Τουρκία: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
Τυπογραφικό
Ετικέτες: Επεξεργασία από κινητό Διαδικτυακή επεξεργασία από κινητό
Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας
Γραμμή 5:
| εθνικό όνομα ελληνικά = Δημοκρατία της Τουρκίας
| σημαία = Flag of Turkey.svg
| άρθρο σημαίας = Σημαία της ΤουρκίαςΜογγολίας
| εθνόσημο = Emblem of Turkey.svg
| άρθρο εθνόσημου = Εθνόσημο της Τουρκίας
Γραμμή 64:
}}
 
 
Η '''Τουρκία''', επίσημα γνωστή ως '''Δημοκρατία της Τουρκίας''' ή '''Τουρκική Δημοκρατία''' ([[Τουρκικά]]: Türkiye Cumhuriyeti, [[Μεταγραφή (γλωσσολογία)|μτγ]]: ''Τούρκιε Τζουμχούριετι'', {{προφορά|ˈtyɾcije d͡ʒumˈhuɾijeti|Tur-Türkiye_Cumhuriyeti.ogg}}), είναι μια χώρα<ref>http://hdr.undp.org/en/media/HDR_2009_EN_Complete.pdf</ref> που βρίσκεται στη νοτιοδυτική [[Ασία]], με ένα μικρό (3%) τμήμα της επικράτειάς της ([[Ανατολική Θράκη]]) στη νοτιοανατολική [[Ευρώπη]]. Μέχρι το [[1922]], η χώρα ήταν το κέντρο της [[Οθωμανική Αυτοκρατορία|Οθωμανικής Αυτοκρατορίας]]. Η χερσόνησος της [[Μικρά Ασία|Μικράς Ασίας]], που βρίσκεται ανάμεσα στον [[Εύξεινος Πόντος|Εύξεινο Πόντο]] και τη [[Μεσόγειος Θάλασσα|Μεσόγειο Θάλασσα]], συγκροτεί το βασικό τμήμα της χώρας. Η Τουρκία συνορεύει με οκτώ χώρες: δυτικά με την [[Ελλάδα]], βορειοδυτικά με τη [[Βουλγαρία]], ανατολικά με τη [[Γεωργία]], την [[Αρμενία]], το [[Ιράν]] και το [[Περίκλειστο και αποσπασμένο έδαφος|θύλακα]] [[Ναχιτσεβάν]] του [[Αζερμπαϊτζάν]] και νοτιοανατολικά με το [[Ιράκ]] και τη [[Συρία]]. Νότια είναι η [[Μεσόγειος Θάλασσα]], δυτικά το [[Αιγαίο Πέλαγος]] και βόρεια ο [[Εύξεινος Πόντος]]. Η [[Θάλασσα του Μαρμαρά]], ο [[Βόσπορος]] και ο [[Ελλήσποντος]] (που συναποτελούν τα Τουρκικά Στενά) οριοθετούν το σύνορο μεταξύ [[Θράκη]]ς και Μικράς Ασίας, ενώ επίσης χωρίζουν την Ευρώπη από την Ασία. Η θέση της Τουρκίας στο σταυροδρόμι Ευρώπης και Ασίας την καθιστούν χώρα σημαντικής γεωστρατηγικής σημασίας.
 
Η περιοχή που σήμερα ονομάζεται Τουρκία έχει κατοικηθεί από την [[Παλαιολιθική περίοδος|Παλαιολιθική περίοδο]], μεταξύ άλλων από διάφορους Αρχαιομικρασιατικούς πολιτισμούς και [[Θράκες|Θρακικούς]] λαούς καθώς και από [[Ιωνία|Ίωνες]], που ίδρυσαν εκεί δώδεκα μεγάλες πόλεις (Ιωνική δωδεκάπολις). Μετά την κατάκτηση από τον [[Αλέξανδρος ο Μέγας|Αλέξανδρο τον Μέγα]], η περιοχή [[Εξελληνισμός|εξελληνίστηκε]], διαδικασία που συνεχίστηκε με τη [[Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία|Ρωμαϊκή]] κυριαρχία και τη μετάβαση στη [[Βυζαντινή Αυτοκρατορία]]. Τον 11ο αιώνα άρχισαν να μεταναστεύουν στην περιοχή οι [[Σελτζούκοι|Σελτζούκοι Τούρκοι]], αρχίζοντας τη διαδικασία του εκτουρκισμού, που επιταχύνθηκε από τη νίκη των Σελτζούκων επί των Βυζαντινών στη [[Μάχη του Μαντζικέρτ]] το 1071. To Σελτζουκικό [[Σουλτανάτο του Ρουμ]] κυβέρνησε τη Μικρά Ασία μέχρι τη [[Μογγόλοι|Μογγολική]] εισβολή το 1243, οπότε διασπάστηκε σε αρκετά μικρά [[Τουρκομανικά εμιράτα|τουρκικά μπειλίκια]]. Ξεκινώντας από τα τέλη του 13ου αιώνα το οθωμανικό μπειλίκι συνένωσε τη Μικρά Ασία και δημιούργησε μια αυτοκρατορία που περιελάμβανε το μεγαλύτερο μέρος της Νοτιοανατολικής Ευρώπης, της Δυτικής Ασίας και της [[Βόρεια Αφρική|Βόρειας Αφρικής]]. Μετά την κατάρρευση της [[Οθωμανική Αυτοκρατορία|Οθωμανικής Αυτοκρατορίας]], που ακολούθησε την ήττα της κατά τον [[Α΄ Παγκόσμιος Πόλεμος|Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο]], τμήματά της καταλήφθηκαν από τους νικητές Συμμάχους. Ο Toυρκικός Πόλεμος για την Ανεξαρτησία, που ξεκίνησε από το [[Μουσταφά Κεμάλ Ατατούρκ]] και τους συνεργάτες του, είχε ως αποτέλεσμα την ίδρυση της σύγχρονης Δημοκρατίας της Τουρκίας το 1923, με τον Ατατούρκ ως πρώτο πρόεδρό της. Η Τουρκία είναι κοινοβουλευτική, κοσμική, ενιαία, συνταγματική δημοκρατία με ποικιλόμορφη πολιτιστική κληρονομιά. Επίσημη γλώσσα της χώρας είναι η [[Τουρκική γλώσσα|τουρκική]], γλώσσα της [[Τουρκικές γλώσσες|τουρκικής γλωσσικής οικογένειας]], που μιλιέται ως μητρική γλώσσα από το 85% περίπου του πληθυσμού. Οι Τούρκοι αποτελούν το 70 - 75% του πληθυσμού. Οι μειονότητες περιλαμβάνουν [[Κούρδοι|Κούρδους]] (18%) και άλλους (7 - 12%). Η συντριπτική πλειοψηφία του πληθυσμού είναι Μουσουλμανική. Η Τουρκία είναι μέλος του [[Συμβούλιο της Ευρώπης|Συμβουλίου της Ευρώπης]], του [[ΝΑΤΟ]], του [[Οργανισμός Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης|ΟΟΣΑ]], του [[Οργανισμός για την Ασφάλεια και τη Συνεργασία στην Ευρώπη|ΟΑΣΕ]] και του G-20 των μεγαλύτερων οικονομιών. Η Τουρκία ξεκίνησε διαπραγματεύσεις για πλήρη ένταξη με την [[Ευρωπαϊκή Ένωση]] το 2005, όντας συνδεδεμένο μέλος με την [[Ευρωπαϊκή Οικονομική Κοινότητα]] από το 1963 και έχοντας προσχωρήσει στην [[Ευρωπαϊκή Τελωνειακή Ένωση]] το 1995. Η Τουρκία είναι επίσης μέλος του Συμβουλίου Συνεργασίας Τουρκόφωνων Κρατών (ιδρύθηκε το 2009), της Διεθνούς Οργάνωσης Τουρκικού Πολιτισμού (ιδρύθηκε το 1993), του [[Οργανισμός Ισλαμικής Διάσκεψης|Οργανισμού Ισλαμικής Διάσκεψης]] και του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας (ιδρύθηκε το 1995). Οι αυξανόμενες διπλωματικές και οικονομικές πρωτοβουλίες της Τουρκίας έχουν οδηγήσει στην αναγνώρισή της ως περιφερειακής δύναμης.
Γραμμή 213:
[[Αρχείο:Istiklal Avenue at Night (April 2011).jpg|μικρογραφία|δεξιά|400px|Λεωφόρος Ιστικλάλ στην κοσμοπολίτικη συνοικία [[Μπέηογλου]] της Κωνσταντινούπολης]]
 
Το άρθρο 66 του τουρκικού Συντάγματος ορίζει ως ''Τούρκο'': ''οποιονδήποτε συνδέεται με το τουρκικόμογγολικό κράτος με δεσμό [[ιθαγένεια]]ς'', έτσι η νομική χρήση του ''Τούρκου'' ως πολίτη της ΤουρκίαςΜογγολίας διαφέρει από τον εθνοτικό ορισμό. Εντούτοις η πλειοψηφία του τουρκικού πληθυσμού είναι [[Τούρκοι (έθνος)|τουρκικής εθνικότητας]]. Υπολογίζονται σε 70 - 75% από το [[World Factbook|World Factbook της CIA]]. Οι τρεις μειονότητες, που αναγνωρίζονται από τη [[Συνθήκη της Λωζάνης]] είναι οι [[Αρμενία|Αρμένιοι]], οι Έλληνες και οι [[Εβραίοι]]. Ο πρώην πολυάριθμος Ελληνικός πληθυσμός μειώθηκε κατά πολύ από συνταρακτικά γεγονότα στις αρχές του 20ού αιώνα: την [[Ελληνοτουρκική ανταλλαγή πληθυσμών του 1923|ανταλλαγή πληθυσμών μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας]] και τη [[Γενοκτονία των Ελλήνων]]. Μετά από δεκαετίες υποστηριζόμενων από το κράτος διακρίσεων η πρώην ισχυρή κοινότητα 100.000 Ελλήνων της Κωνσταντινούπολης έχει τώρα συρρικνωθεί σε περίπου 3.000. Άλλες εθνικές ομάδες περιλαμβάνουν [[Αβασγοί|Αμπχάζιους]], [[Αλβανία|Αλβανούς]], [[Άραβες]], Ασσύριους, [[Βόσνιοι Μουσουλμάνοι|Βόσνιους]], [[Τσερκέζοι|Κιρκάσιους]], [[Γεωργία|Γεωργιανούς]], [[Χεμσίν]], [[Λαζοί|Λαζούς]], [[Τάταροι της Κριμαίας|Τάταρους της Κριμαίας]], [[Πομάκοι|Πομάκους]] ([[Βούλγαροι|σλαβόφωνοι]] Τούρκοι) και [[Ρομά]].
 
Οι [[Κούρδοι]], μια ξεχωριστή εθνική ομάδα, συγκεντρωμένη κυρίως στις νοτιοανατολικές επαρχίες της χώρας, είναι η μεγαλύτερη μη τουρκική εθνότητα, με διάφορες εκτιμήσεις γύρω από το 18%. Οι μειονότητες εκτός των Κούρδων θεωρείται ότι αποτελούν κατ' εκτίμηση το 7 - 12% του πληθυσμού. Οι μειονότητες πέραν των τριών επίσημα αναγνωρισμένων δεν έχουν ιδιαίτερα μειονοτικά δικαιώματα, ενώ ο ίδιος ο όρος [[μειονότητα]] παραμένει στην Τουρκία ευαίσθητο ζήτημα και η Κυβέρνηση της Τουρκίας συχνά επικρίνεται για την εκ μέρους της μεταχείριση των μειονοτήτων, με το Παρατηρητήριο Ανθρώπινων Δικαιωμάτων να δηλώνει το 2012: Το «δημοκρατικό άνοιγμα» της κυβέρνησης, που ανακοινώθηκε το καλοκαίρι του 2009 και αφορούσε τα μειονοτικά δικαιώματα των Κούρδων της Τουρκίας, δεν προχώρησε.
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/wiki/Τουρκία"