Άρης Βελουχιώτης: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Συνοδευόμενος από περίπου 40 άνδρες, ο Βελουχιώτης περιόδευε στα χωριά της [[Φθιώτιδα]]ς και της [[Παρνασσίδα]]ς, όταν στις 7 Απριλίου έλαβε γνώση για την τεταμένη -σχεδόν εμφυλιοπολεμική-κατάσταση με το 5/42 Συντάγματος Eυζώνων της [[Εθνική και Κοινωνική Απελευθέρωση|ΕΚΚΑ]]<ref>Χαριτόπουλος (2003) σ. 524</ref>{{efn|Στις 23 Ιουνίου 1943 δυνάμεις του ΕΛΑΣ επιτέθηκαν στο 5/42. Μετά από δωδεκάωρη μάχη το 5/42 αυτοδιαλύθηκε με απόφαση του Ψαρρού. Από την ηγεσία του ΕΛΑΣ, η οποία υποστήριξε πως δεν έδωσε ποτέ διαταγή επίθεσης, ως υπεύθυνος θεωρήθηκε το μέλος του Γενικού Στρατηγείου Ρούμελης ταγματάρχης Ε. Ζούλας. Ο Βελουχιώτης δεν έπαιξε κανένα ρόλο στη δεύτερη διάλυση. Παρόλ΄ αυτά κατηγορήθηκε από τον Καρακίτση ότι ήταν εν μέρη υπεύθυνος για το «νέο στραπάτσο» της εθνικής πολιτικής του [[ΕΑΜ]], διότι εμφύσησε στους καπεταναίους τις δικές του απόψεις («Σχολή Άρη»), οι οποίες ήταν διαφορετικές από αυτές της κομματικής καθοδήγησης<ref>Χαριτόπουλος (2003) σ. 290</ref>.}}. Από τον Μάρτιο του 1944 ξεκίνησαν ανάμεσα στις δύο ανταρτικές οργανώσεις συνεχείς προστριβές. Για τους αντάρτες του 5/42 ο [[Δημήτρης Δημητρίου (Νικηφόρος)]] ήταν αντιπαθής, καθώς τον κατηγορούσαν για πλήθος αυθαιρεσιών, θρασύτατη και βίαια συμπεριφορά, όπως και φανερή υπεροψία <ref>Ζαούσης (2015) σ. 609</ref>. Από την άλλη πλευρά, ο ΕΛΑΣ κατηγορούσε τον λοχαγό του 5/42 [[Θύμιος Δεδούσης|Θύμιο Δεδούση]] σαν αρχηγό μιας «βασιλικής σπείρας» που υποκινούσε νέες εμφύλιες συγκρούσεις. Ο Δεδούσης έγινε επικεφαλής μιας κίνησης αμφισβήτησης του συνταγματάρχη Ψαρρού, ενώ ένας αντάρτης υπό τις διαταγές του σκότωσε τον υπεύθυνο του ΕΑΜ Κωνσταντίνο Βάρσο. Στα τέλη Φεβρουαρίου μαζί με 68 αξιωματικούς και υπαξιωματικούς είχε αποκηρύξει την ΕΚΚΑ και ζητούσε το 5/42 να λαμβάνει εντολές μόνο από το Στρατηγείο Μέσης Ανατολής, τον βασιλιά Γεώργιο Β΄ και την κυβέρνησή του<ref>Ρίχτερ (1975) τ. Β΄ σ. 116</ref>. Άλλα και με τις ενέργειές του τάχθηκε ανεπιφύλακτα κατά του ΕΑΜ/ΕΛΑΣ<ref name="Ρ Β 117">Ρίχτερ (1975) τ. Β΄ σ. 117</ref>. Παρά τις διαμαρτυρίες του ΕΛΑΣ ο Ψαρρός, υποσχόμενος το ότι θα περιόριζε τον Δεδούση, δεν μπορούσε να ελέγξει το Σύνταγμά του. Έτσι, για να ασκήσει πίεση στον Ψαρρό, η ελεγχόμενη από το ΕΑΜ [[Κυβέρνηση του Βουνού]] (ΠΕΕΑ) στις 7 Απριλίου διέταξε την ανώτατη διοίκηση του ΕΛΑΣ ([[Στέφανος Σαράφης|Σαράφης]]) να του στείλει ένα τελεσίγραφο, ζητώντας από τον συνταγματάρχη να συλλάβει τον Δεδούση και άλλους αξιωματικούς και να συγκεντρώσει το 5/42 σε καθορισμένη περιοχή μέχρι να ρυθμιστούν τα «εκκρεμή ζητήματα»<ref>Ζαούσης (2015) σ. 610</ref>. Στην περίπτωση που ο Ψαρρός αρνούνταν τους όρους ο ΕΛΑΣ έπρεπε να επιτεθεί και να διαλύσει το Σύνταγμα. Ο Ψαρρός συμφώνησε με όλους τους όρους, σημειώνοντας μόνο ότι ο Δεδούσης βρίσκονταν σε αποστολή και όταν μετά από 2 με 3 μέρες επέστρεφε θα συλλαμβάνονταν. Ωστόσο ο ΕΛΑΣ αύξησε την επιθετικότητά του έναντι του 5/42<ref>Μamarelis (2003) σ. 201-202</ref>.

 

 

Πιστεύοντας ότι δεν μπορούσε να μείνει αδιάφορος, ο Βελουχιώτης, έχοντας μαζί του τους μαυροσκούφηδες, άλλαξε την πορεία του προς την Πελοπόννησο και στις 13 Απριλίου έφτασε στη Δωρίδα. Ως ανώτερος Καπετάνιος από όλους ανέλαβε την ηγεσία των τοπικών δυνάμεων του ΕΛΑΣ, αποτελούμενων από περίπου 1.400<ref>Χαριτόπουλος (2003) σ. 526</ref> με 2.000<ref>Κέδρος (2004) τομ. 2, σ. 138</ref> αντάρτες. Με την καταλυτική παρουσία του στη περιοχή, που ενίσχυσε τους οπαδούς της σύγκρουσης και από τις δύο πλευρές, οι εξελίξεις επιταχύνθηκαν. Αμέσως έστειλε ένα νέο τελεσίγραφο στον Ψαρρό, επισημαίνοντας ότι αφού δεν συνέλαβε τον Δεδούση οι σχεδόν 500 άνδρες του 5/42 θα έπρεπε να παραδώσουν τα όπλα τους, εγγυόμενος ότι θα προστάτευε όσους δεν ενέχονταν σε αντεθνικές ενέργειες<ref>Ρίχτερ (1975) τ. Β΄ σ. 117</ref>. Ο Ψαρρός, παρότι είχε αποδεχθεί τους όρους της ΠΕΕΑ και του ΕΛΑΣ, μόλις έλαβε το μήνυμα του Βελουχιώτη κατάλαβε ότι δεν υπήρχε διάθεση συμβιβασμού και ο ΕΛΑΣ ήταν αποφασισμένος να διαλύσει το 5/42<ref>Μamarelis (2003) σ. 203</ref>. Προσπαθώντας να αποφύγει την εμφύλια σύρραξη και την αιματοχυσία, την στιγμή μάλιστα που υπέρτερες δυνάμεις είχαν κυκλώσει τους άνδρες του, ο Ψαρρός απάντησε στις 15 Απριλίου υποχωρώντας ακόμα περισσότερο αποδεχόμενος πλήρως όλους τους όρους του ΕΛΑΣ και ζήτησε το τμήμα του να ενσωματωθεί ως ανεξάρτητη μονάδα στην ΠΕΕΑ<ref>Μamarelis (2003) σ. 203-204</ref>. Ωστόσο, τα ξημερώματα της 16ης Απριλίου δυνάμεις του ΕΛΑΣ ξεκίνησαν μεμονωμένες επιθέσεις, οι οποίες αποκρούστηκαν. Χωρίς να λάβει απάντηση, ο Ψαρρός, το απόγευμα της ίδιας μέρας, απέστειλε ένα νέο μήνυμα, δηλώνοντας ότι ήταν αποφασισμένος να αγωνισθεί εναντίον της επίθεσης του ΕΑΜ/ΕΛΑΣ.<ref>Κέδρος (2004) τομ. 2, σ. 139</ref>