Γενίτσαροι: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
μΧωρίς σύνοψη επεξεργασίας
Phailoname (συζήτηση | συνεισφορές)
πρότυπο
Γραμμή 1:
{{πηγές|13|05|2010}}
{{Infobox military unit
[[Αρχείο:Greek Janissaries - Greek youths who are being converted to Islam - Young Greeks at the Mosque - oil painting on canvas - Jean Léon Gérôme - 1865.JPG|thumb|right|Νέοι Έλληνες γενίτσαροι σε τέμενος, Jean Léon Gérôme, 1865]]
|unit_name=Γενίτσαροι
|image=Jeniceru-karogs.png
|image_size=
|caption=Κεντρική σημαία των Γενιτσάρων
|dates=1363–1826 (1830 στο Αλγέρι)
|allegiance={{flag|Οθωμανική Αυτοκρατορία}}
|type=[[Πεζικό]]
|size=1.000 (1400)<ref name=Nicolle9>Nicolle, pp. 9–10.</ref> <br />7.841 (1484)<ref name=Agoston50/> <br />13.599 (1574)<ref name=Agoston50/> <br />37.627 (1609)<ref name=Agoston50>{{cite journal |last=Ágoston |first=Gábor |title=Firearms and Military Adaptation: The Ottomans and the European Military Revolution, 1450–1800 |journal=Journal of World History |volume=25 |date=2014 |pages=113}}</ref>
|battles=
|anniversaries=
|decorations=
|battle_honours=
<!-- Commanders -->
|commander1_label=Αρχικός
|commander1=[[Μουράτ Α΄]]
|commander2_label=Ύστατος
|commander2=[[Μαχμούτ Β΄]]
|commander3_label=
|commander3=
|notable_commanders=
}}
[[Αρχείο:Greek Janissaries - Greek youths who are being converted to Islam - Young Greeks at the Mosque - oil painting on canvas - Jean Léon Gérôme - 1865.JPG|thumb|right150px|Νέοι Έλληνες γενίτσαροι σε τέμενος, JeanΖαν LéonΛεόν GérômeΖερόμ, 1865]]
 
Οι '''Γενίτσαροι''', ή '''Γιανίσαροι''' ({{lang-ota|يڭيچرى}}, [[ΔΦΑ]]: jăn'isâr{{προφορά|jeniˈt͡ʃeɾi}}, ''γενίσερι'',που σημάινει «νέος στρατιώτης»), ήταν επίλεκτα σώματα της [[Οθωμανική Αυτοκρατορία|Οθωμανικής Αυτοκρατορίας]]. Αρχικά συγκροτούνταν από αιχμαλώτους πολέμου και παιδιά χριστιανικών οικογενειών που εξαναγκάζονταν από μικρή ηλικία σε στρατιωτική υπηρεσία. Για τέσσερις αιώνες αποτέλεσαν την αιχμή της πολεμικής μηχανής της Αυτοκρατορίας και των [[Σουλτάνος|Σουλτάνων]], οπότε με τον καιρό εξελίχθηκαν σε παραστρατιωτικό κέντρο εξουσίας σε εσωτερικούς πολιτικούς και οικονομικούς αγώνες, πολλές φορές και κατά των ίδιων των Σουλτάνων, μέχρι τις 15 Ιουνίου του 1826 όπου και διατάχθηκε ο ολοκληρωτικός διωγμός τους, ο αποκαλούμενος ''[[Βακάι Χαϊριγιέ|Βακάι-ι-Χαϊριγιέ]]'' ({{lang|ota|Vakay-i-Hayriye}}) από τον Σουλτάνο [[Μαχμούτ Β΄]].
 
== Ίδρυση ==
[[Αρχείο:Murat Hüdavendigar.jpg|thumb|left|150px|Ο Σουλτάνος Μουράτ Α΄, ιδρυτής των Γενιτσάρων]]
Το σώμα αυτό πρωτοσυστάθηκε από τον Σουλτάνο [[Ορχάν]], το [[1327]] ως απειθάρχητα πεζικά τάγματα τα λεγόμενα «γιαγιά» (yaya). Σημειώνεται ότι ο οθωμανικός στρατός αρχικά αποτελούνταν από άτακτες ομάδες ιππέων τοπικών φυλών προσκείμενων στο Σουλτάνο. Καθώς όμως το Σουλτανάτο επεκτείνονταν οι άρχοντες των φυλών αυτών διορίστηκαν «αφέντες των συνόρων» φέροντας τον τίτλο του «Ουτς μπέη» ή «Ούτσμπεη», προκειμένου αυτοί να διευρύνουν την επικράτεια. Όμως ο [[Ορχάν]] και ίδιαίτερα ο γιος του [[Οσμάν Α΄]] αντιλήφθηκαν την ανάγκη μιας ιδιαίτερης και αφοσιωμένης στρατιωτικής μετακινούμενης δύναμης που θα εξασφάλιζε την αφοσίωση αλλά και την ισορροπία μεταξύ των φυλών. Έτσι από το 1338 υφίστανται τα πεζικά τάγματα «γιαγιά» και οι ιππείς που συγκροτούσαν το «μουσελέμ» (= ιππικό). Το [[1362]] ο Σουλτάνος [[Μουράτ Α΄]] επέβαλε το «νόμο του ενός πέμπτου» γνωστός ως «Πεντζχίκ κανονού» εισάγοντας νέο φορολογικό σύστημα. Προέκταση αυτού ήταν και η εφαρμογή του επί των αιχμαλώτων. Έτσι κατ' απομίμηση του συγκροτηθέντος από τον Αυτοκράτορα [[Αλέξιος Α' Κομνηνός|Αλέξιο Α΄ τον Κομνηνό]] βυζαντινού επίλεκτου τάγματος των «ανδρειωμένων αγγούρων» ξεκίνησε και η επιλογή των «νέων στρατιωτών» που γίνονταν σε μορφή [[παιδομάζωμα|παιδομαζώματος]] που συστηματοποιήθηκε όμως επί Σουλτάνων [[Σελίμ Α΄]] και [[Σουλεϊμάν Α΄]], περί τον [[15ος αιώνας|15ο αιώνα]]. Η επιλογή γινόταν μεταξύ των χριστιανοπαίδων ηλικίας από 6 - 15 ετών εξ ού και το όνομα «παιδομάζωμα», ανά πενταετία ή συντομότερα αν υπήρχαν στρατιωτικές ανάγκες και κυρίως από τις επαρχίες της Βαλκανικής, εξαιρουμένων όμως της [[Κωνσταντινούπολη]]ς και της [[Ρόδος|Ρόδου]].
 
Γραμμή 18 ⟶ 40 :
 
Για τους γενίτσαρους απαγορευόταν άλλο επάγγελμα και η δημιουργία οικογένειας και όλοι οι στρατολογημένοι εξισλαμίζονταν. Σταδιακά απέκτησαν μεγάλη πολιτική δύναμη έναντι των Σουλτάνων. Οι γενίτσαροι, εξισλαμισθέντες πλέον, γίνονταν οι πιο φανατικοί πολεμιστές καθώς μάλιστα, τίποτε δεν τους συνέδεε με την ομαλή οικογενειακή και κοινωνική ζωή αφού λησμονούσαν γονείς και γενέτειρα γη, με συνέπεια να θεωρούνται οι φανατικότεροι αλλά και οι καλύτεροι υπερασπιστές του εκάστοτε Σουλτάνου.
 
[[Αρχείο:Yeniçeri Atatürk.JPG|thumb|right|Ο [[Κεμάλ Ατατούρκ]] με την παραδοσιακή φορεσιά των γενιτσάρων]]
 
Στο διάστημα 1609-1635 υπήρξε δραστική αύξηση αριθμού γενιτσάρων εις βάρος των [[σπαχής|σπαχήδων]]. Από 1000 γενίτσαρους στην αρχή του θεσμού δημιουργούνται 100.000+ (πεζικό) και από 70.000 σπαχήδες μειώνονται σε λιγότερους από 9000 (ιππικό). Αυτό επιτυγχάνεται με το παιδομάζωμα (ηλικίες 5-8 ετών), χωρίς την έγκριση των Ουλεμά (εφαρμογή αλλαξοπίστισης - Devshirmeh). Σκοπός είναι πλέον ο έλεγχος των απομακρυσμένων εδαφών (άμυνα) και όχι η περαιτέρω επέκταση.
Γραμμή 27 ⟶ 47 :
== Βακά-ι χαϊριγιέ ==
Το [[1826]], ο σουλτάνος [[Μαχμούτ Β΄]] απαλλάχθηκε από τους απείθαρχους Γενίτσαρους διατάζοντας τους πιστούς σπαχήδες του να τους σφαγιάσουν στους κοιτώνες τους.
 
== Εικόνες ==
<gallery>
Battle of Vienna.SultanMurads with janissaries.jpg|Γενίτσαροι με τον [[Μουράτ Δ΄]] οδεύουν προς τη μάχη της Βιέννης
[[Αρχείο:Yeniçeri Ataturk AtatürkJanissary.JPG|thumb|rightjpg|Ο [[Κεμάλ Ατατούρκ]] με την παραδοσιακή φορεσιά των γενιτσάρων]]
Istanbul.Topkapi069.jpg|Στολές Γενιτσάρων στο [[Τοπ Καπί]]
</gallery>
 
== Δείτε επίσης ==
Γραμμή 32 ⟶ 59 :
* [[Παιδομάζωμα]]
 
== Παραπομπές ==
==Εξωτερικοί σύνδεσμοι==
<references />
* [https://www.youtube.com/watch?v=rbKXb4xKzI0 Πολεμικό εμβατήριο των Γενίτσαρων] - YouTube
 
{{commonscat|Janissaries}}
== Εξωτερικοί σύνδεσμοι ==
{{commonscat|Janissaries}}
* [http://musicalconfrontations.com/MC5/wlc/mcb/cul/mim/mfl/mtm/foc/foc0000000001.htm History of the Janissary Music]
 
[[Κατηγορία:Στρατιωτικοί σχηματισμοί της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας|Γενιτσαροι]]