Ονομασίες των Ελλήνων: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
→‎Ρωμιοί: συντακτικό λάθος
Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας
Γραμμή 1:
{{μετάφραση|αμετάφραστες παραπομπές}}
{{επιμέλεια|χρειάζεται μετατροπή των σημειώσεων σε κανονικές παραπομπές}}
Οι '''Έλληνες''' ήταν γνωστοί επίσης με πολλά διαφορετικά ονόματα στην [[ιστορία]] και αυτό παρατηρείτε και ποικίλει ανά τόπους, περιόδους, καταστάσεις κτλ. Οι πολεμιστές που έπεσαν στις [[Μάχη των Θερμοπυλών|Θερμοπύλες]] έπεσαν ως Έλληνες, ενώ αυτό ισχύει και γενικότερα για την αρχαιότητα. Στην Καινή Διαθήκη αποκαλούνται "Έλληνες" ακόμα και οι ελληνίζοντες Ιουδαίοι. Στη Βυζαντινή εποχή αναφέρονται συνήθως ως ''Ρωμαίοι'', οι γείτονές τους στη Δύση τους ονόμαζαν ''Γραικούς'', αλλά στο ύστερο Βυζάντιο εχρησιμοποιείτο όλο και πιό συχνά η ονομασία "Έλληνες". Στους Άραβες και Τούρκους ονομάζονται ''Αλ Ρουμ'' (''Ρωμαίοι''). Στη μακρά περίοδο για την οποία υπάρχουν γραπτές πηγές, το όνομα για τους Έλληνες ποικίλει, και πολλές φορές ο ίδιος συγγραφέας χρησιμοποιεί δύο ή περισσότερα ονόματα ανάλογα με την περίσταση. Στη νεώτερη εποχή (μετά τον 19ο αιώνα) η μελέτη των χρησιμοποιηθεισών ονομασιών για τους Έλληνες έχουν γίνει αντικείμενο μελέτης σε σχέση με την "εθνική ταυτότητα" των Ελλήνων και συχνά εξετάζονται σε συνάφεια με όρους όπως "γένος", "έθνος" και σε άλλες γλώσσες με όρους όπως "nation", "race" (πρό του Β' ΠΠ) κ.ά.<ref>Για σύνοψη σχετικών μελετών γύρω από το ύστερο Βυζάντιο βλ. Reinsch Dieter, "Η θεώρηση της πολιτικής και πολιτιστικής φυσιογνωμίας των Ελλήνων στους ιστορικούς της Άλωσης", Études Balkaniques, 6, 1999, σ. 69-85</ref> Όμως η αρχή της συζήτησης γύρω από την ελληνική εθνική ταυτότητα και η σχετική χρήση των ονομασιών (Γραικός, Έλλην, Ρωμαίος) με εθνική σημασία εντοπίζεται τουλάχιστον στους λογίους του 15ου αιώνα.<ref>[http://indeepanalysis.gr/politismos/oi-aparches-ths-neoellhnikhs-taytothtas-sto-ystero-vyzantio Γεώργιος Στείρης, "Οι απαρχές της νεοελληνικής ταυτότητας στο ύστερο Βυζάνατιο", Μάιος 2017.] Αποτελεί περίληψη της εκτενέστερης δημοσίευσης [https://books.google.gr/books?id=GTf5DAAAQBAJ&printsec=frontcover&hl=el&source=gbs_ge_summary_r&cad=0#v=onepage&q&f=false Georgios Steiris, ''Byzantine Philosophers of the 15th Century on Identity and Otherness'', στο Georgios Steiris, Sotiris Mitralexis, Georgios Arabatzis, ''The Problem of Modern Greek Identity: From the Ecumene to the Nation-State.'' Cambridge Scholars Publishing, 2016, σ. 173-200]</ref>
 
== Αχαιοί ==
Γραμμή 54:
== Αλλοίωση της σημασίας του «Έλληνα» ==
 
Η ονομασία ''Έλληνας'' ένας καθαρά ενθνονυμικός όρος, απέκτησε θρησκευτική σημασία στους πρώτους [[χριστιανισμός|χριστιανικούς]] αιώνες μέχρι και το τέλος της πρώτης χιλιετίας, διάστημα κατά το οποίο διαδραμάτισε σημαντικό ρόλο η [[Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία]]. Καίρια ήταν η επαφή με τον [[Ιουδαϊσμός|Ιουδαϊσμό]], καθώς κληροδότησε τη θρησκευτική διαφοροποίηση των ανθρώπων. Οι [[Εβραίοι]], όπως κι οι [[Έλληνες]], διαφοροποιούσαν εαυτούς από τους ξένους, οι πρώτοι όμως με θρησκευτικά κι όχι πολιτιστικά κριτήρια.
 
Με την κατάκτηση των Ελλήνων από τη [[Ρώμη]], όπως οι Έλληνες θεωρούσαν βαρβάρους όλους τους απολίτιστους λαούς, έτσι κι οι [[Εβραίοι]] θεωρούσαν όλους τους παγανιστές ''goyim'' (άπιστους, κυριολεκτικά "έθνη"). Η θρησκευτική αυτή διάκριση υιοθετήθηκε από τους πρώτους [[Χριστιανισμός|Χριστιανούς]] κι έτσι αναφέρονταν σε όλους τους [[Παγανισμός|παγανιστές]] ως ''Έλληνες''.
Γραμμή 151:
Είναι γεγονός ότι η σύνδεση με την αρχαιότητα έγινε σε πρώτο βαθμό με την εμφάνιση αρχαιοελληνικών ονομάτων στα παιδιά των Ελλήνων και στα πλοία τους. Επίσης, η συμβολή του Νεοελληνικού Διαφωτισμού σ’ αυτήν την κατεύθυνση στάθηκε μεγάλη. Το κίνημα βοήθησε στη διάδοση των αρχαίων ιδεών με τη μελέτη τους και στην προσπάθεια μορφοποίησης μιας [[Ελληνική γλώσσα|ελληνικής γλώσσας]] καθαρής από τις ξένες επιρροές και κοντινής στην Αρχαία Ελληνική. Αν και οι απόψεις ποικίλουν μεταξύ των διαφωτιστών, αρχαϊστών και δημοτικιστών, χαρακτηριστική είναι η άποψη του πλέον μετριοπαθούς Διαφωτιστή, του Αδαμάντιου Κοραή, που πρότεινε τη μέση οδό και στη γλώσσα. Το σημαντικό στοιχείο είναι η τάση της απομάκρυνσης από τους συντηρητικούς κύκλους και η συνειδητοποίηση ότι για την απελευθέρωση είναι απαραίτητη η σύνδεση με τους προγόνους.
 
Χαρακτηριστική είναι η άποψη των Δημητριέων οι οποίοι προτείνουν την ονομασία ''Έλληνες'' εξηγώντας παράλληλα και την προέλευση των άλλων δύο ονομασιών, Ρωμιών και Γραικών. Οι Δημητρειείς μιλούν υποτιμητικά για το όνομα Ρωμιός, επειδή αυτό προέρχεται από τους Ρωμαίους που ήταν τύραννοι της Ελλάδας . Τέλος είναι και η άποψη του [[Ρήγας Βελεστινλής|Ρήγα]] ο οποίος, αν και αναθρεμμένος σε Φαναριώτικο περιβάλλον, μίλησε για Έλληνες και μία πολυεθνική Ελληνική Δημοκρατία στα όρια της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας.
Είναι προφανές ότι μεταξύ των δύο τελευταίων ονομασιών ενυπάρχει μία συγγένεια, ως προς τις επιδιώξεις τους. Οι υποστηρικτές των όρων αυτών είναι οι ριζοσπάστες, αυτοί που δεν αποδέχονται την Αυτοκρατορία και την «Ελέω Θεού» εξουσία. Είναι εκείνοι που ενστερνίστηκαν και αφομοίωσαν τα διδάγματα των καιρών και έστρεψαν τις ελπίδες τους στην Ευρώπη και τη Δύση. Εκείνοι που πρώτοι απαίτησαν πλήρη ανεξαρτητοποίηση από την Οθωμανική Αυτοκρατορία. Αντιμετώπισαν το Έθνος όχι σαν ποίμνιο, αλλά σαν έθνος που θέλει, και δικαιούται, να αποφασίζει για την τύχη του.
Συμπερασματικά, μέσα στις ιδεολογικές και πολιτικές ανακατατάξεις της περιόδου τίθενται θεμελιώδη ζητήματα για τον ελληνισμό. Η περίοδος αυτή είναι από τις πλέον σημαντικές για το λόγο ότι αποτελεί την απαρχή της εθνικής παλιγγενεσίας και της επιδίωξης για την απομάκρυνση των Ελλήνων από το πλαίσιο της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Το σημαντικότερο ίσως στοιχείο είναι η διαμόρφωση της νεοελληνικής συνείδησης και της εθνικής ταυτότητας. Σ’ αυτήν την περίοδο τίθενται οι βάσεις για τη διαμόρφωση της νεοελληνικής γλώσσας και την απαλλαγή της από τις ξένες προσμείξεις, και της παιδείας αμφότερα στοιχεία ταυτότητας και διαμόρφωσης του Νεοέλληνα. Όλοι αυτοί οι παράγοντες θα οδηγήσουν την ελληνική κοινωνία στην ανάσταση και θα θέσουν τις βάσεις του Νεοελληνικού Κράτους.