Ρωμανιώτες: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας
Ετικέτες: Επεξεργασία από κινητό Διαδικτυακή επεξεργασία από κινητό
Προσθήκη εισαγωγής
Ετικέτες: Επεξεργασία από κινητό Διαδικτυακή επεξεργασία από κινητό
Γραμμή 6:
|related = [[Έλληνες]], [[Εβραίοι]]
}}
Οι '''Ρωμανιώτες''' είναι μια κοινότητα [[Εβραίοι|Εβραίων]], που ζώντας στην περιοχή της ανατολικής Μεσογείου, όπου ιστορικά κυριαρχούσε ο [[Ελληνικός πολιτισμός]], υιοθέτησαν την [[ελληνική γλώσσα]] στην καθημερινή τους ζωή και διαμόρφωσαν μια διακριτή παράδοση. Η γλώσσα τους, που λέγεται [[ρωμανιώτικα|''ρωμανιώτικα'' ή ''γεβανικά'']] είναι μια ελληνική διάλεκτος που προέρχεται από την [[ελληνιστική κοινή]] με εβραϊκές επιδράσεις.
 
Οι Ρωμανιώτες θεωρούνται η παλαιότερη κοινότητα Εβραίων στην Ευρώπη και μια από τις παλαιότερες γενικότερα. Διακρίνονται από άλλες κοινότητες Εβραίων όπως οι [[Σεφαρδίτες]] ή οι [[Ασκενάζι]] που κατέφτασαν στον Ελλαδικό χώρο από άλλες περιοχές της Ευρώπης σε μεταγενέστερες περιόδους. Οι Σεφαρδίτες ειδικότερα, μεγάλο πλήθος των οποίων εποίκησε την περιοχή των Βαλκανίων την περίοδο της [[Τουρκοκρατία]]ς, αφομοίωσαν σε μεγάλο βαθμό τις κοινότητες των Ρωμανιωτών.
 
===Ιστορία===
Η πρώτη μαρτυρία εβραϊκής παρουσίας στην [[Ελλάδα]] είναι μια επιγραφή του [[300]]-[[250]] π.Χ. από την Αττική. Στο ιερό νησί της [[Δήλος|Δήλου]] υπάρχει η αρχαιότερη [[συναγωγή]] στη [[Διασπορά (ομογένεια)|διασπορά]], που έχει χρονολογηθεί ήδη τον 1ο αι. π.Χ. Όταν ο [[Απόστολος Παύλος]] επισκέφθηκε τη [[Θεσσαλονίκη]], βρήκε εκεί οργανωμένη ισραηλιτική κοινότητα, όπως και στους [[Φίλιπποι|Φιλίππους]], τη [[Βέροια]], την [[Κόρινθος|Κόρινθο]] και πιθανώς την [[Αθήνα]].
 
Ο εβραϊκός πληθυσμός στην Ελλάδα αυξήθηκε τα ρωμαϊκά χρόνια και αποτέλεσε τη βάση των εβραϊκών εστιών κατά τη βυζαντινή εποχή. Κατά τον 12ο αιώνα, ο περιηγητής [[Βενιαμίν της Τουδέλας]] ανέφερε την ύπαρξη εβραϊκών οικογενειών και κοινοτήτων σε πολλές πόλεις, ενώ κοινότητες υπήρχαν και στα μεγαλύτερα νησιά. Οι κύριες ασχολίες τους ήταν η υφαντουργία, η βαφή υφασμάτων και η μεταξουργία.
 
Οι Εβραίοι αυτοί, αποκαλούμενοι αργότερα '''Ρωμανιώτες''', ήταν ελληνόφωνοι και σημαντικά ενσωματωμένοι στον ελληνικό πολιτισμό. Είναι χαρακτηριστικό ότι έγραφαν στα ελληνικά, χρησιμοποιώντας το [[εβραϊκό αλφάβητο]], όπως συμβαίνει επίσης με στη [[Γίντις]] και ενίοτε στην [[Ισπανοεβραϊκή γλώσσα]].
 
Οι Οθωμανικές αρχές αναγνώρισαν στους Εβραίους τα ίδια δικαιώματα που είχε κάθε μη μουσουλμανική θρησκευτική ομάδα της αυτοκρατορίας: μπορούσαν να ασκούν τη θρησκεία τους ελεύθερα και διέθεταν σχετική αυτονομία και δικαστικές αρμοδιότητες σε εσωκοινοτικά θέματα. Αναγνωρίζοντας τη σημασία του δραστήριου εβραϊκού στοιχείου, οι σουλτάνοι προσκάλεσαν τους διωκόμενους Εβραίους της [[Ισπανία]]ς και [[Πορτογαλία]]ς που ονομάστηκαν [[Σεφαρδίτες]] (εβρ. ''Sepharad'' "Ισπανία"). Εγκαταστάθηκαν στον ελλαδικό χώρο κυρίως κατά τον 15ο αιώνα, φέρνοντας τα δικά τους ήθη και έθιμα, καθώς και τη γλώσσα τους (την Ισπανοεβραϊκή ή [[Λαντίνο]]). Ακολούθησαν αφίξεις μικρότερων ομάδων από την [[Ουγγαρία]] και τη Νότια [[Ιταλία]].