Βικιπαίδεια

Γόμφοι Τρικάλων: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Περιήγηση ιστορικού διαδραστικά
← Προηγούμενη διαφοράΕπόμενη διαφορά →
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
ΟπτικήΚώδικας wiki
Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας
επανφ. απο αρχειοθ. νεκρου συνδ. + δρθ + πρσθ + εσωτ συνδ
Γραμμή 8:
| υψόμετρο =
| έκταση =
| πρώην όνομα = Ραψίστα (έως 1930)
| ιστοσελίδα =
}}
Οι '''Γόμφοι''' (παλαιότερη ονομασία '''Ραψίστα''') είναι πεδινό χωριό σε υψόμετρο 135 μέτρων περίπου,<ref name=":2" /> με 962 κατοίκωνκατοίκους (απογραφή 2011)<ref name=":1" /> τουστο [[νομός Τρικάλων|ΝομούΝομό Τρικάλων]]. καιΑποτελεί αποτελούντην τοδημοτική νοτιοανατολικόενότητα άκροΓόμφων, που υπάγεται διοικητικά τουστο [[Δήμος Πύλης|Δημοτικήςδήμο ΕνότηταςΠύλης]] Γόμφωντης τουπεριφερειακής Δήμουενότητας ΠύληςΤρικάλων.]]
 
Η παλιά ονομασία του οικισμού είναι "Ραψίστα"<ref>Η ονομασία αυτή αναφέρεται στο [[Σιγίλλιο|σιγίλιο]] του Αντωνίου Δ' (1393): «χωρίον ή Λαψίστα μετά του εν αυτώ πόρου (πορθμείου)», Θεσσαλικό Ημερολόγιο, τόμος ΙΒ', 1987</ref>, ενώ η καινούργια προέρχεται από τον μεγάλης αρχαιολογικής σημασίας χώρο των αρχαίων Γόμφων. Ο χώρος αυτός βρίσκεται στα όρια με το [[Μουζάκι Καρδίτσας]]<ref name=":3" /> στη θέση «Επισκοπή», στην αριστερή όχθη του ποταμού [[Πάμισος Θεσσαλίας|Πάμισου]]. Σημαντικά ευρήματα υπάρχουν στη θέση Λογγαράκος αλλά και εντός του χωριού, όπου πολλές φορές έχουν βρεθεί τάφοι ή άλλα ευρήματα.
 
== Ιστορία ==
Στην αρχαία εποχήαρχαιότητα ήταν πόλη υψηλής στρατηγικής σημασίας, ονομάστηκεδιότι "Φιλιππούπολη"έλεγχε την είσοδο προς τιμήν[[Αθαμανία]] του(Ήπειρο) και αρχαία Αμβρακία (περιοχή της σημερινής [[Άρτα|Άρτας]]).<ref>«[https://www.tovima.gr/2008/10/24/archive/thisayroi-sto-stayrodromi-ellinikwn-fylwn/ Θησαυροί στο σταυροδρόμι ελληνικών φύλων]» από tovima.gr. Δημοσιεύθηκε 24/10/2008. [https://web.archive.org/web/20181017065625/https://www.tovima.gr/2008/10/24/archive/thisayroi-sto-stayrodromi-ellinikwn-fylwn/ Αρχειοθετήθηκε] 17/10/2018. Ανακτήθηκε 16/11/2018.</ref> Ο οικισμός ήταν γνωστός με την ονομασία «Φιλιππούπολη», διότι σύμφωνα με ιστορικές εκτιμήσεις, είχε οχυρωθεί από τον [[Φίλιππος Β΄ της Μακεδονίας|ΦιλίππουΦιλίππο Β']] της Μακεδονίας, πατέρα του Μεγάλου Αλεξάνδρου.<ref name=":3">«[https://web.archive.org/web/20101130081648/http://www.karditsa-net.gr/2007/history/ancient.htm Karditsa-netΑρχαίοι ::Οικισμοί Οδηγόςστην περιοχή της περιοχής Καρδίτσας<!--]» Αυτόματααπό δημιουργημένοςαρχειοθέτηση τίτλοςστο -->]WaybackMachine της 30/11/2010.</ref>. Τότε, γύρω στα [[340 π.Χ.]], κόπηκαν τα πρώτα αργυρά νομίσματα και αργότερα χάλκινα με το όνομα ''Γόμφοι''<ref>{{cite book |title=Το Νόμισμα στο Θεσσαλικό Χώρο, Πρακτικά Συνεδρίου Γ΄ Επιστημονικής Συνάντησης|chapter= Νόμισμα και κυριαρχία στη Θεσσαλία: Η περίπτωση των Γόμφων/Φιλιππουπόλεως|year=2004|location=Αθήνα|page=541-554}}</ref>, με παραστάσεις του [[Δίας (μυθολογία)|Διός]] Παλάμνιου ή Ακραίου.
 
ΥπήρξεΛόγο της στρατηγικής της θέσης, υπήρξε μήλο της έριδας μεταξύ [[Φίλιππος Ε΄ της Μακεδονίας|Φιλίππου Ε']] και του Αμυνάδρου, Βασιλιάβασιλέα των Αθαμανών, καθώς η αρχαία πόλη έλεγχε τις δύο εισόδους προς την αρχαία [[Αμβρακία]] (σημερινή [[Άρτα]]) και την [[ΑθαμανίαΑθαμάνες|Αθαμανών]]. Επίσης, αποτέλεσε ενεργό μέλος της [[Αιτωλική Συμπολιτεία|Αιτωλικής Συμπολιτείας]]. Πολύ πιθανόν να μετονομάστηκε σε '''Φιλιππούπολη''' από τον Φίλιππο Ε΄.
 
Τελικά το [[198 π.Χ.]], οι Γόμφοι περιέρχονται στο βασίλειο της [[Αθαμανία]]ς του Αμύνανδρου. Κατά τη [[Ρωμαϊκή αυτοκρατορία|Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία]] αποτέλεσαν πέρασμα του ύπατου Πόλπιου Λίκινου Κράσσου και του [[Ιούλιος Καίσαρ|Ιουλίου Καίσαρα]] στον δρόμο για την αναμέτρηση του με τον [[Πομπήιος|Πομπηίο]], με υπερασπιστή τον Ανδροσθένη το Β'.
Γραμμή 72:
|<ref>«[http://dlib.statistics.gr/Book/GRESYE_02_0101_00062.pdf Αποτελέσματα απογραφής πληθυσμού - κατοικιών της 5ης Απριλίου 1981]», σελ. 350 (σελ. 350 του pdf), από [http://dlib.statistics.gr/portal/page/portal/ESYE/showdetails?p_id=10095590&p_derive=book&p_topic=10007862 ΕΛΣΤΑΤ]. [https://web.archive.org/web/20180108123408/http://dlib.statistics.gr/Book/GRESYE_02_0101_00062.pdf Αρχειοθετήθηκε] 8/1/2018. Ανακτήθηκε 8/1/2018.</ref>
|<ref name=":15">«[http://dlib.statistics.gr/Book/GRESYE_02_0101_00086.pdf Πραγματικός πληθυσμός της Ελλάδος κατά την απογραφή της 17ης Μαρτίου 1991 κατά νομούς, επαρχίες, δήμους, κοινότητες και οικισμούς]», σελ. 213 (σελ. 215 του pdf), από [http://dlib.statistics.gr/portal/page/portal/ESYE/showdetails?p_id=10095614&p_derive=book&p_topic=10007862 ΕΛΣΤΑΤ]. [https://web.archive.org/web/20170820070345/http://dlib.statistics.gr/Book/GRESYE_02_0101_00086.pdf Αρχειοθετήθηκε] 20/08/2017. Ανακτήθηκε 08/01/2018.</ref>
|<ref name=":2">«[http://dlib.statistics.gr/Book/GRESYE_02_0101_00098%20.pdf Απογραφή πληθυσμού - κατοικιών της 18ης Μαρτίου 2001]», σελ. 202 και 390 (σελ. 204 και 392 του pdf), από [http://dlib.statistics.gr/portal/page/portal/ESYE/showdetails?p_id=13321502&p_derive=book&p_topic=10007862 ΕΛΣΤΑΤ]. [https://web.archive.org/web/20170729181253/http://dlib.statistics.gr/Book/GRESYE_02_0101_00098%20.pdf Αρχειοθετήθηκε 29/07/2017]. Ανακτήθηκε 08/01/2018.</ref>
|<ref name=":1">«[http://www.statistics.gr/documents/20181/1210503/FEK_monimos_rev.pdf/125204a0-726f-46fe-a141-302d9e7a38dc ΦΕΚ αποτελεσμάτων ΜΟΝΙΜΟΥ πληθυσμού]», σελ. 10627 (σελ. 153 του pdf), και σε μορφή Excel «''[http://www.statistics.gr/documents/20181/1210503/resident_population_census2011rev.xls/956f8949-513b-45b3-8c02-74f5e8ff0230 Πίνακας αποτελεσμάτων ΜΟΝΙΜΟΥ Πληθυσμού-Απογραφής 2011]''» στην ιστοσελίδα της [http://www.statistics.gr/2011-census-pop-hous ΕΛΣΤΑΤ]. [https://web.archive.org/web/20171124131800/http://www.statistics.gr/documents/20181/1210503/FEK_monimos_rev.pdf/125204a0-726f-46fe-a141-302d9e7a38dc Αρχειοθετήθηκε] 24/11/2017. Ανακτήθηκε 09/01/2018.</ref>
|}
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/wiki/Γόμφοι_Τρικάλων"