Θρησκεία στην Ελλάδα: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
μ →top: Προσθήκη παραπομπής |
μ →top: Προσθήκη ιστορικών στοιχείων |
||
Γραμμή 1:
Ως '''θρησκεία στην Ελλάδα''' εννοούνται όλες οι θρησκευτικές-λατρευτικές πρακτικές που ασκούνται στο [[Γεωγραφία της Ελλάδας|ελληνικό γεωγραφικό πλαίσιο]]. Θρησκείες υπήρχαν στην Ελλάδα από αρχαιοτάτων χρόνων. Στην νεολιθική εποχή υπήρχαν θρησκείες με αρκετά ανιμιστικά στοιχειά. Κατά την αρχαϊκή εποχή αναπτύχθηκε η ηρωϊκή λατρεία και θεότητες απο την μυκηναϊκή περίοδο συγχωνεύτηκαν με ελληνικούς Θεούς. Οι Πράξεις των Αποστόλων αναφέρουν ότι ο Χριστιανισμός εμφανίστηκε στην Ελλάδα τον πρώτο αιώνα με τον [[Απόστολος Παύλος|Απόστολο Παύλο]]<ref>Πράξεις των Αποστόλων, κεφάλαιο 16, κείμενο Αντωνιάδη</ref>. Κατά τη διάρκεια της βασιλείας του Γαλερίου στον ελλαδικό χώρο, οι Χριστιανοί υπέστησαν διωγμούς, που κράτησαν μέχρι το 311<ref>Λακτάντιος, De Mortibus Persecutorum, κεφάλαια 34-35</ref>. Επί [[Θεοδόσιος Α΄|Θεοδοσίου Α΄]] απαγορεύτηκε η δημόσια λατρεία των εθνικών, ενώ οι θυσίες ζώων και η μαντική θα τιμωρούνταν με την ποινή του θανάτου.<ref name="hughes">"A History of the Church", Philip Hughes, Sheed & Ward, rev ed 1949, vol I chapter 6.[http://www.ewtn.com/library/CHISTORY/HUGHHIST.TXT <nowiki>[1]</nowiki>]</ref><ref>{{Cite book|title=God Against The Gods: The History of the War Between Monotheism and Polytheism|last=Kirsch|first=Jonathan|publisher=Penguin|year=2005|isbn=0142196339|location=New Jersey, U.s.a|page=200-201}}</ref><ref name="ramsey2">R. MacMullen, "Christianizing The Roman Empire A.D.100-400, Yale University Press, 1984, {{ISBN|0-300-03642-6}}</ref> Κατά τους βυζαντινούς χρόνους, ο ελλαδικός χώρος ανέδειξε μεγάλους Ορθόδοξους θεολόγους<ref name=":4" />, ενώ ιδρύθηκε και η μοναστική πολιτεία του Άθω<ref name=":5" />. Κατά την οθωμανική περίοδο, οι Έλληνες ήταν μέρος του ρωμαίικου μιλλέτ μαζί με τους άλλους Ορθοδόξους<ref>{{Cite book|title=Nationalism, Globalization, and Orthodoxy: The Social Origins of Ethnic Conflict in the Balkans|last=Roumedotof|first=Victor|publisher=Greenwood Publishing Group|year=2001|isbn=|location=|page=68}}</ref>. Το [[Α΄ Εθνοσυνέλευση Επιδαύρου|πρώτο σύνταγμα των επαναστατικών χρόνων]] ανακήρυξε την [[Ορθόδοξη Εκκλησία|Ανατολική Ορθόδοξη Εκκλησία]] ως την "επικρατούσα θρησκεία" στην Ελλάδα<ref name=":6" />, διάταξη που ισχύει και σήμερα<ref name="S13" />.
Στην Ελλάδα, θρησκευόμενοι δηλώνουν το 51,9% ενώ μη θρησκευόμενοι είναι το 45,9% σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα<ref name="καπα-20154">{{cite news|url=http://www.tovima.gr/society/article/?aid=694021|title=Δημοσκόπηση Καπα Research: Χριστιανοί ορθόδοξοι αλλά... μια φορά τον χρόνο|last=Χιώτης|first=Βασίλης|date=11 Απρ. 2015|newspaper=Το Βήμα|accessdate=23 Σεπ. 2016}}</ref>. Το 79% του πληθυσμού πιστεύει στην ύπαρξη του Θεού, ενώ το 16% δηλώνει πίστη σε κάποια ανώτερη δύναμη<ref name=":022">{{Cite web|url=http://ec.europa.eu/commfrontoffice/publicopinion/archives/ebs/ebs_341_en.pdf|title=Ειδικό Ευρωβαρόμετρο|last=|first=|date=Ιανουάριος-Φεβρουάριος 2010|website=|publisher=Ευρωπαϊκή Επιτροπή|accessdate=09/09/2017}}</ref>. Η πολυπληθέστερη θρησκευτική κοινότητα είναι η [[Ορθόδοξη Εκκλησία|ανατολική ορθόδοξη]], καθώς το 90% του πληθυσμού<ref name=":123">{{Cite web|url=http://www.pewforum.org/2017/05/10/religious-affiliation/|title=Religious Belief and National Belonging in Central and Eastern Europe (Αγγλικά)|last=|first=|date=10 Μαΐου 2017|website=Pew Forum|publisher=Pew Research Center|accessdate=12-09-2017}}</ref> δηλώνουν Χριστιανοί ορθόδοξοι. Άλλα θρησκεύματα με μεγάλο αριθμό πιστών είναι ο [[ισλαμισμός]] (2%), ο [[καθολικισμός]] (λιγότερο από 1%) και άλλα χριστιανικά δόγματα (3% του πληθυσμού), ενώ περίπου το 4% δηλώνει άθρησκο σε κάποιες έρευνες<ref name=":123" /> ή και άθεο σε άλλες<ref name=":022" />.
Γραμμή 27 ⟶ 25 :
Τυπικά οι Έλληνες υπό την οθωμανική κατοχή, ως [[μιλλέτ]], δηλαδή θρησκευτική ομάδα, είχαν το δικαίωμα να ακολουθήσουν τη θρησκεία τους. Το Οικουμενικό Πατριαρχείο ανασυστάθηκε μετά την Άλωση, μια εξέλιξη που βοήθησε σημαντικά στην συνέχιση του έργου της Εκκλησίας, παρά την ένταξή των χριστιανικών εκκλησιών στον φορολογικό μηχανισμό του οθωμανικού κράτους<ref>καρά, Ε., Τζεδόπουλος, Γ. 2015. Οθωμανικό κράτος και χριστιανικές Εκκλησίες. Στο Γκαρά, Ε., Τζεδόπουλος, Γ. 2015. Χ''ριστιανοί και μουσουλμάνοι στην οθωμανική αυτοκρατορία''. [ηλεκτρ. βιβλ.] Αθήνα:Σύνδεσμος Ελληνικών Ακαδημαϊκών Βιβλιοθηκών. Διαθέσιμο στο: http://hdl.handle.net/11419/2884</ref>. Ωστόσο, οι πιέσεις από τους μουσουλμάνους για αλλαγή θρησκείας, οι προσηλυτισμοί διά της βίας και η ανασφάλεια της ζωής των Χριστιανών, που θεωρούνταν πολίτες δεύτερης κατηγορίας, ήταν υπαρκτά φαινόμενα και οδήγησαν σε ευρύ κρυπτοχριστιανισμό, ενώ υπήρξαν και Χριστιανοί που πέθαναν για την πίστη τους και ονομάστηκαν νεομάρτυρες<ref>Speros Vryonis, Jr. ''"The Byzantine Legacy and Ottoman Forms."'' '''Dumbarton Oaks Papers''', Τόμος 23/24 (1969/1970), σελίδες 299-300.</ref>.
===Νεότεροι χρόνοι===
Αμέσως μετά την [[Επανάσταση του 1821]], η [[Α΄ Εθνοσυνέλευση Επιδαύρου|Α΄ Εθνοσυνέλευση της Επιδαύρου]] ψήφισε το πρώτο ελληνικό σύνταγμα, όπου προβλεπόταν σύνδεση της ελληνικής ιθαγένειας με την πίστη στον Χριστό. Χαρακτηριστικά, το κείμενο ορίζει:''«Όσοι αυτόχθονες κάτοικοι της επικρατείας της Ελλάδος πιστεύουσιν εις Χριστόν, εισίν Έλληνες, και απολαμβάνουσιν άνευ τινός διαφοράς όλων των πολιτικών δικαιωμάτων»<ref>Τμήμα Β΄, Προσωρινόν Πολίτευμα της Ελλάδος, Επίδαυρος 1822</ref>.''Το ίδιο σύνταγμα προέβλεπε ότι "επικρατούσα θρησκεία εις την ελληνικήν επικράτειαν είναι η της Ανατολικής Ορθοδόξου του Χριστού Εκκλησίας"<ref name=":6">Τμήμα Α΄, Προσωρινόν Πολίτευμα της Ελλάδος, Επίδαυρος 1822</ref>, διάταξη που επαναλήφθηκε ουσιαστικώς αναλλοίωτη σε όλα τα επόμενα ελληνικά συντάγματα, και προέβλεπε για την ίδρυση θέσης υπουργού της Θρησκείας<ref>Τμήμα Γ΄, Προσωρινόν Πολίτευμα της Ελλάδος, Επίδαυρος 1822</ref>.
Κατά τη διάρκεια της Αντιβασιλείας, εισήχθησαν διαφορετικά πρότυπα οργάνωσης της Εκκλησίας, με το Διάταγμα της 23ης Ιουλίου 1833 να ορίζει μεταξύ άλλων τα εξής: ''Η Ορθόδοξος Ανατολική Αποστολική Εκκλησία του Βασιλείου της Ελλάδος, εν Πνεύματι μη αναγνωρίζουσα άλλην κεφαλήν, παρά τον θεμελιωτήν της χριστιανικής πίστεως τον Κύριον και Σωτήρα ημών Ιησούν Χριστόν, κατά δε το διοικητικόν μέρος έχουσα αρχηγόν τον Βασιλέα της Ελλάδος, είναι αυτοκέφαλος και ανεξάρτητος από πάσης άλλης εξουσίας, φυλαττομένης απαραχαράκτου της δογματικής ενότητος, κατά τα παρά πασών των ορθοδόξων Ανατολικών εκκλησιών ανέκαθεν πρεσβευόμενα<ref>Άρθρον 1, Διάταγμα της 23ης Ιουλίου 1833, ΦΕΚ 23/1833</ref>.'' Το διάταγμα όριζε ότι ''«η υπέρτατη εκκλησιαστική εξουσία εναπόκειται, υπό την του Βασιλέως κυριαρχίαν»''<ref>Άρθρον 2, Διάταγμα της 23ης Ιουλίου 1833, ΦΕΚ 23/1833</ref>, χωρίς την έγκριση του οποίου δεν μπορούσε να κοινοποιηθεί ή να εκτελεστεί καμία συνοδική απόφαση<ref>Άρθρον 9, Διάταγμα της 23ης Ιουλίου 1833, ΦΕΚ 23/1833</ref>.
| |||