Ντράζα Μιχαήλοβιτς: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
Ετικέτα: μεγάλη προσθήκη |
|||
Γραμμή 140:
Στις 10 Δεκεμβρίου ο Τσώρτσιλ συναντήθηκε με το Βασιλιά Πέτρο Β στο Λονδίνο και του είπε ότι διέθετε αδιάσειστες αποδείξεις για τη συνεργασία του Μιχαήλοβιτς με τον εχθρό και ότι πρέπει να απομακρυνθεί από το Γιουγκοσλαβικό υπουργικό συμβούλιο. Επίσης στις αρχές Δεκεμβρίου ο Μιχαήλοβιτς κλήθηκε να αναλάβει μια σημαντική αποστολή δολιοφθοράς εναντίον των σιδηροδρόμων, που αργότερα ερμηνεύτηκε ως μια "τελευταία ευκαιρία" για να εξιλεωθεί. Ωστόσο, ενδεχομένως μην συνειδητοποιώντας πώς είχε εξελιχθεί η πολιτική των Συμμάχων, δεν έδωσε το πράσινο φως.{{sfn|Roberts|1973|pp=178–180}} Στις 12 Ιανουαρίου 1944 η SOE στο Κάιρο έστειλε έκθεση στο Υπουργείο Εξωτερικών, αναφέροντας ότι οι διοικητές του Μιχαήλοβιτς είχαν συνεργαστεί με τους Γερμανούς και τους Ιταλούς και ότι ο ίδιος είχε ανεχθεί και σε ορισμένες περιπτώσεις ενέκρινε τις πράξεις τους. Αυτό επιτάχυνε την απόφαση της Βρετανίας να αποσύρει τους τριάντα αξιωματικούς-συνδέσμους της στο Μιχαήλοβιτς{{sfn|Roberts|1973|p=197}}. Η αποστολή αποσύρθηκε ουσιαστικά την άνοιξη του 1944. Τον Απρίλιο, ένα μήνα πριν από την αναχώρησή του, ο αξιωματικός-σύνδεσμος Aρμστρονγκ σημείωσε ότι ο Μιχαήλοβιτς ήταν ενεργός ως επί το πλείστον στην προπαγάνδα ενάντια στον άξονα, ότι είχε αφήσει ανεκμετάλλευτες πολλές ευκαιρίες για σαμποτάζ τους τελευταίους έξι ή οκτώ μήνες και ότι οι προσπάθειες πολλών ηγετών των Τσέτνικ να ακολουθήσουν τις εντολές του Μιχαήλοβιτς για αδράνεια είχαν καταλήξει σε σύμφωνα μη επίθεσης με τα στρατεύματα του Άξονα, αν και η αποστολή δεν είχε καμία απόδειξη συνεργασίας με τον εχθρό{{sfn|Roberts|1973|p=225}}.
Εν τω μεταξύ ο Μιχαήλοβιτς προσπάθησε να βελτιώσει την οργάνωση του κινήματος του. Στις 25 Ιανουαρίου 1944, με τη βοήθεια του Ζίβκο Τοπάλοβιτς, οργάνωσε στο Μπα, ένα χωριό κοντά στη , μια συνάντηση των Τσέτνικ που αποσκοπούσε επίσης να απομακρύνει τη σκιά του προηγούμενου συνεδρίου που είχε γίνει στο Μαυροβούνιο. Στο νέο συνέδριο συμμετείχαν 274 άτομα, που εκπροσωπούσαν διάφορα κόμματα και αποσκοπούσαν να αντιδράσουν στην αυθαίρετη συμπεριφορά ορισμένων διοικητών. Αναφέρθηκε οργάνωση μιας νέας, δημοκρατικής, ενδεχομένως ομοσπονδιακής, Γιουγκοσλαβίας, παρόλο που οι προτάσεις παρέμειναν ασαφείς και έγινε έκκληση να συμμετέχει ακόμη και το KΚΓ (Κομμουνιστικό Κόμμα της Γιουγκοσλαβίας). Η διοικητική δομή των Τσέτνικ αναδιοργανώθηκε επίσημα. Ο Τζούρισιτς εξακολουθούσε να είναι υπεύθυνος για το Μαυροβούνιο και ο Τζούγιτς για τη Δαλματία, αλλά ο
Μετά το Μάιο και την απόσυρση της Βρετανικής αποστολής, ο Μιχαήλοβιτς συνέχισε τη μετάδοση ραδιοφωνικών μηνυμάτων προς τους Συμμάχους και την κυβέρνησή του, αλλά δεν λάβαινε πλέον απάντηση.
Γραμμή 149:
Τον Ιούλιο ο Iβαν Σούμπασιτς σχημάτισε τη νέα Γιουγκοσλαβική εξόριστη κυβέρνηση, που δεν περιλάμβανε το Μιχαήλοβιτς ως υπουργό. Ο Μιχαήλοβιτς ωστόσο παρέμεινε ο επίσημος επικεφαλής του Γιουγκοσλαβικού Στρατού. Στις 29 Αυγούστου, κατόπιν σύστασης της κυβέρνησής του, ο Βασιλιάς Πέτρος διέλυσε με βασιλικό διάταγμα την Ανώτατη Διοίκηση, καταργώντας κατά συνέπεια τη θέση του Μιχαήλοβιτς, και στις 12 Σεπτεμβρίου έστειλε ένα μήνυμα από το Λονδίνο, ανακοινώνοντας την ουσία του διατάγματος της 29ης Αυγούστου και καλώντας όλους τους Σέρβους, τους Κροάτες και τους Σλοβένους να «ενταχθούν στον Εθνικό Απελευθερωτικό Στρατό υπό την ηγεσία του στρατάρχη Τίτο». Διακήρυξε επίσης ότι καταδίκαζε έντονα την "κατάχρηση του ονόματος του Βασιλιά και της εξουσίας του Στέμματος με την οποία είχε γίνει προσπάθεια να δικαιολογηθεί η συνεργασία με τον εχθρό". Αν και ο Βασιλιάς δεν ανέφερε το Μιχαήλοβιτς, ήταν σαφές ποιον εννοούσε. Σύμφωνα με τη δική του περιγραφή ο Πέτρος είχε πειστεί μετά από έντονες συνομιλίες με τους Βρετανούς να μην πει ούτε λέξη άμεσα εναντίον του Μιχαήλοβιτς. Το μήνυμα είχε καταστρεπτική επίδραση στο ηθικό των Τσέτνικ. Πολλοί άνδρες εγκατέλειψαν το Μιχαήλοβιτς μετά την εκπομπή.{{sfn|Roberts|1973|pp=258–260}}
==Ήττα το 1944-45==
Στα τέλη Αυγούστου 1944 ο [[Κόκκινος Στρατός]] της [[Ένωση Σοβιετικών Σοσιαλιστικών Δημοκρατιών|Σοβιετικής Ένωσης]] έφτασε στα ανατολικά σύνορα της Γιουγκοσλαβίας. Στις αρχές Σεπτεμβρίου εισέβαλε στη Βουλγαρία και ΤΗΝ εξανάγκασε να στραφεί εναντίον του Άξονα. Οι Τσέτνικ του Μιχαήλοβιτς, εν τω μεταξύ, ήταν τόσο ανεπαρκώς εξοπλισμένοι για να αντισταθούν στις επιδρομές των Παρτιζάνων στη Σερβία ώστε ορισμένοι από τους αξιωματικούς του, συμπεριλαμβανομένων των Νίκολα Κάλαμπιτς, Νέσκο Νέντιτς και Ντράγκοσλαβ Ράτσιτς, συναντήθηκαν με Γερμανούς αξιωματικούς στις 11 Αυγούστου για να κανονίσουν μια συνάντηση του Μιχαήλοβιτς με το Νοϊμπάχερ και να εξετάσουν τις προϋποθέσεις για αυξημένη συνεργασία.{{sfn|Tomasevich|1975|p=342}} Ο Nέντιτς, με τη σειρά του, προφανώς ασπάστηκε την ιδέα και πρότεινε να σχηματιστεί ένας στρατός ενωμένων αντικομμουνιστικών δυνάμεων. Οργάνωσε μια μυστική συνάντηση με το Μιχαήλοβιτς, που κατά τα φαινόμενα έλαβε χώρα γύρω στις 20 Αυγούστου. Σύμφωνα με τις υπάρχουσες περιγραφές συναντήθηκαν σε ένα σκοτεινό δωμάτιο και ο Μιχαήλοβιτς παρέμεινε σχεδόν σιωπηλός, τόσο πολύ ώστε ο Nέντιτς δεν ήταν αργότερα σίγουρος ούτε καν ότι είχε συναντήσει τον πραγματικό Μιχαήλοβιτς. Σύμφωνα με το Βρετανό αξιωματούχο Στέφεν Κλίσολντ ο Μιχαήλοβιτς ήταν αρχικά πολύ απρόθυμος να πάει στη συνάντηση, αλλά τελικά πείστηκε από τον Κάλαμπιτς. Φαίνεται ότι ο Nέντιτς προσφέρθηκε να αποκτήσει όπλα από τους Γερμανούς και να τοποθετήσει τη Σερβική Κρατική Φρουρά υπό την εντολή του Μιχαήλοβιτς, ενδεχομένως ως μέρος μιας προσπάθειας να αλλάξει πλευρά καθώς η Γερμανία έχανε τον πόλεμο.{{sfn|Roberts|1973|pp=257–258}} Ο Νοϊμπάχερ υποστήριξε την ιδέα, αλλά προσέκρουσε στο βέτο του Χίτλερ, που το είδε ως μια απόπειρα δημιουργίας μιας «Αγγλικής πέμπτης φάλαγγας» στη Σερβία. Σύμφωνα με τον Πάβλοβιτς ο Μιχαήλοβιτς, που δεν ήταν σύμφωνα με πληροφορίες ενθουσιασμένος με την πρόταση, και ο Nέντιτς ίσως προσπάθησαν να «εκμεταλλευτούν ο ένας τις δυσκολίες του άλλου», ενώ ο Nέντιτς ίσως είχε σκεφτεί να αφήσει το Μιχαήλοβιτς να «αναλάβει». Στα τέλη Αυγούστου ο Μιχαήλοβιτς συνάντησε επίσης μια αποστολή του OSS, με επικεφαλής το Συνταγματάρχη Ρόμπερτ Μακ Ντόουελ, που παρέμεινε μαζί του μέχρι το Νοέμβριο{{sfn|Pavlowitch|2007|pp=228–230}}.
Καθώς προσέγγιζε ο Κόκκινος Στρατός ο Μιχαήλοβιτς πίστευε ότι η έκβαση του πολέμου θα εξαρτηθεί από την εμπλοκή στη σύγκρουση της Τουρκίας, που θα επέφερε επιτέλους μια Συμμαχική εισβολή στα Βαλκάνια. Κάλεσε όλους τους Γιουγκοσλάβους να παραμείνουν πιστοί στο Βασιλιά και υποστήριξε ότι ο Πέτρος του είχε στείλει ένα μήνυμα που του έλεγε να μην πιστέψει τι είχε ακούσει στο ραδιόφωνο για την απόλυσή του. Τα στρατεύματά του άρχισαν να διασπείρονται έξω από τη Σερβία στα μέσα Αυγούστου, καθώς προσπαθούσε να προσεγγίσει Μουσουλμάνους και Κροάτες ηγέτες για πανεθνική εξέγερση. Ωστόσο, ανεξάρτητα από τις προθέσεις του, απέδειξε ότι είχε ελάχιστη απήχηση στους μη Σέρβους. Ο Τζούρισιτς, ενώ ηγείτο του Σώματος Εθελοντών του Μαυροβουνίου, που στα χαρτιά ήταν συγγενές με τις δυνάμεις του Λιότιτς, δέχθηκε και πάλι τη διοίκηση του Μιχαήλοβιτς.{{sfn|Pavlowitch|2007|pp=230–235}} Ο Μιχαήλοβιτς διέταξε γενική κινητοποίηση την 1η Σεπτεμβρίου. Τα στρατεύματά του ενεπλάκησαν εναντίον των Γερμανών και των Βουλγάρων, ενώ δέχονταν επίσης την επίθεση των Παρτιζάνων{{sfn|Roberts|1973|pp=258–260}}. Στις 4 Σεπτεμβρίου ο Μιχαήλοβιτς εξέδωσε τηλεγραφικά εγκύκλιο, διατάζοντας τους διοικητές του να μην αναλαμβάνουν καμία ενέργεια χωρίς τις εντολές του, παρά μόνο κατά των κομμουνιστών{{sfn|Tomasevich|1975|p=380}}. Γερμανικές πηγές επιβεβαιώνουν τη νομιμοφροσύνη του Μιχαήλοβιτς και των δυνάμεων υπό την άμεση επιρροή του αυτήν την περίοδο. Οι Παρτιζάνοι τότε διείσδυσαν στο έδαφος των Τσέτνικ, δίνοντας μια δύσκολη μάχη και τελικά νικώντας την κύρια δύναμη του Μιχαήλοβιτς τον Οκτώβριο. Στις 6 Σεπτεμβρίου ότι απέμενε από τα στρατεύματα του Nέντιτς προσχώρησε ανοιχτά το Μιχαήλοβιτς. Εν τω μεταξύ ο Κόκκινος Στρατός, ενώ εισερχόταν από τη Ρουμανία και τη Βουλγαρία, συνάντησε τόσο τους Παρτιζάνους όσο και τους Τσέτνικ. Για λίγο συνεργάστηκαν με τους Τσέτνικ ενάντια στους υποχωρούντες Γερμανούς, πριν τους αφοπλίσουν. Ο Μιχαήλοβιτς έστειλε αντιπροσωπεία στη σοβιετική διοίκηση, αλλά οι εκπρόσωποί του αγνοήθηκαν και τελικά συνελήφθησαν. Το κίνημα του Μιχαήλοβιτς κατέρρευσε στη Σερβία υπό τις επιθέσεις Σοβιετικών, Παρτιζάνων και Βουλγάρων και πολέμησε με τους Γερμανούς που υποχωρούν. Ελπίζοντας ακόμη σε απόβαση των Δυτικών Συμμάχων κατευθύνθηκε προς τη Βοσνία με το επιτελείο του, το Μακ Ντόουελ και μια δύναμη μερικών εκατοντάδων ανδρών. Δημιούργησε μερικές Μουσουλμανικές μονάδες και διόρισε τον Κροάτη Μάτιγια Πάρατς επικεφαλής ενός ανύπαρκτου ακόμη Κροατικού στρατού Τσέτνικ. Ο ίδιος ο Nέντιτς είχε καταφύγει στην Αυστρία. Στις 25 Μαΐου 1945 έγραψε στο Στρατηγό [[Ντουάιτ Αϊζενχάουερ]], ισχυριζόμενος ότι ήταν πάντα μυστικός σύμμαχος του Μιχαήλοβιτς{{sfn|Pavlowitch|2007|pp=231–238}}.
== Παραπομπές ==
| |||