Ιάννης Ξενάκης: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας
Γραμμή 17:
Στο Παρίσι, με τη μεσολάβηση του Γιώργου Κανδύλη, ο Ξενάκης προσλήφθηκε από τον γνωστό αρχιτέκτονα [[Λε Κορμπυζιέ]], για τον οποίον εργάστηκε μέχρι και το 1959. Παράλληλα αναζητούσε δασκάλους για να συνεχίσει τα μαθήματα σύνθεσης. Οι πρώτοι στους οποίους απευθύνθηκε ήταν οι [[Αρτύρ Ονεγκέρ]] και [[Νταριούς Μιγιώ]], μέλη της «ομάδας των Έξι». Ο Ξενάκης όμως δεν ήταν διατεθειμένος να διδαχθεί τους ακαδημαϊκούς κανόνες της [[Αρμονία (μουσική)|αρμονίας]] και της [[αντίστιξη]]ς. Σύντομα συγκρούστηκε με τον Ονεγκέρ, ο οποίος δεν αποδεχόταν τις ιδέες του.<ref>Ο ίδιος περιγράφει έναν έντονο διαπληκτισμό που είχε με τον Ονεγκέρ στο πρώτο μάθημα, όταν ο τελευταίος τον σταμάτησε την ώρα που έπαιζε στο πιάνο μία σύνθεσή του, επειδή άκουσε παράλληλες πέμπτες και όγδοες. Ο Ξενάκης του απάντησε: «Μα, μου αρέσουν!». Ο Ονεγκέρ τότε τον ταπείνωσε μπροστά στους υπόλοιπους μαθητές λέγοντάς του ότι «αυτό δεν είναι μουσική» και τα πνεύματα οξύνθηκαν. Για λεπτομέρειες βλ. “Xenakis on Xenakis”, ''Perspectives of New Music'', σ. 20</ref> Η [[Νάντια Μπουλανζέ]], στην οποία απευθύνθηκε επίσης ο Ξενάκης, είδε μερικά έργα του και του εξέφρασε την αδυναμία της να αναθεωρήσει τις απόψεις της στην ηλικία της ή να «ξεκινήσει για χάρη του από την αρχή»<ref>B. A. Varga, ό.π., σ. 31</ref>. Πολλές πτυχές της σκέψης και των αναζητήσεών του αποκαλύπτει στην ανέκδοτη επιστολή του στη συγγραφέα, μεταφράστρια και κριτικό [[Φούλα Χατζιδάκη]] τον Απρίλιο του 1954.<ref>[http://www.tovima.gr/culture/article/?aid=130642 Γράμμα στη Φούλα - Οι αναζητήσεις του Ιάννη Ξενάκη όπως καταγράφονται σε μια ανέκδοτη επιστολή του τού 1954 στη Φούλα Χατζηδάκη]</ref>
 
Τη λύση στις μουσικές του αναζητήσεις την έδωσε τελικά ο [[Ολιβιέ Μεσιάν]], ο οποίος ήταν ο πρώτος που κατάλαβε τις μουσικές ιδιαιτερότητες του Ξενάκη, λέγοντάς του ότι δεν χρειάζεται να μελετήσει αρμονία και αντίστιξη. Ο ίδιος ο [[Ολιβιέ Μεσιάν|Μεσιάν]] θυμάται μάλιστα ότι τον συμβούλεψε: «Είσαι σχεδόν 30 χρονών, έχεις την τύχη να είσαι Έλληνας, αρχιτέκτονας και με γνώσεις εφαρμοσμένων μαθηματικών. Εκμεταλλεύσου τα αυτά. Κάν’τα στη μουσική σου».<ref>παρ. στο Nouritza Matossian, ''Xenakis'', Kahn & Averill (Λονδίνο, 1986), σ. 16</ref> Τα μόνα μαθήματα που του πρότεινε να παρακολουθήσει μαζί του ήταν μουσικής αισθητικής και ανάλυσης, στο Κονσερβατουάρ του Παρισιού. Πράγματι, ο Ξενάκης άρχισε να παρακολουθεί το 1952 μαθήματα με τον Μεσιάν, ενώ στον λιγοστό ελεύθερό του χρόνο συνέθετε. Εκείνη την περίοδο γνώρισε και τη Φρανσουάζ – τη γνωστή σήμερα μυθιστοριογράφο Φρανσουάζ Ξενάκη – την οποία παντρεύτηκε το 1953 και με την οποία απέκτησε μία κόρη, τη Μάχη.
 
Από το 1960, ο Ξενάκης αφιερώνεται ολοκληρωτικά στη σύνθεση, έχοντας ολοκληρώσει μια σειρά πρωτοποριακών αρχιτεκτονικών κατασκευών που του είχε αναθέσει ο [[Λε Κορμπυζιέ]], με σημαντικότερο το Περίπτερο της [[Philips]] για τη διεθνή έκθεση των [[Βρυξέλλες|Βρυξελλών]] του 1958, μία από τις πρώτες πολυμεσικές εγκαταστάσεις στον κόσμο. Είχε προηγηθεί η παρουσίαση του έργου του Μεταστάσεις (1955), το οποίο προκάλεσε αίσθηση, σηματοδοτώντας την αρχή της «στοχαστικής μουσικής». Παράλληλα, ο Ξενάκης δημοσίευε τα πρώτα κείμενά του σε διάφορα περιοδικά, εκφράζοντας τη φιλοσοφία του για τη μουσική, δημιουργώντας νέους όρους και μουσικές κατηγορίες, ενώ άσκησε έντονη κριτική στη [[Ατονικότητα#Σειραϊσμός|σειραϊκή]] μουσική με το κείμενό του «Η κρίση της σειραϊκής μουσικής»,<ref>“La crise de la musique sérielle”, ''Gravesaner Blätter'', τ. 1, 1955, σσ. 2-4</ref> μετατρέποντας με αυτόν τον τρόπο σε εχθρούς του τους [[Πιερ Μπουλέζ]] και [[Καρλχάιντς Στοκχάουζεν]], δεσπόζουσες προσωπικότητες της πρωτοποριακής ευρωπαϊκής μουσικής σε Γαλλία και [[Γερμανία]] αντίστοιχα, οι οποίοι τον αποκάλεσαν «ηλίθιο».<ref>Αυτό το αναφέρει σε επόμενο κείμενό του ο Ξενάκης (βλ. [http://www.cs.uoi.gr/~sfikas/literature/xenakis/62_stoixeia_stoxastikwn_methodwn.htm#_%D3%F4%EF%F7%E1%F3%F4%E9%EA%DE_%EC%EF%F5%F3%E9%EA%DE «Στοιχεία πιθανοτικών μεθόδων μουσικής σύνθεσης», 1962]{{dead link|date=June 2015}})</ref>