Αμωρί Α΄ της Ιερουσαλήμ: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

{{πληροφορίες προσώπου}}

Ο '''Αμωρί Α΄ της Ιερουσαλήμ''' ή '''Αμαλάριχος Α΄ των Ιεροσολύμων''' (Λατ. ''Amalricus'', Γαλ. ''Amaury'', [[1136]] - [[11 Ιουλίου]] [[1174]]), [[Κατάλογος βασιλέων της Ιερουσαλήμ|Bασιλιάς της Ιερουσαλήμ]] ([[1162]] - [[1174]]) ήταν δεύτερος γιος του [[Φούλκων των Ιεροσολύμων|Φούλκωνος των Ιεροσολύμων]] και της [[Μελισσάνθη της Ιερουσαλήμ|Μελισσάνθης της Ιερουσαλήμ.]] Διαδέχθηκε τον μεγαλύτερο αδελφό του [[Βαλδουίνος Γ΄ της Ιερουσαλήμ|Βαλδουίνο Γ΄ της Ιερουσαλήμ]], πριν την άνοδο του ήταν κόμης στην [[Γιάφα]] και την [[Ασκελόν]]. Συμμάχησε με την [[Βυζαντινή Αυτοκρατορία]] και τα δυο βασίλεια έκαναν επιτυχή εκστρατεία στην Αίγυπτο. Οι Μουσουλμάνοι σύντομα συσπειρώθηκαν και πήραν το πάνω χέρι στην αρχή με τον [[Νουρεντίν Ζενγκί]] και αργότερα με τον [[Σαλαντίν]]. Πολλοί ιστορικοί τονίζουν ότι τα ονόματα ''"Αμαλρίκ"'' και ''"Αμωρί"'' είναι διαφορετική προφορά του ίδιου ονόματος, η σύγχυση οδήγησε αυτούς τους ιστορικούς να τον καταγράφουν σαν Αμαλρίκ Β΄ με Αμαλρίκ Α΄ τον [[Αμωρί της Κύπρου]]. Οι σύγχρονοι ιστορικοί αναγνώρισαν ότι είναι διαφορετικά ονόματα και η καταγραφή κάθε βασιλιά έγινε ξεχωριστά, η σύγχυση στα δύο ονόματα ήταν συνηθισμένο φαινόμενο της εποχής.<ref>George Francis Hill, A History of Cyprus, vol. 2 (Cambridge University Press, 2010 [1947]), p. 45 n. 1.</ref>

==Άνοδος στον θρόνο==

 

Ο Βαλδουίνος Γ΄ πέθανε άτεκνος (10 Φεβρουαρίου 1163) και τον διαδέχθηκε ο μικρότερος αδελφός του Αμωρί που ήρθε σε σύγκρουση με την αριστοκρατία χάρη στην σύζυγο του Αγνή του Κουρτεναί. Η αριστοκρατία δεν αντέδρασε στον γάμο επειδή πίστευε ότι διάδοχος θα ήταν κάποιος γιος του Βαλδουίνου Γ΄, όταν τον διαδέχθηκε απρόσμενα ο Αμαλρίκ οι βαρόνοι δεν την δέχτηκαν για βασίλισσα και ζήτησαν από τον Αμαλρίκ να πάρει διαζύγιο. Η εχθρότητα στην Αγνή ίσως μεγαλοποιήθηκε από τον [[Γουλιέλμος της Τύρου|Γουλιέλμο της Τύρου]] που τον είχε εμποδίσει να γίνει πατριάρχης των Ιεροσολύμων, ο Έρνουλ συνεργάτης του συγγραφέα έγραψε ''"είναι πολύ μικρή για βασίλισσα σε τόσο ιερή πόλη"''.<ref>Runciman 1952, p. 299.</ref> Ο Αμαλρίκ υπέκυψε στον εκβιασμό και στέφτηκε βασιλιάς χωρίς την σύζυγο του, η Αγνή εξακολουθούσε να είναι κόμισσα της Γιάφας και της Ασκελόν και δέχτηκε μια σύνταξη από τα έσοδα της. Η εκκλησία επικύρωσε την νομιμότητα των παιδιών του Αμαλρίκ και της Αγνής, η Αγνή είχε έντονη πολιτική εξουσία τα επόμενα 20 χρόνια μέσω των παιδιών της.

 

==Πόλεμοι με τους Αιγυπτίους==

 

Ο Αμαλρίκ έκανε την πρώτη εκστρατεία στην Αίγυπτο με την δικαιολογία ότι οι Φατιμίδες δεν πλήρωσαν τον ετήσιο φόρο που είχε καθιερωθεί από τον Βαλδουίνο Γ΄ (1163) . Ο βεζίρης Ντιργκάμ που είχε πρόσφατα ανατρέψει τον Σαουάρ έσπευσε να αντιμετωπίσει τον Αμαλρίκ, ηττήθηκε και οπισθοχώρησε στο [[Μπιμπάις]]. Οι Αιγύπτιοι άνοιξαν τα φράγματα του [[Νείλος|Νείλου]] για να πλημμυρίσει και να εμποδίσουν τα στρατεύματα του Αμαλρίκ να διέλθουν, ο Σαουάρ ζήτησε συμμαχία στην αυλή του Νουρεντίν που έστειλε τον στρατηγό του Σιρκούχ να τον βοηθήσει (1164). Ο χαλίφης Ντιργκάμ ζήτησε βοήθεια από τον Αμαλρίκ αλλά πριν απαντήσει ο βασιλιάς των Ιεροσολύμων δολοφονήθηκε από τους Σάουαρ και Σιρκούχ. Ο Σάουαρ φοβήθηκε την ανατροπή του από τον Σιρκούχ και ζήτησε και αυτός βοήθεια από τον Αμωρί, ο Αμωρί πήγε στην Αίγυπτο και πολιόρκησε τον Σιρκούχ στο Μπιμπάις μέχρι την οπισθοχώρηση του στην Δαμασκό.

 

==Η άνοδος του Σαλαντίν==

 

Μετά την επιστροφή του στην [[Ιερουσαλήμ]] (1167) ο Αμωρί παντρεύτηκε την [[Μαρία Κομνηνή της Ιερουσαλήμ]] μικρανεψιά του αυτοκράτορα [[Μανουήλ Α΄ Κομνηνός|Μανουήλ Α΄ Κομνηνού]]. Οι διαπραγματεύσεις κράτησαν δυο χρόνια επειδή ο Αμωρί επέμενε να επιστρέψει ο Μανουήλ την [[Αντιόχεια]] στα Ιεροσόλυμα, ο γάμος έγινε στην [[Τύρος|Τύρο]] (29 Αυγούστου 1167). Την ίδια περίοδο η χήρα του Βαλδουίνου Γ΄ [[Θεοδώρα Κομνηνή της Ιερουσαλήμ]] κλέφτηκε με τον ερωμένο και θείο της [[Ανδρόνικος Α΄ Κομνηνός|Ανδρόνικο Α΄ Κομνηνό]] στην Δαμασκό, ο Αμωρί ενσωμάτωσε την Άκρα στα Ιεροσόλυμα. Ο Γουλιέλμος της Τύρου πήρε προαγωγή σε αρχιδιάκονο της Τύρου και ο Αμωρί του ανέθεσε να γράψει την ιστορία του βασιλείου. Ο Αμωρί και ο Μανουήλ έκαναν συμμαχία με στόχο εκστρατεία εναντίον της Αιγύπτου, ο Γουλιέλμος της Τύρου ήταν ένας από τους απεσταλμένους που πήγε στην [[Κωνσταντινούπολη]] για να υπογράψει την συνθήκη. Ο Σάουαρ αν και είχε κλείσει ειρήνη με τον Αμωρί κατηγορήθηκε ότι συμμάχησε με τον Νουραντίν και ο Αμωρί ξεκίνησε επίθεση, οι [[Ιωαννίτες Ιππότες]] συμμετείχαν αλλά οι [[Ναΐτες Ιππότες]] απείχαν. Τον Οκτώβριο ενώ περίμενε Βυζαντινή υποστήριξη και την επιστροφή των απεσταλμένων ο Αμωρί ξεκίνησε επίθεση και κατέλαβε το Μπιμπάις, οι κάτοικοι σφαγιάστηκαν ή σκλαβώθηκαν. Ο Αμαλρίκ βάδισε στο Κάιρο και ο Σάουερ του πρόσφερε 2.000.000 κομμάτια χρυσού για να κλείσει ειρήνη, ο Νουραντίν έστειλε τον Σιρκούχ και ο Αμαλρίκ οπισθοχώρησε.