Μαδρίτη: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας |
ισπανικά |
||
Γραμμή 1:
{{coord|40.4167|-3.7|type:city(3162304)|format=dms|display=title}}
{{Πόλη
| Πόλη = Μαδρίτη <br />''Villa de Madrid''
| Τύπος = [[Δήμος]] και [[:Κατηγορία:Πόλεις της Ισπανίας|Πρωτεύουσα]]
| Εικόνα = Madrid Collage II.jpg
| Σημαία = Bandera de Madrid.svg
| Έμβλημα = Escudo de Madrid.svg
| Πλάτος Εμβλήματος = 85px
| Σύνθημα = ''Fui sobre agua edificada, mis muros de fuego son. Esta es mi insignia y blasón.'' (Χτίστηκα πάνω στο νερό, τα τείχη μου είναι από φωτιά. Αυτό είναι το σύμβολο και θυρεός μου.)
| Χάρτης = CiudadMadridPosicion.PNG
| Λεζάντα =
| Χώρα = {{ESP}}
| Περιφέρεια1 = [[Αυτόνομες κοινότητες της Ισπανίας|Αυτόνομη κοινότητα]]
| Περιφέρεια = [[Αρχείο:Flag of the Community of Madrid.svg|border|22px]] [[Κοινότητα της Μαδρίτης|Μαδρίτη]]
| Νομός1 = [[Επαρχίες της Ισπανίας|Επαρχία]]
| Νομός = [[Αρχείο:Flag of the Community of Madrid.svg|border|22px]] [[Κοινότητα της Μαδρίτης|Μαδρίτη]]
| Δήμος1 = [[Κομάρκες της Ισπανίας|Κομάρκα]]
| Δήμος = [[Μητροπολιτική Έκταση Κορεδόρ ντελ Ενάρες|Κορεδόρ ντελ Ενάρες]]
| Δήμαρχος = Μανυήλα Καρμήνα
|βουλή = 35
|γερουσία = 7
|γλώσσες = [[Ισπανική γλώσσα|ισπανικά]]
|κατάταξη = 12η
|έκταση ποσοστό = 1,6%
| Πληθυσμός = 7.061.748
|πληθ-κατάταξη = 3η
|πληθ-έτος = 2008
|πληθ-ποσοστό = 13,59%
|πυκνότητα = 5.198
| Απογραφή =
| Έκταση = 10,506
| Υψόμετρο = 667
| κωδικός = M
| Ιστοσελίδα = [http://www.munimadrid.es/ munimadrid.es]
}}
Η '''Μαδρίτη''' ([[Ισπανική γλώσσα|ισπανικά]]: ''Madrid'', {{IPA|[maˈðɾið]}}) είναι η πρωτεύουσα και μεγαλύτερη πόλη της [[Ισπανία]]ς. Ο πληθυσμός της πόλης είναι περίπου 3,3 εκατομμύρια<ref>[http://www.ine.es/nomen2/index.do?accion=busquedaDesdeHome&language=1&nombrePoblacion=madrid&x=0&y=0 INE.es] Instituto Nacional de Estadística (Εθνικό Ινστιτούτο Στατιστικής)</ref> και ο συνολικός πληθυσμός της [[Μητροπολιτική Περιοχή της Μαδρίτης|Μητροπολιτικής Περιοχής της Μαδρίτης]] υπολογίζεται σε περίπου 6,5 εκατομμύρια. Είναι τρίτη μεγαλύτερη πόλη της [[Ευρωπαϊκή Ένωση|Ευρωπαϊκής Ένωσης]] μετά το [[Λονδίνο]] και το [[Βερολίνο]], ενώ η μητροπολιτική περιοχή είναι επίσης η τρίτη μεγαλύτερη στην Ευρωπαϊκή Ένωση μετά του Λονδίνου και του [[Παρίσι|Παρισιού]].<ref name="Demographia">{{cite web |url=http://www.demographia.com/db-worldua.pdf|title=World Urban Areas: Population & Density|publisher=Demographia|accessdate=10 Αυγούστου 2008|format=PDF}}</ref><ref name="UrbanAudit.org">[[Eurostat]], [http://www.urbanaudit.org/DataAccessed.aspx UrbanAudit.org]. Ανακτήθηκε 12 Μαρτίου 2009. Δεδομένα για το 2004.</ref><ref name="citypopulation.de">Brinkoff, Thomas [http://www.citypopulation.de/world/Agglomerations.html "Principal Agglomerations of the World"]. Ανακτήθηκε 12 Μαρτίου 2009. Δεδομένα για την 1η Ιανουαρίου 2009.</ref><ref name="un.org">United Nations Department of Economic and Social Affairs, [http://www.un.org/esa/population/publications/wup2007/2007WUP_Highlights_web.pdf World Urbanization Prospects (2007 revision)], (United Nations, 2008), Πίνακας A.12. Δεδομένα για το 2007.</ref> Η πόλη έχει έκταση 604,3 τ.χλμ.<ref>{{cite web|url=http://www.madrid.es/UnidadesDescentralizadas/UDCObservEconomico/MadridEconomia/Ficheros/MadridEconomia2010Ingles.pdf |title=Member of the Governing Council. Delegate for Economy, Employment and Citizen Involvement|page=6 |format=PDF |date= |accessdate=3 Σεπτεμβρίου 2012}}</ref>
== Γενικά ==
Η πόλη βρίσκεται στις όχθες του [[Μανθανάρες (ποταμός)|ποταμού Μανθανάρες]] στο κέντρο και της χώρας αλλά και της [[Κοινότητα της Μαδρίτης|Κοινότητας της Μαδρίτης]] η οποία αποτελείται από την πόλη της Μαδρίτης, το πολεοδομικό της συγκρότημα και τα προάστια και γύρω χωριά. Η κοινότητα συνορεύει με τις [[Αυτόνομες κοινότητες της Ισπανίας|αυτόνομες κοινότητες]] της [[Καστίλλη και Λεόν|Καστίλλης και Λεόν]] και της [[Καστίλλη-Λα Μάντσα|Καστίλλης-Λα Μάντσα]]. Όντας πρωτεύουσα της Ισπανίας, είναι έδρα της κυβέρνησης και του [[Μοναρχία της Ισπανίας|Ισπανού μονάρχη]], ενώ είναι και το πολιτικό, οικονομικό και πολιτιστικό κέντρο της Ισπανίας.<ref name="Madrid">{{cite news|url=http://www.indiana.edu/~overseas/flyers/mad_ies.html|publisher=Indiana.edu|title=Madrid|date=10 Ιουλίου 2006}}{{dead link|date=Ιανουάριος 2013}}</ref> Σημερινή δήμαρχος της πόλης είναι η [[Μανουελα Καρμενα]], του κινήματος ''Ahora Madrid'' (''Τώρα η Μαδρίτη''), που διατηρεί μια έντονη σχέση με το πολιτικό κόμμα [[Ποδέμος]].
Το πολεοδομικό συγκρότημα της Μαδρίτης έχει το τρίτο μεγαλύτερο ΑΕΠ<ref name="pricewater">{{cite web|url=https://www.ukmediacentre.pwc.com/imagelibrary/downloadMedia.ashx?MediaDetailsID=1562|title=Global city GDP rankings 2008–2025|publisher=Pricewaterhouse Coopers|accessdate=20 Νοεμβρίου 2009}}</ref> στην Ευρωπαϊκή Ένωση, ενώ η επιρροή που ασκεί στην πολιτική, την εκπαίδευση, την διασκέδαση, το αστικό περιβάλλον, τα μέσα, τη μόδα, την επιστήμη, τον πολιτισμό και τις τέχνες συμβάλλει στην καθιέρωσή της ως μία από τις κύριες [[Παγκόσμια πόλη|παγκόσμιες πόλεις]].<ref name="GaWC">{{cite web|url=http://www.lboro.ac.uk/gawc/world2010t.html|title=The World According to GaWC 2010|author=Globalization and World Cities (GaWC) Study Group and Network, Loughborough University}}</ref><ref name="mori-m-foundation.or.jp">{{cite web|url=http://www.mori-m-foundation.or.jp/english/research/project/6/pdf/GPCI2009_English.pdf |title=Global Power City Index 2009 |format=PDF |date=|accessdate= 14 Απριλίου 2011}}</ref> Εξαιτίας της οικονομικής της παραγωγής, του υψηλού [[βιοτικό επίπεδο|βιοτικού επιπέδου]], και του μεγέθους της αγοράς της, η Μαδρίτη θεωρείται το μείζων [[οικονομικό κέντρο]] της Νότιας Ευρώπης.<ref>{{cite web|url=http://www.mastercard.com/us/company/en/insights/pdfs/2008/MCWW_WCoC-Report_2008.pdf |title=Worldwide Centers of Commerce Index |format=PDF |date= |accessdate=3 September 2012}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.mori-m-foundation.or.jp/english/research/project/6/pdf/GPCI2009_English.pdf |title=Global Power City Index |format=PDF |date= |accessdate=3 Σεπτεμβρίου 2012}}</ref> και της [[Ιβηρική Χερσόνησος|Ιβηρικής Χερσονήσου]], ενώ αποτελεί την έδρα των κεντρικών γραφείων της πλειοψηφίας των κύριων ισπανικών επιχειρήσεων, όπως η [[Telefónica]], η [[Iberia]] και η [[Repsol]]. Η Μαδρίτη είναι η 10η πόλη στον κόσμο ως προς τη διαβίωση σύμφωνα με το περιοδικό Monocle,<ref>{{cite web|url=http://www.monocle.com/Magazine/volume-3/Issue-25/ |title=Monocle's World's Most Liveable Cities Index 2009 |publisher=Monocle.com |date=10 Ιουνίου 2009 |accessdate=18 Οκτωβρίου 2010}}{{dead link|date=January 2013}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.monocle.com/sections/affairs/Magazine-Articles/Top-20-liveable-cities---10-Madrid/ |title=Top 20 liveable cities – 10 Madrid |publisher=Monocle.com |date=|accessdate=18 Οκτωβρίου 2010}}{{dead link|date=Ιανουαρίου 2013}}</ref> ενώ κατατάσσεται επίσης ανάμεσα στις 12 πιο πράσινες ευρωπαϊκές πόλεις για το 2010.<ref name="http://www.citymayors.com/environment/greenest-cities-europe.html">{{cite web|url=http://www.citymayors.com/environment/greenest-cities-europe.html |title=Greenest cities in Europe|publisher=Citymayors.com |date=3 Μαρτίου 2010 |accessdate=3 Ιανουαρίου 2013}}</ref>
Στη Μαδρίτη βρίσκονται τα κεντρικά γραφεία του [[Παγκόσμιος Οργανισμός Τουρισμού|Παγκόσμιου Οργανισμού Τουρισμού]] (''World Tourism Organization'', WTO), ο οποίος ανήκει στον [[Οργανισμός Ηνωμένων Εθνών|Οργανισμό Ηνωμένων Εθνών]], της Ιβηροαμερικανικής Γενικής Γραμματείας (''Secretaría General Iberoamericana '', SEGIB), toy [[Οργανισμός Ιβηροαμερικανικών Κρατών|Οργανισμού Ιβηροαμερικανικών Κρατών]] (''Organization of Ibero-American States'', OEI) και του [[Οργανισμός Επιτήρησης Δημοσίου Συμφέροντος|Οργανισμού Επιτήρησης Δημοσίου Συμφέροντος]] (''Public Interest Oversight Board'', PIOB). Στην πόλη έχουν επίσης την έδρα τους διεθνή ιδρύματα ρύθμισης της ισπανικής γλώσσας: Η Μόνιμη Επιτροπή του Συνδέσμου Ακαδημιών Ισπανικής Γλώσσας, η [[Βασιλική Ισπανική Ακαδημία]] (''Real Academia Española'', RAE), το [[Ινστιτούτο Θερβάντες]] και το Fundéu BBVA. Στη Μαδρίτη διοργανώνονται εκθέσεις όπως η FITUR,<ref name="FITUR">[http://www.ifema.es/web/ferias/fitur/default.html ]{{dead link|date=Νοέμβριος 2012}}</ref> η ARCO,<ref name="ARCO">{{cite web|url=http://www.ifema.es/web/ferias/arco/default.html |title=Arte Contemporaneo en España - ARCOmadrid |publisher=Ifema.es |date= |accessdate=9 Νοεμβρίου 2012}}</ref> η [[SIMO TCI]]<ref>[http://www.ifema.es/simonetwork_06/] SIMO TCI</ref> και η Εβδομάδα Μόδας της Μαδρίτης ''Cibeles''.<ref>[http://www.mercedesbenzfashionweekmadrid.com/eng]Cibeles Madrid Fashion Week</ref>
Ενώ η Μαδρίτη διαθέτει σύγχρονες υποδομές, έχει διατηρήσει την όψη και την αισθητική πολλών από τις ιστορικές γειτονιές και οδούς. Τα αξιοθέατά της περιλαμβάνουν το [[Βασιλικό Παλάτι της Μαδρίτης]], το [[Βασιλικό Θέατρο (Μαδρίτη)|Βασιλικό Θέατρο]] με την αποκατεστημένη Λυρική Σκηνή του, του 1850, το [[πάρκο Μπουέν Ρετίρο]] το οποίο ιδρύθηκε το 1631, το κτίριο της [[Εθνική Βιβλιοθήκη της Ισπανίας|Εθνικής Βιβλιοθήκης]] το οποίο περιέχει κάποια από τα ιστορικά αρχεία της Ισπανίας, μεγάλος αριθμός εθνικών μουσείων,<ref>{{cite web|url=http://www.mcu.es/museos/CE/MuseosEstatales/Arquitectura/ListadoMusEstMadrid.html |title=Arquitectura. Edificios de los Museos Estatales |publisher=Mcu.es |date=25 Ιανουαρίου 2012 |accessdate= 7 Αυγούστου 2012}}</ref> και το [[Χρυσό Τρίγωνο της Τέχνης]], το οποίο βρίσκεται κατά μήκος της [[Πασέο δελ Πράδο]] και το οποίο αποτελείται από τρία μουσεία τέχνης: το [[Μουσείο Πράδο]], το [[Μουσείο Τέχνης Βασίλισσα Σοφία]], μουσείο μοντέρνας τέχνης, και το [[Μουσείο Thyssen-Bornemisza]] το οποίο συμπληρώνει τις ελλείψεις των άλλων δύο μουσείων.<ref name="Overview of Madrid">{{cite news|url=http://www.easyexpat.com/madrid_en/overview_geography.htm |publisher=Easy expat|title=Geography of Madrid|date=11 Αυγούστου 2006}}</ref> Η ''[[Plaza de Cibeles]]'' με το παλάτι και το συντριβάνι της έχουν γίνει το μνημείο σύμβολο της πόλης.<ref>{{cite web|url=http://www.spain.info/en/lugares_de_interes/madrid/plaza_de_cibeles.html |title=Plaza de Cibeles | Spain.info in english |publisher=Spain.info |date= |accessdate=7 Αυγούστου 2012}}</ref><ref>{{cite web|url=http://inhabitat.com/madrids-palacio-de-cibeles-renovated-into-jaw-dropping-centrocentro-cultural-center/ |title=Madrid's Palacio de Cibeles Renovated Into Jaw-Dropping CentroCentro Cultural Center | Inhabitat{{spaced ndash}} Sustainable Design Innovation, Eco Architecture, Green Building |publisher=Inhabitat |date= |accessdate=7 Αυγούστου 2012}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.turismomadrid.es/en/component/guides/?view=monumento&id=13 |title=Cibeles Fountain{{spaced ndash}} Tourism in Madrid |publisher=Turismomadrid.es |date= |accessdate=7 Αυγούστου 2012}}</ref>
== Ιστορία ==
Για πρώτη φορά γίνεται λόγος για τη Μαδρίτη στις αρχές του 10ου αιώνα, όταν αποτελούσε οχυρό των Αράβων και ονομαζόταν Ματζρίτ. Ο βασιλιάς της, Λεώνης Ραμίρο Β' λεηλάτησε την περιοχή το 931. Η Μαδρίτη υπήρξε πολλές φορές εστία ταραχών, απ' τις οποίες η μεγαλύτερη ήταν η επανάσταση των Κομμοννέρος (1520-1521) εναντίον του [[Κάρολος Κουίντος|Κάρολου του Ε']].
Την εποχή του [[Φίλιππος Β' της Ισπανίας|Φίλιππου Β']] η Μαδρίτη έγινε πρωτεύουσα της ισπανικής αυτοκρατορίας κι έδρα του βασιλιά. Μόνο όμως κατά το 18ο αιώνα, με την άφιξη των Βουρβόνων, η πόλη απόκτησε ζωή κι εμφάνιση πρωτεύουσας.
Κατά τον [[Ισπανικός Εμφύλιος|ισπανικό εμφύλιο πόλεμο]] (1936-1939) η Μαδρίτη δέχτηκε την επίθεση του στρατηγού [[Φρανθίσκο Φράνκο]], που κατέλαβε ορισμένες περιοχές στις δυτικές και βορειοδυτικές παρυφές της πόλης. Οι δημοκρατικές δυνάμεις κράτησαν την πόλη μέχρι το 1939, αλλά υπέκυψαν, γιατί οι σφοδρές αεροπορικές επιθέσεις είχαν προξενήσει σημαντικές ζημιές.
===
[[File:Black and white photograph taken at Puerta del Sol in Madrid.jpeg|250px|thumb|[[Πουέρτα ντελ Σολ]], Μαδρίτη.]]Υπάρχουν διάφορες θεωρίες σχετικά με την προέλευση του ονόματος «Μαδρίτη» (''Madrid''). Σύμφωνα με ένα μύθο η Μαδρίτη ιδρύθηκε από τον τον Όκνο Μπιάνορ (''Ocno Bianor'', γιό του Βασιλιά Τυρρήνιου της Τοσκάνης και της Μάντουας) και ονομάστηκε ''Metragirta'' ή ''Mantua Carpetana''. Κατά άλλους το πρώτο όνομα της πόλης ήταν ''Ursaria'' («γη των αρκούδων» στα [[λατινικά]]), εξαιτίας των πολλών αρκούδων που υπάρχουν στα γύρω δάση, οι οποίες μαζί με το [[Arbutus unedo|φραουλόδεντρο]] (ισπανικά ''madroño''), αποτελούν το έμβλημα της πόλης από τα μεσαιωνικά χρόνια.<ref name="autogenerated">{{cite web |url=http://elmadridmedieval.jmcastellanos.com/ |title=El Madrid Medieval (Medieval Madrid). Includes Pre-historic, roman and medieval up to the Catholic Monarchs|work=History of Madrid |publisher=José Manuel Castellanos |accessdate=28 Οκτωβρίου 2007 |language= [[Ισπανική γλώσσα|Ισπανικά]]}}</ref>
Το αρχαιότερο καταγεγραμμένο όνομα της πόλης, «''Magerit''» (από το ''*Materit'' ή το ''*Mageterit'';) προέρχεται από το όνομα ενός οχυρού που χτίστηκε στον ποταμό Μανθανάρες τον 9ο αιώνα ΚΕ και σημαίνει «τόπος με άφθονο νερό».<ref>{{cite web|url=http://www.indigoguide.com/spain/madrid-history.htm |title=Madrid History – Museums – Suggested Itineraries Madrid |publisher=Indigoguide.com |date=|accessdate=3 Φεβρουαρίου 2010}}</ref> Αν η μορφή είναι σωστή, θα μπορούσε να είναι κελτικής προέλευσης από το ''ritu-'' «οχυρό» (παλαιά ουαλικά ''rit'', ουαλικά ''rhyd'', παλαιά βρετονικά ''rit'', παλαιά βόρεια γαλλικά ''roy'') και από ένα λιγότερο εμφανές πρώτο συνθετικό ''*mageto'' προερχόμενο από το ''magos'' «πεδίο, πεδιάδα» (παλαιά ιρλανδικά ''mag'' «πεδίο», βρετονικά ''ma'' «τόπος») ή το ''matu'' «αρκούδα», το οποίο θα εξηγούσε και τη λατινική μετάφραση ''Ουρσάλια''.<ref>Xavier Delamarre, ''Dictionnaire de la langue gauloise'', éditions errance 2003. σ. 258.</ref>
Μια άλλη επικρατούσα θεωρία για την προέλευση του ονόματος είναι ότι προέρχεται από τον 2ο αιώνα πΚΕ. Η [[Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία]] ίδρυσε ένα οικισμό στις όχθες του ποταμού [[Μανθανάρες (ποταμός)|Μανθανάρες]]. Το όνομα του αρχικού οικισμού ήταν ''Matrice'' (αναφορά στον ποταμό που διέσχισε τον οικισμό). Μετά τις εισβολές των γερμανικών λαών, [[Σουηβοί|Σουηβών]] και [[Βάνδαλοι|Βανδάλων]], καθώς και των σαρματικών [[Αλανοί|Αλανών]] κατά τη διάρκεια του 5ου αιώνα ΚΕ, η Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία δεν είχε πλέον την απαιτούμενη στρατιωτική παρουσία για την άμυνα των περιοχών της στην Ιβηρική χερσόνησο, και σαν αποτέλεσμα αυτές οι περιοχές καταλήφθηκαν σύντομα από τους Βάνδαλους, οι οποίοι εκτοπίστηκαν εν συνεχεία από τους [[Βησιγότθοι|Βησιγότθους]], και οι οποίοι τελικά κυβέρνησαν την ρωμαϊκή Ισπανία (''Hispania'') στο όνομα του Ρωμαίου αυτοκράτορα, καταλαμβάνοντας μαζί με αυτή και την «''Matrice''». Τον 7ο αιώνα, με την [[Κατάκτηση της Ισπανίας από τους Ομεϋάδες|ισλαμική κατάκτηση της Ιβηρικής χερσονήσου]], το όνομα άλλαξε σε «''Μαϊρίτ''», από τον [[αραβική γλώσσα|αραβικό]] όρο ''Μάιρα'' (ميرا) (αναφέρεται στο νερό ως δότη ζωής) και την ιβηρο-ρωμαϊκή κατάληξη ''it'' που σημαίνει «τόπος». Το σύγχρονο «Madrid» εξελίχθηκε από το [[Μοζαραβική γλώσσα|μοζαραβικό]] "Ματρίτ", το οποίο χρησιμοποιείται ακόμα στο μαδριλένικο [[δημώνυμο]] (ματριτένσε).<ref name="El origen del nombre">{{cite news|url=http://www.nova.es/~jlb/mad_es05.htm|publisher=JLL & JRP|title=El origen del nombre.|date=16 Αυγούστου 2006}}</ref>
===
Αν και η τοποθεσία της σημερινής Μαδρίτης κατοικούνταν από τους προϊστορικούς χρόνους,<ref name="autogenerated4">{{cite web|title=Los primeros madrileños llegaron hace 500.000 años. Los descubrimientos de la M-30.|url=http://elpais.com/diario/2006/06/13/madrid/1150197854_850215.html}}</ref><ref>{{cite web|title=La prehistoria de Madrid|url=http://www.nova.es/~jlb/mad_es04.htm|accessdate= 13 Μαρτίου 2007}}</ref><ref>Ocupaciones achelenses en el valle del Jarama (Arganda, Madrid);Santonja, Manuel; López Martínez, Nieves y Pérez-González, Alfredo;1980;Diputación provincial de Madrid;ISBN 84-500-3554-6</ref> και υπάρχουν αρχαιολογικά κατάλοιπα εγκατάστασης [[Καρπετανοί|Καρπετανών]],<ref name="autogenerated4" /> [[ρωμαϊκή έπαυλη|ρωμαϊκές επαύλεις]],<ref>{{cite web|url=http://www.madrid.es/UnidadWeb/Contenidos/Publicaciones/TemaCulturaYOcio/SanIsidro/VillasRomana/VillasRomanas.pdf|format=PDF|title=Las villas romanas de Madrid. Madrid en época romana.}}</ref> μία βησιγοτθική βασιλική κοντά στην εκκλησία της Σάντα Μαρία δε λα Αλμουδένα<ref name="autogenerated" /><ref>El Madrid antiguo en época romana;Fernández Palacios, Fernando;Estudios de Prehistoria y Arqueología Madrileñas;Number 13; year 2004</ref> και τρεις βησιγοτθικές νεκροπόλεις κοντά στην Κάσα δε Κάμπο, το Τετουάν και το Βικαλβάρο,<ref>{{cite web|title=824 tumbas visigodas en Vicalvaro.|url=http://ccaa.elpais.com/ccaa/2013/06/20/madrid/1371756656_033167.html}}</ref> η πρώτη ιστορική αναφορά για την ύπαρξη οικισμού στη Μαδρίτη χρονολογείται από την μουσουλμανική εποχή. Στο δεύτερο μισό του 9ου αιώνα,<ref>{{cite web|url=http://www.nova.es/~jlb/mad_es08.htm |title=Madrid Islámico |publisher=Nova.es |date= |accessdate= 7 Αυγούστου 2012}}</ref> ο Εμίρης [[Μουχάμαντ Α της Κόρδοβα]] έχτισε ένα οχυρό σε ένα ύψωμα κοντά στον [[Μανθανάρες (ποταμός)|ποταμό Μανθανάρες]],<ref>Καταγράφηκε τον 15ο αιώνα από τον άραβα γεωγράφο αλ-Χιμγιαρί, ο οποίος στο βιβλίο του «το βιβλίο του αρωματισμένου κήπου για τα νέα των χωρών» (Kitab al Rawd to mi'tar) περιγράφει: «Μαδρίτη, αξιοσημείωτη πόλη της Αλ-Ανταλούς, η οποία χτίστηκε από τον Αμίρ Μουχάμαντ ιμπν Αμπντ αρ-Ραχμάν...»</ref> ως ένα από τα πολλά οχυρά που έδωσε εντολή να χτιστούν στα σύνορα μεταξύ της [[Αλ-Ανταλούς]] και των βασιλείων της [[Βασίλειο της Λεόν|Λεόν]] και της [[Βασίλειο της Καστίλης|Καστίλης]], με σκοπό την προστασία του [[Τολέδο]]υ από τις εισβολές των χριστιανών αλλά και για την λειτουργία ως σημείου εκκίνησης των μουσουλμανικών επιθέσεων. Μετά την κατάλυση του [[Χαλιφάτο της Κόρδοβας|Χαλιφάτου της Κόρδοβας]], η Μαδρίτη ενσωματώθηκε στην [[Τάιφα του Τολέδου]].
Με την παράδοση του Τολέδου στον [[Αλφόνσος ΣΤ' της Λεόν και της Καστίλης|Αλφόνσο ΣΤ' της Λεόν και της Καστίλης]], η πόλη κατακτήθηκε από τους χριστιανούς το 1085 και ενσωματώθηκε στο βασίλειο της Καστίλης ως ιδιοκτησία του Στέμματος.<ref>{{cite web|url=http://www.madrid.es/portales/munimadrid/es/Inicio/Ayuntamiento/Un-paseo-por-su-historia/Madrid-antiguo-y-medieval/Alfonso-VI-en-Madrid?vgnextfmt=default&vgnextoid=612c315b048b9010VgnVCM100000d90ca8c0RCRD&vgnextchannel=56602c91497b9010VgnVCM100000d90ca8c0RCRD |title=Ayuntamiento de Madrid{{spaced ndash}} Alfonso VI en Madrid |language= [[Ισπανική γλώσσα|ισπανικά]] |publisher=Madrid.es |date= |accessdate= 7 Αυγούστου 2012}}</ref> Οι χριστιανοί εκτόπισαν του μουσουλμάνους από την κατοίκηση του κέντρου της πόλης, ενώ οι μουσουλμάνοι και οι εβραίοι εγκαταστάθηκαν στα προάστια. Η πόλη ανθούσε και της δόθηκε ο τίτλος της ''Villa'', της οποίας η διοικητική επικράτεια εκτείνονταν από τον ποταμό [[Χαράμα]] στα ανατολικά έως τον ποταμό Γουδαράμα στα δυτικά. Η διακυβέρνηση της πόλης εδραιώθηκε στη Μαδρίτη το 1346, όταν ο βασιλιάς [[Αλφόνσος ΙΑ΄ της Καστίλης]] επιβάλει το καθεστώς στο οποίο μόνο η τοπική ολιγαρχία έπαιρνε μέρος στις αποφάσεις της πόλης.<ref>{{cite web|url=http://elmadridmedieval.jmcastellanos.com/ |title=E L M A D R I D M E D I E V A L = José Manuel Castellanos Oñate |publisher=Elmadridmedieval.jmcastellanos.com |date= |accessdate= 7 Αυγούστου 2012}}</ref> Το 1188, η Μαδρίτη κέρδισε το δικαίωμα να είναι αντιπροσωπεύεται στην αυλή της Καστίλης. Το 1202, ο βασιλιάς [[Αλφόνσο Η΄ της Καστίλης]] παραχώρησε τον πρώτο καταστατικό χάρτη ώστε να ρυθμίζει το δημοτικό συμβούλιο,<ref>{{cite web|url=http://www.madrid.es/portales/munimadrid/es/Inicio/Ayuntamiento/Un-paseo-por-su-historia/Madrid-antiguo-y-medieval/El-Siglo-XIII?vgnextfmt=default&vgnextoid=51ac315b048b9010VgnVCM100000d90ca8c0RCRD&vgnextchannel=56602c91497b9010VgnVCM100000d90ca8c0RCRD |title=Ayuntamiento de Madrid – El Siglo XIII |language= Ισπανικά |publisher=Madrid.es |date= |accessdate= 7 Αυγούστου 2012}}</ref> ο οποίος τροποποιήθηκε το 1222 από τον Φερδινάνδο Γ΄ της Καστίλης.
== Τοποθεσία και κλίμα ==
Είναι χτισμένη σε υψόμετρο 667 μέτρων πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας στις όχθες του ποταμού [[Μανθανάρες]], στο κέντρο της χώρας. Το κλίμα της είναι ηπειρωτικό και παρουσιάζει σημαντικές μεταβολές. Λόγω της τοποθεσίας και της ιστορίας της η Μαδρίτη θεωρείται ως το πολιτικό και οικονομικό κέντρο της [[Ιβηρική χερσόνησος|Ιβηρικής Χερσονήσου]]. Περίπου 70 χλμ. νότια βρίσκεται η ιστορική πρωτεύουσα [[Τολέδο]].
{{Weather box|location= Μαδρίτη (667 μ.), Πάρκο Μπουέν Ρετίρο στο κέντρο της πόλης (1981–2010)
|metric first= Y
|single line= Y
|Jan high C= 9.8
|Feb high C= 12.0
|Mar high C= 16.3
|Apr high C= 18.2
|May high C= 22.2
|Jun high C= 28.2
|Jul high C= 32.1
|Aug high C= 31.3
|Sep high C= 26.4
|Oct high C= 19.4
|Nov high C= 13.5
|Dec high C= 10.0
|year high C= 19.9
|Jan mean C= 6.3
|Feb mean C= 7.9
|Mar mean C= 11.2
|Apr mean C= 12.9
|May mean C= 16.7
|Jun mean C= 22.2
|Jul mean C= 25.6
|Aug mean C= 25.1
|Sep mean C= 20.9
|Oct mean C= 15.1
|Nov mean C= 9.9
|Dec mean C= 6.9
|year mean C= 15.0
|Jan low C= 2.7
|Feb low C= 3.7
|Mar low C= 6.2
|Apr low C= 7.7
|May low C= 11.3
|Jun low C= 16.1
|Jul low C= 19.0
|Aug low C= 18.8
|Sep low C= 15.4
|Oct low C= 10.7
|Nov low C= 6.3
|Dec low C= 3.6
|year low C= 10.1
|Jan precipitation mm= 33
|Feb precipitation mm= 35
|Mar precipitation mm= 25
|Apr precipitation mm= 45
|May precipitation mm= 51
|Jun precipitation mm= 21
|Jul precipitation mm= 12
|Aug precipitation mm= 10
|Sep precipitation mm= 22
|Oct precipitation mm= 60
|Nov precipitation mm= 58
|Dec precipitation mm= 51
|year precipitation mm= 421
|Jan precipitation days= 6
|Feb precipitation days= 5
|Mar precipitation days= 4
|Apr precipitation days= 7
|May precipitation days= 7
|Jun precipitation days= 3
|Jul precipitation days= 2
|Aug precipitation days= 2
|Sep precipitation days= 3
|Oct precipitation days= 7
|Nov precipitation days= 7
|Dec precipitation days= 7
|year precipitation days= 59
|unit precipitation days= 1 mm
|Jan sun= 148
|Feb sun= 157
|Mar sun= 214
|Apr sun= 231
|May sun= 272
|Jun sun= 310
|Jul sun= 359
|Aug sun= 335
|Sep sun= 261
|Oct sun= 198
|Nov sun= 157
|Dec sun= 124
|year sun= 2769
|source 1= Agencia Estatal de Meteorología<ref name=AEMet>{{cite web|url=http://www.aemet.es/en/conocermas/publicaciones/detalles/guia_resumida_2010 |title=Guía resumida del clima en España (1981–2010) |accessdate=17 November 2011 |publisher=AEMet |date=November 2011 |deadurl=yes |archiveurl=https://web.archive.org/web/20121118081428/http://www.aemet.es:80/en/conocermas/publicaciones/detalles/guia_resumida_2010 |archivedate=18 November 2012 }}</ref><ref>{{cite web
|url= http://www.aemet.es/en/serviciosclimaticos/datosclimatologicos/efemerides_extremos*?w=0&k=mad&l=3195&datos=det&x=3195&m=1&m=2&m=3&m=4&v=todos
|title= Ακραίες τιμές (Ιαν–Απρ), Μαδρίτη
|publisher= AEMet
|accessdate= 2016-02-12}}</ref><ref>{{cite web
|url= http://www.aemet.es/en/serviciosclimaticos/datosclimatologicos/efemerides_extremos*?w=0&k=mad&l=3195&datos=det&x=3195&m=5&m=6&m=7&m=8&v=todos
|title= Ακραίες τιμές (Μάι–Αυγ), Μαδρίτη
|publisher= AEMet
|accessdate= 2016-02-12}}</ref><ref>{{cite web
|url= http://www.aemet.es/en/serviciosclimaticos/datosclimatologicos/efemerides_extremos*?w=0&k=mad&l=3195&datos=det&x=3195&m=9&m=10&m=11&m=12&v=todos
|title= Ακραίες τιμές (Σεπ–Δεκ), Μαδρίτη
|publisher= AEMet}}</ref>
|date=August 2010}}
{{Weather box|location= Αεροδρόμιο Μπαράχας (609 μ.), {{convert|9|km|2|abbr=on}} από το οικονομικό κέντρο της πόλης (1981–2010)
|metric first= Y
|single line= Y
|collapsed= Y
|Jan high C= 10.7
|Feb high C= 13.0
|Mar high C= 17.0
|Apr high C= 18.7
|May high C= 23.1
|Jun high C= 29.5
|Jul high C= 33.5
|Aug high C= 32.8
|Sep high C= 27.9
|Oct high C= 21.0
|Nov high C= 14.8
|Dec high C= 10.9
|year high C= 21.1
|Jan mean C= 5.5
|Feb mean C= 7.1
|Mar mean C= 10.2
|Apr mean C= 12.2
|May mean C= 16.2
|Jun mean C= 21.7
|Jul mean C= 25.2
|Aug mean C= 24.7
|Sep mean C= 20.5
|Oct mean C= 14.8
|Nov mean C= 9.4
|Dec mean C= 6.2
|year mean C= 14.5
|Jan low C= 0.2
|Feb low C= 1.2
|Mar low C= 3.5
|Apr low C= 5.7
|May low C= 9.3
|Jun low C= 13.9
|Jul low C= 16.8
|Aug low C= 16.5
|Sep low C= 13.1
|Oct low C= 8.7
|Nov low C= 4.1
|Dec low C= 1.4
|year low C= 7.9
|Jan precipitation mm= 29
|Feb precipitation mm= 32
|Mar precipitation mm= 22
|Apr precipitation mm= 38
|May precipitation mm= 44
|Jun precipitation mm= 22
|Jul precipitation mm= 9
|Aug precipitation mm= 10
|Sep precipitation mm= 24
|Oct precipitation mm= 51
|Nov precipitation mm= 49
|Dec precipitation mm= 42
|year precipitation mm= 371
|Jan precipitation days= 5
|Feb precipitation days= 5
|Mar precipitation days= 4
|Apr precipitation days= 6
|May precipitation days= 7
|Jun precipitation days= 4
|Jul precipitation days= 2
|Aug precipitation days= 2
|Sep precipitation days= 3
|Oct precipitation days= 7
|Nov precipitation days= 6
|Dec precipitation days= 6
|year precipitation days= 55
|unit precipitation days= 1 mm
|Jan sun= 144
|Feb sun= 168
|Mar sun= 224
|Apr sun= 226
|May sun= 258
|Jun sun= 310
|Jul sun= 354
|Aug sun= 329
|Sep sun= 258
|Oct sun= 199
|Nov sun= 151
|Dec sun= 128
|year sun= 2749
|source 1= Agencia Estatal de Meteorología<ref>{{cite web|url=http://www.aemet.es/en/conocermas/publicaciones/detalles/guia_resumida_2010 |title=Guía resumida del clima en España (1981–2010) |accessdate=17 November 2011 |publisher=AEMet |date=November 2011 |deadurl=yes |archiveurl=https://web.archive.org/web/20121118081428/http://www.aemet.es:80/en/conocermas/publicaciones/detalles/guia_resumida_2010 |archivedate=18 November 2012 }}</ref>
|date=November 2011}}
{{Weather box|location= Αεροδρόμιο Κουάτρο Βιέντος, {{convert|8|km|2|abbr=on}} από το κέντρο της πόλης <small>(υψόμετρο: 690 μ., [http://maps.google.es/?q=Est%3AMadrid%2C%20Cuatro%20Vientos%4040.3755555556%2C-3.7861111111&t=p&ll=40.3755555556%2C-3.7861111111&spn=0.182837%2C0.291824&z=11&output=embed δορυφορική εικόνα])</small> (1981–2010)
|metric first= Y
|single line= Y
|collapsed = Y
|Jan high C= 10.4
|Feb high C= 12.5
|Mar high C= 16.5
|Apr high C= 18.3
|May high C= 22.6
|Jun high C= 28.9
|Jul high C= 32.8
|Aug high C= 32.2
|Sep high C= 27.3
|Oct high C= 20.4
|Nov high C= 14.3
|Dec high C= 10.7
|year high C= 20.6
|Jan mean C= 6.0
|Feb mean C= 7.6
|Mar mean C= 10.8
|Apr mean C= 12.6
|May mean C= 16.5
|Jun mean C= 22.2
|Jul mean C= 25.6
|Aug mean C= 25.1
|Sep mean C= 21.0
|Oct mean C= 15.2
|Nov mean C= 9.8
|Dec mean C= 6.7
|year mean C= 14.9
|Jan low C= 1.6
|Feb low C= 2.7
|Mar low C= 5.1
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|Jan precipitation mm= 34
|Feb precipitation mm= 35
|Mar precipitation mm= 25
|Apr precipitation mm= 43
|May precipitation mm= 50
|Jun precipitation mm= 25
|Jul precipitation mm= 12
|Aug precipitation mm= 11
|Sep precipitation mm= 24
|Oct precipitation mm= 60
|Nov precipitation mm= 57
|Dec precipitation mm= 53
|year precipitation mm= 428
|Jan precipitation days= 6
|Feb precipitation days= 5
|Mar precipitation days= 4
|Apr precipitation days= 7
|May precipitation days= 7
|Jun precipitation days= 3
|Jul precipitation days= 2
|Aug precipitation days= 1
|Sep precipitation days= 3
|Oct precipitation days= 7
|Nov precipitation days= 7
|Dec precipitation days= 7
|year precipitation days= 59
|unit precipitation days= 1 mm
|Jan sun= 158
|Feb sun= 173
|Mar sun= 221
|Apr sun= 238
|May sun= 280
|Jun sun= 316
|Jul sun= 364
|Aug sun= 335
|Sep sun= 250
|Oct sun= 203
|Nov sun= 161
|Dec sun= 135
|year sun= 2840
|source 1= Agencia Estatal de Meteorología<ref>{{cite web|url=http://www.aemet.es/en/conocermas/publicaciones/detalles/guia_resumida_2010 |title=Guía resumida del clima en España (1981–2010) |publisher=AEMet |deadurl=yes |archiveurl=https://web.archive.org/web/20140906191642/http://www.aemet.es:80/en/conocermas/publicaciones/detalles/guia_resumida_2010 |archivedate=6 September 2014 }}</ref>
|date=April 2013}}
== Πολιτισμός ==
Η Μαδρίτη είναι το πολιτιστικό κέντρο της χώρας. Μουσεία όπως το [[Μουσείο ντελ Πράδο]], το ''Museo de Cera'', το ''Museo Arqueológico Nacional'', το [[Εθνικό Μουσείο Τέχνης Βασίλισσα Σοφία]] και το ''Museo Thyssen-Bornemisza'' είναι διεθνώς γνωστά. Άλλα αξιοθέατα είναι τα ανάκτορα [[βασιλικό Ανάκτορο της Μαδρίτης|Παλάθιο Ρεάλ]], ο ''[[καθεδρικός της Αλμουδένα|καθεδρικός ναός Λα Αλμουδένα]]'' οι εκκλησίες ''San Isidro el Real'' και ''Francisco el Grande'' καθώς και το ''[[πάρκο Μπουέν Ρετίρο]]'' και η πλατεία ''[[Πλάθα Μαγιόρ (Μαδρίτη)|Πλάθα Μαγιόρ]]''.
== Δήμοι της Μαδρίτης ==
Η Μαδρίτη αποτελείται από 21 δήμους (''distritos'') με διάφορες μικρότερες γειτονιές (''barrios''):
[[Αρχείο:Maps - ES - Madrid - Overview districts numbered.PNG|250px|thumb|Συνοικίες της Μαδρίτης]]
# '''Κέντρο''': Παλάσιο, Εμπαχαδόρες, Κόρτες, Θουστίσια, Ουνιβερσιδάδ, Σολ.
# '''Αργανθουέλα''': Πασέο Ιμπεριάλ, Ακασίας, Τσοπέρα, Λεγκάθπι, Ντελίσιας, Πάλος ντε Μογκέρ, Ατότσα.
# '''Ρετίρο''': Πασίφικο, Αντέλφας, Εστρέγια, Ίμπιζα, Χερόνιμος, Νίνιο Χεσούς.
# '''Σαλαμάνκα''': Ρεκολέτος, Γκόγια, Φουέντε ντελ Μπέρο, Γκινταλέρα, Λίστα, Καστεγιάνα.
# '''Τσαμαρτίν''': Ελ Βίσο, Προσπεριδάδ, Σιουδάδ Χαρδίν, Χισπανοαμέρικα, Νουέβα Εσπάνια, Πλάθα Καστίγια.
# '''Τετουάν''': Μπέλλας Βίστας, Κουάτρο Καμίνας, Καστιγιέχος, Αλμενάρα, Βαλδεαθεσέρας, Μπερρουγουέτε.
# '''Τσαμπερί''': Γκαθτάμπιντε, Αραπίλες, Τράφαλγκαρ, Αλμάγρο, Βαγιεχερμόσο, Ρίος Ρόσας.
# '''Φουενκαρράλ-Ελ Πάρδο:''' Ελ Πάρδο, Φουεντελαρέινα, Πενιαγκράντε, Μπάρριο ντελ Πιλάρ, Λα Πας, Βαλβέρδε, Μιρασιέρρα, Ελ Γκολόσο.
# '''Μόνκλοα-Αραμπάκα''': Κάσα ντε Κάμπο, Αργουέγιες, Σιουδάδ Ουνιβερσιτάρια, Βαλντεθάρθα, Βαλντεμαρίν, Ελ Πλαντίο, Αραβάκα.
# '''Λατίνα (Μαδρίτη)''': Λος Κάρμενες, Πουέρτα ντελ Άνχελ, Λούθερο, Αλούτσε, Λας Άγκιλας, Καμπαμέντο, Κουάτρο Βιέντος.
# '''Καραβαντσέλ''': Κομίγιας, Οπανιέλ, Σαν Ισίδρο, Βίστα Αλέγκρε, Πουέρτα Μπονίτα, Μπουεναβίστα, Αμπράντες.
# '''Ουσέρα''': Ορκασίτας, Ορκασούρ, Σαν Φερμίν, Αλμεντράλες, Μοσκαρδό, Θόφιο, Πραντολόνγκο.
# '''Πουέντε δε Βαγιέκας''': Εντρεβίας, Σαν Ντιέγκο, Παλομέρας Μπάχας, Παλομέρας Σουρέστε, Πορτάθγο, Νουμάνθια.
# '''Μοραταλάθ''': Παβόνες, Ορκάχο, Μαρροκίνα, Μέδια Λέγουα, Φονταρρόν, Βινατέρος.
# '''Θιουδάδ Λινεάλ''': Βέντας, Πουέμπλο Νουέβο, Κιντάνα, Λα Κονθεπθιόν, Σαν Πασκουάλ, Σαν Χουάν Μπαουτίστα, Κολίνα, Αταλάγια, Κοστιγιάρες.
# '''Ορταλέθα''': Παλόμας, Βαλδεφουέντες, Κανιγιέχας, Πινάρ ντελ Ρέι, Απόστολ Σαντιάγο, Λα Πιοβέρα.
# '''Μπιγιαμπέρδε''': Σαν Αντρές, Σαν Κριστόμπαλ, Μπουτάρκε, Λος Ροσάλες, Λος Άνχελες (Βιγιαβέρδε).
# '''Μπίγια δε Μπαγιέκας''': Κάσκο Ιστόρικο ντε Βαγιέκας, Σάντα Εουχένια.
# '''Βικάλβαρο''': Κάσκο Ιστόρικο ντε Βικάλβαρο, Αμπρόθ.
# '''Σαν Βλας''': Σιμάνκας, Ελλίν, Αμπόστα, Άρκος, Ρόσας, Ρέχας, Κανιγιέχας, Σαλβαδόρ.
# '''Μπαράχας''': Αλαμέδα ντε Οσούνα, Αεροπουέρτο, Κάσκο Ιστόρικο ντε Μπαράχας, Τιμόν, Κοραλέχος.
==Αδελφοποιημένες πόλεις==
Κατάλογος αδελφοποιημένων πόλεων:<ref name="hermanadas">{{cite web |title= Mapa Mundi de las ciudades hermanadas |publisher= Ayuntamiento de Madrid |url= http://www.munimadrid.es/portal/site/munimadrid/menuitem.dbd5147a4ba1b0aa7d245f019fc08a0c/?vgnextoid=4e84399a03003110VgnVCM2000000c205a0aRCRD&vgnextchannel=4e98823d3a37a010VgnVCM100000d90ca8c0RCRD&vgnextfmt=especial1&idContenido=1da69a4192b5b010VgnVCM100000d90ca8c0RCRD}}</ref>
{| class="wikitable"
|- valign="top"
|
* [[Αμπού Ντάμπι]], {{UAE}}
* [[Ασουνσιόν]], {{PAR}}
* [[Πεκίνο]], {{PRC}}
* [[Βερολίνο]], {{GER}}<ref name="Berlin twinnings">{{cite web|url=http://www.berlin.de/rbmskzl/staedteverbindungen/staedtepartnerschaft_ueberblick.en.html|title=Berlin - City Partnerships|accessdate=2013-09-17|work=Der Regierende Bürgermeister Berlin|archiveurl=//web.archive.org/web/20130521054019/http://www.berlin.de/rbmskzl/staedteverbindungen/staedtepartnerschaft_ueberblick.en.html |archivedate=2013-05-21}}</ref>
* [[Μπογκοτά]], {{COL}}
* [[Μπορντό]], {{FRA}}<ref name="Bordeaux twinnings">{{cite web|url=http://www.bordeaux.fr/p63778/europe%C2%A0et%C2%A0international|title=Bordeaux - Rayonnement européen et mondial|accessdate=2013-07-29|work=Mairie de Bordeaux|language=French|archiveurl=//web.archive.org/web/20130207154903/http://www.bordeaux.fr/p63778/europe%C2%A0et%C2%A0international|archivedate =2013-02-07}}</ref><ref name="Bordeaux twinnings 2">{{cite web|url=http://www.cncd.fr/frontoffice/bdd-recherche-resultat.asp?searchField=bordeaux&x=36&y=14|title=Bordeaux-Atlas français de la coopération décentralisée et des autres actions extérieures |accessdate=2013-07-29|work=Délégation pour l’Action Extérieure des Collectivités Territoriales (Ministère des Affaires étrangères)|language=French|archiveurl=//web.archive.org/web/20130207152951/http://www.cncd.fr/frontoffice/bdd-recherche-resultat.asp?searchField=bordeaux&x=36&y=14|archivedate=2013-02-07}}</ref>
* [[Βρυξέλλες]], {{BEL}}
* [[Βουδαπέστη]], {{HUN}}
* [[Μπουένος Άιρες]], {{ARG}}
* [[Καράκας]], {{VEN}}
* [[Πόλη της Γουατεμάλας]], {{GUA}}
* [[Αβάνα]], {{CUB}}
* [[Λα Παζ]], {{BOL}}
||
* [[Λίμα]], {{PER}}
* [[Λισαβόνα]], {{POR}}<ref name="Lisbon twinnings">{{cite web|url=http://www.anmp.pt/anmp/pro/mun1/gem101l0.php?cod_ent=M1100|title=Lisboa - Geminações de Cidades e Vilas|accessdate=2013-08-23|work=Associação Nacional de Municípios Portugueses [National Association of Portuguese Municipalities]|language=Portuguese|trans_title=Lisbon - Twinning of Cities and Towns}}</ref><ref name="Lisbon twinnings 2">{{cite web|url=http://www.cm-lisboa.pt/municipio/relacoes-internacionais|title=Acordos de Geminação, de Cooperação e/ou Amizade da Cidade de Lisboa|accessdate=2013-08-23|work=Camara Municipal de Lisboa|language=Portuguese|trans_title=Lisbon - Twinning Agreements, Cooperation and Friendship}}</ref>
* [[Μανάγουα]], {{NCA}}
* [[Μανίλα]], {{PHI}}
* [[Πόλη του Μεξικού]], {{MEX}}
* [[Μοντεβιδέο]], {{URU}}
* [[Μόσχα]], {{RUS}}
* [[Νέα Υόρκη]], {{USA}}<ref name="New York sisters">{{cite web|url=http://www.nyc.gov/html/ia/gp/html/partner/partner.shtml|title=NYC's Partner Cities|publisher=The City of New York|accessdate=2012-12-16}}</ref>
* [[Νουακσότ]], {{MTN}}
* [[Πόλη του Παναμά]], {{PAN}}
* [[Παρίσι]], {{FRA}}
* [[Κίτο]], {{ECU}}
* [[Πράγα]], {{CZE}}
||
* [[Ραμπάτ]], {{MAR}}
* [[Ρίο ντε Τζανέιρο]], {{BRA}}
* [[Ρώμη]], {{ITA}}
* [[Σαν Χοσέ]], {{CRC}}
* [[Σαν Χουάν]], {{PUR}}
* [[Σαν Σαλβαδόρ]], {{SLV}}
* [[Σαντιάγο]], {{CHI}}
* [[Σάντο Ντομίγκο]], {{DOM}}
* [[Σαράγεβο]], {{BIH}}
* [[Σόφια]], {{BUL}}
* [[Τεγουσιγάλπα]], {{HON}}
* [[Τρίπολη (Λιβύη)|Τρίπολη]], {{LBY}}
* [[Βαρσοβία]], {{POL}}
* [[Χολαργός]], {{GRE}}
|}
== Παραπομπές ==
<references />
== Εξωτερικοί σύνδεσμοι ==
{{Βικιλεξικό|Μαδρίτη|Μαδρίτη}}
{{Commonscat}}
* {{dmoz}}
{{πρωτεύουσες ευρωπαϊκών κρατών}}
{{Πολιτιστικές Πρωτεύουσες της Ευρώπης}}
{{Authority control}}
{{Portal bar|Γεωγραφία|Ευρώπη|Ισπανία}}
{{ενσωμάτωση κειμένου|en|Madrid}}
{{γεωγρ}}
[[Κατηγορία:Μαδρίτη| ]]
[[Κατηγορία:Πόλεις της Ισπανίας]]
[[Κατηγορία:Πρωτεύουσες της Ευρώπης]]
|