|
}}
Η '''Εύβοια''' είναι το δεύτερο μεγαλύτερο νησί της [[Ελλάδα]]ς και το έκτο μεγαλύτερο τηςμεγαλύτεντι από[[Μεσόγειος ΘάλασσαΌμηρος|Μεσογείουμηρος]]. Ηαναφέρει έκτασηπως τουοι νησιούΆβαντες είναισυμμετείχαν 3.654στον [[τετραγωνικόΤρωικός χιλιόμετροπόλεμος|τ.χλμ.Τρωικό πόλεμο]] καιστο εκτείνεταιπλευρό κατάτων μήκοςΑχαιών. τηςΑναφέρει βορειοανατολικήςμάλιστα ηπειρωτικήςπως είχαν ιδρύσει ήδη τις πόλεις [[ΣτερεάΧαλκίδα]], Ελλάδα|Στερεάς[[Ερέτρια]], Ελλάδας[[Ιστιαία]], από το[[Κήρινθος]], [[ΜαλιακόςΔίον κόλπος(Εύβοια)|Μαλιακό κόλποΔίον]] μέχρι απέναντι από την ακτή της, [[ΡαφήναΚάρυστος|Κάρυστο]]ς, χωρισμένηκαι από[[Στύρα]]<ref>Οἳ αυτήνδ' μεΕὔβοιαν τηνἔχον [[Ευβοϊκήμένεα θάλασσα]].πνείοντες Ἄβαντες
Το σχήμα της είναι στενόμακρο με πεπλατυσμένες τις δύο άκρες της και περί το μέσον αυτής. Εκτείνεται με κατεύθυνση από βορειοδυτικά προς νοτιοανατολικά, έχοντας συνολικό μήκος 180 χλμ. και κυμαινόμενο πλάτος από 8 μέχρι 50 χλμ. Στα ΒΔ. χωρίζεται από τη [[Φθιώτιδα]] και [[Μαγνησία]] δια του διαύλου Ωρεού, ενώ νότια δια του Ευβοϊκού Κ. χωρίζεται από τη [[Βοιωτία]] και την [[Αττική]]. Δια του πορθμού του Καφηρέα χωρίζεται νοτιοανατολικά από την [[Άνδρος|Άνδρο]]. Τα βόρεια και βορειοανατολικά παράλιά της βρέχονται από το [[Αιγαίο Πέλαγος]].
Στο κοντινότερο σημείο με τη [[Στερεά Ελλάδα]] είναι κτισμένη η πρωτεύουσα και μεγαλύτερη πόλη του νησιού η [[Χαλκίδα]], όπου υπάρχει η μία εκ των δύο ζεύξεων του νησιού με την ηπειρωτική Ελλάδα, η [[παλαιά γέφυρα της Χαλκίδας]]. Προσφάτως χτίστηκε και η [[Υψηλή Γέφυρα Ευρίπου|υψηλή γέφυρα της Χαλκίδας]], συνολικού μήκους περίπου 700 μέτρων.
==Έδαφος==
Γεωλογικά η Εύβοια αποτελεί συνέχεια της Αττικής. Το έδαφός της αποτελείται κυρίως από σχιστόλιθους, ενώ παρουσιάζει πολλές γεωλογικές διαπλάσεις. Έντονη πάντως φαίνεται να υπήρξε και [[ηφαίστειο|ηφαιστειακή δράση]] κατά τη διάρκεια της τεταρτογενούς περιόδου του καινοζωϊκού αιώνα, όπου και αποσχίστηκε από την ηπειρωτική χώρα.
==Ακτογραφία==
Σημαντικότεροι επιμέρους κόλποι της Εύβοιας είναι από τον Πορθμό του Ευρίπου και βόρεια: του Βατώντα, της Λίμνης και της Αιδηψού, και νότια του Αλιβερίου, της Καρύστου και προς το Αιγαίο της Κύμης. Επίσης κατά μήκος των ακτών της Εύβοιας απαντώνται πλήθος νησίδων μεταξύ των οποίων είναι οι [[Λιχάδες]], οι [[Πεταλιοί]], η Μυρτώ, η Πρασούδα και το Ποντικονήσι.
==Κλίμα==
Γενικά το κλίμα της είναι εύκρατο και υγιεινό που συντελεί στην άφθονη βλάστηση και στη φυσική της ομορφιά.
==Διοίκηση==
Το νησί της Εύβοιας μαζί με τη [[Σκύρος|Σκύρο]], ένα τμήμα της [[Νομός Βοιωτίας|βοιωτικής]] ακτής και τις γύρω νησίδες αποτελούν διοικητικά τη [[Νομός Ευβοίας|περιφερειακή ενότητα Ευβοίας]], που ανήκει στην [[Περιφέρεια Στερεάς Ελλάδας]]. Η περιφερειακή ενότητα Ευβοίας έχει έκταση 4.167 τ.χλμ. και πληθυσμό 210.815 κατοίκων, σύμφωνα με την [[Ελληνική απογραφή 2011|απογραφή του 2011]].
==Ιστορία==
===Αρχαία περίοδος===
Την εποχή του χαλκού η Εύβοια κατοικούταν από το αρχαιοελληνικό φύλο των [[Άβαντες|Αβάντων]]. Ο [[Όμηρος]] αναφέρει πως οι Άβαντες συμμετείχαν στον [[Τρωικός πόλεμος|Τρωικό πόλεμο]] στο πλευρό των Αχαιών. Αναφέρει μάλιστα πως είχαν ιδρύσει ήδη τις πόλεις [[Χαλκίδα]], [[Ερέτρια]], [[Ιστιαία]], [[Κήρινθος]], [[Δίον (Εύβοια)|Δίον]], [[Κάρυστος|Κάρυστο]], και [[Στύρα]]<ref>Οἳ δ' Εὔβοιαν ἔχον μένεα πνείοντες Ἄβαντες
Χαλκίδα τ' Εἰρέτριάν τε πολυστάφυλόν θ' Ἱστίαιαν
Κήρινθόν τ' ἔφαλον Δίου τ' αἰπὺ πτολίεθρον,
οἵ τε Κάρυστον ἔχον ἠδ' οἳ Στύρα ναιετάασκον [[s:Ιλιάς/Β|Ομήρου Ιλιάδα, Ραψωδία Β΄]]</ref>. Την περίοδο των μεγάλων μετακινήσεων στον ελλαδικό χώρο οι Άβαντες εκτοπίστηκαν από τους [[Ίωνες]]. Οι Ίωνες της Εύβοιας χωρίστηκαν σταδιακά σε δύο ισχυρά κράτη, της Χαλκίδας στο βορρά και της Ερέτρειας στο κεντρικό τμήμα του νησιού. Νοτιότερα, στην περιοχή του όρους [[Όχη]] είχαν εγκατασταθεί [[Δρύοπες]] προερχόμενοι από την περιοχή που αποτέλεσε τα μετέπειτα χρόνια τη [[Δωρίδα]]. Κυριότερη πόλη των Δρυόπων ήταν η Κάρυστος. Οι πόλεις της Εύβοιας κατά τον 8ο αιώνα π.Χ. είχαν εξελιχθεί σε μεγάλες εμπορικές δυνάμεις της περιοχής. Φημίζονταν επίσης για τα κεραμικά τους. Κατά τον αιώνα αυτόν οι Ευβοείς άρχισαν να δημιουργούν αποικίες, αρχικά στη [[Χαλκιδική]] και στη συνέχεια στην [[Κάτω Ιταλία]], στην οποία ίδρυσαν τις πρώτες ελληνικές αποικίες. Πρώτη αποικία των Ευβοέων στην Ιταλία ήταν οι [[Πιθηκούσσες]] σε ένα νησί ανοικτά της [[Νάπολη]]ς, ενώ λίγα χρόνια μετά ίδρυσαν στην απέναντι ακτή την [[Κύμη (Κάτω Ιταλία)|Κύμη]]. Η Κύμη έγινε βάση για την ίδρυση νέων αποικιών, όπως ήταν η [[Ζάγκλη]], το [[Ρήγιο]] και η [[Νάξος (Σικελία)|Νάξος]]. Σύμφωνα με μία διαδεδομένη άποψη, οι Ευβοϊκές πόλεις της Κάτω Ιταλίας διέδωσαν το δικό τους αλφάβητο στην περιοχή, το οποίο εξελίχθηκε στη συνέχεια στο [[Λατινικό αλφάβητο]]. Σύμφωνα με την ίδια άποψη, οι Ευβοϊκές πόλεις χρησιμοποιούσαν μία παραλλαγή του [[ελληνικό αλφάβητο|ελληνικού αλφαβήτου]], που αποκαλείται Ευβοϊκό ή Χαλκιδαϊκό αλφάβητο, το οποίο είχε παρόμοια μορφή με το σημερινό Λατινικό<ref>[http://www.ancientscripts.com/greek.html Αρχαία ελληνικά αλφάβητα] {{en}}</ref>.
Γενετική μελέτη που συνέκρινε δείγμα ατόμων από διάφορες περιοχές της σύγχρονης Ελλάδας με άτομα από τη Σικελία, διαπίστωσε καθαρά την ύπαρξη ελληνικής γενετικής υπογραφής στην Ανατολική Σικελία, συμβατή με την αρχαία προέλευση από την Εύβοια.<ref>[http://www.nature.com/ejhg/journal/v24/n3/full/ejhg2015124a.html Tofanelli,Sergio et. al., The Greeks in the West: genetic signatures of the Hellenic colonisation in southern Italy and Sicily, ''Eur J Hum Genet'' (2016) 24, 429–436.]</ref>
| 