Κωνσταντινούπολη: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
Dada (συζήτηση | συνεισφορές) |
|||
Γραμμή 30:
Η πόλη ονομαζόταν από την ίδρυσή της το 658/7 π.Χ. έως και το 330 μ.Χ. [[Βυζάντιο]]. Το 196 μ.Χ και για σύντομο χρονικό διάστημα, έλαβε επίσης την ονομασία ''Augusta Antonina'' από τον αυτοκράτορα [[Σεπτίμιος Σεβήρος|Σεπτίμιο Σεβήρο]], προς τιμή του γιου του Αντωνίου<ref>"Istanbul." ''Encyclopædia Britannica''. 2009. Encyclopædia Britannica Online. 2009</ref>. Ο αυτοκράτορας [[Κωνσταντίνος Α΄]], στα εγκαίνιά της το 330, την μετονόμασε ''Nova Roma'' (ελλ. Νέα Ρώμη)<ref>Cyril Mango, ''The Oxford history of Byzantium'', Oxford University Press, 2002, σ. 1</ref>, όνομα που όμως δεν επικράτησε, καθώς η πόλη έγινε γρήγορα γνωστή ως ''Κωνσταντινούπολη'' (=πόλη του Κωνσταντίνου), από το όνομα του ιδρυτή της<ref>Freely, 5</ref><ref>Jennifer Speake, ''Literature of Travel and Exploration'', Taylor & Francis, 2003, σ. 160</ref>. Όπως παραδίδει ο ιστορικός [[Σωκράτης ο Ιστορικός|Σωκράτης]], στην ''Εκκλησιαστική Ιστορία'', η ονομασία Νέα Ρώμη κατοχυρώθηκε δια νόμου<ref>Σωκράτης, ''Εκκλησιαστική Ιστορία'', Ι.16</ref> και φαίνεται πως απηχούσε ένα ρητορικό παραλληλισμό μεταξύ [[Αρχαία Ρώμη|Ρώμη]]ς και Κωνσταντινούπολης<ref>Dagron, 51-52</ref>. Άλλες ονομασίες που της αποδόθηκαν είναι «Βασιλεύουσα», «Βασιλίς των πόλεων», «Μεγαλόπολις» και «Επτάλοφος», ενώ αναφορά γίνεται και στο όνομα «Ανθούσα» [Florentia]<ref>Gilles, Pierre [Petrus Gyllius]. ''The antiquities of Constantinople'' [De topographia Constantinopoleos] (μτφρ. John Ball), London: 1729</ref>.
Η ονομασία
''Κωνσταντινούπολη'' ήταν η ονομασία μέχρι το 1923 (επίσημα με το όνομα ''<span dir="ltr" lang="tr">Konstantiniyye</span> ''<ref>Zeynep Çelik. The Remaking of Istanbul: Portrait of an Ottoman City in the Nineteenth Century. University of California Press, 1986. «…the Turks, whose documents and coin frequently referred to the capital as "Konstantiniye" until the twentieth century …» σελ.12</ref><ref>[http://www.kultur.gov.tr/EN,33072/names-of-istanbul.html Names of İstanbul.] Δημοκρατία της Τουρκίας, Υπουργείο Πολιτισμού και Τουρισμού, «…in official correspondence and on coins the Turkish transcription of 'Konstantinoupolis', 'Konstantiniye' was used. Although the use of the name 'Konstantiniye' was prohibited...during the republican period.»</ref><ref>[http://en.peramuzesi.org.tr/Publication/From-Konstantiniyye-to-Istanbul/50/7 From Konstantiniyye to Istanbul. Photographs of the Anatolian Shore of the Bosphorus from the mid XIXth Century to XX Century], Date of Publication: 2012, ISBN 9789759123963. Pera Museum</ref>).
Γραμμή 36:
[[Αρχείο:Istanbul from Galata Tower.jpg|thumb|282px|Το κανάλι του [[Βόσπορος|Βοσπόρου]] χωρίζει την ευρωπαϊκή με την ασιατική πλευρά της πόλης, όψη από τον [[Πύργος του Γαλατά|πύργο του Γαλατά]].]]
Η διεθνής ονομασία της πόλης σήμερα είναι ''Ιστάνμπουλ'', όπως μετονομάστηκε επίσημα από την Τουρκική Δημοκρατία στις [[28 Μαρτίου]] του [[1930]]. Η ετυμολογία του όρου δεν είναι γνωστή με βεβαιότητα. Περισσότερο αποδεκτή είναι η άποψη πως προέρχεται από τις ελληνικές λέξεις «εις την πόλη»<ref>Lewis, ix</ref><ref>D. J. Georgacas, The names of Constantinople, ''American Philological Association: Transactions'', Ixxviii (1947), 347-67. Πρβλ. Edward G. Bourne, The Derivation of Stamboul, ''Τhe American Journal of Philology'', Vol. 8, No. 1 (1887), σσ. 78-82</ref>. Θεωρείται εξάλλου πιθανό πως με δεδομένα τη σπουδαιότητα και το μέγεθός της, οι κάτοικοί της την αποκαλούσαν απλά «Πόλη»<ref name="Room">Adrian Room, ''Placenames of the world'', McFarland, 2006, σ. 177</ref>, όπως αποκαλείται συχνά μέχρι σήμερα από τους Έλληνες. Η ονομασία Ιστάνμπουλ, μαζί με τις παραλλαγές ''Ιστινμπόλ'' [Istinbol] ή ''Ιστανμπόλ'' [Istanbol] χρησιμοποιήθηκαν κατά την περίοδο του σουλτανάτου των [[Σελτζούκοι|Σελτζούκων]], καθώς και κατά την πρώιμη οθωμανική περίοδο, ενώ η προφορά της ονομασίας ως ''εις την πόλη'' [Istinboli] πιστοποιείται σύμφωνα με πηγές από τα τέλη του 14ου αιώνα<ref name="brill">"Istanbul", ''The Encyclopedia of Islam'', Vol. IV, E.J. Brill, Leiden: 1997, σ. 224</ref>. Σύμφωνα με άλλη εκδοχή, ο όρος Ισταμπούλ πηγάζει από τη λέξη ''Ισλαμπούλ'' [Islambul], δηλαδή πόλη του [[Ισλάμ]], αν και αυτή η υπόθεση φαίνεται να προσκρούει στο γεγονός της χρήσης του ονόματος πριν ακόμα γίνει πρωτεύουσα της οθωμανικής αυτοκρατορίας<ref name="Room"/>. Το ελαφρά παραλλαγμένο όνομα ''Ισλαμπόλ'' [<span dir="ltr" lang="tr">Islam-bol</span>], που μεταφράζεται ως «εκεί που το Ισλάμ αφθονεί», φαίνεται πως δόθηκε στην πόλη από τον [[Μωάμεθ Β' ο Πορθητής|Μωάμεθ Β']] και συναντάται σε έγγραφα του 15ου αιώνα, καθώς και σε [[φιρμάνι]] του 1760/1 — που τελικά δεν εφαρμόστηκε — σύμφωνα με το οποίο θα έπρεπε να αποτελεί επίσημο όνομα της πόλης<ref name="brill"/><ref>Alain Servantie, ''Le voyage à Istanbul'', Editions Complexe, 2003, σ. 4</ref>. Η ονομασία Κωνσταντινούπολη [οθ. τουρκ. <span dir="ltr" lang="tr">قسطنطينيه</span>, Konstantiniyye] βρισκόταν σε παράλληλη χρήση, κυρίως σε επίσημα οθωμανικά έγγραφα, λογοτεχνικά έργα, αλλά και νομισματικές κοπές<ref name="brill"/>. Ήταν σε χρήση περισσότερο σε κύκλους λογίων, ενώ στην καθημερινή επικοινωνία κυριαρχούσαν διάφορες παραλλαγές της ονομασίας Ιστανμπούλ<ref>Christiane J. Gruber, ''The Islamic Manuscript Tradition'', Indiana University Press, 2009, σ.190</ref>. Στην καθομιλουμένη μεταξύ Ελλήνων
== Ιστορία ==
| |||