|
}}
[[Αρχείο:Toad15.jpg|μικρογραφία|250px|Ο κοινός φρύνος, bufo bufo]]
'''Φρύνος''' είναι η κοινή ονομασία για ορισμένα [[άνουρα]] [[αμφίβια]], κυρίως της οικογένειας Bufonidae, που χαρακτηρίζονται από τραχύ, στεγνό [[δέρμα]], κοντά πόδια και μεγάλα εξογκώματα πίσω από τα μάτια<ref>{{Cite web|url=http://www.herpetofauna.gr/index.php|title=.:{{!}} herpetofauna.gr {{!}}:. ..Ελληνική Ερπετοπανίδα|website=www.herpetofauna.gr|language=en-gb|accessdate=2018-01-22}}</ref><ref>{{Cite news|url=https://www.britannica.com/animal/toad#ref58502|title=Toad {{!}} amphibian|newspaper=Encyclopedia Britannica|language=en|accessdate=2018-01-22}}</ref>.
Ο '''φρύνος''' είναι μικρό [[αμφίβια|αμφίβιο]] που ανήκει στην τάξη [[άνουρα|άνουρων]] (Anura)- της οικογένειας των [[φρυνίδες|φρυνιδών]]. Οι όροι «φρύνος» και «[[βάτραχος]]» είναι οι μόνες κοινές ονομασίες που υπάρχουν για να περιγράψουν τα 2.000 είδη της τάξης άνουρα ή άκερκα.
Η διάκριση ανάμεσα σε [[Βάτραχος|βατράχους]] και φρύνους δεν είναι εμφανής στην επιστημονική ταξινόμηση. Φρύνοι υπάρχουν στις οικογένειες Bufonidae, Bombinatoridae, Discoglossidae, Pelobatidae, Rhinophrynidae, Scaphiopodidae και Microhylidae.
Οι φρύνοι είναι [[νυκτόβια|νυκτόβιοι]] και περνούν όλη τους τη μέρα κρυμμένοι σε τρύπες στους τοίχους, σωλήνες αποχεύτευσης ή παρόμοια μέρη. Εμφανίζονται τη νύχτα και τρέφονται με οποιοδήποτε μικρό ζώο που θα συναντήσουν. Μερικές φορές καραδοκούν κοντά σ' ένα φωτισμένο παράθυρο ή λάμπα, αρπάζοντας τα έντομα που ελκύει το φως. Όπως άλλα άνουρα, είναι ικανοί να αναγνωρίζουν την τροφή μόνο αν κινείται, αλλά ο τρόπος που τρώει ο φρύνος είναι πιο υπολογισμένος από μερικών άλλων άνουρων. Εάν ένα [[σκουλήκι]] βρίσκεται λίγες ίντσες μακρυά από τον φρύνο, αυτός στρέφεται προς το μέρος του και το παρατηρεί για λίγα δευτερόλεπτα, σε κατάσταση νευρικής υπερδιέγερσης, που φαίνεται και από μια σύσπαση των δακτύλων. Αρπάζει έπειτα το σκουλήκι, το οποίο και καταβροχθίζει.
<ref name="εγκΑυλός">Σύγχρονη ζωολογική εγκυκλοπαίδεια "τα ζώα σ' όλο τον κόσμο", Επιστημονική εποπτεία: Πέτρου Βοσνίση , Δρα Φυσικών Επιστημών - Επιμέλεια: Μανώλη Γιαλουράκη - εκδ. "ΑΥΛΟΣ"</ref>
Στην Ελλάδα απαντώνται πέντε είδη φρύνων: ο [[χωματόφρυνος]] (''Bufo bufo''), ο [[πρασινόφρυνος]] (''Bufotes viridis''), ο [[Ανατολικός πηλοβάτης|πηλοβάτης]] (''Pelobates syriacus''), η [[κιτρινομπομπίνα]] (''Bombina variegata'') και η [[κοκκινομπομπίνα]] (''Bombina bombina'').
==Διαβίωση, αναπαραγωγή==
Οι φρύνοι διαχειμάζουν, σε κατάσταση νάρκης, μέσα σε μαλακό χώμα, μόνοι τους ή σε ομάδες. Βγαίνοντας από τη [[Χειμερία νάρκη|χειμέρια νάρκη]], συνήθως το Μάρτη, αποδημούν σε κάποια λίμνη όπου και θα πολλαπλασιαστούν. Οι αρσενικοί ελκύουν τις θηλυκές, φωνάζοντας, ενώ στηρίζονται στα μπροστινά τους πόδια. Το αρσενικό αγκαλιάζει το θηλυκό και το ζευγάρι κολυμπά, έως ότου το θηλυκό να έλθει σε επαφή με μερικά [[φύκια]]. Αρχίζει τότε η [[ωοτοκία]]. Το θηλυκό γεννά τα [[αυγά]] του υπό μορφή μακρού κορδονιού, ενώ το αρσενικό εκτοξεύει το [[σπέρμα]] πάνω τους. Αυτό συνεχίζεται, κατά διαστήματα, για αρκετές ώρες. Το θηλυκό κολυμπά, ταυτόχρονα, γύρω - γύρω, έτσι ώστε το "κορδόνι" των αυγών που φθάνει σε μήκος τα 2 έως 3 μέτρα περίπου, να τυλιχτεί γύρω από τα φύκια. Αποθέτει, έτσι, συνολικά, 4.000 ως 5.000 αυγά.
Οι [[γυρίνος|γυρίνοι]] εκκολάπτονται μετά από 12 μέρες, αλλά ο χρόνος που χρειάζονται για να αναπτυχθούν και να ενηλικιωθούν, ποικίλλει αξιόλογα, ανάλογα με τη θερμοκρασία. Μία, κατά μέσο όρο περίοδος, διαρκεί περίπου τρεις μήνες, και σε θερμές περιοχές μπορεί να επαρκέσουν μόνο δύο. Σε μερικές πάλι κρύες περιοχές, οι γυρίνοι πέφτουν σε χειμέρια νάρκη και μεταμορφώνονται τον επόμενο χρόνο.
<ref name="εγκΑυλός"/>
==Ποικιλίες==
Ο ''αμερικανικός φρύνος'' (ο θαλάσσιος) απαντάται στο ανατολικό ήμισυ της [[Βόρεια Αμερική|Βόρειας Αμερικής]], σε οποιαδήποτε σχεδόν περιοχή, από τους κήπους ως τα βουνά, αν και συνήθως αρκούν οι ρηχές λίμνες για τον πολλαπλασιασμό και γενικά οι υγρές περιοχές.
Ο φρύνος ο θαλάσσιος έχει μήκος 7,5 ως 12,5 εκατοστά και είναι συνήθως χρώματος κοκκινωπού προς το καφέ, παρόλο που υπάρχει μεγάλη ποικιλία στα στίγματα του σώματος. Όπως και αρκετά άλλα είδη φρύνων, ο αμερικανικός έχει οστεώδες λοφίο στο κεφάλι.
Ο νότιος φρύνος, γνωστός και ως ''φρύνος ο χερσαίος'', είναι ολιγάριθμος και ζει στη νοτιοανατολική παράκτια πεδιάδα, από τη [[Βόρεια Καρολίνα]] ως τον ποταμό [[Μισισιπής|Μισισιπή]]. Είναι 3,7 ως 8,7 εκατοστά μακρύς και τα οστεώδη λοφία του αποτελούνται από δυο κόμπους πίσω από τα μάτια, που του δίνουν εμφάνιση κερασφόρου. Βρίσκεται σε πιο ανοιχτές τοποθεσίες, αλλά είναι ιδιαίτερα άφθονος σε αμμώδεις περιοχές. Υπάρχουν περίπου 16 είδη θαλάσσιων φρύνων στη Β. Αμερική, παρόλο που ο αριθμός των υποειδών είναι ακαθόριστος.
<ref name="εγκΑυλός"/>
Διαφέρει από τον [[βάτραχος|βάτραχο]] μόνο επιφανειακά, έχοντας τραχύ στεγνό δέρμα σε σύγκριση με του βατράχου. Επίσης ο χρωματισμός του φρύνου τείνει προς το καφέ σε αντιδιαστολή με το πράσινο χρώμα του βατράχου. Ο φρύνος, από την άποψης της [[ταξινομία|ταξινομίας]], δε διακρίνεται από το βάτραχο, καθώς τον βρίσκουμε και σε άλλες οικογένειες πέρα από την Bufonidae (πχ. στις Discoglossidae, Pelobatidae, Scaphiopodidae). Τα κοινά χαρακτηριστικά των φρύνων των διάφορων τόπων της γης είναι αποτέλεσμα της [[Συγκλίνουσα εξέλιση|συγκλίνουσας εξέλιξης]] σε ξηρό περιβάλλον.
Ο φρύνος φέρει μικρούς [[αδένας|αδένες]] που προεξέχουν από το δέρμα του και παράγουν [[τοξικές ουσίες]] για άμυνα από τους ενδεχόμενους εχθρούς του. Οι ουσίες των περισσότερων ειδών όμως δεν προκαλούν σοβαρά συμπτώματα στους ανθρώπους. Άλλο μέσο άμυνας που διαθέτει ο φρύνος είναι το [[καμουφλάζ]], στο οποίο συμβάλλουν και το χρώμα του και η εμφάνιση των αδένων στο δέρμα, αφού κάνουν το περίγραμμά του να μην είναι τόσο εμφανές.
== Η συμπεριφορά του φρύνου «bufo-bufo» κατά το σεισμό της Λ' Άκουιλα ==
Σε μια αποικία ζευγαρώματος φρύνων στη λίμνη Σαν Ρουφφίνο (San Ruffino) της [[Ιταλία]]ς, που τα ζώα παρακολουθούνταν από βιολόγους επιστήμονες για 4 χρόνια, ενώ μόλις είχε αρχίσει το ζευγάρωμα οι αρσενικοί φρύνοι εξαφανίστηκαν από την αποικία σε ποσοστό 96% πέντε ημέρες πριν το σεισμό των 6,3 ρίχτερ που συνέβη 75 χιλιόμετρα πιο μακριά στην πόλη Λ'Άκουιλα στις 6 Απριλίου του 2009. Αμέσως μετά το σεισμό τα αρσενικά που είχαν εξαφανιστεί άρχισαν να εμφανίζονται πάλι στην αποικία. Επίσης τρεις ημέρες πριν τη σεισμική δόνηση ο αριθμός των ζευγαριών των φρύνων ξαφνικά μηδενίστηκε. Τέλος, δε βρέθηκε γόνος από ζευγάρωμα από έξι μέρες πριν το σεισμό έως και έξι μέρες αργότερα. Καθώς λόγω καιρικών συνθηκών αυτή η συμπεριφορά των φρύνων δε μπορούσε να δικαιολογηθεί και επειδή οι αρσενικοί φρύνοι είχε παρατηρηθεί πως συνήθιζαν να παραμένουν στην αποικία ζευγαρώματος μέχρι να παραχθεί ο γόνος, η ιδιάζουσα αυτή συμπεριφορά συνδέθηκε άμεσα με το σεισμό με διάφορες εκδοχές χωρίς όμως να μπορεί να αποδειχθεί το πώς οι φρύνοι ήταν σε θέση να αντιληφθούν το επερχόμενο γεγονός και μάλιστα νωρίτερα από το σύνηθες των 1-3 ημερών πριν που φαίνονται να επηρεάζονται τα υπόλοιπα ζώα.
<ref>{{cite journal|author=R. A. Grant & T. Halliday|journal=Journal of Zoology|title=[http://image.guardian.co.uk/sys-files/Environment/documents/2010/03/30/toads.pdf Predicting the unpredictable; evidence of pre-seismic anticipatory behaviour in the common toad]|volume=|year=2010|pages=|doi=}}</ref>
Το συγκεκριμένο είδος φρύνου (bufo bufo) έχει διαπιστωμένο χρόνο ζωής σε αιχμαλωσία τα 50 χρόνια<ref>{{cite journal|author=Howard Inns|journal=Herpetological Conservation Trust|title=[http://www.herpconstrust.org.uk/animals/common_toad.htm The Common Toad (Bufo bufo)]|volume=|year=|pages=|doi=}}</ref>.
== Παραπομπές ==
| 