Αριθμός οκτανίου: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Ο '''αριθμός οκτανίου''' (επίσης: '''αριθμός οκτανίων''' ή και απλώς '''οκτάνια''') είναι ένα μέτρο της ποιότητας των [[Καύσιμα|καυσίμων]] για [[Μηχανή εσωτερικής καύσης|μηχανές εσωτερικής καύσης]] και ιδιαίτερα της βενζίνης. Δείχνει το βαθμό αντικρουστικής ικανότητας μιας βενζίνης. Ο αντίστοιχος αριθμός για καύσιμα με βάση το πετρέλαιο, καλείται '''αριθμός κητανίου'''.

Η βελτίωση της ποιότητας μιας βενζίνης μπορεί να επιτευχθεί με προσθήκη ουσιών που ονομάζονται αντικτυπικά ή αντικροτικά (anti-knocks). Αυτές οι ενώσεις μεταθέτουν το “κτύπημα” του κινητήρα σε υψηλότερες τιμές συμπιέσεως, με αποτέλεσμα την αύξηση του αριθμού οκτανίου της βενζίνης. Ως αντικτυπικό, χρησιμοποιείταιστο παρελθόν χρησιμοποιήθηκε συνήθως ο τετρααιθυλο-μόλυβδος [(C₂H₅)₄Pb]. Μια τέτοια προσθήκη μπορεί να αυξήσει τον αριθμό οκτανίου από 3 μέχρι 20 μονάδες, ανάλογα με την ποσότητα που χρησιμοποιείται και ανάλογα με τον τύπο της βενζίνης. Επίσης, έχει προταθεί και η προσθήκη κατάλληλων ενώσεων [[Μαγγάνιο|μαγγανίου]], καθώς και αλκοολών.

Ο τετρααιθυλο-μόλυβδος χρησιμοποιήθηκε και σαν λιπαντικό, δηλαδή δημιουργούσε επικαθίσεις που λίπαιναν τις έδρες των βαλβίδων. Ο [[μόλυβδος]] όμως, αφενός είναι ένα επικίνδυνο και τοξικό δηλητήριο και αφετέρου δημιουργεί πρόβλημα στους [[Καταλυτικοί μετατροπείς καυσαερίων|καταλυτικούς μετατροπείς καυσαερίων]]. Οι τελευταίοι υιοθετήθηκαν στα περισσότερα αυτοκίνητα από τητο [[Δεκαετία 1990|δεκαετία]] του- 1990[[1991]] και μετάαπό το [[1992]] έγιναν υποχρεωτικοί σε όλα τα κράτη της [[Ευρωπαϊκή Ένωση|Ευρωπαϊκής Ένωσης]], ενώ σήμερα υπάρχουν και σε πολλές μοτοσικλέτες. Σταδιακά, για τα αυτοκίνητα αυτά άρχισε η διάθεση της αμόλυβδης βενζίνης, στην οποία εισήχθησαν αλκοόλες και αιθέρες. Αρχικά, συνέχισε να διατίθεται παράλληλα μεκαι τηνη κλασική βενζίνη με μόλυβδο (superSuper βενζίνη) για τα παλαιότερα οχήματα.

Η αμόλυβδη σαν αντικροτικό πρόσθετο είχε σε αντικατάσταση του μολύβδου κυρίως κυκλικούς αρωματικούς υδρογονάνθρακες, όπως το [[βενζόλιο]]. Οι ενώσεις αυτές είναι οι περισσότερες επιβλαβείς για την υγεία, αλλά ένας κινητήρας με αισθητήρα λ και καταλύτη ουσιαστικά εξομοιώνει τα καυσαέρια μιας τέλειας καύσης και τους διασπά σε απλούστερες ενώσεις όπως το μονοξείδιο και διοξείδιο του άνθρακα.

Για τα αυτοκίνητα χωρίς καταλύτη και αισθητήρα λ η βενζίνη με μόλυβδο συνέχισε να διατίθεται στην αγορά έως ότου καταργηθείσταδιακά καικαταργήθηκε αντικατασταθείκαθώς τα παλαιότερα αυτοκίνητα αποσύρονταν από την κυκλοφορία.