Ιστορία των Εβραίων στη Θεσσαλονίκη: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
Pharmakis (συζήτηση | συνεισφορές)
μ →‎19ος αιώνας: ορθογραφικό λάθος
Ετικέτες: Επεξεργασία από κινητό Διαδικτυακή επεξεργασία από κινητό
Γραμμή 7:
Aργότερα ο [[Κάσσανδρος|Kάσσανδρος]] χρησιμοποίησε και Eβραίους για τον εποικισμό της νεοϊδρυθείσας πόλης της [[Θεσσαλονίκη|Θεσσαλονίκης]].{{sfnp|Μόλχο|1994|σ=14}} Mεταναστεύσεις Eβραίων στη Θεσσαλονίκη έγιναν επίσης το 168 π.X. μετά την επανάσταση των [[Μακκαβαίοι|Mακκαβαίων]] στην [[Παλαιστίνη]] και ξανά το 145{{efn|Στη διαμάχη μεταξύ του Πτολεμαίου ΣΤ΄ του Φιλομήτορος και της συζύγου του Κλεοπάτρας Β΄, κατά του αδελφού του, που αργότερα θα γίνει γνωστός με το όνομα Ευεργέτης Β΄, οι Ιουδαίοι της Αλεξάνδρειας είχαν ταχθεί στο πλευρό του πρώτου. Όταν όμως ο δεύτερος επικράτησε, εκδικήθηκε τους υποστηρικτές του αδερφού του και τους εξόρισε {{harv|Μελέτση|σ=84}}.}} και το 103 π.X. μετά την επικράτηση των Πτολεμαίων.{{efn|Αιτία η ανάμειξή τους στα πολιτικά πράγματα του ελληνιστικού βασιλείου της Αιγύπτου. Τάχθηκαν κατά του Πτολεμαίου του Σωτήρος (117 – 81 π.Χ.) και θέλησαν να βοηθήσουν τη μητέρα του Κλεοπάτρα Β΄ να πάρει το θρόνο. Μετά την αποτυχία τους κατέφυγαν στη Θεσσαλονίκη {{harv|Μελέτση|σ=85}}.}} Aρχαίες πηγές και ευρήματα πιστοποιούν την ύπαρξη εβραϊκής κοινότητας στη Mακεδονία ήδη από τον 1ο αιώνα π.X.{{sfnp|Μόλχο|1994|σ=14}}
 
Σημαντικός σταθμός στην ιστορία της εβραϊκής κοινότητας αποτελεί το έτος 52 μ.X., όταν ο [[Απόστολος Παύλος|Aπόστολος Παύλος]] κήρυξε στη [[συναγωγή]] της Θεσσαλονίκης μέχρις ότου εκδιώχθηκε από την εβραϊκή κοινότητα της πόλης. Αποτέλεσμα του κηρύγματος αυτού ήταν τη διάδοση του μηνύματος του [[Χριστιανισμός|Χριστιανισμού]] στην Θεσσαλονίκη μέσα από τον αρχικό προσηλυτισμό του εβραϊκού πληθυσμού της πόλης.{{sfnp|Μόλχο|1994|σσ=14–15}} Φαίνεται πως η εβραϊκή κοινότητα επρόκειτο γιαήταν μια ακμάζουσα κοινότητα με πρόσβαση στην τοπική κοινωνία, που έδρασε άμεσα και δυναμικά για να προστατεύσει τη θέση της και τα δικαιώματά της από την απειλητική για την κοινότητα διδασκαλία και παρουσία του Απ. Παύλου.{{sfn|Μελέτση|σ=56}} Στις Πράξεις ([[:s:Πράξεις_των_Αποστόλων#17|17:5-9]]) οι Ιουδαίοι στη Θεσσαλονίκη παρουσιάζονται ως έχοντες τη δυνατότητα να αναφέρονται στους τοπικούς άρχοντες. Ο Alex – Diedrich Koch αναφέρει ότι η ιουδαϊκή κοινότητα της Θεσσαλονίκης είχε μεγάλη επιρροή στην τοπική αυτοδιοίκηση. Θεωρεί ότι οι προσβάσεις των Ιουδαίων ίσως να συνδέονται άμεσα με την παρουσία επιφανών εθνικών στη συναγωγή. Εφόσον γίνει αποδεκτή η περίπτωση Ιουδαίοι πλοιοκτήτες από την Αλεξάνδρεια να εγκαταστάθηκαν στη Θεσσαλονίκη, ήταν σε θέση να προσελκύσουν μερίδα του πληθυσμού προς τον Ιουδαϊσμό λόγω των εμπορικών και κοινωνικών επαφών τους.{{sfn|Μελέτση|σ=91}} Κατά τη Ρωμαϊκή εποχή δύο φορές σημειώθηκαν μεταναστεύσεις Εβραίων στη Μακεδονία: η μία το 70 μ.Χ. στη διάρκεια της κατάληψης της Παλαιστίνης και την δεύτερη καταστροφή του Ναού και την άλλη το 132-135 μ.Χ. όταν ο Αδριανός απαγόρευσε την παραμονή των Εβραίων στην [[Ιερουσαλήμ]]. Και στις δύο περιπτώσεις μεταφέρθηκαν ως σκλάβοι των Ρωμαίων. Στα εδάφη της Μακεδονίας οι Εβραίοι της Μακεδονίας, γνωστοί ως [[Ρωμανιώτες]] (''Ρωμιές'' ή ελληνοεβραϊκές) απολάμβαναν ένα είδος μερικής διοικητικής και δικαστικής αυτονομίας, διοικούνταν από τον αρχισυναγωγό και τους πρεσβύτερους.{{sfnp|Μόλχο|1994|σσ=15–16}}{{efn|Μια επιτύμβια επιγραφή στη Θεσσαλονίκη έχει ανεγερθεί για τον Αβραάμ και τη σύζυγο του Θεοδότη. Η επιγραφή αυτή χρονολογείται στο τέλος του 2ου μ.Χ. αι. και η χρονολόγηση αυτή θεωρείται απόδειξη για την αρχαιότητα της ιουδαϊκής κοινότητας στη Θεσσαλονίκη {{harv|Μελέτση|σ=36}}.}} Αν θεωρηθεί ότι ο πυρήνας της ιουδαϊκής κοινότητας στη Θεσσαλονίκη είχε προέλθει από την Αλεξάνδρεια, δεν αποκλείεται στη συνέχεια να εντάχθηκαν σε αυτή Ιουδαίοι και από άλλες πόλεις, τη [[Ρώμη]], την [[Αλεξάνδρεια]] και την [[Αντιόχεια]], οπότε φυσικό ήταν να ιδρυθούν διαφορετικές συναγωγές με τις ιδιομορφίες της η κάθε μια. Αναφέρεται ότι κατά τον 1ο π.Χ. αιώνα στην πόλη συνυπήρχαν τέσσερις διαφορετικές ομάδες Ιουδαίων: οι γηγενείς, οι Αλεξανδρινοί, οι Απολλωνιάτες και οι Αμφιπολίτες. Κάθε ομάδα διατηρούσε δικιά της συναγωγή, αποτελούσε ξεχωριστή κοινότητα με αυτόνομη διοίκηση και βρισκόταν σε εξαίρετη κοινωνική και οικονομική κατάσταση.{{sfn|Μελέτση|σ=89}} Όλοι οι Ιουδαίοι της Θεσσαλονίκης δεν ήταν πλούσιοι έμποροι και πλοιοκτήτες. Θεωρείται ότι το κατώτερο κοινωνικά στρώμα της Θεσσαλονίκης ήταν συνδεδεμένο με την ιουδαϊκή κοινότητα.{{sfn|Μελέτση|σ=86}}
 
== Βυζαντινή Θεσσαλονίκη ==