Μυστράς: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας |
CHE (συζήτηση | συνεισφορές) Θα προστεθούν και άλλα στοιχεία και πηγές. |
||
Γραμμή 1:
{{coord|37.0664|22.3764|type:city|format=dms|display=title}}
{{Πόλη (Ελλάδα)
|Πόλη = Μυστράς
|Εικόνα = Mystras palace.JPG
|Λεζάντα εικόνας =
|Έμβλημα =
|Χάρτης =
|Χώρα = Ελλάδα
|ΓεωγραφικόΔιαμέρισμα = [[Πελοπόννησος]]
|Περιφέρεια = [[Πελοπόννησος]]
|Νομός = [[Λακωνία]]
|Δήμαρχος =
|Πληθυσμός = 4
|Απογραφή = 2011
|Έκταση =
|ΜορφολογικάΧαρακτηριστικά =
|Πλάτος =
|Μήκος =
|ΑριθμόςΔημοτικώνΔιαμερισμάτων =
|ΤηλεφωνικόςΚωδικός = 27310
|ΤαχυδρομικόςΚωδικός = 23100
|Ιστοσελίδα = [http://
}}
{{Πληροφορίες Παγκόσμια Πολιτισμική Κληρονομιά
|ΜΠΚ = Μυστράς
|Εικόνα = [[Αρχείο:GR-mystras-pantanassa-kirche-aussen.jpg|250px]]
|Χώρα μέλος = {{GRE}}
|Τύπος = Πολιτισμικό
|Κριτήρια = ii, iii, iv |ID = 511
|Περιοχή
|Έτος = [[1989]]
|
|Σύνδεσμος = http://whc.unesco.org/en/list/511
}}
Ο '''Μυστράς''', γνωστός και ως '''Μυζηθράς''' στο ''[[Χρονικόν του Μορέως]]'', ήταν μία οχυρωμένη [[Ελλάδα|ελληνική]] πόλη και πρώην [[Δήμοι της Ελλάδας|δήμος]] ([[Δήμος Μυστρά]]) στη [[Νομός Λακωνίας|Λακωνία]] της [[Περιφέρεια Πελοποννήσου|Περιφέρειας Πελοποννήσου]]<ref>Aleksandr Petrovič Každan, ''[https://books.google.gr/books?id=0MpZAQAACAAJ&dq=isbn:9780195046526&hl=el&sa=X&ved=0ahUKEwj5uaj_jtzVAhUnKcAKHbc-D94Q6AEIJTAA The Oxford dictionary of Byzantium: Esot-Nika, τόμος 2]'', σελ. 1382-1385, Oxford University Press (1991) ISBN 978-0-19-504652-6</ref>. Ευρισκόμενος στον [[Ταΰγετος|Ταΰγετο]], κοντά στην [[αρχαία Σπάρτη]], ο Μυστράς υπήρξε πρωτεύουσα του [[Βυζαντινή Αυτοκρατορία|βυζαντινού]] [[Δεσποτάτο του Μυστρά|Δεσποτάτου του Μυστρά]] τον 14ο και 15ο αιώνα, βιώνοντας μία περίοδο [[Υστεροβυζαντινή περίοδος|ευημερίας και πολιτιστικής άνθησης]]. Η περιοχή παρέμεινε κατοικημένη καθ' όλη τη διάρκεια της [[Οθωμανική περίοδος στην Ελλάδα|οθωμανικής περιόδου]], όταν εσφαλμένα θεωρήθηκε από τους δυτικούς ταξιδιώτες ότι ήταν η αρχαία Σπάρτη. Τη δεκαετία του 1830, εγκαταλείφθηκε και χτίστηκε η νέα πόλη της [[Σπάρτη|Σπάρτης]], περίπου 8 χιλιόμετρα ανατολικά.
Μετά τη μεταρρύθμιση της τοπικής αυτοδιοίκησης το [[2011]] ([[πρόγραμμα «Καλλικράτης»]]), αποτελεί δημοτική ενότητα του δήμου Σπάρτης<ref>[http://www.kedke.gr/uploads2010/FEKB129211082010_kallikratis.pdf Πρωτοβάθμιοι και Δευτεροβάθμιοι Οργανισμοί Τοπικής Αυτοδιοίκησης της Χώρας με το Ν. 3852/2010 και αναλογική κατανομή πληθυσμού στις δημοτικές κοινότητες του άρθρου 2, παρ. 4 του Ν. 3852/2010, ο οποίος δεν είναι δυνατόν να κατανεμηθεί, λόγω ελλιπών στοιχείων τόπου εγκατάστασης] Εφημερίς της Κυβερνήσεως της Ελληνικής Δημοκρατίας, τεύχος Δεύτερο, αρ. φύλλου 1292/11 Αυγούστου 2010</ref>. Η δημοτική ενότητα έχει έκταση 131,95 τ. χλμ.
==Ιστορία==▼
Η ιστορία «της νεκρής πολιτείας» σήμερα του Μυστρά αρχίζει από τα μέσα του 13ου αιώνα, όταν συμπληρώθηκε η κατάκτηση της Πελοποννήσου από τους Φράγκους. Το 1249 ο [[Γουλιέλμος Β΄ Βιλλεαρδουίνος|Γουλιέλμος Β΄ Βιλλαρδουίνος]] έκτισε το κάστρο του στην ανατολική πλευρά του Ταϋγέτου, στην κορυφή ενός υψώματος με απότομη και κωνοειδή μορφή, που λεγόταν Μυστράς ή Μυζυθράς λόγω του σχήματός του ή εκ του ονόματος του παλαιότερου ιδιοκτήτη που λεγόταν Μυζηθράς.<br /> «''Βουνίν εύρε παράξενο, απόκομμα εις όρος''.<br /> ''κάστρον εποίκεν αφηρόν, Μυ(ζη)θράν ονομασέν το''.»▼
▲== Ιστορία ==
▲Η ιστορία «της νεκρής πολιτείας» σήμερα του Μυστρά αρχίζει από τα μέσα του 13ου αιώνα, όταν
Το όνομα Μυστράς ή Μυζηθράς προϋπήρχε της ίδρυσης του κάστρου και ήταν η ονομασία με την οποία αποκαλούσε το βουνό ο τοπικός πληθυσμόε πριν από το 1249. Μάλιστα, σύμφωνα με το ''Χρονικόν του Μορέως'', ο Γουλιέλμος ονόμασε το κάστρο Μυζηθράν, "''διατί το κράζαν ούτως''" («''Βουνίν εύρε παράξενο, απόκομμα εις όρος. Κάστρον εποίκεν αφηρόν, Μυ(ζη)θράν ονομασέν το''»). Η ονομασία σχετίζεται με τη μυζήθρα και, σύμφωνα με ορισμένους ιστορικούς, συνδέεται με το σχήμα του βουνού. Κατ' άλλους, προέρχεται από το Μυζηθράς, το οποίο αποδίδεται στον κύριο της περιοχής (ως όνομα ή ως επάγγελμα).
Μετά την ήττα των Φράγκων στη μάχη της Πελαγονίας το [[1259]], το κάστρο του Μυστρά παραχωρήθηκε στο Βυζαντινό αυτοκράτορα [[Μιχαήλ Η´ Παλαιολόγος|Μιχαήλ Η΄ Παλαιολόγο]]. Από το [[1262]] έγινε έδρα βυζαντινού στρατηγού του «[[Σεβαστοκράτωρ|σεβαστοκράτορος]]» και από τότε άρχισε η κυρίως ιστορική περίοδός του, που διήρκεσε δύο αιώνες. Οι κάτοικοι της γειτονικής Λακεδαίμονος έρχονται και εγκαθίστανται γύρω από το κάστρο, γι' αυτό και η κατοικημένη περιοχή, που ονομάζεται ''χώρα'' οχυρώθηκε με τείχος. Συν τω χρόνω δημιουργήθηκε και νέα συνοικία, έξω από το τείχος, που ονομάσθηκε ''κάτω χώρα'' και προστατεύθηκε επίσης με τείχος. Από το [[1308]] το σύστημα της διοικήσεως μεταβάλλεται και οι στρατηγοί γίνονται μόνιμοι διοικητές και κατά τα μέσα του 14ου αιώνα ο Μυστράς καθίσταται πρωτεύουσα της Βυζαντινής Πελοποννήσου. Έτσι δημιουργήθηκε το ''[[Δεσποτάτο του Μυστρά|Δεσποτατο του Μωρεως]]''. Συνετοί [[Δεσπότης|Δεσπότες]], όπως ο [[Μανουήλ Καντακουζηνός]], ο [[Θεόδωρος Β΄ Παλαιολόγος]], ο [[Κωνσταντίνος ΙΑ'|Κωνσταντινος]] ο ΙΑ΄ Παλαιολογος, ο μετέπειτα τελευταίος αυτοκράτωρ του Βυζαντίου, συνετέλεσαν ώστε ο Μυστράς να επεκτείνει την εξουσία του σε όλη την Πελοπόννησο και να γίνει εστία της πολιτικής και πνευματικής ζωής της αυτοκρατορίας, καθώς και το κέντρο της αναγεννήσεως των γραμμάτων και των τεχνών. Σοφοί, καλλιτέχνες και λόγιοι συγκεντρώνονταν στην αυλή του Δεσπότου, σπουδαιότερος και σημαντικότερος απ' όλους, ο [[Γεώργιος Γεμιστός Πλήθων|Γεώργιος Γεμιστός ή Πλήθων]].▼
Η οχύρωση του βουνού και η μετεξέλιξη του Μυστρά, κατά τους επόμενους δύο αιώνες (ύστερη βυζαντινή περίοδος), σε ισχυρό πολιτικό, στρατιωτικό, πνευματικό και καλλιτεχνικό κέντρο συνδέεται με την κατάλυση της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας από τη [[Δ΄ Σταυροφορία]] ([[1204]]). Μετά από αυτή μετατοπίστηκε το ενδιαφέρον του Βυζαντίου προς τις δυτικές επαρχίες του. Η αλλαγή συνδέεται και με την εμπορική διείσδυση των [[Ιταλία|ιταλικών]] πόλεων ([[Βενετία|Βενετίας]], [[Γένοβα]], [[Πίζα|Πίζας]] κ.ά.), η οποία αναβάθμισε τη σημασία των εμπορικών κέντρων και των ναυτικών σταθμών της Πελοποννήσου.
Στην Πελοπόννησο οι Φράγκοι εγκαταστάθηκαν το 1204, έχοντας ως ηγέτη τους τον [[Γοδεφρείδος Βιλλεαρδουίνος|Γοδεφρείδο Βιλλεαρδουίνο]]. Ίδρυσαν το [[πριγκιπάτο της Αχαΐας]] (ή Μορέως), όμως κατόρθωσαν να επεκτείνουν τα όριά του ως τη νότια Πελοπόννησο μετά το [[1248]], όταν ο Γουλιέλμος Β΄ Βιλλεαρδουίνος κατέλαβε τη [[Μονεμβασιά]]. Η ίδρυση του κάστρου στον Μυστρά το 1249 σηματοδοτούσε την εδραίωση της κυριαρχίας τους στην Πελοπόννησο.
Ο Μυστράς, ένα απομονωμένο βουνό, ύψους 634 μ., ανήκει στον ορεινό όγκο του Ταΰγετου και αποτελεί μία πολύ ισχυρή στρατηγική θέση. Το ιδιόμορφο ανάγλυφο του βουνού, με τα δύο πλατώματα στην κορυφή (όπου χτίστηκε το κάστρο) και στη βόρεια ράχη (όπου βρίσκονται τα παλάτια και η πλατεία), οι απότομες και απρόκρημνες πλαγιές στη νότια και νοτιοανατολική πλευρά του, και η δυνατότητα εύκολης οχύρωσης των υπόλοιπων πλευρών, που ήθελε από εδώ να ελέγχει και τα ατίθασα [[Σλάβοι|σλαβικά]] φύλα της περιοχής (τους [[Μηλιγγοί|Μηλιγγούς]]), ήταν τα φυσικά πλεονεκτήματα αυτής της θέσης και ερμηνεύουν την επιλογή του Γουλιέλμου Β΄ Βιλλεαρδουίνου.
=== 1259: Ο Μυστράς παραχωρείται στους Βυζαντινούς ===
Το [[1259]], στη [[μάχη της Πελαγονίας]], στην οποία συγκρούστηκε το πριγκιπάτο της Αχαΐας και την [[αυτοκρατορία της Νίκαιας]], οι Φράγκοι ηττήθηκαν και ο Βυζαντινός αυτοκράτορας [[Μιχαήλ Η´ Παλαιολόγος]] συνέλαβε τον Γουλιέλμο Β΄ Βιλλεαρδουίνο. Ο τελευταίος, για να εξασφαλίσει την απελευθέρωσή του, παραχώρησε τα κάστρα της [[Μεγάλη Μαΐνη|Μεγάλης Μαΐνης]], της Μονεμβασιάς και του Μυστρά.
▲Μετά
Το [[1460]] ο Μυστράς παραδίνεται στους Τούρκους και από τότε αρχίζει η παρακμή του. Την περίοδο [[1687]] έως [[1715]] τον Μυστρά, όπως και όλη την Πελοπόννησο, τον κατείχαν οι Βενετοί. Και το [[1770]], κατά την επανάσταση του Ορλώφ, ένα μικρό στράτευμα Ελλήνων και Ρώσων έκλεισε την τούρκικη φρουρά μέσα στο κάστρο. Τότε οι Τούρκοι κάτοικοι της πόλεως, αν και παραδόθηκαν με τον όρο να εξέλθουν με τις οικογένειές τους, κατά την έξοδό τους εξολοθρεύτηκαν από απειθάρχητους Μανιάτες, που μόνο χάρη στον τότε Μητροπολίτη που μπήκε μεσ' τη μάχη με το σταυρό κατόρθωσε να συγκρατήσει τους Μανιάτες. Στην επανάσταση του 1821 η συμμετοχή του Μυστρά είναι σημαντική. Το [[1825]] λεηλατήθηκε από τους [[Αίγυπτος|Αιγυπτίους]] του [[Ιμπραήμ]] και από τότε σιγά σιγά εγκαταλείφθηκε και ιδρύθηκε ο νέος Μυστράς, το σημερινό ομώνυμο χωριό στους πρόποδες του λόφου. Με την ίδρυση του ελεύθερου κράτους οι Αρχές της επαρχίας Λακωνίας εγκαταστάθηκαν στον ερειπωμένο Μυστρά, λίγο όμως αργότερα, το [[1834]] ο Βασιλιάς [[Όθων της Ελλάδας|Όθων]] θεμελιώνει τη νέα πόλη, τη [[Σπάρτη]], επί του πρώτου πολεοδομικού σχεδίου που εκπονήθηκε στην Ελλάδα για να ακολουθήσει στη συνέχεια το [[Γύθειο]], μετά από αίτηση των κατοίκων του Μυστρά να επανασχεδιαστεί η πόλη της Σπάρτης από αρχιτέκτονες που ο Ιωάννης Καποδίστριας θα έστελνε, πριν τη δολοφονία του. Από τότε άρχισαν να εγκαταλείπουν το Μυστρά και οι τελευταίοι κάτοικοί του. Ένα δίστιχο που λεγόταν γύρω στα 1840 εγκωμίαζε τα διπλανά χωριά, ενώ υπενθύμιζε την εγκατάλειψη του Μυστρά.<br /> «''Παρόρι με τα κρύα νερά κι' Άι Γιάννη με τ' άνθη''.<br /> ''κι' εσύ, καημένε μου Μυστρά, που σ' έφαγεν η Σπάρτη''».
Γραμμή 53 ⟶ 65 :
ΠΗΓΗ: http://www.culture.gr/culture/mystras-edu/history/10.html
* Άγιος Νικόλαος, σταυροειδής τρουλωτός κτισμένος επί τουρκοκρατίας. Γενικά οι εκκλησίες του Μυστρά αποτελούν χώρο μάθησης της βυζαντινής αρχιτεκτονικής, ζωγραφικής, αγιογραφίας και χωροταξικής μελέτης της εποχής λίγο πριν την αναγέννηση.
== Παραπομπές ==
<references />
==Βιβλιογραφία==
| |||