Βικιπαίδεια

Σπάρτακος: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Περιήγηση ιστορικού διαδραστικά
← Προηγούμενη διαφοράΕπόμενη διαφορά →
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
ΟπτικήΚώδικας wiki
μ Αναστροφή της επεξεργασίας από τον 2A02:587:1818:8300:B5B3:6FC5:8D1C:D643 (συνεισφ.), επιστροφή στην τελευταία εκδοχή υπό CubicStar
Ετικέτα: Επαναφορά
DIEGO73 (συζήτηση | συνεισφορές)
57 επεξεργασίες
Πλούταρχος. Χαρτης 1-2-3 και 4. Αγαλμα.
Γραμμή 1:
{{άλλεςχρήσεις|Σπάρτακος}}
{{πληροφορίες προσώπου}}
[[Αρχείο:Ελληνικές φυλές αρχαία Ελλάδα Μαιδοι Maedi Maidoi Μακεδόνια Θράκη Κλασική και Ελληνιστική εποχή Tribus griegas Greek tribes.jpg|μικρογραφία|400x400εσ|Περιοχή ''Μαιδοι'', [[Μακεδόνας|Μακεδονας]] - [[Θράκη|Θρακη]]]]
 
Ο '''Σπάρτακος''' ήταν [[επαναστατης]] [[Θράκη|θρακικής]] καταγωγής (''«Καταλλήλως ελληνικα»''','''''<ref>{{Cite book|title=Βίοι Παράλληλοι, Κράσσος|first=Πλουτάρχου|last=Πλουτάρχου|isbn=|year=73|location=Ελλαδα|page=242}}</ref> σύμφωνα με [[Πλούταρχος]]), που ηγήθηκε μεγάλης επανάστασης δούλων και άλλων κοινωνικώς καταπιεσμένων ατόμων εναντίον των [[Ρωμαϊκή Δημοκρατία|Ρωμαίων]].
Σχεδόν όλες οι γνώσεις μας για τον Σπάρτακο περιορίζονται στα γεγονότα της επανάστασης που ηγήθηκε ([[73 π.Χ.]] – [[71 π.Χ.]]), γνωστής και ως '''''Επανάσταση του Σπάρτακου''''' ή '''''Επανάσταση των Μονομάχων'''''.<ref>Οι περισσότεροι Ρωμαίοι αποκαλούσαν την επανάσταση «''Σπαρτάκειο Πόλεμο''» κατά τον Πλούταρχο (Βίοι Παράλληλοι, Κράσσος 8,1)</ref>
 
Γραμμή 9:
== Καταγωγή ==
 
Πηγές για τον Σπάρτακο και την επανάσταση αποτελούν ο [[Πλούταρχος]] στον βίο «''Μάρκος Κράσσος''», ο [[Γάιος Κρίσπος Σαλλούστιος]] στα περισωθέντα τμήματα του έργου του ''Historia'', το έργο ''Rerum Romanorum libri IV'' (ή ''Epitome de Gestis Romanorum'') του [[Γάιος Ανναίος Ιούλιος Φλώρος|Γάιου Ανναίου Ιούλιου Φλώρου]], και του [[Αππιανός|Αππιανού]] το ''Εμφυλίων Α΄-Ε΄''.<ref>όπως αναφέρονται στην Εγκυκλοπαίδεια '''ΠΑΠΥΡΟΣ ΛΑΡΟΥΣ ΜΠΡΙΤΑΝΝΙΚΑ''', τόμος 47, σελ. 546</ref>
 
[[Αρχείο:ThracianTribes.jpg|thumb|left|350px|Οι [[Μαίδοι]] (η φυλή του Σπάρτακου) και οι υπόλοιπες Θρακικές φυλές.]]
Για τον πρότερο βίο τού Σπάρτακου ελάχιστα είναι γνωστά. Οι λίγες πληροφορίες που αντλούμε από τις πηγές είναι συχνά αντιφατικές. Όσον αφορά στην καταγωγή του, οι περισσότεροι ιστορικοί υιοθετούν την πληροφορία του Πλουτάρχου που προσδίδει στον Σπάρτακο θρακική καταγωγή από το γένος των [[Μαίδοι|Μαιδών]] (ή Μαίδων ή Μαιδοβιθυνών, θρακικής φυλής στις όχθες του [[Στρυμόνας|Στρυμόνα]]).<ref>''Πλουτάρχου'' Βίοι Παράλληλοι, Κράσσος 8,3</ref> Επίσης έχει διατυπωθεί η άποψη ότι ο ηγέτης των σκλάβων ήταν αριστοκρατικής καταγωγής επειδή αρκετοί Θράκες βασιλείς έφεραν το όνομα ''Σπάρτακος'' ή ''Σπάρτοκος''.<ref>Βλ. ''Οι Μεγάλοι Επαναστάτες'', σελ. 10 και 19. Επίσης Εγκυκλοπαίδεια '''ΠΑΠΥΡΟΣ ΛΑΡΟΥΣ ΜΠΡΙΤΑΝΝΙΚΑ''', τόμος 47, λήμμα «''Σπάρτακος''», σελ.559</ref> Αμφίβολο παραμένει επίσης το πώς βρέθηκε στην κατάσταση του μονομάχου. Οι επικρατέστερες απόψεις τον θέλουν είτε αιχμάλωτο πολέμου από τη σύγκρουση των Ρωμαίων με τη θρακική δυναστεία των Σπαρτακιδών, αρχικά δούλο σε ορυχείο ο οποίος κατόπιν πουλήθηκε σε ιδιοκτήτη σχολής μονομάχων, είτε μισθοφόρο στον ρωμαϊκό στρατό, απ’ όπου λιποτάκτησε, αλλά τελικά συνελήφθη και κατέληξε στη σχολή μονομάχων του Γναίου Λέντουλου Βατιάτου (Gnaeus Lentulus Batiatus) στην [[Καπύη]] της [[Καμπανία Ιταλίας|Καμπανίας]].<ref>''Οι Μεγάλοι Επαναστάτες'', σελ. 10-11</ref>
 
Γραμμή 24:
 
=== Γενίκευση της Επανάστασης - Πορεία προς τις Άλπεις ===
[[Αρχείο:Expansion of Rome, 2nd century BC.gif|μικρογραφία|Ρώμη, 100 π.Χ]]
 
Κατόπιν τούτου οι Ρωμαίοι αντελήφθησαν ότι είχαν να αντιμετωπίσουν έναν καλά εκπαιδευμένο και εξοπλισμένο στρατό και έστειλαν εναντίον των δούλων τους [[ύπατος|υπάτους]] Γέλλιο Ποπλικόλα (Lucius Gellius Publicola) και Λέντουλο Κλαυδιανό (Gnaeus Cornelius Lentulus Clodianus) με δυνάμεις δύο [[λεγεώνα|λεγεώνων]] έκαστος, καθώς και ένα ισχυρό επικουρικό σώμα υπό τον Κόιντο Άρριο. Εν τω μεταξύ, ο μεγάλος αριθμός των επαναστατών οδήγησε αναπόφευκτα σε διάσπαση. Επίσης ο Σπάρτακος ήθελε να αποφύγει ανοιχτή μάχη με τα σαφώς πιο οργανωμένα και πειθαρχημένα ρωμαϊκά στρατεύματα και να οδηγήσει τους οπαδούς του σε τμήματα προς τον Βορρά απ’ όπου θα μπορούσαν να επιστρέψουν στις πατρίδες τους ([[Γαλατία]], [[Γερμανία]], [[Βαλκάνια]] κ.α.). Ήξερε ότι ο στρατός του δεν μπορούσε να αντιμετωπίσει τις ρωμαϊκές λεγεώνες επί ίσοις όροις και πως όταν η [[Ρώμη]], μετά την αρχική της νωθρότητα και απραξία, αποφάσιζε να αντιδράσει, η αντίδρασή της θα ήταν αστραπιαία και αμείλικτη.<ref>''Ιστορία Εικονογραφημένη'', τχ 33, σελ. 61</ref> Έτσι βιαζόταν να εξέλθει από τη ρωμαϊκή επικράτεια. Δεν συμμερίζονταν όμως όλοι οι επαναστάτες τις ανησυχίες του Σπάρτακου. Ένα μεγάλο τμήμα 30.000 ανδρών, κυρίως κελτικής και γερμανικής καταγωγής ακολούθησε εντελώς δική του πορεία υπό τον Κρίξο λεηλατώντας μικρές πόλεις και αγροκτήματα της [[Απουλία|Απουλίας]] χωρίς να δείχνει διάθεση να απομακρυνθεί από την Ιταλία. Ο Γέλλιος έσπευσε να τους αντιμετωπίσει σε ανοικτή μάχη κοντά στη σημερινή Foggia και παραδόξως αρχικά ηττήθηκε χάνοντας μάλιστα και το στρατόπεδό του, που έπεσε στα χέρια των αντιπάλων του. «Μεθυσμένοι» από την επιτυχία τους οι πρώην σκλάβοι επιδόθηκαν σε ένα όργιο κάθε είδους απολαύσεων και καταχρήσεων με αποτέλεσμα σύντομα να καταστούν ανίκανοι να πολεμήσουν. Όταν λοιπόν ο Γέλλιος αντεπιτέθηκε, η μάχη μετατράπηκε σύντομα σε σφαγή στην οποία εξοντώθηκαν τα δύο τρίτα των σκλάβων, μεταξύ των οποίων και ο Κρίξος <ref>''Αππιανός'', Εμφυλίων Α΄,117</ref>.
Γραμμή 32:
 
=== Αντιμέτωπος με τον Κράσσο ===
[[Αρχείο:Denis foyatier, spartaco rompe le sue catene, 1847, 01.jpg|μικρογραφία|Σπάρτακος, ''Palais des Beaux-Arts'']]
 
Οι εξελίξεις αυτές προκάλεσαν δέος στη [[Ρώμη]]. Ο Σπάρτακος κατευθυνόμενος νότια βρισκόταν πολύ κοντά στην Αιώνια Πόλη. Διέλυσε και το σώμα του Κόιντου Άρριου και πλέον η Ρώμη έμοιαζε απροστάτευτη. Αλλά ο ηγέτης των μονομάχων προσπέρασε την πόλη και συνέχισε την πορεία του προς τον νότο. Εν τω μεταξύ, οργισμένη η [[Σύγκλητος]] ανακάλεσε τους δύο υπάτους και ανέθεσε την πάταξη της εξέγερσης στον πραίτορα και έμπειρο στρατηγό [[Μάρκος Λικίνιος Κράσσος|Μάρκο Λικίνιο Κράσσο]] (Marcus Licinius Crassus) στον οποίο παραχώρησε αυξημένες εξουσίες. Παράλληλα ανακάλεσε εσπευσμένα τους Πομπήιο (Gnaeus ή Cnaeus Pompeius Magnus) και Λούκουλο από τις εκστρατείες τους στην Ισπανία και στη [[Μικρά Ασία]] αντίστοιχα.
 
Γραμμή 39:
Ωστόσο η έλλειψη συνοχής μεταξύ των επαναστατών οδήγησε εκ νέου σε διάσπαση των δυνάμεών τους. Ένα τμήμα περί τις 12.000 άνδρες υπό την ηγεσία δύο Γαλατών (Γάνικος και Κέστος) αποκόπηκε από το κυρίως σώμα και επιδόθηκε σε λεηλασίες, κατά το παράδειγμα του Κρίξου. Ο Κράσσος εξαπέλυσε σφοδρή επίθεση εναντίον τους και μολονότι οι πρώην δούλοι πολέμησαν με τη γνωστή γενναιότητα και αυτοθυσία επιφέροντας μεγάλες απώλειες στους διώκτες τους, εξοντώθηκαν σχεδόν μέχρι ενός. Χαρακτηριστικό της σφοδρότητας της σύγκρουσης είναι η μαρτυρία ότι μόνον δύο από τους νεκρούς σκλάβους έφεραν θανατηφόρα τραύματα στην πλάτη<ref>''Οι Μεγάλοι Επαναστάτες'', σελ 15. Επίσης [http://www.livius.org/so-st/spartacus/spartacus2.html livius.org]</ref> Στην συνέχεια ο Κράσσος προσπάθησε να εμπλέξει και τον κύριο όγκο των εχθρών του. Οι τελευταίοι υπό την καθοδήγηση του Σπάρτακου κατέφυγαν στα βουνά Πετέλια (σημ. Στρόμπολι) καταδιωκόμενοι από τους διοικητές του Κράσσου Σκρόφα (Gnaeus Tremellius Scrofa) και Ρούφο (Quintus Marcius Rufus). Για άλλη μια φορά ο Θράκας μονομάχος απέδειξε την στρατηγική ιδιοφυΐα του. Στράφηκε απότομα εναντίον των διωκτών με το σύνολο των δυνάμεών του. Οι έκπληκτοι Ρωμαίοι διαλύθηκαν και αποσύρθηκαν ντροπιασμένοι στο στρατόπεδό τους<ref>''Οι Μεγάλοι Επαναστάτες'', σελ 15</ref>
 
=== Τελική μάχη – Θάνατος του Σπάρτακου ===
 
Η τελευταία αυτή επιτυχία των δούλων ήταν μοιραία για την τύχη τους, όπως παρατηρεί ο [[Πλούταρχος]] <ref>''Πλουτάρχου'' Βίοι Παράλληλοι, Κράσσος 11,7-8 </ref>. Τυφλωμένοι από τις διαδοχικές επιτυχίες τους, αγνόησαν ακόμα μία φορά τις υποδείξεις του Σπάρτακου και αποφάσισαν να ξαναπροσπαθήσουν να διεκπεραιωθούν στη Σικελία. Στην περιοχή όμως είχε καταφθάσει ο Λούκουλος, ενώ αναμενόταν και ο Πομπήιος. Παγιδευμένος ακόμη μία φορά ο Σπάρτακος προσπάθησε να έρθει σε κάποια συμφωνία με τον Κράσσο.
[[Αρχείο:3rd servile 72 plutarch.png|μικρογραφία|73-72 π, Χ]]
Οι σύντροφοί του, όμως, αρνούνταν πλέον να αποφεύγουν τη μάχη. Σύμφωνα με τον Πλούταρχο υποχρέωσαν με τα ξίφη τον αρχηγό τους να τους οδηγήσει στη μάχη.<ref>''Πλουτάρχου'' Κράσσος 11,7-8</ref> Από την άλλη ο Ρωμαίος στρατηγός δεν είχε καμιά διάθεση να διαπραγματευτεί με τους σκλάβους. Ακόμη περισσότερο, επιδίωκε να δώσει την τελική μάχη (και φυσικά να νικήσει) χωρίς τη συμβολή του Λούκουλου και του Πομπήιου, ώστε να καρπωθεί μόνον ο ίδιος την επικείμενη νίκη. Παράλληλα, η Σύγκλητος πίεζε για την όσο το δυνατόν ταχύτερη καταστολή της επανάστασης και κατηγορούσε τον Κράσσο για το ότι ο πόλεμος διαρκούσε ήδη πολύ.<ref>Ρίγκομπερτ Γκίντερ, σελ 30</ref>
[[Αρχείο:Spartacus-death.jpg|thumb|300px|Ο θάνατος του Σπάρτακου σε νεότερη απεικόνιση.]]
 
Η τελική μάχη έγινε στα [[Βασιλικάτα]] της [[Λουκανία|Λουκανίας]] κοντά στις όχθες του ποταμού [[Σίλαρος|Σιλάρου]] (Νότιος Ιταλία) την άνοιξη του 71 π.Χ. Υπήρξε πολύωρη και αιματηρή. Οι επαναστάτες (περί τις 35.000 τον αριθμό) πολέμησαν με απίστευτη γενναιότητα κι αυταπάρνηση αλλά τελικά η συνοχή και η πειθαρχία των ρωμαϊκών στρατευμάτων έγειρε την πλάστιγγα υπέρ τους. Ο Σπάρτακος σκοτώθηκε ενώ προσπαθούσε να βρει τον Κράσσο στο πεδίο της μάχης. ''Το σώμα του δεν αναγνωρίστηκε ποτέ. Οι αιχμάλωτοι δούλοι, περίπου 6.000 τον αριθμό, σταυρώθηκαν κατά μήκος της [[Αππία οδός|Αππίας Οδού]], ενώ εκτιμάται ότι οι νεκροί στο πεδίο της μάχης ήταν πολύ περισσότεροι. Οι σταυροί με τα αποσυντιθέμενα πτώματα «κοσμούσαν» επί χρόνια την Αππία Οδό, προς παραδειγματισμό.<ref name=auto2 /> Από την καταστροφή κατάφερε να διαφύγει ένα τμήμα 5.000 δούλων περίπου και κατευθύνθηκε βόρεια, αλλά διαλύθηκε από τον Πομπήιο, που εν τω μεταξύ είχε επιστρέψει στη Ιταλία. Προς μεγάλη απογοήτευση του Κράσσου, οι Ρωμαίοι επεφύλαξαν για αυτόν μόνον κάποιες επευφημίες ενώ η οριστική πάταξη της εξέγερσης πιστώθηκε στον Πομπήιο ο οποίος είχε επιπλέον το δικαίωμα να τελέσει [[θρίαμβος|θρίαμβο]] για τις επιτυχίες του στην Ισπανία.<ref>Περιοδικό ''Ιστορία Εικονογραφημένη'', τχ 33, σελ. 60</ref>
 
Οι αιχμάλωτοι δούλοι, περίπου 6.000 τον αριθμό, σταυρώθηκαν κατά μήκος της [[Αππία οδός|Αππίας Οδού]], ενώ εκτιμάται ότι οι νεκροί στο πεδίο της μάχης ήταν πολύ περισσότεροι. Οι σταυροί με τα αποσυντιθέμενα πτώματα «κοσμούσαν» επί χρόνια την Αππία Οδό, προς παραδειγματισμό.<ref name="auto2" /> Από την καταστροφή κατάφερε να διαφύγει ένα τμήμα 5.000 δούλων περίπου και κατευθύνθηκε βόρεια, αλλά διαλύθηκε από τον Πομπήιο, που εν τω μεταξύ είχε επιστρέψει στη Ιταλία. Προς μεγάλη απογοήτευση του Κράσσου, οι Ρωμαίοι επεφύλαξαν για αυτόν μόνον κάποιες επευφημίες ενώ η οριστική πάταξη της εξέγερσης πιστώθηκε στον Πομπήιο ο οποίος είχε επιπλέον το δικαίωμα να τελέσει [[θρίαμβος|θρίαμβο]] για τις επιτυχίες του στην Ισπανία.<ref>Περιοδικό ''Ιστορία Εικονογραφημένη'', τχ 33, σελ. 60</ref>
== Συνέπειες και χαρακτήρας της Επανάστασης του Σπάρτακου ==▼
 
▲== Συνέπειες και χαρακτήρας της Επανάστασης του Σπάρτακου ==
[[Αρχείο:Last battle-es.svg|μικρογραφία|71 π. Χ]]
Η επανάσταση του Σπάρτακου θεωρείται η μεγαλύτερη επανάσταση δούλων της ρωμαϊκής Ιστορίας. Αν και εν τέλει πνίγηκε στο αίμα, η έκταση που έλαβε και η αναστάτωση που προκάλεσε στην καρδιά, μάλιστα, της ρωμαϊκής επικράτειας, προβλημάτισε τη ρωμαϊκή άρχουσα τάξη που έλαβε κάποια μέτρα για την αποφυγή παρόμοιων καταστάσεων στο μέλλον. Πιο συγκεκριμένα περιορίστηκε ο αριθμός των δούλων που προέρχονταν από αιχμαλώτους πολέμου και αυξήθηκε ο αριθμός των δούλων που γεννιόντουσαν από δούλους γονείς. Και αυτό, επειδή οι αιχμάλωτοι πολέμου έχοντας εμπειρία ελεύθερης ζωής ήταν πιο απείθαρχοι και επιρρεπείς σε ανταρσίες και στάσεις. Από την άλλη, αποφεύγονταν οι μεγάλες συγκεντρώσεις σκλάβων στην ύπαιθρο.
 
Επίσης μια έμμεση συνέπεια ήταν μια σχετική έκτοτε βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης των δούλων. Πολλοί από τους αιχμαλώτους πολέμου, που ήταν μορφωμένοι ή κατείχαν αξιώματα στον τόπο καταγωγής τους, αξιοποιούνταν σε ανάλογα πόστα, κάποιες φορές απελευθερώνονταν και γενικά τύγχαναν καλύτερης μεταχείρισης συγκριτικά με τους υπόλοιπους. Βέβαια δεν μειώθηκε ο αριθμός των σκλάβων, απλώς βρέθηκαν κάποιοι τρόποι για μία πιο ακίνδυνη (για τους Ρωμαίους) εκμετάλλευσή τους. <ref>Ιστορία του Ελληνικού Έθνους, Τόμος ΣΤ' (Ελληνισμός και Ρώμη), Εκδοτική Αθηνών, Αθήνα 1979 σελ. 87</ref>
 
Η εξέγερση και οι στόχοι τού Σπάρτακου έχουν αναλυθεί και ερμηνευθεί ποικιλοτρόπως από ιστορικούς και διανοούμενους. Πολλοί είδαν στην επανάσταση αυτή μια προσπάθεια ανατροπής του κοινωνικού κατεστημένου και τον Σπάρτακο ως έναν κοινωνικό επαναστάτη, κυρίως λόγω της μεγάλης προσχώρησης Ρωμαίων πολιτών των κατώτερων στρωμάτων στην επανάσταση.<ref>''Οι Μεγάλοι Επαναστάτες'', σελ 16-17 και Ρίγκομπερτ Γκίντερ, σελ 37. Οι οπαδοί του Σπάρτακου, είτε ελεύθεροι είτε πρώην δούλοι, προέρχονταν κυρίως από αγροτικούς πληθυσμούς. Αντίθετα, τα αστικά πτωχά στρώματα ελάχιστα υποστήριξαν την εξέγερση. Ακόμη και οι δούλοι των πόλεων ήταν ιδιαίτερα επιφυλακτικοί απέναντι στους επαναστάτες. Βλ. Géza Alföldy, «''Ιστορία της ρωμαϊκής κοινωνίας''», σελ. 132</ref>

Πάντως η πορεία της εξέγερσης και οι ενέργειες του Σπάρτακου δεν φαίνεται να υποδηλώνουν κάτι τέτοιο. Αρχική επιδίωξη ήταν η έξοδος από την ρωμαϊκή επικράτεια και η επιστροφή των επαναστατών στις πατρίδες τους και αργότερα η διεκπεραίωση στη [[Σικελία]], δηλαδή μακριά από την ρωμαϊκή εξουσία. Ουδέποτε διατυπώθηκαν από τον Σπάρτακο κάποια αιτήματα (οποιασδήποτε φύσης) προς την ρωμαϊκή άρχουσα τάξη, ούτε πάλι φαίνεται κάποια πρόθεση αλλαγής της δεδομένης κοινωνικής κατάστασης, και πολύ περισσότερο κατάργησης της δουλείας, από πλευράς των πρώην σκλάβων. Ως εκ τούτου η κρατούσα άποψη σήμερα αντιμετωπίζει την επανάσταση αυτή ως μια προσπάθεια καταπιεσμένων ατόμων να ανακτήσουν με οποιονδήποτε τρόπο την προσωπική τους ελευθερία.<ref>''Οι Μεγάλοι Επαναστάτες'', σελ. 16-17. Επίσης Εγκυκλοπαίδεια '''ΠΑΠΥΡΟΣ ΛΑΡΟΥΣ ΜΠΡΙΤΑΝΝΙΚΑ''', τόμος 47, σελ. 547 και [http://ancienthistory.about.com/gi/dynamic/offsite.htm?zi=1/XJ/Ya&sdn=ancienthistory&cdn=education&tm=5&f=00&tt=14&bt=0&bts=0&zu=http%3A//www.vroma.org/~bmcmanus/spartacus.html SPARTACUS: HISTORICAL BACKGROUND] παράγραφος '''Significance of Spartacus'''</ref>
 
== Η προσωπικότητα του Σπάρτακου – Υστεροφημία ==
 
Από το σύνολο σχεδόν των αρχαίων πηγών, ο Σπάρτακος παρουσιάζεται ως ληστής και εγκληματίας, χειρότερος ακόμη και από τον [[Αννίβας|Αννίβα]].<ref>Ο ιστορικός Ευτρόπιος (4ος αι. μ.Χ.) συνέκρινε την εξέγερση του Σπάρτακου με τις εκστρατείες του Αννίβα στην Ιταλία. Βλ. Ρίγκομπερτ Γκίντερ, σελ 18</ref> Εξαίρεση αποτελούν οι Βάρρος (Marcus Terentius Varro) και [[Πλούταρχος]]. Ο πρώτος αναφέρει ότι ο Σπάρτακος καταδικάστηκε άδικα να μονομαχεί, ενώ ο δεύτερος σκιαγραφεί μια ιδιαίτερα ευγενική προσωπικότητα για τον Θράκα μονομάχο. Τον χαρακτηρίζει «ελληνικότερο», ανδρείο, πράο, συνετό με υψηλό φρόνημα<ref>[..] ἀνὴρ Θρᾷξ τοῦ Μαιδικοῦ γένους, οὐ μόνον φρόνημα μέγα καὶ ῥώμην ἔχων, ἀλλὰ καὶ συνέσει καὶ πρᾳότητι τῆς τύχης ἀμείνων καὶ τοῦ γένους ἑλληνικώτερος. ''Πλουτάρχου'' Κράσσος 8,3</ref> και περιγράφει πολλά περιστατικά που δικαιολογούν τον ισχυρισμό αυτό. Βέβαια, η αντιμετώπιση αυτή αποτελούσε στερεότυπο για τον ελληνορωμαϊκό κόσμο, αφού κάθε μη [[Ρωμαίος]] ή μη [[Έλληνας]] που επιτύγχανε κάτι σπουδαίο, παρουσιαζόταν ως εξυπνότερος από τους υπόλοιπους [[βάρβαροι|βαρβάρους]].<ref name=auto1>[http://www.livius.org/so-st/spartacus/spartacus.html livius.org]</ref>

Αν ληφθεί υπόψιν και η αντιπάθεια του Πλουτάρχου προς τον Κράσσο, οι εκτιμήσεις αυτές τίθενται υπό αμφισβήτηση.<ref>''Οι Μεγάλοι Επαναστάτες'', σελ. 10</ref> Στον Αππιανό ο Σπάρτακος έχει την εικόνα του σκληρού και βάναυσου. Εδώ οι αναφορές σε εκτελέσεις αιχμαλώτων είναι πολλές, όπως για παράδειγμα μετά την νίκη του Σπάρτακου επί των υπάτων Γέλλιου Ποπλικόλα και Λέντουλου Κλαυδιανού οπότε [[ανθρωποθυσία|θυσιάστηκαν]] 300 Ρωμαίοι αιχμάλωτοι προς τιμήν του νεκρού Κρίξου. Επίσης πριν την τελική μάχη εναντίον του Κράσσου, ο Σπάρτακος σταύρωσε έναν αιχμάλωτο ώστε να δουν οι σύντροφοί του τη μοίρα που τους περίμενε σε περίπτωση ήττας.<ref>''Αππιανός'', Εμφυλίων Α΄ 119</ref>

Γενικά για την ρωμαϊκή άρχουσα τάξη η μορφή του Σπάρτακου συνδέθηκε και παρομοιάστηκε με τις χειρότερες συμφορές σε τέτοιο βαθμό μάλιστα, ώστε το όνομα του Θράκα επαναστάτη να μετατραπεί σε ύβρη. «Σπάρτακο» αποκάλεσε ο [[Μάρκος Αντώνιος]] τον νεαρό [[Οκταβιανός|Οκταβιανό]] για να στρέψει εναντίον του του μεγαλοϊδιοκτήτες δούλων, ενώ με τον ίδιο χαρακτηρισμό ο Κικέρων καταφερόταν εναντίον των πολιτικών του αντιπάλων.<ref>Ρίγκομπερτ Γκίντερ, σελ. 43, όπου αναφέρονται ακόμη μερικά χαρακτηριστικά παραδείγματα.</ref>
 
Πάντως στους αρχαίους συγγραφείς υπάρχουν και αναφορές που έρχονται σε αντίθεση με την γενικά αρνητική εικόνα του ηγέτη των μονομάχων. Ο [[Αππιανός]] εξηγεί την αθρόα προσχώρηση ετερόκλητων στοιχείων στις τάξεις των πρώην σκλάβων ως συνέπεια της ισοκατανομής των λαφύρων μεταξύ των επαναστατών. Σύμφωνα με τον [[Σαλλούστιος|Γάιο Κρίσπο Σαλλούστιο]], ο Σπάρτακος ήταν αντίθετος προς την κακοποίηση των αιχμαλώτων, καθώς και με κάθε καταστροφή κατοικημένης περιοχής.<ref>''Οι Μεγάλοι Επαναστάτες'', σελ. 11</ref> [[Αρχείο:Spartacus-death.jpg|thumb|300px|Σπάρτακου σε νεότερη απεικόνιση.]]
 
Πάντως στους αρχαίους συγγραφείς υπάρχουν και αναφορές που έρχονται σε αντίθεση με την γενικά αρνητική εικόνα του ηγέτη των μονομάχων. Ο [[Αππιανός]] εξηγεί την αθρόα προσχώρηση ετερόκλητων στοιχείων στις τάξεις των πρώην σκλάβων ως συνέπεια της ισοκατανομής των λαφύρων μεταξύ των επαναστατών. Σύμφωνα με τον [[Σαλλούστιος|Γάιο Κρίσπο Σαλλούστιο]], ο Σπάρτακος ήταν αντίθετος προς την κακοποίηση των αιχμαλώτων, καθώς και με κάθε καταστροφή κατοικημένης περιοχής.<ref>''Οι Μεγάλοι Επαναστάτες'', σελ. 11</ref> Επίσης από τις περιγραφές, φαίνεται ότι ο Σπάρτακος διέθετε αξιοσημείωτη στρατηγική αντίληψη και ευφυΐα. Κατανίκησε επανειλημμένως και με διάφορα τεχνάσματα όσους στρατούς, υπό διάφορους διοικητές, έστειλε εναντίον του η Σύγκλητος. Ακόμη και για τον έμπειρο Κράσσο η πάταξη της επανάστασης δεν ήταν εύκολη υπόθεση. Καθώς φαίνεται όμως, κυρίως από τις περιγραφές του Πλουτάρχου, δεν ασκούσε ισχυρό έλεγχο επί των συντρόφων του με αποτέλεσμα την τελική ήττα. Αν αληθεύουν οι προαναφερθείσες περιγραφές, τότε η αξία του ως στρατηγού ενδεχομένως να είναι ακόμη μεγαλύτερη. Οι στρατιωτικές και διοικητικές αρετές του αποδίδονται από άλλες πηγές στην υπηρεσία του στις τάξεις του ρωμαϊκού στρατού.<ref name="auto1" />
 
Η αρνητική εικόνα του Σπάρτακου παρέμεινε απαράλλαχτη καθ’ όλο τον [[Μεσαίωνας|Μεσαίωνα]] και την [[Αναγέννηση]]. Μόνον από τον 18ο αιώνα κι έπειτα άλλαξε αυτή η οπτική. Συγκεκριμένα το [[1760]] ο Γάλλος Bernard-Joseph Saurin, βασιζόμενος στην ιστορία του Πλουτάρχου παρουσιάζει τον Σπάρτακο στην ομώνυμη τραγωδία του ως ευγενή ήρωα. Το έργο αυτό αποτέλεσε την απαρχή στην αλλαγή της αντιμετώπισης του Σπάρτακου και της επανάστασής του.
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/wiki/Σπάρτακος"