Μαργαρίτα πιστή στην πολιτική της ουδετερότητας το αρνήθηκε. Ο γάμος που έγινε τελικά ήταν μονάχα αυτός του Έρικ με την 13χρονη Φιλίππη κόρη του Έρικ Δ΄ στο [[Λουντ]] στις 26 Οκτωβρίου 1406, η αδελφή του Έρικ Κατερίνα θα παντρευτεί τον Ιωάννη, κόμη του Παλατίνου του Νεουμάρκτ αποκτώντας με αυτό τον τρόπο η Μαργαρίτα έναν ισχυρό Γερμανό σύμμαχο στα νότια.
==Θάνατος της Μαργαρίτας==
Η Μαργαρίτα πέθανε αιφνίδια πάνω σε ένα πλοίο στο λιμάνι του [[Φλένσμπουργκ]] (1412) την ώρα που ετοιμαζόταν για την ολοκληρωτική κατάληψη του [[Σλέσβιχ]], <ref>Derry, T. K. (2000). History of Scandinavia: Norway, Sweden, Denmark, Finland, and Iceland</ref> την ώρα που το πλοίο έφυγε από το λιμάνι για την κατάληψη της Φινλανδίας και του Γκότλαντ η Μαργαρίτα αρρώστησε βαριά προβλέποντας τον θάνατο της ζήτησε να πάει να εξομολογηθεί με 30 μάρκα στο κοντινό νησί του Καμπέν. Πέθανε την νύχτα στις 28 Οκτωβρίου 1412 στην αγρυπνία του Αγίου Σιμόν σε ηλικία 60 ετών, <ref>Wakefield, Andrew. "Queen Margaret of Denmark, Norway, and Sweden (1353-1412). 2005"</ref> σαν αιτίες θανάτου αναφέρονται η πανούκλα ή το σοκ που έπαθε από τον θάνατο του Αβραάμ Μπόδερσον, <ref>White 2010, p. 210.</ref> ή δηλητηριάστηκε από τον Έρικ. <ref>Higgins, Sophia Elizabeth (1885). Women of Europe in the fifteenth and sixteenth centuries, Volume 1</ref> Η σαρκοφάγος του μεταφέρθηκε στον καθεδρικό ναό του Ρόσκιλντ κοντά στην Κοπεγχάγη, άφησε περιουσία στον καθεδρικό ναό υπό την προϋπόθεση να επιτρέπει στον κόσμο να συνέρχεται ομαδικά να προσεύχεται για την ψυχή της, η διαδικασία αυτή σταμάτησε στην [[Μεταρρύθμιση]] (1516).
==Παραπομπές==
| |||