Αυτοκρατορία των Σασσανιδών: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
Γραμμή 68:
==Πρώιμη ιστορία==
[[Αρχείο:Ghal'eh Dokhtar2.jpg|thumb|left|400px|Το Γκάλ'εχ Ντόχταρ ("Κάστρο της Παρθένου") στη σημερινή επαρχία Φαρς (αρχαία Περσίς) του Ιράν, χτισμένο από τον Αρδασίρ Α' το 209 μ.Χ. λίγο πριν επικρατήσει οριστικά της Παρθικής Αυτοκρατορίας.]]
Για τις ακριβείς λεπτομέρειες της πτώσης της Παρθικής Αυτοκρατορίας και της συνακόλουθης ανόδου αυτής των Σασσανιδών, οι αρχαίες πηγές είναι αντιφατικές.<ref name=Fyre461>{{Harvnb|Frye|2005|p=461}}</ref> Η Αρχή των Σασσανιδών εγκαθιδρύθηκε στην πόλη Ιστάχρ (η αρχαία ''Ίσατις'', 8 χλμ. βορειοανατολικά της [[Περσέπολη]]ς) από τον Αρδασίρ Α', απόγονο ιερέων της θεάς Αναχίτα (ιρανική θεά των νερών, της γονιμότητας κ.α.).
Η ιστορία αναλυτικότερα είχε ως εξής: Ο Παπάκ ήταν αρχηγός μιας περιοχής που ονομαζόταν Χιρ. Περίπου το έτος 200 μ.Χ., ο Παπάκ κατάφερε να ανατρέψει τον Γκοζίχρ, Μπαζρανγίδη κυβερνήτη της Ιστάχρ και να ανακηρύξει τον εαυτό του αρχηγό των [[Μπαζρανγίδες|Μπαζρανγιδών]]. Η μητέρα δε του Παπάκ, Ροντάχ, ήταν η κόρη του επαρχιακού κυβερνήτη της [[Περσίς|Περσίδος]]. Ο Παπάκ και ο μεγαλύτερος γιος του, [[Σαπώρης Α΄ της Περσίας|Σαπώρης]] ([[περσική γλώσσα|περσικά]]: Σαπούρ), κατάφεραν να επεκτείνουν τη δύναμή τους σε ολόκληρη την επαρχία της [[Περσίς|Περσίδος]]. Πατέρας του Παπάκ και παππούς του Σαπώρη ήταν ο Σασσάν, απ’ όπου προήλθε και το όνομα Σασσανίδες.
Γραμμή 85:
Ο Σαπώρης Α' σύντομα επανήλθε σε πολεμική κατάσταση, νικώντας τους Ρωμαίους το 253 μ.Χ. στη [[Βαρβαλισσός|Βαρβαλισσό]] (στη σημερινή επαρχία Χαλεπίου της Συρίας), κερδίζοντας πιθανόν τότε και λεηλατώντας την [[Αντιόχεια]].<ref name="Frye125"/><ref>{{harvnb|Southern|2001|p=235 236}}</ref> Οι αντεπιθέσεις του Ρωμαίου αυτοκράτορα [[Βαλεριανός|Βαλεριανού]] κατέληξαν σε καταστροφή όταν ο ρωμαϊκός στρατός ηττήθηκε και πολιορκήθηκε στην [[Αντιόχεια (ή Έδεσσα)|Έδεσσα]], με τον Βαλεριανό να πέφτει στα χέρια του Σαπώρη Α', παραμένοντας σε αιχμαλωσία για το υπόλοιπο της ζωής του.
Ο Σαπώρης γιόρτασε τη νίκη του με τη χάραξη των εντυπωσιακών ανάγλυφων σε βράχο στο Νακς-ε Ρόσταμ και τη [[Βισαπούρ]] (στην επαρχία [[Φαρς), καθώς και με επιγραφή στην περσική και ελληνική γλώσσα, σε μνημείο
Ο Σαπώρης είχε μεγαλεπήβολα πλάνα ανάπτυξης. Διέταξε την κατασκευή της πρώτης γέφυρας-φράγματος στο Ιράν και ίδρυσε πολλές πόλεις, κάποιες εν μέρει με τη βοήθεια μεταναστών από τις ρωμαϊκές περιοχές, περιλαμβάνοντας [[Χριστιανισμός|Χριστιανούς]] που θα ακολουθούσαν την πίστη τους ελεύθερα υπό την εξουσία των Σασσανιδών. Δύο πόλεις, η [[Βισαπούρ]] και η [[Νισαπούρ]], ονομάστηκαν από αυτόν τον Σασσανίδη ηγέτη. Ενίσχυσε ιδιαιτέρως το [[Μανιχαϊσμός|Μανιχαϊσμό]], προστάτεψε τον ιδρυτή του [[Μάνης|Μάνη]] (που αφιέρωσε ένα από τα βιβλία του σε αυτόν) και έστειλε πολλούς μανιχαϊστές ιεραπόστολους στο εξωτερικό. Επίσης έγινε φίλος με έναν [[Βαβυλωνία|Βαβυλώνιο]] [[ραββίνος|ραββίνο]], ονομαζόμενο Σαμουήλ.
| |||