Άμφια: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Τα ιερατικά '''άμφια''' είναι τα ενδύματα που χρησιμοποιούνται από τους κληρικούς κατά τη [[Θεία Λειτουργία]] καθώς και σε άλλες ακολουθίες και εκκλησιαστικές τελετές. Αποτελούν ταυτόχρονα διακριτικά της εκκλησιαστικής ιεραρχίας και εξουσίας καθώς για κάθε έναν από τους τρεις βαθμούς της ιεροσύνης (του [[διάκονος|διακόνου]], του [[ιερέας|ιερέα]] και του [[επίσκοπος|επισκόπου]] ), υπάρχει ένα συγκεκριμένο ενδυματολογικό σύνολο που αντιστοιχεί στον αντίστοιχο βαθμό. Αρχικά ο όρος άμφια συναντάται στους Βυζαντινούς (μη εκκλησιαστικούς) συγγραφείς και δήλωνε οποιεσδήποτε πολύτιμες και λαμπρές ενδυμασίες. Αργότερα, ο συγκεκριμένος όρος χαρακτήριζε μόνο τα ενδύματα των αυτοκρατόρων και των κληρικών και στη μεταβυζαντινή εποχή κατέληξε να αναφέρεται αποκλειστικά στα ενδύματα των κληρικών, τα οποία ενδύονται κατά τον χρόνο άσκησης της χριστιανικής λατρείας.<ref>Συλλογικό έργο, ''Ενδύεσθαι - Για ένα Μουσείο Πολιτισμού του Ενδύματος'', Πελοποννησιακό Λαογραφικό Ίδρυμα, 2010, σελ. 128.</ref><ref name=":0">Μολέσκη Λοϊζα Ανδρέα, βλ. βιβλ. σελ. 16.</ref>

Η λέξη «άμφιον» προέρχεται από το ρήμα «αμφιέννυμι»<ref group="Σημ">'''άμφιο''' < [[Ελληνική γλώσσα#%CE%95%CE%BB%CE%BB%CE%B7%CE%BD%CE%B9%CF%83%CF%84%CE%B9%CE%BA%CE%AE%20%CE%BA%CE%BF%CE%B9%CE%BD%CE%AE|''ελληνιστική κοινή'']] ἄμφιον < [[Αρχαία ελληνική γλώσσα|''αρχαία ελληνική'']] ἀμφίον < ἀμφιέννυμι ([[wikt:άμφιο|βικιλεξικό]])</ref> που σημαίνει ενδύομαι και εννοεί την ένδυση γενικότερα. Ετυμολογείται από το «αμφί»+«άζω» και είναι μετάπλαση του ρήματος αμφιέννυμι που προέρχεται από τους ελληνιστικούς χρόνους. Στη ρωμαϊκή εποχή συναντούμε τον όρο με τη λατινική λέξη «[[πάλλιον]]» ή «παλλίον» (pallium)<ref group="Σημ">pallium, το παλτό, το πανωφόρι ([[wikt:pallium|βικιλεξικό]])</ref> και στη συνέχεια αναφερόταν στηνστον ενδυμασίαμανδύα<ref>«[https://babel.hathitrust.org/cgi/pt?id=umn.319510020313276;view=1up;seq=132 Μανδύας. είδος ιματίου, και το των μοναχών παλλίον]». [[Ιωάννης Ζωναράς|Ζωναράς Ιωάννης]] (12ος αι.). Iohannis Zonarae et Photii lexica : ex codicibus manuscriptis nunc primum edita, observationibus illustrata, et indicibus instructa tomi tres από [https://catalog.hathitrust.org/Record/008375883 catalog.hathitrust.org], σελ. 1327. Ανακτήθηκε 23/12/2018.</ref> των μοναχών<ref>«ΠΑΛΛΊΟΝ, Pallium....», Charles Du Fresne Du Cange (1688). [https://books.google.gr/books?id=uBu9M_OZchEC&pg=PA1085&dq=%CF%80%CE%AC%CE%BB%CE%BB%CE%B9%CE%BF%CE%BD&hl=en&sa=X&ved=0ahUKEwivtrvE47XfAhVytIsKHY-lBUYQ6AEINjAB#v=onepage&q=%CF%80%CE%AC%CE%BB%CE%BB%CE%B9%CE%BF%CE%BD&f=false GLOSSARIUM ad Scriptores MEDIAE & INFIMAE GRAECITATIS] από books.google.gr, σελ. 1085. Ανακτήθηκε 23/12/2018.</ref>.<ref>Μολέσκη Λοϊζα Ανδρέα, (ΑΠΘ 2007)βλ. [http://ikeeβιβλ.lib.auth.gr/record/100391/files/gri-2007-904.pdf Τα ιερά σκεύη και άμφια και οι λειτουργικοί συμβολισμοί τους] από [http://ikee.lib.auth.gr/record/100391/?ln=en Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης], σελ. 16. [https://web.archive.org/web/20181223092259/http://ikee.lib.auth.gr/record/100391/files/gri-2007-904.pdf Αρχειοθετήθηκε] 23/12/2018. Ανακτήθηκε 23/12/2018.</ref>

Από βιβλιογραφικές έρευνες συμπεραίνεται ότι στην Ανατολή η καθιέρωση λειτουργικών αμφίων άρχισε ίσως και νωρίτερα από τον 4ο αιώνα, χωρίς όμως την καθολική καθιέρωσή τους. Η καθιέρωση της ιερατικής στολής είναι πολύ πιθανό να οφείλεται όχι μόνο στην πρακτική ανάγκη να διαφοροποιηθούν τα στελέχη της Εκκλησίας από τις άλλες κοινωνικές ομάδες και να δηλώσουν την ύπαρξή τους στο πλαίσιο μιας αυτοκρατορίας, όπου το ένδυμα έπαιζε το ρόλο ταυτότητας (κοινωνική τάξη, άλλαεπάγγελμα, καικλπ)<ref>«''Υπήρχε στοακόμη ότιδιαφορά ταστα ενδύματα τωνανάλογα λειτουργώνμε κατάτις τηκοινωνικές διάρκειατάξεις τουκαι μυστηρίουτα θαεπαγγέλματα''». έπρεπεΜολέσκη ναΛοϊζα είναιΑνδρέα, πεντακάθαραβλ. καιβιβλ. σαφώςσελ. πιο16.</ref> καινούριαΟ απόΚΖ αυτά́ πουκανόνας<ref>[[s:Κανόνες_Πενθέκτης_Οικουμενικής_Συνόδου#Κανὼν χρησιμοποιούσανΚΖ'|Κανόνες στηνΠενθέκτης προσωπικήΟικουμενικής τουςΣυνόδου ζωή- ΚΖ΄]] από Βικιθήκη.</ref> Γεγονόςτης είναι[[Πενθέκτη ότιΟικουμενική ηΣύνοδος|Πενθέκτης]] στολή(692 αυτήμ.Χ.) δενκαι διέφερεο καθόλουΙΣΤ σέ<ref>[[s:Κανόνες_Ζ΄_Οικουμενικής_Συνόδου#%CE%9A%CE%B1%CE%BD%E1%BD%BC%CE%BD_%CE%99%CE%A3%CE%A4'|Κανόνες σχήμαΖ΄ καιΟικουμενικής Συνόδου - Κανὼν κοπήΙΣΤ']] από ταβικιθήκη</ref> καθημερινάτης τους[[Δεύτερη Σύνοδος της Νίκαιας|Ζ ́ Οικουμενικής συνόδου]] (787 μ.Χ.) απαγορεύει στους κληρικούς να φορούν κοσμικά ενδύματα.<ref name=":0" />