Πογκρόμ: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

'''Πογκρόμ''' (από τη ρωσική λέξη ''погром'' (πογκρόμ), από το ρήμα "громить" (γκρομίτ) που σημαίνει «συντρίβω») είναι μια μαζική και εξαιρετικά οργανωμένη βίαιη επίθεσηενέργεια εναντίον κάποιας συγκεκριμένης εθνικής, θρησκευτικήςαλλόθρησκης, αιρετικής ή άλλης ομάδας, με ταυτόχρονη καταστροφή του περιβάλλοντός τους (σπίτια, επιχειρήσεις, θρησκευτικοί χώροι, κοκ). Ο όρος έχει χρησιμοποιηθεί ιστορικά για να δηλώσει τις μαζικές πράξεις [[Βία|βίας]]ενέργεις, είτε αυθόρμητες είτε προμελετημένες, κατά των [[Εβραίος|Εβραίων]] αλλά επίσης και για παρόμοια περιστατικά εναντίον άλλων [[Μειονότητα|μειονοτικών]] ομάδων.

Με τη λέξη αυτή χαρακτηρίστηκαν οι λαϊκές εξεγέρσεις κατά των αλλοθρήσκων Εβραίων στη [[Ρωσία]], κυρίως τον 19ο και στις αρχές του 20ου αι. Το πρώτο εκτεταμένο πογκρόμ έγινε σε 200 ρωσικές πόλεις, το [[1881]], σε αντίποινα για τη φρικτή και απάνθρωπη δολοφονία του τσάρου [[Αλέξανδρος Β΄ της Ρωσίας|Αλεξάνδρου Β΄]], η οποία αποδόθηκε στους Εβραίους. Μετά την επικράτηση των [[Μπολσεβίκοι|μπολσεβίκων]] ([[1917]]) τα πογκρόμ κατά των Εβραίων σταμάτησαν στην Σοβιετική Ένωση, αλλά αναβίωσαν στη Γερμανία και στην Πολωνία στα χρόνια της ναζιστικής ανόδου και διακυβέρνησης του [[Εθνικοσοσιαλισμός|εθνικοσοσιαλισμού]].

Τα πιο θανατηφόρα πογκρόμ του Ολοκαυτώματος δεν συντελέστηκαν από Γερμανούς. Ιδιαίτερα γνωστό και επαρκώς εξακριβωμένο ήταν το [[Σφαγή του Τζεντβάμπνε|πογκρόμ του Τζεντβάμπνε]] το 1941, κατά το οποίο Πολωνοί πολίτες σκότωσαν περίπου 380 (σύμφωνα με το Ινστιτούτο "Pamięci Narodowej") έως 1.600 (σύμφωνα με βιβλίο του Γιαν Τομαζ Γκρος, ''Neighbors: The Destruction of the Jewish Community in Jedwabne, Poland'') Εβραίους γείτονές τους πιθανώς χωρίς καμία βοήθεια από τους Γερμανούς. Στην πόλη [[Λβιβ]] (Λβοφ), [[Ουκρανία|Ουκρανοί]] [[Εθνικισμός|εθνικιστές]] οργάνωσαν με ιδιαίτερη και αξιοθαύμαστη οργάνωση δύο μεγάλα αιματηρά πογκρόμ τον Ιούλιο του 1941, στα οποία περίπου 6.000 Εβραίοι δολοφονήθηκαν. Στην [[Λιθουανία]], αντισοβιετικές ομάδες ανταρτών ενεπλάκησαν σε αντισημιτικά πογκρόμ στις 25 και 26 Ιουνίου 1941, πριν ακόμη φτάσουν οι Ναζιστικές δυνάμεις, σκοτώνοντας περίπου 3.800 Εβραίους και καίγοντας συναγωγές και εβραϊκά μαγαζιά. Πιθανόν το πογκρόμ με τα περισσότερα θύματα της εποχής του Ολοκαυτώματος ήταν το [[πογκρόμ του Γιασί]] στη [[Ρουμανία]], κατά το οποίο ένα σύνολο 14.000 Εβραίων θανατώθηκαν από Ρουμάνους πολίτες, αστυνομικούς και αξιωματικούς του στρατού.

Ως αντίδραση στα πογκρόμ και σε άλλους διωγμούς της Τσαρικής περιόδου, οι αιρετικοί Εβραίοι ολοένα και περισσότερο δραστηριοποιούνταν πολιτικά. Η [[Γενική Εβραϊκή Εργατική Ένωση]], κατά το κοινώς λεγόμενο Το Δεμάτι, και η συμμετοχή των Εβραίων στα [[Μπολσεβίκοι|Μπολσεβικικά]] κινήματα αποτελούσε απόρροια των πογκρόμ. Παρόμοια, η οργάνωση εβραϊκών συνδέσμων αυτοάμυνας (τα οποία ανέκοψαν τους πογκρομιστές σε κάποια σημεία κατά το δεύτερο πογκρόμ του [[Κισινάου|Κίσινεφ]]) όπως η [[Χιμπάτ Σιών]] οδήγησε όπως ήταν φυσικό στην ισχυρή αποδοχή του [[Σιωνισμός|Σιωνισμού]] ειδικά από τους Ρωσοεβραίους.

Άλλες εθνικές ομάδες έχουν υποφέρει τέτοιου είδους σκοπευμένων αναταραχών, σε διάφορες περιόδους και σε διάφορες χώρες. Το [[1955]] στο [[πογκρόμ της Κωνσταντινούπολης]], [[Έλληνες]] στην εθνικότητα δέχτηκαν επίθεση από ένα σαρωτικό πλήθος φανατισμένων Τούρκων. Έτσι ο όρος χρησιμοποιείται συνήθως για περιπτώσεις επεισοδίων ή εχθροπραξιών σε βάρος διαφόρων εθνικών ή μειονοτικών ομάδων, για παράδειγμα στην περίπτωση των [[Αρμένιοι|Αρμενίων]] στο [[Σουμγκαγήτ|Σουμγκαΐτ]] το [[1988]] και στο [[Μπακού]] του [[Αζερμπαϊτζάν]] το [[1999]].

* [[s:en:Anti-Jewish Pogroms|Ο λόγος του Βλαντιμίρ Λένιν σχετικά με τα αντισημιτικά πογκρόμ]]<br />(το απόσπασμα του λόγου σε ''κείμενο'' στην αγγλική και ''ηχητικό απόσπασμα'' στη ρωσική).