|
=== Σύγχρονη εποχή ===
Από τις αρχές του 20ού αιώνα σε πολλά νησιά εκδηλώνονταν εξεγέρσεις ενάντια στις ξένες αρχές. Έπειτα από ένα σύντομο διάστημα κατοχής από την [[Ιαπωνία]] κατά τη διάρκεια του [[Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος|Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου]], οι Ινδονήσιοι με αρχηγό το [[Σουκάρνο]] κήρυξαν την ανεξαρτησία της χώρας το [[1945]] και ο Σουκάρνο διορίστηκε ο πρώτος πρόεδρος της Ινδονησίας. Μετά από τετραετείς συγκρούσεις ([[Ινδονησιακή Επανάσταση]]) με τους Ολλανδούς, οι οποίοι προσπάθησαν να επανακάμψουν στην περιοχή μετά τον πόλεμο, πέτυχαν την αναγνώριση του κράτους τους ως ενιαίου και ανεξάρτητου ([[1949]]). Η εξουσία του Σουκάρνο άλλαξε από δημοκρατική σε απολυταρχική και κατάφερε να παραμείνει στην εξουσία ισορροπώντας ανάμεσα στο στρατό και το κομμουνιστικό κόμμα της Ινδονησίας. Το 1965 ένα πραξικόμημα εναντίον του κατεστάλλη από το στρατό και οδήγησε σε εκτεταμένες αντικομμουνιστικές δράσεις, διαλύοντας το κομμουνιστικό κόμμα. Ο στρατηγός [[Σουχάρτο]] κατάφερε να παραγκωνίσει τον αποδυναμομένο Σουκάρνο και να γίνει πρόεδρος το 1968, επιβάλλοντας τη Νέα Τάξη, η οποία υποστηρίχθηκε από τις ΗΠΑ και προσέλκυσε ξένες επενδύσεις με αποτέλεσμα την οικονομική ανάπτυξη της Ινδονησίας. Όμως η απολυταρχική Νέα Τάξη κατηγορήθηκε για [[διαφθορά]] και καταστολή της αντιπολίτευσης.
Η Ινδονησία, με την ιδιάζουσα στρατηγική σημασία, σημείο σύγκλισης διαφορετικών επιρροών, ακροβατούσε στην προσπάθειά της να αποκτήσει ισχύ περιφερειακής δύναμης, αλληθωρίζοντας προς Δυσμάς και Ανατολής και προσπαθώντας να αποκομίσει, υπό την ηγεσία του προέδρου [[Σουκάρνο]], όσο το δυνατόν περισσότερα οφέλη από τον ανταγωνισμό μεταξύ [[Λαϊκή Δημοκρατία της Κίνας|Κίνας]] και [[Ένωση Σοβιετικών Σοσιαλιστικών Δημοκρατιών|Ε.Σ.Σ.Δ.]] για την εξασφάλιση σφαιρών επιρροής στην περιοχή της Νοτιοανατολικής Ασίας. Ο Σουκάρνο, του οποίου η δράση εναντίον της αποικιοκρατίας άρχισε κατά την [[Ιαπωνία|ιαπωνική]] κατοχή στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, άλλαξε την εξουσία του από δημοκρατική και απολυταρχική και στήριξε την ισχύ του στο εσωτερικό παίζοντας παιχνίδι λεπτών και επικίνδυνων ισορροπιών μεταξύ του στρατού και του ισχυρού Ινδονησιακού Κομμουνιστικού Κόμματος (ΡΙΚ), αποδυναμώνοντας για ένα διάστημα και τους δύο αυτούς καθοριστικούς για τις εξελίξεις παράγοντες. Το [[1962]] κλιμακώθηκε η αντιπαράθεση μεταξύ [[Ολλανδία]]ς και Ινδονησίας, η οποία διεκδικούσε το ολλανδικό τμήμα της [[Νέα Γουινέα|Νέας Γουινέας]] (Δυτική). Ο Σουκάρνο εκβίασε την κατάσταση, στέλνοντας στο τρίμηνο Ιανουαρίου-Μαρτίου του 1962 στρατιωτικές δυνάμεις και αλεξιπτωτιστές στη Δ. Γουινέα. Τελικά, όμως, στις [[15 Αυγούστου]] υπογράφτηκε συμφωνία για την προσάρτηση αυτού του τμήματος του νησιού στην Ινδονησία, την [[1 Μαΐου|1η Μαΐου]] του [[1963]]. Το ίδιο χρονικό διάστημα η πρόθεση της [[Μαλαισία]]ς να συνενώσει σε ένα κράτος τη [[Σιγκαπούρη]], τη [[Βόρνεο|Βρετανική Βόρνεο]], το Σαμπάχ, το Σαραβάκ και το [[Μπρουνέι]] -αρχικώς αποδεκτή από τον Σουκάρνο- προσέκρουσε στη σφοδρή αντίθεσή του<ref>''Το παιχνίδι του Σουκάρνο'', Ιστορικό Λεύκωμα 1962, σελ. 107, Καθημερινή (1997)</ref>.
Το [[1964]] σημειώθηκαν συγκρούσεις [[Μαλαισία|Μαλαίσιων]] και [[Νέα Ζηλανδία|Νεοζηλανδών]] με Ινδονήσιους στρατιώτες στην περιοχή Λάμπις της Μαλαισίας. Η «πολιτική της αντιπαράθεσης» της Ινδονησίας έναντι της υποστηριζόμενης από τη [[Μεγάλη Βρετανία]] Ομοσπονδίας της Μαλαισίας συνεχίστηκε, όπως και το διπλό παιχνίδι του [[Σουκάρνο]] με το Κομμουνιστικό Κόμμα Ινδονησίας και τους Ανατολικούς, που πήρε δραματική τροπή τον επόμενο χρόνο με την απόπειρα των κομμουνιστών να καταλάβουν την εξουσία στην [[Τζακάρτα]]. Το 1964 Ινδονήσιοι αντάρτες, πολλοί από αυτούς γηγενείς [[Λαϊκή Δημοκρατία της Κίνας|Κινέζοι]], δρούσαν με [[Ένωση Σοβιετικών Σοσιαλιστικών Δημοκρατιών|σοβιετικό]] οπλισμό στο Σαραβάκ της [[Βόρνεο]] και σε άλλα εδάφη της Μαλαισίας.
Οι μεσολαβητικές προσπάθειες του [[Η.Π.Α.|Αμερικανού]] υπουργού Δικαιοσύνης [[Ρόμπερτ Κένεντι]], που περιόδευσε στην περιοχή, του πρίγκιπα [[Νορόντομ Σιχανούκ]] της [[Καμπότζη]]ς και η τριμερής διάσκεψη του [[Τόκιο]] στις [[20 Ιουνίου]] του [[1964]] απέτυχαν. Στις [[2 Ιανουαρίου]] του [[1965]], η Ινδονησία αποχώρησε από τον [[Οργανισμός Ηνωμένων Εθνών|Ο.Η.Ε.]], σε ένδειξη διαμαρτυρίας για την κατάληψη μίας θέσης του [[Συμβούλιο Ασφαλείας Ηνωμένων Εθνών|Συμβουλίου Ασφαλείας]] από τη Μαλαισία. Ο Σουκάρνο, που είχε διακηρύξει την «πολιτική της αντιπαράθεσης» με τη γειτονική Μαλαισία, ανακοίνωσε ότι 21.000.000 εθελοντές, άνδρες και γυναίκες, είναι έτοιμοι να εισβάλουν και να κατατροπώσουν τον εχθρό. Ήδη είχαν περάσει στο μαλαισιανό έδαφος ομάδες κομάντος και αλεξιπτωτιστών της Ινδονησίας οι οποίες, όμως, εξουδετερώθηκαν από τα στρατεύματα της Μαλαισίας και των συμμάχων της: [[Αγγλία|Άγγλοι]], [[Αυστραλία|Αυστραλοί]], [[Νέα Ζηλανδία|Νεοζηλανδοί]] και στη συνέχεια [[Η.Π.Α.|Αμερικανοί]] και [[Καναδάς|Καναδοί]] έσπευσαν να ενισχύσουν τα ευαίσθητα σημεία των μαλαισιανών συνόρων<ref>''Στα πρόθυρα πολέμου Ινδονησία και Μαλαισία'', Ιστορικό Λεύκωμα 1965, σελ. 111, Καθημερινή (1997)</ref>.
=== Πραξικόπημα ===
Το [[1965]] πραγματοποιήθηκε στην Ινδονησία αποτυχημένη, αιματηρή απόπειρα πραξικοπήματος. Η απόπειρα, που στοίχισε τη ζωή σε έξι στρατηγούς, μεταξύ των οποίων και στον αρχηγό του Γενικού Επιτελείου, οργανώθηκε από το διοικητή της προεδρικής φρουράς, αντισυνταγματάρχη Αντάνγκ. Στο σύντομο διάστημα της λειτουργίας του ραδιοφωνικού σταθμού των στασιαστών, ο Αντάνγκ ισχυρίστηκε ότι το υπό την ηγεσία του «Κίνημα της 30ης Σεπτεμβρίου» -το οποίο πρόλαβε να σχηματίζει προσωρινή κυβέρνηση- αναγκάστηκε να καταλάβει την εξουσία γιατί βρισκόταν σε εξέλιξη συνωμοσία της αμερικανικής υπηρεσίας πληροφοριών ([[CIA]]) και στρατηγών, με στόχο την ανατροπή του νόμιμου προέδρου Σουκάρνο. Το πρωί της [[2 Οκτωβρίου|2ας Οκτωβρίου]], οι δρόμοι της Τζακάρτα κατακλύστηκαν από στρατιωτικά αποσπάσματα που εκτελούσαν περιπολίες για να συλλάβουν και να οδηγήσουν στις φυλακές τους στασιαστές. Πρωταγωνιστικό ρόλο στη συντριβή των κινηματιών έπαιξε ο στρατηγός [[Σουχάρτο]], ο οποίος προέβαλε πλέον ως ο ισχυρός άνδρας της Ινδονησίας, παραμερίζοντας τον εθνικιστή-μαρξιστή Σουκάρνο. Ο Ινδονήσιος πρόεδρος, αν και διατήρησε τυπικά το αξίωμά του, ήταν τόσο αποδυναμωμένος πλέον ώστε σύντομα αναγκάστηκε να διορίσει αρχηγό του Γενικού Επιτελείου τον Σουχάρτο, αν και ο τελευταίος άφησε σαφή υπονοούμενα για ανάμιξη του Σουκάρνο στο πραξικόπημα, προετοιμάζοντας το έδαφος για την έξωσή του από το προεδρικό μέγαρο. Οι υποψίες για την οργάνωση του πραξικοπήματος έπεσαν στο κινεζόφιλο Κ.Κ. Ινδονησίας, το οποίο, χάρη στον πρωταγωνιστικό του ρόλο στον αντιαποικιακό αγώνα, την εκλογική του δύναμη και την ισχυρή του οργάνωση, έπαιξε σημαντικό ρόλο στη δημόσια ζωή και ασκούσε επιρροή στην πολιτική του Σουκάρνο. Υπό την καθοδήγηση του Σουχάρτο και με την ανοχή των Άγγλων και Αμερικανών συμβούλων του, ξεκίνησε μία απερίγραπτη σφαγή των κομμουνιστών, που κράτησε μήνες. Τα μέλη του κομμουνιστικού κόμματος και της νεολαίας του, "Πεμούντα Ρακτζάν", συλλαμβάνονταν κατά δεκάδες από το στρατό και οδηγήθηκαν στις φυλακές, ενώ αντικομμουνιστές μουσουλμάνοι πυρπόλησαν τα κεντρικά γραφεία του Κ.Κ. στην Τζακάρτα, υπό τα απαθή ή εγκωμιαστικά βλέμματα των αστυνομικών. Σε όλη την Ινδονησία κομμουνιστές εκτελέστηκαν εν ψυχρώ από στρατιώτες ή λιντσαρίστηκαν από μουσουλμάνους, σε ορισμένες δε περιπτώσεις βασανίστηκαν ή κάηκαν ζωντανοί μέσα στις λέσχες τους. Ο Σουκάρνο αποκάλυψε ότι μόλις την επομένη του πραξικοπήματος εκτελέστηκαν 87.000 κομμουνιστές, ενώ ο τελικός απολογισμός του πογκρόμ ήταν εκατοντάδες χιλιάδες νεκροί, ίσως και πάνω από ένα εκατομμύριο. Με την τραγική του κατάληξη, το αποτυχημένο πραξικόπημα της Τζακάρτα -που καταδικάστηκε ως "ολέθριος προβοκατόρικος τυχοδιωκτισμός" από τη [[Μόσχα]]- έβλαψε καίρια το επαναστατικό γόητρο της [[Λαϊκή Δημοκρατία της Κίνας|Κίνας]], σε μία περίοδο που η [[Μάο Τσετούνγκ|μαοϊκή]] ηγεσία προσπαθούσε να διευρύνει τα ερείσματά της στον Τρίτο Κόσμο<ref>''Σφαγή εκατοντάδων χιλιάδων κομμουνιστών στην Ινδονησία'', Ιστορικό Λεύκωμα 1965, σελ. 107-109, Καθημερινή (1997)</ref>. Ο δε στρατηγός Σουχάρτο κατάφερε να παραγκωνίσει τον αποδυναμωμένο Σουκάρνο και να γίνει πρόεδρος το 1968, επιβάλλοντας τη Νέα Τάξη, η οποία υποστηρίχθηκε από τις ΗΠΑ και προσέλκυσε ξένες επενδύσεις με αποτέλεσμα την οικονομική ανάπτυξη της Ινδονησίας. Όμως η απολυταρχική Νέα Τάξη κατηγορήθηκε για [[διαφθορά]] και καταστολή της αντιπολίτευσης.
=== Ασιατική κρίση ===
|
