Προάστιο: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
→Μορφές Προαστίων: Προστέθηκε περιεχόμενο Ετικέτες: Επεξεργασία από κινητό Διαδικτυακή επεξεργασία από κινητό |
Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας |
||
Γραμμή 1:
{{πηγές|22|02|2015}}
{{άλλεςχρήσεις|Προάστιο}}
[[Αρχείο:South San Jose (crop).jpg|thumb|260px|Ένας πρότυπος προαστιακός οικισμός στο [[Σαν Χοσέ, Καλιφόρνια|Σαν Χοσέ της Καλιφόρνια]], υπό μορφή [[tract housing]].]]
'''Προάστιο''' ([[αγγλικά]]: ''suburb'') αποκαλείται μια οικιστική περιοχή που αναπτύσσεται στα περίχωρα μιας [[πόλη
== Ετυμολογία ==
Η λέξη προέρχεται από τα συνθετικά "προ" που σημαίνει ''κοντά'', ''λίγο πριν'' και "άστυ", δηλαδή ''πόλη''. Ο αντίστοιχος αγγλικός όρος "suburb" προέρχεται από τον [[αρχαία γαλλικά|αρχαίο γαλλικό]] όρο ''subburbe'' και μετέπειτα [[λατινικός|λατινικό]] όρο ''suburbium'', από τα συνθετικά "sub", που σημαίνει ''υπό'' και ''urbs'', δηλαδή ''πόλη''. Επώνυμοι άνθρωποι συνήθιζαν να διαβιούν σε λόφους, κοντά στα κέντρα εμπορικών ή πολιτικών δραστηριοτήτων, ενώ τα χαμηλότερα εισοδηματικά στρώματα του πληθυσμού συνήθιζαν να ζουν στα περίχωρα. Η δεύτερη χρήση του συνθετικού "υπό" (under)
== Ιστορική Εξέλιξη ==
[[Αρχείο:TRAX train downtown.jpg|thumb|left|245px|Τραμ στη [[
Πριν τον 19ο αιώνα, ο όρος ''suburb'' συχνά συνδεόταν με τα περίχωρα των πόλεων, όπου τα κέντρα εργασίας ήταν πιο δυσπρόσιτα' αναμφίβολα, εκεί όπου διέμεναν τα φτωχά εισοδηματικά στρώματα. Ο [[Τσαρλς Ντίκενς]] χρησιμοποιούσε τον όρο με αυτή την ερμηνεία, αν και όχι τόσο συστηματικά, κατά τις περιγραφές του για το σύγχρονο [[Λονδίνο]]. Η σημερινή ερμηνεία του όρου εμφανίσθηκε κατά τη δύση του 19ου αιώνα, καθώς οι βελτιώσεις στις συγκοινωνίες και έργα υγιεινής κατέστησαν εφικτή για τις εύπορες οικογένειες τη διαμονή στα περίχωρα των πόλεων. Η ανάπτυξη των προαστίων διευκολύνθηκε από τη διάκριση στις χρήσεις γης, τη χρηματοπιστωτική [[redlining|πρακτική της κόκκινης γραμμής]] και ποικίλες καινοτομίες στις μετακινήσεις. Μετά
[[Αρχείο:CTA Brown Line 060716.jpg|thumb|240px|Ηλεκτρικός σιδηρόδρομος στην πόλη του Σικάγο. Βοήθησε στις εύκολες μετακινήσεις από τα προάστια στο κέντρο της πόλης.]]
Η διάδοση της χρήσης των τρένων και αργότερα των ΙΧ και των αυτοκινητοδρόμων, αύξησε την ευκολία με την οποία οι εργαζόμενοι μπορούσαν να βρουν δουλεία στην πόλη ενώ μετακινούνταν από τα προάστια. Στο Ηνωμένο Βασίλειο, οι σιδηρόδρομοι ευνόησαν την πρώτη μεγάλη έξοδο προς τα προάστια. Ο μητροπολιτικός σιδηρόδρομος, για παράδειγμα, διαδραμάτισε σημαντικό ρόλο στις οικοδομές και προώθησε τα συνεργαζόμενα μεσιτικά πρακτορεία στο βορειοδυτικό Λονδίνο, με κατασκευές που απαρτίζονταν κυρίως από αυτόνομες κατοικίες σε μεγάλα αγροτεμάχια, που αποκαλούνταν τότε [[Metro-land]] (μητροπολιτική γη). Καθώς η χρήση του ΙΧ διευρύνθηκε και μεγάλοι αυτοκινητόδρομοι κατασκευάστηκαν, η μόδα των μετακινήσεων επεκτάθηκε όπως και στη [[Βόρεια Αμερική]]. Αυτή η μόδα της διαμονής
Οι νόμοι διάκρισης χρήσεως της γης (zoning) επίσης έπαιξαν ένα ρόλο στην κατεύθυνση των οικιστικών περιοχών έξω από την πόλη με τη δημιουργία ζωνών αμιγούς κατοικίας. Αυτοί οι προαστιακοί οικισμοί οικοδομούνται σε μεγαλύτερα αγροτεμάχια, απ' ότι στην πόλη. Παράλληλα, μεταποιητικά και εμπορικά κτίσματα κατασκευάζονταν σε απόμακρες εκτάσεις της πόλης.
[[Αρχείο:I40i85NC.jpg|thumb|left|230px|Η εξάπλωση των αυτοκινητοδρόμων στις μητροπόλεις ευνόησε την ανάπτυξη των προαστίων.]]
Ολοένα και περισσότερος κόσμος μετακινήθηκε στα προάστια, ένα φαινόμενο γνωστό ως "
[[Αρχείο:BuildingsLiningChicagoRiver.jpg|thumb|right|230px|Το κέντρο των περισσοτέρων αμερικανικών μεγαλουπόλεων χρησιμοποιείται κυρίως για στέγαση επιχειρηματικών δραστηριοτήτων και σε μικρότερο βαθμό για κάλυψη οικιστικών αναγκών.]]
Ενώ τα προάστια γεννήθηκαν πολύ νωρίτερα, ο προαστιακός πληθυσμός της Βόρειας Αμερικής παρουσίασε έκρηξη μετά
Στις ΗΠΑ, το 1950 ήταν η πρώτη χρονιά που περισσότεροι άνθρωποι κατοικούσαν στα προάστια παρά οπουδήποτε αλλού. Η ανάπτυξη με τους [[ουρανοξύστης|ουρανοξύστες]] και η απότομη αύξηση των τιμών στην κτηματομεσιτική αγορά του κέντρου είχε ως αποτέλεσμα να χρησιμοποιείται το κέντρο κυρίως για τις επιχειρήσεις, εξωθώντας ακόμη περισσότερο κόσμο έξω από την πόλη.
Γραμμή 38 ⟶ 37 :
Στις [[ΗΠΑ|Ηνωμένες Πολιτείες]], τον [[Καναδάς|Καναδά]] και τη [[Δυτική Ευρώπη]], ο όρος ''suburb'' συνήθως χρησιμοποιείται για να διαφοροποιήσει την [[κοινότητα]], το [[δήμος|δήμο]], ή άλλης μορφής διοικητικές οντότητες έξω από ένα αστικό κέντρο ή πόλη. Αυτός ο ορισμός εμφανίζεται και στον τίτλο του συγγράματος του David Rusk, ''Cities Without Suburbs'', το οποίο προωθεί τη [[μητροπολιτική διακυβέρνηση]].
Αυτή η κατηγοριοποίηση των οικισμών δεν είναι εμφανής στην [[Ιρλανδία]], το [[Ηνωμένο Βασίλειο]], την [[Αυστραλία]] ή τη [[Νέα Ζηλανδία]], όπου ο όρος ''suburb'' αναφέρεται σε οικισμούς
[[Αρχείο:View-from-Kämpingebacken13.jpg|thumb|right|220px|Η [[Tensta]], ήπια αστικοποιημένο προάστιο βόρεια της [[Στοκχόλμη Εφαρμόζοντας την ανωτέρω ορολογία στα δεδομένα της [[ Παρατηρείται όμως ότι ο όρος «προάστιο» χρησιμοποιείται με διαφορετική σημασία στην Αθήνα και με διαφορετική στη Θεσσαλονίκη. Στην Αθήνα προάστια αποκαλούνται όλοι οι δήμοι του Πολεοδομικού Συγκροτήματος εκτός από τον Δήμο Αθηναίων και τον Δήμο Πειραιώς, όπως το Περιστέρι [[Αρχείο:Etalement urbain banlieue paris - 03.avril.2005.JPG|240px|thumb|left|Στιγμιότυπο αστικής εξάπλωσης προς δασική έκταση, στα περίχωρα των [[Παρίσι|Παρισίων]].]] Αυτό οφείλεται στην αύξηση της αξίας της γης, όσο πλησιάζει ένας συνοικισμός στο κέντρο της μητρόπολης με την εξάπλωσή της και στην επιθυμία των κατοίκων να αξιοποιήσουν την περιουσία τους στο μέγιστο, ενώ παράλληλα καθίστανται επιτακτικά νέα έργα αυτοκινητοδρόμων και εμπορικής επέκτασης, λόγω του υπερπληθυσμού. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα τα εύρωστα και οικονομικά ενεργά μέλη του πληθυσμού να απομακρύνονται όλο και πιο
=== ΗΠΑ ===
Γραμμή 49 ⟶ 56 :
* Υποδιαιρέσεις πρώην αγροτικής γης προς κατασκευή οικισμού από μία αναπτυξιακή εταιρία. Αυτές οι υποδιαιρέσεις συνήθως παρουσιάζουν ασήμαντες διακυμάνσεις στην αξία των κατοικιών, δημιουργώντας ολόκληρες κοινότητες όπου τα οικογενειακά εισοδήματα και τα δημογραφικά στοιχεία είναι σχεδόν πανομοιότυπα, αν και τα τελευταία χρόνια τα προάστια παρουσιάζουν όλο και μεγαλύτερες διαφοροποιήσεις.
* Εμπορικά κέντρα και μικρές αγορές αναπτύσσονται πίσω από χώρους στάθμευσης, αντί για την παραδοσιακή κεντρική αγορά της πόλης.
* Ένα δίκτυο αυτοκινητοδρόμων ειδικά σχεδιασμένο ώστε να συμμορφώνεται με την ιεραρχία, καταλήγοντας σε μικρές συνοικιακές παρόδους, σε αντίθεση με το παραδοσιακό παραλληλόγραμμο σχέδιο στα περισσότερα μεταπολεμικά προάστια. Δηλαδή συχνά εν αντιθέσει με το λοιπό εθνικό δίκτυο και την δόμηση των ΗΠΑ, το οδικό δίκτυο των αμερικανικών προαστίων δεν ακολουθεί το πρότυπο του τετραγωνικού πλέγματος, αλλά αντιθέτως είναι πολύ περισσότερο ιεραρχικό με τα τοπικά αδιέξοδα (cul-de-sac) ή άλλες τοπικούς οδούς βραδείας και ελαφράς κυκλοφορίας να συνδέονται σε προοδευτικά μεγαλύτερους δρόμους.
* Μεγαλύτερο ποσοστό αυτονομίας των κτιρίων απ' ότι στις αστικές περιοχές.
* Περιορισμένη ή ανύπαρκτη πρόσβαση στα μέσα μαζικής μεταφοράς.
* Συνήθως, χαμηλότερα ποσοστά εγκληματικότητας απ' ότι σε μια αστική συνοικία.
=== Καναδάς ===
Γραμμή 58 ⟶ 65 :
[[Αρχείο:Old Ottawa South.jpg|thumb|240px|left|Συνοικία της [[Νότια Οττάβα|Νότιας Οττάβα]], στον Καναδά.]]
Η αστική ανάπτυξη στον Καναδά είχε παράλληλη εξέλιξη με την ανάπτυξη στις ΗΠΑ. Μετά
Μολαταύτα, ο Καναδάς παρουσιάζει πολύ λιγότερους προαστιακούς δήμους απ' ότι οι ΗΠΑ. Πολλές μεγάλες πόλεις, όπως το [[Γουίνιπεγκ]], το [[Κάλγκαρι]], το [[Έντμοντον]] και η [[Οττάβα]] εκτείνονται μέχρι τα περίχωρα. Όμως, το γεγονός ότι δεν υπάρχουν ευδιάκριτα σύνορα στα προάστια, δεν αναιρεί την ύπαρξή τους. Τα όρια των καναδικών πόλεων βρίσκονται στη δικαιοδοσία των Επαρχιών και οι Επαρχίες έχουν προωθήσει συνενώσεις. Οι περιοχές του [[Βανκούβερ]] και του [[Μόντρεαλ]] έχουν ακόμη προαστιακούς δήμους, αν και οι περιοχές αυτές συνήθως ομαδοποιούνται σε μικρότερες πόλεις απ'ότι στις ΗΠΑ. Το British Columbia καθιέρωσε μια μορφή "μητροπολιτικής" διακυβέρνησης για το Βανκούβερ το 1954, όμως οι αστικοποιημένες περιοχές επεκτάθηκαν αρκετά από τότε.
Σήμερα, το [[Τορόντο]] περιλαμβάνει ορισμένους από τους μεγαλύτερους προαστιακούς δήμους της Βόρειας Αμερικής και τα δύο μεγαλύτερα προάστια στον Καναδά εσωκλείονται σε αυτή τη μητρόπολη. Πολλά προάστια του Τορόντο βελτιώθηκαν αρκετά στη φιλοσοφία του προαστίου, καθιερώνοντας ένα μητροπολιτικό κέντρο που εξυπηρετεί πολλά προαστιακά κέντρα, όπως στη [[Mississauga]], το [[Μπράμπτον]], το [[Vaughan]] και το [[Μαρκχάμ]]. Το 1998, η κυβερνητική δομή αναθεωρήθηκε ώστε να συμπεριλάβει πολλά από αυτά τα πρώην ανεξάρτητα προάστια μέσα σε μια [[Μητροπολιτική Περιοχή του Τορόντο]].
Γραμμή 67 ⟶ 74 :
=== Άλλες Χώρες ===
Σε πολλά μέρη του κόσμου, πάντως, στα περίχωρα εντοπίζονται οικονομικά ασθενείς ομάδες πληθυσμού, αγγίζοντας πολλές φορές την εξαθλίωση, κρατώντας τον κόσμο αυτό έξω από τα σύνορα της πόλης για λόγους οικονομικούς ή κοινωνικούς, καθώς τα άτομα αυτά
[[Αρχείο:Population density in Athens.jpg|340px|thumb|Αποτύπωση πυκνότητας δόμησης του λεκανοπεδίου: Είναι εμφανείς οι πληθυσμιακές μετακινήσεις από τα δυτικά προς τα ανατολικά, από το 1922 έως το 2001. Διακρίνονται οι πυκνοδομημένες περιοχές και τα αραιοκατοικημένα προάστια.]]
Στην περίπτωση της [[Ρώμη
Στην [[Κίνα]], ο όρος προάστιο είναι
== Παραπομπές ==
<references />
== Δείτε επίσης ==
▲* [[μητροπολιτικό προάστιο]]
▲* [[κοινότητα της κρεβατοκάμαρας]]
==Εξωτερικοί σύνδεσμοι==
|