Ψυρρή: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Η μικρή συνοικία του '''Ψυρρή''' βρίσκεται στο ιστορικό κέντρο της [[Αθήνα]]ς και είναι μια από τις παλαιότερες συνοικίες της πόλης. Απλώνεται γύρω από την Πλατεία Ψυρρή ή [[Πλατεία Ηρώων]], στην οποία οδηγούν οι πέντε σημαντικοί δρόμοι της συνοικίας: η οδός Μιαούλη, η οδός Καραϊσκάκη, η οδός Αγίων Αναργύρων, η οδός Αριστοφάνη και η οδός Αισχύλου.

 

== Θέση συνοικίας ==

Η συνοικία βρίσκεται στα βορειοδυτικά της Πλατείας [[Μοναστηράκι|Μοναστηρακίου]]. Έχει σχεδόν τετραγωνικό σχήμα και οριοθετείται:

*από την οδό Ερμού στα νότια

 

== Ιστορία ==

=== Πρώτη αναφορά ===

Πρώτη φορά το Ψυρρή αναφέρεται στο βιβλίο του Γάλλου ιατρού [[Ζακόμπ Σπον|Σπον]] με τίτλο «Ταξίδι σε Ιταλία, Δαλματία, Ελλάδα και Ανατολή» το [[1678]], στο οποίο παρουσιάζεται ως ένα από τα οκτώ πλατώματα<ref>Πλατώματα=συνοικίες.</ref> της Αθήνας. Η ετυμολογία της ονομασίας της συνοικίας δεν έχει απόλυτα εξακριβωθεί. Πιθανότατα η λέξη Ψυρρή(ς) σημαίνει Ψαριανός και προέρχεται από τις παλαιότερες ονομασίες της νήσου των [[Ψαρά|Ψαρών]]<ref>Οι παλιότερες ονομασίες: Ψύρα ή Ψυρίη.</ref>.

 

=== Γνωστοί κάτοικοι ===

Κατά τη διάρκεια της Τουρκοκρατίας ο [[λόρδος Βύρων]] διέμεινε στην οικία του υποπροξένου της Αγγλίας Θεόδωρου Μακρή, όπου και γνώρισε την Θηρεσία Μακρή, την οποία και ερωτεύτηκε. Εκείνη την εποχή υπήρχε και το αρχοντικό του [[Κυριάκος Πιττάκης|Κυριάκου Πιττάκη]], του μετέπειτα διάσημου για τις ανασκαφές στην Ακρόπολη αρχαιολόγου. Μετά την απελευθέρωση, στην περιοχή εγκαταστάθηκαν διάφορες αρχοντικές οικογένειες όπως αυτή του ηγεμόνα της Ουγγροβλαχίας [[Ιωάννης Καρατζάς|Ιωάννη Καρατζά]]. Ένας από τους διασημότερους κατοίκους του Ψυρρή ήταν και ο [[Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης]]. Στην συνοικία κατοίκησε για πάνω απο 20 χρόνια και γι 'αυτο του δόθηκε το προσωνύμιο ο ''«Ερημίτης του Ψυρρή»''.

 

=== Οι «κουτσαβάκηδες» ===

Απο το [[1870]] του Ψυρρή είχε μετατραπεί σε μια από τις πιο επικίνδυνες περιοχές της Αθήνας. Αιτία ήταν οι περίφημοι ''«[[κουτσαβάκηδες]]»''<ref>Σύμφωνα με τον Επαμεινώνδα Στασινόπουλο το όνομα έχει προέλθει από τον Δημήτριο Κουτσαβάκη, δεκανέα του ιππικού επί [[Όθων της Ελλάδας|Όθωνα]] και διάσημο καβγατζή.</ref>, δηλαδή οι διάφοροι μάγκες που ζούσαν μέσα στην παρανομία. Οι κουτσαβάκηδες λήστευαν και πολλές φορές δολοφονούσαν εμπόρους με αποτέλεσμα να δημιουργούν μεγάλο φόβο στους περαστικούς. Το σοβαρότερο περιστατικό συνέβη την Ανάσταση του [[1847]] όταν κάτοικοι της περιοχής έκαψαν το σπίτι του [[Ισπανοεβραίοι|Ισπανοεβραίου]] τυχοδιώκτη [[Δαυίδ Πατσίφικο]] γιατί τόλμησε να προσβάλει το έθιμο της περιφοράς του Επιταφίου μετά του οποίου ακολουθούσε τότε το κάψιμο του Ιούδα. Στη συνέχεια ακολούθησε διπλωματικό επεισόδιο, με αφορμή αυτή την καταστροφή, γεγονός που έμεινε γνωστό με τον τίτλο «[[Παρκερικά]]». Τελικά η δράση των κουτσαβάκηδων έληξε απότομα τον Δεκέμβριο το [[1893]], όταν ο τότε αστυνομικός διευθυντής Αθηνών-Πειραιώς [[Δημήτριος Μπαϊρακτάρης]] μέσα σε ένα μήνα κατάφερε να συλλάβει τους κακοποιούς της περιοχής.

 

=== Σήμερα ===

Στην εποχή μας, η συνοικία του Ψυρρή είναι μία γραφική και ιστορική γειτονιά γεμάτη μαγαζιά, εστατόρια/μεζεδοπωλεία και μπαρ. Παρόλα αυτά γενικά θεωρείται υποβαθμισμένη και αντιμετωπίζει ακόμη προβλήματα εγκληματικότητας, ιδιαίτερα στο βόρειο τμήμα της, αποτελώντας μια θλιβερή εξαίρεση στο ιστορικό κέντρο της Αθήνας <ref>''Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία'', 25/03/10</ref>.

 

==Λαογραφία==

Η πλατεία του Ψυρρή λέγεται πλατεία Ηρώων από τα ονόματα των οδών που καταλήγουν σ΄ αυτή. Στη παλιά Αθήνα, προπολεμικά, η ονομασία αυτή αποδίδονταν ιδιαίτερα σκωπτικά για τους "ήρωες", τους κουτσαβάκηδες, της εποχής, που συγκεντρώνονταν σ΄ αυτή.

 

Επί της βορειοδυτικής πλευράς της πλατείας Ηρώων αναγέρθηκε το 1912 επί δημάρχου Μερκούρη το Α' Υγειονομικό Κέντρο, στο οποίο σήμερα στεγάζονται δημοτικές υπηρεσίες του 3ου διαμερίσματος της Αθήνας.

 

==Παραπομπές==

 

== Πηγές ==

* Γιάννης Καιροφύλας, ''Η ιστορία της συνοικίας του Ψυρρή'', εκδ. Φιλιππότη, Αθήνα 2000

* Επαμεινώνδας Στασινόπουλος, ''Η Αθήνα του περασμένου αιώνα'', Αθήνα 1963

* Κωνσταντίνος Μπίρης, ''Αι τοπωνυμίαι της πόλεως και των περιχώρων των Αθηνών'', 1971

 

{{Συνοικίες Δήμου Αθηναίων}}