Καρίτσα Πιερίας: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας
Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας
Γραμμή 1:
{{WikidataCoord}}
 
{{Κωμόπολη χωριό
<br />
| όνομα = Καρίτσα
| δήμος = [[Δήμος Δίου - Ολύμπου|Δίου - Ολύμπου]]
| νομός = [[Νομός Πιερίας|Πιερίας]]
| πληθυσμός = 2.220
| έτος απογραφής = 2001
| υψόμετρο = 20
| έκταση =
| πρώην όνομα =
| ιστοσελίδα =
}}
[[Αρχείο: Karitsa naos.jpg|thumb|Ο Ναός του Αγίου Δημητρίου στην Καρίτσα]]
Η '''Καρίτσα''' είναι πεδινή [[κωμόπολη]] του [[Νομός Πιερίας|νομού Πιερίας]] με 2.220 κατοίκους, με βάση την απογραφή του [[2001]]. Βρίσκεται 13 χιλιόμετρα νότια της Κατερίνης. Η κτηνοτροφία και η καλλιέργεια καπνού αποτελούναποτελούσαν τις κυριότερες ασχολίες των κατοίκων του. Παράγονται επίσης [[καλαμπόκι]], τεύτλα, [[ακτινίδιο|ακτινίδια]] και σιτηρά. Αποτελεί επίσης το ομώνυμο Δημοτικό Διαμέρισμα στο [[Δήμος Δίου - Ολύμπου|δήμο Δίου - Ολύμπου]]. Το χωριό διαθέτει κοινοτικό γραφείο, αγροτικό ιατρείο, διθέσιο νηπιαγωγείο, οκταθέσιο Δημοτικό Σχολείο , αγροτικό συνεταιρισμό. Ο κεντρικός ναός του είναι αυτός του Αγίου Δημητρίου, που είναι και πολιούχος του χωριού.
 
== Πολιτισμός ==
Στην Καρίτσα έχουν βρεθεί πλούσια αρχαιολογικά ευρήματα το [[1983]], κατά την περίοδο των ανασκαφών στο γειτονικό [[Δίον]].
 
Ο Μορφωτικός και Πολιτιστικός Σύλλογος του χωριού, "Ο Όλυμπος" ιδρύθηκε το [[1977]]. Έχει χορευτικό τμήμα και δανειστική βιβλιοθήκη. Αγωνίζεται Τοκαι χωριόαναδεικνύει δραστηριοποιείταικαι στονδιατηρεί αθλητισμό με την Αθλητικήμεγάλη Ένωση Καρίτσαςκαι (Α.Ε.σημαντική Καρίτσας),βλάχικη πουΚαρυτσιώτικη αγωνίζεταιπολιτιστική στηνκληρονομιά Α΄ κατηγορία του τοπικούμε πρωταθλήματοςεκδηλώσεις τηςκαι [[Ε.Π.Σ.δράσεις Πιερίας]].
 
Ενδιαφέρον παρουσιάζει η τοποθεσία Άγιος Βασίλειος, όπου λαμβάνουν χώρα κατά τις Απόκριες και στη διάρκεια της Καθαράς Δευτέρας πολιτιστικές εκδηλώσεις. Ο Άγιος Βασίλειος είναι χώρος περιαστικής αναψυχής, δίπλα στο ρέμα του Ουρλιά, στους πρόποδες του Ολύμπου, και η απόστασή του είναι 53 χιλιόμετρα από την ΚαρίτσαΚαρύτσα. Προσελκύει πλήθος κόσμου την Καθαρά Δευτέρα και την Πρωτομαγιά.
 
Κάθε καλοκαίρι στις [[7 Ιουλίου]] γίνεται μεγάλο λαικό πανηγύρι προς τιμήτιμήν της Αγίας Κυριακής .
 
Το χωριό δραστηριοποιείται στον αθλητισμό με την Αθλητική Ένωση Καρίτσας (Α.Ε. Καρίτσας), που αγωνίζεται στην Α΄ κατηγορία του τοπικού πρωταθλήματος της [[Ε.Π.Σ. Πιερίας]].
 
== Ιστορικά στοιχεία ==
 
Οι κάτοικοί της Καρύτσας είναι βλάχοι και ομιλούν και την βλάχικη γλώσσα.
Οι κάτοικοί της Καρίτσας είναι βλάχοι με σημαντικούς αγώνες κατά των Τούρκων , στο Μακεδονικό αγών, απέναντι στην Ρουμανική προπαγάνδα , αλλά και στην αντίσταση κατά των γερμανικών στρατευμάτων κατοχής. Οι κάτοικοι της Καρίτσας κατέβηκαν από τον οικισμό Φτέρη των Πιερίων , σύμφωνα με όσα γράφει σε βιβλίο του το 1918, ο Μητροπολίτης Παρθένιος Βαρδάκας, 150 χρόνια πρίν , δηλαδή 1760-1770 περίπου διατηρώντας παράλληλα και αυτούσια την Φτέρη, μέχρι και τις 18 Απριλίου 1943, όταν οι Γερμανοί το έκαψαν (146 σπίτια και 4 εκκλησίες), επειδή έκρυβε και φιλοξενούσε Αγγλους , Αυστραλούς και Νεοζηλανδούς στρατιώτες καθώς και εξοπλισμό για τους Ελληνες , δράση για την οποία τιμήθηκε από τις συμμαχικές δυνάμεις η κοινότητα Καρίτσας και πολλοί κάτοικοι της.
 
Οι ΚαριτσιώτεςΚαρυτσιώτες κατά μία παράδοση πιθανότατα κατάγονται από τη [[Μηλιά Ιωαννίνων|Μηλιά Μετσόβου]] ή την [[Κατάρα]], από όπου γύρω στον 5ο αιώνα μετακινούμενοι με τα κοπάδια στη Μακεδονία, γνώρισαν τη Φτέρη και εγκαταστάθηκαν εκεί, χωρίς να επιστρέψουν ποτέ στην Ήπειρο Κατά μία άλλη εκδοχή, έφυγαν από την Φτέρη μετά από ένα μεγάλο λοιμό πήγαν στην Μηλιά Μετσόβου και επέστρεψαν αργότερα κτίζοντας το χωριό γύρω από την εκκλήσία της Παναγίας .
 
Οι κάτοικοι της Καρύτσας κατέβηκαν από τον οικισμό Φτέρη των Πιερίων και σύμφωνα με όσα γράφει ο Μητροπολίτης Παρθένιος Βαρδάκας σε βιβλίο του το 1918, 150 χρόνια πρίν , δηλαδή 1760-1770 περίπου, διατηρώντας παράλληλα και αυτούσια την Φτέρη, μέχρι και τις 18 Απριλίου 1943, όταν οι Γερμανοί την έκαψαν (146 σπίτια και 4 εκκλησίες) επειδή αποτελούσε καταφύγιο-κρυψώνα των ξένων στρατιωτών.
 
Από το 1870 , σύμφωνα με δύο τουρκικά φιρμάνια έγκρισης-νομιμοποίησης οι κάτοικοι είχαν κτίσει την παλαιά εκκλησία του Αγίου Δημητρίου
 
(γκρεμίσθηκε το 1979) και σχολείο που δυστυχώς και αυτό γκρεμίσθηκε στη δεκαετία του 1980.
 
Το σημερινό χωριό ήταν τσιφλίκι την περίοδο της Τουρκοκρατίας και οι Καρυτσιώτες αγόρασαν από τον Ρεσίτ Μπέη την εκτασή της μαζί με πολλά χωράφια , όμως οι κληρονόμοι του Μαχτάρ Πασιά , Ρουσήδ και Γλαλία Βέη μετέτρεψαν παρανόμως και συμπεριέλαβαν τα κτήματα στο τσιφλίκι Μαλαθριάς, απαιτώντας μεγάλη εισφορά (τα 2/3 περίπου της συνολικής παραγωγής). Οι κάτοικοι του χωριού αντέδρασαν και ενεπλάκησαν σε μακρόχρονους δικαστικούς αγώνες με τους παραπάνω τούρκους από το 1890 έως την απελευθέρωση.
 
Η κύρια ασχολία των κατοίκων ήταν τότε, τόσο η γεωργία, όσο η κτηνοτροφία και η υλοτομία.
 
Το [[1918]] με το βασιλικό διάταγμα 152/1918 συστήθηκε η κοινότητα Δίου με έδρα την Καρύτσα , αποτελούμενη από τον οικισμό Καρύτσας και τον οικισμό Μαλαθριάς και Καλυβίων Μαλαθριάς.
 
Το [[1961]] με το βασιλικό διάταγμα 35/30-12-61 (1.598 κάτοικοι) η Καρύτσα έγινε χωριστή κοινότητα με το όνομα "κοινότητα Καρύτσας" και τα καλύβια Μαλαθρίας κοινότητα Δίου . Το [[1999]] με την συνένωση συμπεριλήφθηκε στον Καποδιστριακό Δήμο Δίου ,ως Δημοτικό Διαμέρισμα με έδρα την Κονταριώτισα και από την 1.1.2001 ανήκει στον Καλλικρατικό Δήμου Δίου Ολύμπου με έδρα το Λιτόχωρο.
Η κύρια ασχολία των κατοίκων ήταν τόσο η γεωργία, όσο η κτηνοτροφία και η υλοτομία.
 
Σύμφωνα με ιστορικά στοιχεία έχουν σημαντικούς αγώνες κατά των Τούρκων και συμμετοχή στο Μακεδονικό αγώνα.
Οι Καριτσιώτες πιθανότατα κατάγονται από τη [[Μηλιά Ιωαννίνων|Μηλιά Μετσόβου]] ή την [[Κατάρα]], από όπου γύρω στον 5ο αιώνα μετακινούμενοι με τα κοπάδια στη Μακεδονία, γνώρισαν τη Φτέρη και εγκαταστάθηκαν εκεί, χωρίς να επιστρέψουν ποτέ στην Ήπειρο.
 
Αντιστάθηκαν σθεναρά στην Ρουμανική προπαγάνδα, δεν επέτρεψαν ποτέ την ίδρυση ρουμανικού σχολείου και με επιστολή που υπογράφουν 329 Καρυτσιώτες προς τον Οικουμενικό Πατριάρχη Κωνσ το 1907, διαμαρτύρονται για την Ρουμανική προπαγάνδα και ζητούν από το πατριαρχείο την βοήθεια κι συμπαράσταση στον αγώνα τους υπέρ της Ελληνικής ταυτότητος, το ίδιο έπραξαν και το 1928 έως το 1940 όταν η Ρουμανική προπαγάνδα οργίαζε.
Από τη Φτέρη κατέβηκαν στην περιοχή του Δίου και πρόσφατα αποσχίστηκαν ώστε να αποτελέσουν ξεχωριστή κοινότητα, φροντίζοντας να διατηρήσουν πολλά από τα αρχαία ήθη, έθιμα, τραγούδια και παραδόσεις.
 
Αλλά και στην αντίσταση κατά των γερμανικών στρατευμάτων κατοχής είχαν σημαντική δράση: Έσωσαν πολλούς Αγγλους , Αυστραλούς και Νεοζηλανδούς στρατιώτες καθώς και εξοπλισμό για την αντίσταση κρυβοντάς τους στην Φτέρη , δράση για την οποία τιμήθηκε από τις συμμαχικές δυνάμεις η κοινότητα Καρίτσας αλλά και πολλοί κάτοικοι της.
Το σημερινό χωριό ήταν τσιφλίκι την περίοδο της Τουρκοκρατίας. Ο Ρεσίτ Μπέης επέτρεψε στους κατοίκους να καλλιεργούν κάποιες εκτάσεις πληρώνοντας μια μεγάλη εισφορά (τα 2/3 περίπου της συνολικής παραγωγής). Το [[1918]] με το βασιλικό διάταγμα 152/1918 αναγνωρίστηκε η κοινότητα Δίου , αποτελούμενη από τις κοινότητες Καρίτσας (780 κάτοικοι), Μαλαθριάς και Καλυβίων Μαλαθριάς. Η Καρίτσα έγινε χωριστή κοινότητα το [[1961]] με το βασιλικό διάταγμα 35/30-12-61 (1.598 κάτοικοι). Το [[1999]] έγινε Δημοτικό Διαμέρισμα στο Δήμο Δίου.
 
Το όνομα ''Καρίτσα'' ή ''Καρύτσα''<ref>[http://karitsa.tripod.com/village.html Καρίτσα Λακωνίας, αναφορά σε άλλα τοπωνύμια με το ίδιο ονομα]</ref>είναι φυτωνύμιο και παραπέμπει στην [[Καρυδιά (φυτό)|καρυδιά]].
 
== Εξωτερικοί σύνδεσμοι ==