Μουσταφά Κεμάλ Ατατούρκ: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
μ προστέθηκαν στοιχεία από το κείμενο του Falih Rifki Atay για την καταστροφή της Σμύρνης |
|||
Γραμμή 116:
Στις [[23 Απριλίου]] [[1920]] ο Κεμάλ εγκαταστάθηκε στην [[Άγκυρα]] και έχοντας καταδικαστεί από τον Σουλτάνο σε θάνατο συγκάλεσε τη Μεγάλη Εθνοσυνέλευση, η οποία εξέλεξε προσωρινή κυβέρνηση με Πρωθυπουργό και πρόεδρο της Εθνοσυνέλευσης τον ίδιο, ενώ του ανατέθηκε παράλληλα και η ηγεσία του στρατού. Στις [[10 Αυγούστου]] υπογράφηκε από την οθωμανική κυβέρνηση της [[Κωνσταντινούπολη]]ς η [[Συνθήκη των Σεβρών]], την οποία η κυβέρνηση Κεμάλ αρνήθηκε να αναγνωρίσει, θεωρώντας την ατιμωτική για το έθνος. Στη Μεγάλη Εθνοσυνέλευση είχαν σχηματιστεί δύο ομάδες: η μία υποστήριζε τον Κεμάλ και η άλλη αντιδρούσε σθεναρά στα σχέδιά του. Τελικά υπερίσχυσε η πρώτη ομάδα, η οποία και κατάφερε να ενισχύσει με περισσότερες εξουσίες τον ρόλο του προέδρου.
Σταδιακά, ο Κεμάλ κατάφερε να προσεταιριστεί τις Μεγάλες Δυνάμεις και να συνάψει βαρύνουσας σημασίας συμφωνίες, οι οποίες άλλαξαν δραματικά την κατάσταση στη [[Μικρά Ασία]]. Ιδιαίτερο ρόλο έπαιξε η [[Σοβιετική Ένωση]], η οποία όχι μόνο παραχώρησε οθωμανικές περιοχές που είχαν χαθεί στον Ρωσοτουρκικό Πόλεμο του [[1878]] αλλά υπολογίζεται ότι προσέφερε στην κυβέρνηση της Άγκυρας βοήθεια αξίας 6 εκατομμυρίων [[Ρούβλι|ρουβλίων]].<ref>''Ε΄ Ιστορικά' - Η Μικρασιατική καταστροφή'', εκδ. Ελευθεροτυπία, Αθήνα 2000, τεύχος 17, σ.23.</ref> Ο ελληνικός στρατός την [[1 Αυγούστου|1η Αυγούστου]] του [[1921]] ανακόπηκε από τον τακτικό στρατό του Κεμάλ και υποχώρησε, ενώ την ίδια ώρα οι Μεγάλες Δυνάμεις με τηλεγραφήματα συνέχαιραν τον Κεμάλ για την νίκη του. Τον Σεπτέμβριο του ίδιου χρόνου, κατόπιν παρασκηνιακών συνομιλιών, οι Γάλλοι συμφώνησαν να ακυρώσουν τη [[Συνθήκη των Σεβρών]] και να αποχωρήσουν από τη Μικρά Ασία, εγκαταλείποντας στρατιωτικό υλικό. Στις [[2 Ιανουαρίου]] 1922 η [[Ουκρανία]] υπέγραψε συνθήκη ειρήνης με την κυβέρνηση Κεμάλ. Μέχρι τον Ιούλιο, η μοναδική δύναμη που υποστήριζε την Ελλάδα ήταν η [[Αγγλία]], η οποία θα στήριζε την κυβέρνηση της Άγκυρας μόνο σε ενδεχόμενη ήττα της Ελλάδας. Στις [[13 Αυγούστου]] ο τουρκικός στρατός, εκμεταλλευόμενος τα ολέθρια λάθη της ελληνικής πλευράς, επιτέθηκε στη γραμμή του [[Αφιόν Καραχισάρ]] αιφνιδιάζοντας τον ελληνικό στρατό και γρήγορα κατάφερε να τον διασπάσει και να τον τρέψει σε φυγή. Στις [[27 Αυγούστου]] 1922, και αφού οι Ιταλοί είχαν εκκενώσει την [[Έφεσος|Έφεσο]], ο τουρκικός στρατός υπό την ηγεσία του Κεμάλ κατέλαβε τη [[Σμύρνη]], σφάζοντας τον ελληνικό και αρμενικό πληθυσμό και πυρπολώντας την ελληνική και αρμενική συνοικία.
== «Who burned down Izmir?» ==
H πυρκαγιά που έκαψε τις χριστιανικές συνοικίες της Σμύρνης αποτέλεσε ένα αμφιλεγόμενο ζήτημα για πολλές δεκαετίες. Στο ζήτημα αυτό απάντησε αρκετά νωρίς ένας από τους συμβούλους του Μουσταφά Κεμάλ, ο Falih Rifki Atay (1894-1971), ο οποίος στην α’ έκδοση του βιβλίου ''«Cankaya»'' (εκδ. Dunya Yayinlari, 1958), σελ. 212-213, έγραψε ''«Γιατί κάψαμε τη Σμύρνη; Γιατί φοβηθήκαμε ότι αν έμεναν τα κτήρια στη θέση τους, δεν θα μπορούσαμε να απαλλαγούμε από τις μειονότητες...»'' Έχει ενδιαφέρον ότι αυτή η πρόταση απαλείφθηκε από τις επόμενες εκδόσεις του βιβλίου.
Το συγκεκριμένο απόσπασμα του βιβλίου του Falih Rifki Atay, που επιγράφεται «Izmir’i nicin yakiyorduk?» (Γιατί κάψαμε τη Σμύρνη;) είναι το εξής: «…''Ηταν η μέρα της Μεγάλης Φωτιάς. Καθώς οι φλόγες έκαιγαν τις γειτονιές, ο κόσμος έτρεχε προς την παραλία… Κάποιοι έπεφταν στη θάλασσα προσπαθώντας να κρατηθούν από τις βάρκες… Παρακολουθούσα αυτή τη μοναδική τραγωδία με βαριά καρδιά… ''
''Η Σμύρνη καιγόταν και μαζί της η ρωμιοσύνη της, οι άνθρωποι των πρώτων πολιτισμών, εκείνοι που έζησαν το Μεσαίωνα με τους μουσουλμάνους, εκείνοι που ζούσαν στην πατρίδα τους και στα σπίτια τους με άνεση, εκείνοι που κρατούσαν το εμπόριο και τη γεωργία της Σμύρνης και όλης της Δυτικής Ανατολίας, και ολόκληρη την οικονομία της, εκείνοι που ζούσαν σε παλάτια, κονάκια και τσιφλίκια, τώρα, τον εικοστό δεύτερο χρόνο του εικοστού αιώνα, πεθαίνουν για ένα κομμάτι βάρκας να τους μεταφέρει μακριά για πάντα…''
''Η Γκιαβούρ Ιζμίρ (άπιστη Σμύρνη) κάηκε ολοκληρωτικά με τις φλόγες το βράδυ και τον καπνό σαν ξημέρωσε. Ηταν υπεύθυνοι για τη φωτιά οι Αρμένιοι στ’ αλήθεια; Οπως ειπώθηκε τις μέρες εκείνες…Καθώς αποφάσισα να γράψω την αλήθεια όπως τη γνωρίζω, θέλω να αντιγράψω μια σελίδα από τις σημειώσεις που κρατούσα τότε: Οι κλέφτες που λεηλατούσαν τα σπίτια βοήθησαν στην εξάπλωση της φωτιάς…''
''Γιατί κάψαμε τη Σμύρνη; ''
''Γιατί φοβηθήκαμε ότι αν έμεναν τα κτήρια στη θέση τους, δεν θα μπορούσαμε να απαλλαγούμε από τις μειονότητες… Οταν εξορίζονταν κατά τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο οι Αρμένιοι, καίγαμε όλες τις κατοικημένες περιοχές γιατί είχαμε αυτόν ακριβώς το φόβο. Αυτό δεν σχετίζεται μόνο με τη διάθεση για καταστροφή. Υπάρχει και κάποιο αίσθημα κατωτερότητας μέσα του. Θεωρούσαμε ότι το καθετί που έμοιαζε με Ευρώπη ήταν μοιραίο να παραμείνει χριστιανικό και ξένο, γι’ αυτό και εμείς έπρεπε να το αποβάλουμε»''.<ref>{{Cite web|url=https://kars1918.wordpress.com/2013/09/23/who-burned-down-izmir/|title="Ποιός έκαψε τη Σμύρνη;"|last=Βλάσης Αγτζίδης|first=|date=|website=|publisher=|archiveurl=|archivedate=|accessdate=}}</ref>
== Πρόεδρος της Τουρκίας ==
| |||