Τσεχοσλοβακία: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

|εποχή = 20ος20ός αιώνας

Η ''' Τσεχοσλοβακία''' ήταν ένα κράτος που περιελάμβανε τα σημερινά κράτη της [[Τσεχία]]ς και της [[Σλοβακία]]ς. Πριν από τον [[Β'Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος|Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο]] συμπεριελάμβανε και ένα μικρό κομμάτι της σημερινής [[Ουκρανία]]ς. Δημιουργήθηκε επίσημα το [[1919]] και καταλύθηκε από τους Γερμανούς το [[1939]]. Απελευθερώθηκε το [[1945]] και την [[1 Ιανουαρίου]] του [[1993]] διασπάστηκε ειρηνικά, με πρωτοβουλία των Σλοβάκων, στη σημερινή [[Τσεχία]] και τη [[Σλοβακία]].<br />Η πρώην πρωτεύουσα [[Πράγα]] παρέμεινε πρωτεύουσα της Τσεχίας, ενώ πρωτεύουσα της Σλοβακίας ανακηρύχθηκε η [[Μπρατισλάβα]].

* 1918–1938: ΔημοκρτικόΔημοκρατικό Πολίτευμα. Πρώτη Δημοκρατία.

* 1938–1939: Μετά την προσάρτηση της [[Σουδητία|Σουδητίας]] στην [[Ναζιστική Γερμανία]] το [[1938]], η περιοχή μετατρέπηκε πρακτικά σε συνομοσπονδία των Βοημικών χωρών, της Σλοβακίας και της Καρπαθιανής Ουκρανίας. Μια μεγάλη λωρίδα της νότιας Σλοβακίας και της υποκαρπαθιανής Ρωσίας προσαρτήθηκαν στην [[Ουγγαρία]] με τη πρώτη Διαιτησία της Βιέννης ενώ στα βόρεια η περιοχή του Τιεσίν στην Σιλεσία και τμήματα των περιοχών Οράβα και Σπίς στη Σλοβακία προσαρτήθηκαν στην [[Πολωνία]].Τα εδάφη που προσαρτήθηκαν στη Γερμανία σχημάτισαν κατακατά μεγάλο μέρος τους την επαρχείαεπαρχία των Σουδητών.

* 1939–1945: Το κράτος χωρίστηκε στο '''Προτεκτοράτο της [[Βοημία|Βοημίας]] και της [[Μοραβία|Μοραβίας]]''' και στην Σλοβαβική Δημοκρατία. Μια εξόριστη Κυβέρνηση συνέχισε να υπάρχει στο Λονδίνο, με την υποστίριξηυποστήριξη του Ηνωμένου βασιλείου, των ΗΠΑ και των Συμμάχων. Μετά την Γερμανική Εισβολή στην Ρωσία, αναγνωρίστηκε και αποαπό την Σοβιετική Ένωση. Ωστόσο, η Τσεχοσλοβακία παρέμεινε Μέλος στην Κοινωνία των Εθνών.

* 1990–1992: Ακολουθώντας την [[Βελούδινη επανάσταση|Βελούδινη Επανάσταση]], το κράτος μεταονομάστηκεμετονομάστηκε σε Τσεχική και Σλοβακική Ομοσπονδιακή Δημοκρατία, αποτελούμενη από την Τσεχική Δημοκρατία και τη Σλοβακική Δημοκρατία.

Η χώρα είχεν γενικά ανώμαλο έδαφος. Η δυτική περιοχή ήταν τμήμα της Βόρειοκεντρικών ΕυρωπαικώνΕυρωπαϊκών υψθπέδωνυψιπέδων. Η ανατολική περιοχή αποτελείται από τα βόρεια όρια των Καρπαθίων ΟρώνΟρέων και τα εδάφη της λεκάνης του ποταμού Δούναβη.

'''==Κλίμα'''==

Ιδρύθηκε ανεπίσημα στις [[28 Οκτωβρίου]] του [[1918]], οπότε έγινε η πρώτη ανακήρυξη ανεξαρτησίας στο δημαρχείο της Πράγας[[Πράγα]]ς και επίσημα τον Σεπτέμβριο του 1919 με τη [[Συνθήκη του Αγίου Γερμανού]], μετά το τέλος του [[Α' Παγκόσμιος Πόλεμος|Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου]] και τη διάλυση της [[Αυστρουγγαρία]]ς. Στα χρόνια του [[μεσοπόλεμος|μεσοπολέμου]] η πολιτική ζωή της Τσεχοσλοβακίας διαμορφώθηκε από τον μεγάλο πολιτικό [[Τόμας Μάζαρυκ]]<ref>{{cite video |year=1933 |title=Czechs Celebrate Republic's Birth, 1933/11/06 (1933) |url=http://www.archive.org/details/1933-11-06_Czechs_Celebrate_Republics_Birth |publisher=[[Universal Newsreel]] |accessdate=February 22, 2012}}</ref>, ο οποίος χρίστηκε και πρώτος πρόεδρος της χώρας. Μετά τον θάνατό του το [[1937]] τον διαδέχθηκε ο συνιδρυτής του κράτους [[Έντουαρντ Μπένες]], ο οποίος και είδε την εικοσάχρονη ανεξαρτησία της χώρας του να καταλύεται από τη χιτλερική Γερμανία.

Από την αρχή της ίδρυσής της η Τσεχοσλοβακία αποτελούσε ένα κράτος χωρίς συνέχεια ή παράδοση. Βασιζόταν στην ένωση δύο πολύ συγγενικών σλαβικών εθνών, των Τσέχων και των Σλοβάκων. Στο έδαφος όμως αυτής προστέθηκε και η λεγόμενη Υποκαρπαθική Ρουθηνία με τον ουκρανικό πληθυσμό της. Υπήρχε όμως και μια ισχυρή γερμανική μειονότητα στις μεθοριακές περιοχές των τσεχικών εδαφών, οι καλούμενοι Σουδήτες, που πληθυσμιακά ήταν υπέρτεροι των Σλοβάκων. Συγκεκριμένα ο πληθυσμός του νέου κράτους συγκροτούνταν από Τσέχους κατά 51%, Γερμανούς 23%, Σλοβάκους 16%, Ούγγρους 5%, Ρουθηνούς 3,5%, Εβραίους 1,4%, Πολωνούς 0,55% κ.ά. <br /> Αυτό όμως αποτελούσε ένα μέρος της ανομοιογένειας του νέου αυτού κράτους. Τα δυτικά τσεχικά εδάφη, μέρος οροπεδίων της κεντρικής Ευρώπης, που ήταν προσαρτημένα στην πρωηνπρώην Αυστροουγγαρία, αποτελούσαν μια ιδιαίτερα ανεπτυγμένη βιομηχανική ενότητα, όπου ο τσέχικος και γερμανικός πληθυσμός τους αποτελούσε μια πολιτικά και πολιτιστικά δραστήρια κοινωνία με σύγχρονη δομή. Αντίθετα η Σλοβακία και η Υποκαρπαθική Ρουθηνία στα ανατολικά, παρά την κοιλάδα του Δούναβη, άλλοτε προσαρτημένες στην Ουγγαρία, ήταν κυρίως αγροτικές χώρες με ελάχιστη κοινωνική διαφοροποίηση.<br />Από την αρχή της ίδρυσης υπήρξαν αμφιβολίες για το αν θα μπορούσε αυτή η νέα χώρα να επιβιώσει. Όλοι οι τότε παρατηρητές τη θεώρησαν ένα τεχνητό κράτος ανάσχεσης και διέβλεπαν το τέλος της. Ωστόσο η πρώτη ηγεσία αυτού είχε τη θέληση να ζήσει.

Μεγάλο μέρος της Σλοβακίας και όλων των Ρουθηνιανών Καρπαθίων προσαρτήθηκαν από την [[Ουγγαρία]]. Η Πολωνία προσαρτείπροσαρτά το Zaolzie, μια περιοχή στης οποίας ο τονστον πληθυσμό υπερτερούσαν οι Πολωνοί, τον Οκτώβριο του 1938. Ο τελικός στόχος του [[Γερμανικό Ράιχ|γερμανικού κράτους]] κάτω από τη ναζιστική ηγεσία ήταν να εξαλειφθεί τσεχική ιθαγένεια μέσω της αφομοίωσης, [[απέλαση]], και την εξόντωση της Τσεχικής διανόησης, της [[πνευματικής ελίτ]] και τη μεσαία τάξης. Θεωρήθηκε ότι περίπου το 50% των Τσέχων θα ήταν κατάλληλοι για γερμανοποίηση. Επιζητούσαν, οι τσεχικές πνευματικές ελίτ να αφαιρεθούν όχι μόνο από Τσεχική εδάφη, αλλά από την Ευρώπη. Πίστευαν ότι θα ήταν καλύτερα να μεταναστεύσουν στο εξωτερικό, ακόμα και στη [[Σιβηρία]]. Θεωρήθηκαν απειλή για την γερμανική κατοχή. Ακριβώς όπως οι [[Εβραίοι]], [[Πολωνία|Πολωνοί]], [[Σέρβοι]], και πολλά άλλα έθνη, οι [[Τσεχία|Τσέχοι]] θεωρήθηκαν υποκοσμικοίυποάνθρωποι από το ναζιστικό κράτος.

Για τους Τσέχους του προτεκτοράτου της Βοημίας και της Μοραβίας, η γερμανική κατοχή ήταν μια περίοδος βάναυσης καταπίεσης. Οι τσεχική ζημίες που προκύπτουν από τις πολιτικές διώξεις και τους θανάτους στα στρατόπεδα συγκέντρωσης ανήλθαν μεταξύ 36.000 και 55.000. Ο εβραϊκός πληθυσμός της [[Βοημία|Βοημίας]] και της [[Μοραβία|Μοραβίας]] (118.000 σύμφωνα με την απογραφή του 1930) είχενείχαν σχεδόν εκμηδενιστεί. Πολλοί Εβραίοι μετανάστευσαν μετά το 1939 όμως, πάνω από 70.000 έχασαν τη ζωή τους. 8.000 επιβίωσαν στο Terezín. Αρκετές χιλιάδες Εβραίοι κατάφεραν να ζουν ελεύθερα ή κρύβονται σε όλη την κατοχή.

Στις 3 Μαΐου 1945, η τρίτη [[Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής|Αμερικανική]] ΜεραρχείαΜεραρχία στραούστρατού του στρατηγού Πάτον εισήλθε στο [[Πίλζεν]] από νοτιοδυτικά. Στις 9 Μαΐου 1945, και τα στρατεύματα του Σοβιετικού Κόκκινου Στρατού εισήλθαν στην [[Πράγα]].

Μετά τον [[Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος|Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο]], η προπολεμική Τσεχοσλοβακία επανιδρύθηκε, με την εξαίρεση των Ρουθηνιανών Καρπαθίων, τα οποία προσαρτήθηκαν στη [[Ένωση Σοβιετικών Σοσιαλιστικών Δημοκρατιών|Σοβιετική Ένωση]] και ενσωματώθηκαν στην [[Σοβιετική Σοσιαλιστική Δημοκρατία της Ουκρανίας]]. Τα διατάγματα Μπένες προωθήθηκαν όσον αφορά τους [[Γερμανοί|Γερμανούς]] (βλέπε [[Διάσκεψη του Πότσδαμ]]) και [[Ούγγροι|Ούγγρων]]. Σύμφωνα με τα διατάγματα, η ιθαγένεια καταργήθηκε για τους ανθρώπους της γερμανικής και ουγγρικής καταγωγής. Το [[1948]], η διάταξη αυτή ακυρώθηκε για τους Ούγγρους, αλλά μόνο εν μέρει για τους Γερμανούς. Η κυβέρνηση στη συνέχεια κατάσχεσε την ιδιοκτησία των Γερμανών και εκδιώχθηκαν περίπου το 90% του γερμανικού πληθυσμού, πάνω από 2 εκατομμύρια άνθρωποι. Όσοι παρέμειναν έγιναν κατηγορούνταν για στήριξη στους [[Ναζισμός|Ναζί]] μετά τη [[Συμφωνία του Μονάχου]], καθώς 97,32% των Γερμανών Σουδητών ψήφισαν το [[Εθνικοσοσιαλιστικό Γερμανικό Εργατικό Κόμμα]] στις εκλογές του Δεκέμβρη [[1938]]. Σχεδόν κάθε διάταγμα αναφέρεται ρητά ότι οι κυρώσεις δεν εφαρμόζονται σε αντιφασίστες. 250.000 Γερμανοί, πολλοί παντρεμένοι με Τσέχες, ορισμένεςορισμένοι αντιφασίστες, καθώς επίσης και εκείνες που απαιτούνται για τη μεταπολεμική ανασυγκρότηση της χώρας, παρέμεινε στην Τσεχοσλοβακία. Μετά τα Διατάγματα του Μπένες, εξακολούθησε να προκαλεί αντιπαραθέσεις μεταξύ των εθνικιστικών ομάδων στην [[Τσεχία|Τσεχική Δημοκρατία]], τη [[Γερμανία]], την [[Αυστρία]] και την [[Ουγγαρία]].

Η Καρπαθιανή Ρουθηνία (Podkarpatská Rus) κατελήφθη από τη [[Ένωση Σοβιετικών Σοσιαλιστικών Δημοκρατιών|Σοβιετική Ένωση]] (και τον Ιούνιο του 1945 επισήμως παραχωρήθηκε). Στο 1946 βουλευτικές εκλογές, το Κομμουνιστικό Κόμμα της Τσεχοσλοβακίας ήταν ο νικητής στην Τσεχία, και το Δημοκρατικό Κόμμα κέρδισε στη Σλοβακία. Τον Φεβρουάριο του 1948 οι κομμουνιστές κατέλαβαν την εξουσία. Όμως η φαντασία του πολιτικού [[Πλουραλισμός|πλουραλισμού]] μέσω της ύπαρξης του Εθνικού Μετώπου, εκτός από ένα σύντομο χρονικό διάστημα στα τέλη της δεκαετίας του 1960 (η [[Άνοιξη της Πράγας]]), συνέχισε να χαρακτηρίζεται από απουσία της [[Φιλελεύθερη δημοκρατία|φιλελεύθερης δημοκρατίας]]. Δεδομένου ότι οι πολίτες δεν είχαν εκλογική μέθοδο διαμαρτυριών κατά των κυβερνητικών πολιτικών, υπήρχαν διαδηλώσεις που έγιναν βίαιες. Τέτοια ήταν η περίπτωση στην πόλη του [[Πίλζεν]], όπου οι ταραχές που σημειώθηκαν το [[1953]], προκλήθκανπροκλήθηκαν λόγω της οικονομικής δυσαρέσκειας. Η αστυνομία και στρατιωτικές μονάδες κακατέπνιξανκατέπνιξαν την εξέγερση ενώ εκατοντάδες τραυματίστηκαν αλλά χψρίςχωρίς κανέναν νεκρό. Ενώ η οικονομία της παρέμεινε μια απο τις πιο προηγμένες από αυτές των γειτόνων της στην [[Ανατολική Ευρώπη]], η οικονομία της Τσεχοσλοβακίας γινόταν όλο και περισσότερο αδύναμη σε σχέση με τη [[Ευρώπη|Δυτική Ευρώπη]].

* 1918-1923: Διαφορετικά συστήματα στα πρώην αυστριακά εδάφη ([[Βοημία]], [[Μοραβία]] και ένα μικρό μέρος της [[Σιλεσία|Σιλεσίας]]) σε σύγκριση με τα πρώην ουγγρικά εδάφη ([[Σλοβακία]] και [[Ρουθηνία]]): τρείςτρεις Χώρες ή ΕπαρχείεςΕπαρχίες (''země'') Βοημία, Μοραβία , Σιλεσία, συν 21 περιφέρειες (''župy'') στη σημερινή Σλοβακία και τρεις κομητείες στη σημερινή [[Ρουθηνία]].

* 1928-1938: Αποτελείται από τέσσερειςτέσσερις ΕπαρχείεςΕπαρχίες /Χώρες (Τσεχία: země, Σλοβακία: krajiny): [[Βοημία]], [[Μοραβία]]-[[Σιλεσία]], τη [[Σλοβακία]] και τη Υποκαρπαθιανή Ρωσία, οι οποίες χωρίζονται σε νομούς (''okresy'').

* Αργά 1938 - Μάρτιος 1939: Όπως και παραπάνω, αλλά η Σλοβακία και η Ρουθηνία έχουν αποκτήσει εκτεταμένη αυτονομία και η χώρα έχει στην ουσία μετατραπεί σε ένα είδος συνομοσπονδίας .Τον Μάρτιο τοτυτου 1939 η Σλοβακία κλήθηκε Slovenský Štát με το δικό της νόμισμα και την κυβέρνησή της και ανακήρηξεανακήρυξε την αμνεξαρτησίαανεξαρτησία της υπό την κηδεμονία της Γερμανίας.Η Υποκαρπαθιανή Ουκρανία κήρηξε την ανεξαρτησία της αλλά σε 24 ώρες καταλήφθηκε από την Ουγγαρία.

Εκτός όμως των παραπάνω ομάδων κυρίαρχα κόμματα που αναπτύχθηκαν παράλληλα ήταν το Τσεχικό, το Σλοβακικό και από το 1920 το Γερμανικό Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα καθώς και το Τσεχοσλοβακικό Εθνικοσοσιαλιστικό Κόμμα,. όπου σ΄Σε όλα είχαν εισχωρήσει δημοκρατικές ομάδες μικρότερων κομμάτων.

* Εξωτερικό Εμπόριο: Οι εξαγωγές εκτιμούτανεκτιμούνταν σε 17.,8 δις $ το 1985, εκ των οποίων το 55% προέρχονταν από μηχανήματα, το 14% απόπειρα καύσιμα και υλικά, και το 16%, από παρασκευαζόμενα καταναλωτικά αγαθά. Οι εισαγωγές εκτιμούτανεκτιμούνταν σε 17.,9 δις $ το 1985, των οποίων το 41% προέρχονταν από τα καύσιμα και τα υλικά, το 33% από τα  μηχανήματα, και το 12% από γεωργικά και δασοκομικά προϊόντα. Το 1986, περίπου το 80% του εξωτερικού εμπορίου ήταν με κομμουνιστικές χώρες.

* Συναλλαγματική Ισοτιμία: Το επίσημο, ή το εμπορικό, το ποσοστό Kcs 5.,4 ανά $1 το 1987, τουριστικό ή μη εμπορικό, ποσοστό Kcs 10.,5 ανά$1. Ούτε ο ρυθμός δεν αντανακλούσε την αγοραστική δύναμη. Η συναλλαγματική ισοτιμία στη [[μαύρη αγορά]] ήταν γύρω στο Kcs 30 ανά$1, και το ποσοστό αυτό έγινε επίσημο και μία φορά το νόμισμα έγινε μετατρέψιμο στις αρχές της δεκαετίας του 1990.

Το 1991, το 46,4% ήταν Καθολικοί, οι άθεοι αποτελούσαν το 29.,5%, το 5.,3% ήταν Ευαγγελικοί Λουθηρανοί, και το 16,7% ήταν αναποφάσιστο, αλλά υπήρχαν τεράστιες διαφορές μεταξύ των 2 δημοκρατιών – δείτε Τσεχική Δημοκρατία και Σλοβακία.

Τα ΜΜΕ στην Τσεχοσλοβακία ελέγχοτανελέγχόταν από το Κομμουνιστικό Κόμμα της Τσεχοσλοβακίας (ΚΚΤΣ). Η ιδιοκτησία της οποιαδήποτε δημοσίευσης ή της υπηρεσίας από τα ΜΜΕ γενικά απαγορευόταν, αν και υπήρχαν εκκλησίες και άλλες οργανώσεις που δημοσίευαν σε μικρά περιοδικά και εφημερίδες. Ακόμη και με αυτό το ενημερωτικό μονοπώλιο, στα χέρια των οργανώσεων υπό τον έλεγχο του ΚΚΤΣ, όλες οι εργασίες είχαν [[Λογοκρισία|αναθεωρηθεί]] από την κυβέρνηση μέσω του ''Γραφείου Τύπου και Πληροφοριών''.