Γιώργος Σεφέρης: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
μ Αναστροφή της επεξεργασίας από τον 79.131.167.197 (συνεισφ.), επιστροφή στην τελευταία εκδοχή υπό [[Χρ...
Ετικέτα: Επαναφορά
μΧωρίς σύνοψη επεξεργασίας
Γραμμή 1:
{{Πληροφορίες προσώπου}}
 
Ο '''Γιώργος Σεφέρης''' ([[Βουρλά]], [[Σμύρνη]], [[13 Μαρτίου]] [[1900]] – [[Αθήνα]], [[20 Σεπτεμβρίου]] [[1971]]) <ref>Με βασιλικό διάταγμα εισήχθη στην Ελλάδα το Γρηγοριανό ημερολόγιο την 16η Φεβρουαρίου 1923, η οποία ορίστηκε ως 1η Μαρτίου 1923. Αυτό σημαίνει ότι ο Σεφέρης γεννήθηκε την 29η Φεβρουαρίου 1900, σύμφωνα με το Ιουλιανό ημερολόγιο που ίσχυε κατά τη στιγμή της γέννησης.</ref> ήταν [[Έλληνες|Έλληνας]] [[διπλωμάτης]] και [[ποιητής]] και ο πρώτος Έλληνας που τιμήθηκε με [[βραβείο Νόμπελ]]. Είναι ένας από τους σημαντικότερους [[Έλληνες]] [[Ποιητής|ποιητές]] και εκ των δύο μοναδικών Ελλήνων βραβευμένων με [[Βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας|Νόμπελ Λογοτεχνίας]], μαζί με τον [[Οδυσσέας Ελύτης|Οδυσσέα Ελύτη]].
 
== Βιογραφία ==
Το πραγματικό του όνομα ήταν ''Γεώργιος<ref>Το όνομα ''Γιώργος'' προέρχεται από το όνομα του πατέρα της ''Δέσπως''. Ρόντρικ Μπήτον 2003, σελ.35</ref> Σεφεριάδης''. Γεννήθηκε στη [[Σμύρνη]] στις [[13 Μαρτίου]]<ref>"''Γεννήθηκε το [[1900]] στη [[Σμύρνη]], και μάλιστα σε σημαδιακή ημερομηνία: [[29 Φεβρουαρίου]] (με το παλιό ημερολόγιο), γεγονός στο οποίο αναφερόταν κάθε τόσο με τρόπο χιουμοριστικό. Όταν στα [[1939]] συναντήθηκε με τον [[Χένρυ Μίλλερ]], ο Αμερικανός συγγραφέας τον ρώτησε πόσων χρόνων είναι και ο Σεφέρης τού απάντησε πως σε μερικούς μήνες θα γιόρταζε τα δέκατα γενέθλιά του!''". [[Δημήτρης Δασκαλόπουλος (ποιητής)|Δημήτρης Δασκαλόπουλος]], [http://www.tanea.gr/default.asp?pid=2&ct=1&artid=4092642 εφ. Τα Νέα, 11/10/1999]</ref> του [[1900]] και ήταν ο πρωτότοκος γιος του [[Στυλιανός Σεφεριάδης|Στέλιου]] και της Δέσπως (το γένος Γ. Τενεκίδη) Σεφεριάδη. Πριν τη γέννησή του είχε γεννηθεί ένα άλλο κοριτσάκι, η Μαρία-Ιωάννα, στις 16 Ιανουαρίου 1899, αλλά πέθανε στις 7 Μαΐου της ίδιας χρονιάς.<ref>Ρόντρικ Μπήτον 2003, σελ.34</ref> Το 1902 γεννιέται η αδελφή του η [[Ιωάννα Τσάτσου|Ιωάννα]] και το 1905 ο [[Άγγελος Σεφεριάδης|Άγγελος]]<ref>Ρόντρικ Μπήτον 2003, σελ.35-36</ref> Το [[1906]] αρχίζει η μαθητική του εκπαίδευση στο Λύκειο Χ. Αρώνη<ref>Ρόντρικ Μπήτον 2003, σελ.39</ref>. Το [[1914]], εποχή κατά την οποία άρχισε να γράφει τους πρώτους στίχους του, με το ξέσπασμα του Μεγάλου Πολέμου κατά τη θερινή περίοδο του έτους, η οικογένεια μετανάστευσε στην Ελλάδα<ref>Ρόντρικ Μπήτον 2003, σελ.54</ref>. Ο Γιώργος Σεφέρης ενεγράφη στο Πρότυπο Κλασσικό Γυμνάσιο Αθηνών<ref>Ρόντρικ Μπήτον 2003, σελ.55</ref>, από το οποίο αποφοίτησε τον Μάιο του [[1917]] με μέσο όρο ''8,35/10''.<ref>Ρόντρικ Μπήτον 2003, σελ.62</ref>. Εγγράφεται στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών. Στις [[14 Ιουλίου]] του [[1918]], η μητέρα του μαζί με τους δύο γιους και την κόρη της [[Ιωάννα Σεφεριάδου|Ιωάννα]] (μετέπειτα σύζυγο [[Κωνσταντίνος Τσάτσος|Κ. Τσάτσου]]) μετέβη στο [[Παρίσι]], όπου ο πατέρας τους Στέλιος εργαζόταν ως δικηγόρος Ο Στέλιος Σεφεριάδης επιθυμούσε όλη η οικογένειά του να μεταφερθεί στο Παρίσι κι ο γιος του Γιώργος να σπουδάσει στη Γαλλική πρωτεύουσα.<ref>Ρόντρικ Μπήτον 2003, σελ.63-64</ref>. Ο Γιώργος Σεφέρης έμεινε εκεί μέχρι το καλοκαίρι του [[1924]], ασχολούμενος με τη λογοτεχνία: μεταφράσεις, αναγνώσεις γάλλων κλασικών και συγγραφή ποιημάτων,<ref>Ρόντρικ Μπήτον 2003, σελ.67</ref> και αποκτώντας το πτυχίο της Νομικής, τον Οκτώβριο του 1921<ref>Ρόντρικ Μπήτον 2003, σελ.82</ref> Στη συνέχεια μεταβαίνει-τέλη Αυγούστου 1924<ref>Ρόντρικ Μπήτον 2003, σελ.107</ref>, στο [[Λονδίνο]] για την τελειοποίηση των [[αγγλική γλώσσα|αγγλικών]] του εν όψει των εξετάσεων στο Υπoυργείο Εξωτερικών. Αν και επιχείρησε τελικά εγκατέλειψε την προσπάθεια απόκτησης διδακτορικού διπλώματος. <ref>Ρόντρικ Μπήτον 2003, σελ.106</ref> Τον Φεβρουάριο του [[1925]] επιστρέφει στην Αθήνα<ref>Ρόντρικ Μπήτον 2003, σελ.112</ref> και το [[1927]] διορίζεται<ref>Κατόπιν εισαγωγικών εξετάσεων τον Δεκέμβριο του 1926. Ρόντρικ Μπήτον 2003, σελ.123-124</ref> στη διπλωματική υπηρεσία του Υπουργείου Εξωτερικών ως ακόλουθος πρεσβείας. Στις 24 Αυγούστου 1926 πεθαίνει η μητέρα του από νεφρική ανεπάρκεια<ref>Ρόντρικ Μπήτον 2003, σελ.122, 631, υποσ.20</ref> Τον Ιούλιο του [[1928]] δημοσιεύει στη ''Νέα Εστία'', επώνυμα ως Γ. Σεφεριάδης, το «''"Μια βραδιά με τον Κύριο Τεστ"''», μετάφραση έργου του [[Πολ Βαλερί|Βαλερί]]<ref>Ρόντρικ Μπήτον 2003, σελ.117</ref>. Το [[1929]] συνοδεύει τον Εδουάρδο Εριό σε ταξίδι του στην Ελλάδα<ref>Ρόντρικ Μπήτον 2003, σελ.145</ref>. Τον Μάιο του [[1931]] εκδίδεται με το ψευδώνυμο '''Γ. Σεφέρης''' η "«[[Στροφή (ποιητική συλλογή)|Στροφή]]"»<ref>Ρόντρικ Μπήτον 2003, σελ.156 κ.εξ</ref> και τον ίδιο χρόνο διορίζεται υποπρόξενος και έπειτα διευθύνων του ελληνικού Γενικού Προξενείου του Λονδίνου, όπου θα παραμείνει μέχρι και το [[1934]]<ref>Ρόντρικ Μπήτον 2003, σελ.163 κ.εξ</ref>. Τον Μάιο του [[1932]] δημοσιεύεται το έργο του ''Μια νύχτα στην ακρογιαλιά'' και τον Οκτώβριο η ''Στέρνα'', αφιερωμένη στον Γιώργο Αποστολίδη<ref>Ρόντρικ Μπήτον 2003, σελ.177 κ.εξ.</ref>. Το [[1933]] ο πατέρας του, Στέλιος, εκλέγεται Πρύτανης του Πανεπιστημίου Αθηνών και εγγράφεται ως μέλος της Ακαδημίας Αθηνών. Το [[1934]] ο Γ. Σεφέρης επιστρέφει στην Αθήνα και τον Ιανουάριο του [[1935]] αρχίζει η συνεργασία του με τις εκδόσεις ''Νέα Γράμματα'', αναδημοσιεύοντας τη ''Στέρνα''. Τον Οκτώβριο του [[1936]] διορίζεται πρόξενος στη [[Κορυτσά]]<ref>Ρόντρικ Μπήτον 2003, σελ.227</ref>, όπου θα παραμείνει μέχρι τον Οκτώβριο του [[1937]] οπότε και μετατίθεται στην Αθήνα ως προϊστάμενος της Διεύθυνσης Εξωτερικού Τύπου του Υφυπουργείου Τύπου και Πληροφοριών: ο ίδιος αρνείται πως ενεπλάκη σε ζητήματα λογοκρισίας του εσωτερικού τύπου, αλλά είχε ως αρμοδιότητά του τις επαφές με τις ξένες διπλωματικές αποστολές και τους ξένους ανταποκριτές.<ref>Ρόντρικ Μπήτον 2003, σελ.240-241, 243</ref>. Στις [[13 Φεβρουαρίου]] του [[1937]] δημοσιεύει στα ''Νέα Γράμματα'' επιστολή του περί της δημοτικής γλώσσας.<ref>{{cite web
|author=
|title=Αφιέρωμα στο Ως3
Γραμμή 14:
 
==Η μετάβαση στην Αφρική και τη Μέση Ανατολή==
Στις 10 Απριλίου του [[1941]] ο Γιώργος Σεφέρης νυμφεύεται τη [[Μαρώ Σεφέρη|Μαρία Ζάννου]]<ref>Στο ναό της Μεταμορφώσεως του Σωτήρος, στο απένατντι πεζοδρόμιο της Κυδαθηναίων. Ρόντρικ Μπήτον 2003, σελ.292-293</ref> και στις [[22 Απριλίου]] το ζεύγος ακολουθεί την ελληνική κυβέρνηση<ref>Είχε προηγηθεί μια αποτυχημένη απόπειρα από το λιμάνι του Ωρωπού, οπότε το υπό αναχώρηση πλοίο είχε δεχθεί επίθεση από γερμανικά αεροπλάνα. Τελικά αναχώρησε από τον Πειραιά με το πλοίο ''Έλση''. πληρώνοντας ο ίδιος τα ναύλα του ίδιου και της συζύγου του. Ρόντρικ Μπήτον 2003, σελ.296-297</ref>, σταθμεύουν στην Κρήτη, στα [[Χανιά]], όπου εργάζεται ως γραμματέας του Νικολούδη και εποπτεύει την έκδοση του πρώτου Φύλλου της Κυβερνήσεως μετά την αποχώρηση της Ελληνικής Κυβέρνησης.<ref>Ρόντρικ Μπήτον 2003, σελ.296-301</ref> στις [[16 Μαΐου]] καταφθάνει στην Αίγυπτο-στο λιμάνι του [[Πορτ Σάιντ]]<ref>Έχει φύγει από της Σούδα με το υπερωκεάνιο ''Νέα Ζηλανδία. Ρόντρικ Μπήτον 2003, σελ.301</ref> και παραμένει στην Αλεξάνδρεια<ref>Ρόντρικ Μπήτον 2003, σελ.302</ref>. Τον Αύγουστο ο Γιώργος Σεφέρης συνοδεύει την Πριγκίπισσα Διαδόχου Φρειδερίκη και τα δύο της παιδιά, Σοφία και Κωνσταντίνο, στο Γιοχάνεσμπουργκ και από εκεί στην Πραιτόρια υπηρετώντας στην εκεί Ελληνική Πρεσβεία μέχρι το [[1942]]<ref>Ρόντρικ Μπήτον 2003, σελ.306 κ.εξ</ref>. Τον Απρίλιο του 1942 επιστρέφουν στο Κάιρο, αλλά επειδή αποφασίζεται το κλείσιμο της εκεί Ελληνικής Πρεσβείας και του Ελληνικού Προξενείου στην Αλεξάνδρεια, αναχωρούν για την Ιερουσαλήμ.<ref>Ρόντρικ Μπήτον 2003, σελ.324-325</ref> Επιστρέφει τον Ιούνιο του 1942 στο Κάιρο και στις 22 Σεπτεμβρίου διορίζεται επισήμως ''Γενικός Διευθυντής Τύπου Μέσης Ανατολής''.<ref>Ρόντρικ Μπήτον 2003, σελ.327</ref> Στις 10 Μαρτίου του 1943 δίνει διάλεξη για τον [[Κωστής Παλαμάς|Παλαμά]] και άλλες δύο με θέμα τον [[Ιωάννης Μακρυγιάννης|Μακρυγιάννη]], στις 16 Μαΐου στον κινηματογράφο ''Ριάλτο'' της Αλεξάνδρειας και μετά στο Κάιρο<ref>Ρόντρικ Μπήτον 2003, σελ.333-334</ref>
Τον Απρίλιο του 1942 επιστρέφουν στο Κάιρο, αλλά επειδή αποφασίζεται το κλείσιμο της εκεί Ελληνικής Πρεσβείας και του Ελληνικού Προξενείου στην Αλεξάνδρεια, αναχωρούν για την Ιερουσαλήμ<ref>Ρόντρικ Μπήτον 2003, σελ.324-325</ref> Επιστρέφει τον Ιούνιο του 1942 στο Κάιρο και στις 22 Σεπτεμβρίου διορίζεται επισήμως ''Γενικός Διευθυντής Τύπου Μέσης Ανατολής''<ref>Ρόντρικ Μπήτον 2003, σελ.327</ref> Στις 10 Μαρτίου του 1943 δίνει διάλεξη για τον [[Κωστής Παλαμάς|Παλαμά]] και άλλες δύο με θέμα τον [[Ιωάννης Μακρυγιάννης|Μακρυγιάννη]], στις 16 Μαΐου στον κινηματογράφο ''Ριάλτο'' της Αλεξάνδρειας και μετά στο Κάιρο<ref>Ρόντρικ Μπήτον 2003, σελ.333-334</ref>
Τέλη Μαρτίου του 1944 εκδίδει στο Κάιρο τις ''Δοκιμές'' του<ref>Ρόντρικ Μπήτον 2003, σελ.345</ref>
Την ίδια περίοδο διορίζεται Διευθυντής Τύπου του υπουργείου Εξωτερικών, τα καθήκοντα της οποίας δεν τον ενθουσιάζουν.<ref>Ρόντρικ Μπήτον 2003, σελ.349</ref>
Γραμμή 35 ⟶ 34 :
Ο Σεφέρης επιδιώκει να μετατεθεί στο [[Λονδίνο]] με σκοπό την καλύτερη εξυπηρέτηση, εκ μέρους του, της Κυπριακής υπόθεσης. Τελικά ο νέος Υπουργός Εξωτερικών [[Ευάγγελος Αβέρωφ-Τοσίτσας]] τον τοποθετεί στη Διεύθυνση του υπουργείου με αρμοδιότητα την Κύπρο τον Ιούνιο του 1956. Από τον Νοέμβριο της ίδιας χρονιάς συμμετέχει στη αντιπροσωπεία της Ελλάδος που προσπαθεί να προωθήσει την αυτοδιάθεση της Κύπρου μέσω του [[Ο.Η.Ε.]]<ref>Ρόντρικ Μπήτον 2003, σελ.494-495, 498κ.εξ</ref>
Στις 15 Ιουνίου 1957 φτάνει στη Βρετανική πρωτεύουσα για να αναλάβει τα καθήκοντά του ως πρέσβης της Ελλάδος<ref>Ρόντρικ Μπήτον 2003, σελ.507</ref> Το Φόρεϊν Όφις σχολίασε την αλλαγή στο ελληνικό διπλωματικό πόστο του Λονδίνου: ''η αλλαγή [πρεσβευτού] δεν δύναται να μας είναι ευάρεστη'', ενώ ο μόνιμος Υφυπουργός του Κράτους, σερ Φρέντερικ Χόγιερ-Μίλαρ σημείωνε, «[...]ο Κος Σεφεριάδης θα είναι μάλλον ενοχλητικός.[...]»<ref>Ρόντρικ Μπήτον 2003, σελ.505</ref>
Την άνοιξη του 1960 εξασφαλίζει τον επαναπατρισμό στην Ελλάδα των λειψάνων του [[Ανδρέας Κάλβος|Κάλβου]]<ref>Ρόντρικ Μπήτον 2003, σελ.533</ref> Το φθινόπωρο του ίδιου έτους συναντά τον [[Μίκης Θεοδωράκης|Μίκη Θεοδωράκη]] στο Λονδίνο, και σε σύντομο χρονικό διάστημα ακολουθεί η πρώτη δημόσια εκτέλεση τεσσάρων μελοποιημένων ποιημάτων του με τον γενικότερο τίτλο ''Επιφάνεια''.<ref>Ρόντρικ Μπήτον 2003, σελ.535</ref>
 
Στις 9 Ιουνίου αναγορεύεται σε επίτιμο διδάκτορα της Φιλολογίας στο [[Πανεπιστήμιο του Κέμπριτζ]]<ref>Είχε προηγηθεί το αίτημα του υποκοσμήτορα του Κέμπριτζ προς το βρετανικό Υπουργείο Εξωτερικών για να γνωμοδοτήσει για τον ποιητή και διπλωμάτη. Ρόντρικ Μπήτον 2003, σελ.537</ref>. Ο Σεφέρης βρισκόταν τότε ακόμη στη θέση του πρεσβευτή στο [[Λονδίνο]]. Τα Ημερολόγιά του με τίτλο ''"Μέρες"'', που άρχισαν να γράφονται το [[1925]], σταματούν την Τρίτη [[27 Δεκεμβρίου]] του [[1960]] (''Μέρες Ζ''). Την ίδια χρονιά γράφει για τον [[Ανδρέας Κάλβος|Ανδρέα Κάλβο]] (''Δοκιμές'', δεύτερος τόμος) με αφορμή τη μετακομιδή των οστών του στην [[Αθήνα]].
Γραμμή 46 ⟶ 45 :
Σύμφωνα με τα αρχεία της επιτροπής<ref>[http://www.nobelprize.org/nomination/literature/1963.html ''"Candidates for the 1963 Nobel Prize in Literature"''] (2 Ιανουαρίου 2014) Nobelprize.org. - Nobel Media AB 2013</ref>, ο Σεφέρης προτάθηκε επίσημα το 1963 από τον Johnson, ενώ είχε προταθεί άλλες δύο φορές, το 1955 και το 1961 από τον [[Τόμας Στερνς Έλιοτ]]. Η επιλογή του, μεταξύ 80 υποψηφίων από όλο τον κόσμο, είχε την υποστήριξη όλων των μελών της Επιτροπής, με εξαίρεση ενός μέλους ο οποίος θεωρούσε πως το έργο του [[Σάμουελ Μπέκετ]] (βραβεύτηκε με Νόμπελ Λογοτεχνίας το 1969) είχε πιο θετική αποτίμηση από εκείνο του Σεφέρη. Ο Σεφέρης επικράτησε στην τελική ψηφοφορία του Άγγλου ποιητή [[Ουίσταν Ώντεν]] και του Χιλιανού ποιητή [[Πάμπλο Νερούδα]] (ο οποίος βραβεύτηκε, τελικά, με το ίδιο βραβείο το 1971). Ο γραμματέας της επιτροπής, Österlund, υποστήριξε πως η επιλογή Σεφέρη υπήρξε μια ευκαιρία να αποδώσουν έναν θαυμάσιο φόρο τιμής στη σύγχρονη Ελλάδα, μια γλωσσική περιοχή που περίμενε πάρα πολύ καιρό για μια βράβευση σε αυτό το επίπεδο.
 
"«''Τη στιγμή όπου ο βασιλιάς σας, η Α.Μ. Γουσταύος ΣΤ' Αδόλφος, μου έδινε το δίπλωμα του βραβείου Νόμπελ, δεν μπόρεσα ο ίδιος να μη θυμηθώ με συγκίνηση τις μέρες όπου, ως διάδοχος, είχε επιμείνει να συμβάλει προσωπικά στις ανασκαφές της ακρόπολης της Ασίνης. Όταν πρωτοσυνάντησα τον Άξελ Πέρσον, τον μεγαλόκαρδο εκείνον άντρα που είχε και αυτός αφοσιωθεί σε τούτη την ανασκαφή, τον είχα ονομάσει ανάδοχό μου. Ναι, γιατί η Ασίνη μού είχε χαρίσει ένα ποίημα...''"».
 
Ο ''Βασιλιάς της Ασίνης'' ήταν το ποίημα το οποίο ανέφερε σε εκείνη τη δοξαστική για την Ελλάδα τελετή, στις 10 Δεκεμβρίου του 1963, ο Γιώργος Σεφέρης. Το θέμα που ανέπτυξε σε [[γαλλική γλώσσα]], στη Σουηδική Ακαδημία, ήταν "«λίγα λόγια για τη νεότερη ελληνική παράδοση"». Ο νομπελίστας, πλέον, ποιητής μίλησε για τις "«πολλές όψεις της Ελλάδος"» επιλέγοντας ως "«οδόσημα"» τον [[Διονύσιος Σολωμός|Διονύσιο Σολωμό]], τον [[Ανδρέας Κάλβος|Ανδρέα Κάλβο]], τον [[Κωστής Παλαμάς|Κωστή Παλαμά]], τον [[Κωνσταντίνος Καβάφης|Κωνσταντίνο Καβάφη]] και τον [[Ιωάννης Μακρυγιάννης|Ιωάννη Μακρυγιάννη]].
 
"''«Σας μίλησα γι' αυτούς τους ανθρώπους, γιατί οι σκιές τους δεν έπαψαν να με συντροφεύουν από τότε που άρχισε το ταξίδι μου για τη Σουηδία και γιατί οι προσπάθειές τους αντιπροσωπεύουν, στο νου μου, τις κινήσεις ενός κορμιού αλυσοδεμένου επί αιώνες, όταν επιτέλους σπάσουν τα δεσμά του και ψηλαφεί, ξαναζωντανεύει κι αναζητάει τις φυσικές του κινήσεις...''"».
 
Η απονομή του βραβείου Νομπέλ αποτέλεσε μείζον γεγονός για την Ελλάδα. "«''Η Σουηδική Ακαδημία ηθέλησε να εκδηλώση την αλληγγεύην της προς την σημερινή και ζωντανή Ελλάδα του πνεύματος''"», δήλωσε ο Σεφέρης. "«''Επελέγη δια το υπέροχον λυρικόν ύφος του, που είναι εμπνευσμένο από εν βαθύ αίσθημα δια το ελληνικόν πολιτιστικόν ιδεώδες''"», ανακοίνωσε η Σουηδική Ακαδημία. Ο διεθνής Τύπος συγκατανεύει θεωρώντας "«αρίστη και εξαιρετική την εκλογή"»<ref>''Γ. Σεφέρης: ο πρώτος Έλληνας που τιμάται με Νομπέλ'', Ιστορικό Λεύκωμα 1963, σελ. 150-151, Καθημερινή (1997)</ref>.
 
==Ο Γιώργος Σεφέρης και η υποψηφιότητά του για την Ακαδημία Αθηνών==
Γραμμή 107 ⟶ 106 :
==Πηγές==
*Ρόντρικ Μπήτον,Γιώργος Σεφέρης. ''Περιμένοντας τον άγγελο'', μετάφραση: Δημήτρης Δασκαλόπουλος, εκδ. Ωκεανίδα, Αθήνα 2003
*Δημήτρης Δασκαλόπουλος, ''Σεφέρης Γιώργος'', ''Παγκόσμιο Βιογραφικό Λεξικό'', Εκπαιδευτική Ελληνική Εγκυκλοπαίδεια, Εκδοτική Αθηνών, τομ. 9Α.(1988), σελ. 246-247
*Δημήτρης Δασκαλόπουλος, ''Γιώργος Σεφέρης. Εκφραστής του ποιητικού μοντερνισμού και στοχαστικός διπλωμάτης'', στο: Βασίλης Παναγιωτόπουλος (επίμ.), ''Πρόσωπα του 20ου αιώνα. Έλληνες που σημάδεψαν τον 20ο αιώνα'', εκδ. Τα Νέα-Νέα Σύνορα-Α.Α. Λιβάνης, Αθήνα, 2000, σελ.467-472
*[[Κωνσταντίνος Τσάτσος]], Λογοδοσία μιας ζωής τομ. 1ος, εκδ.Οι εκδόσεις των φίλων, Αθήνα, 2000
Γραμμή 120 ⟶ 119 :
* ''Ο ποιητής και ο χορευτής'', Κέδρος 1979.
* ''Ελληνισμός και Δύση στο στοχασμό του Σεφέρη'', του Γ. Κιουρτσάκη 1979.
* ''Η στροφή του Σεφέρη'', τόμος Α' 1981, τόμος Β'Β΄ 1982, Γ'Γ΄ 1984 "«Ζώδιο"».
* ''Η ποίηση Σεφέρη και η κριτική μου'', του Τ. Μαλάνου 1982.
* ''Μια συνάντηση, Σεφέρης Μακρυγιάννης'', του Μ. Αλεξανδρόπουλου 1983.