Ηράκλειο Κρήτης: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
Ετικέτες: Επεξεργασία από κινητό Διαδικτυακή επεξεργασία από κινητό |
→Ιστορία: προσθήκες πληροφοριών από Στέργιο Σπανάκη " το Ηράκλειο στο πέρασμα των αιώνων" |
||
Γραμμή 53:
Το Ηράκλειο βρίσκεται στα βόρεια παράλια της Κρήτης, έναντι της νησίδας [[Δία Ηρακλείου|Δία]], στο ίδιο ακριβώς σημείο που βρισκόταν κατά την αρχαιότητα το δυτικότερο από τα τρία επίνεια (λιμάνια) της [[Κνωσός|Κνωσού]], που την περίοδο του [[Μινωικός πολιτισμός|μινωικού πολιτισμού]] είχε τη μεγαλύτερη συγκέντρωση πληθυσμού στην [[Κρήτη]] φέροντας ίδιο όνομα προς τιμή αρχαίου ιερού ναού του Ιδαίου Ηρακλέους <ref>Νεώτερον Εγκυκλοπαιδικόν Λεξικό Ηλίου τομ.Θ΄, σελ.310</ref>.
Για την πόλη του Ηρακλείου δεν υπάρχουν ακριβείς πληροφορίες σχετικά με την ίδρυσή της. Η κατοίκηση όμως θεωρείται ότι ξεκινάει τουλάχιστον από την τρίτη χιλιετηρίδα προ Χριστού, ως επίνειο (λιμάνι) της Κνωσού. Ευρήματα έχουν βρεθεί σε διάφορες περιοχές, στο φυσικό λόφο που σήμερα βρίσκεται το Αρχαιολογικό Μουσείο. Ίχνη κατοίκησης έχουν βρεθεί κατά τους κλασικούς, ελληνιστικούς και ρωμαϊκούς χρόνους.
Σε όρυγμα σε βάθος 5μ μέσα στο ναό του Αγίου Πέτρου, βρέθηκε ρωμαϊκό νόμισμα του 169μΧ. Στο λάκκο αυτό βρέθηκαν και όστρακα Πρωτογεωμετρικής κεραμεικής του 10oy - 9ου πΧ. αιώνα (ανασκαφή George C Miles). Ο Στράβων, στα γεωγραφικά του (Χ, 476, 7) αναφέρει "έχει δ' επίνειον το Ηράκλειον η Κνωσός" (67 π.Χ. 23 μ.Χ.). Ο Πλίνιος ο πρεσβύτερος το 79 μ.Χ. αναφέρει την πόλη Heraclea. Το αυτό αναφέρει και ο Κλαύδιος Πτολεμαίος (2ος αιώνας μ.Χ.). Δύο εκ των Αγίων Δέκα που "μαρτύρησαν" το 249-251, ο Ευάρεστος και ο Μόβιος (ή Πόμπιος, ή Πόντιος) ήταν από το Ηράκλειον. Το 348 στους σταδιασμούς της μεγάλης θαλάσσης αναφέρεται η απόσταση Αστάλης Μπαλί) - Ηρακλείου και Ηρακλείου - Χερρονήσου (Χερσόνησος).
Το Ηράκλειο σήμερα από επίνειο της Κνωσού, την περιλαμβάνει σήμερα στους κόλπους του την [[Κνωσός|Κνωσό]], την πρωτεύουσα του [[Μινωικού Πολιτισμού]].
===Πρώτη Βυζαντινή περίοδος (330μΧ - 823 μ.Χ.) και Αραβοκρατία (823 μ.Χ. - 961 μ.Χ.) ===
Τη Βυζαντινή περίοδο, το Ηράκλειο ήταν γνωστό με το όνομα Κάστρο, αν και αναφέρεται και Ηράκλεια (Στέφανος Βυζάντιος - Ηράκλεια). Ήταν μία μικρή αλλά περιτειχισμένη πόλη, όμως δεν υπάρχουν πολλές πληροφορίες. Στην περιοχή της Αγίας Αικατερίνης έχουν βρεθεί λείψανα του Α Βυζαντινού ή Ρωμαϊκού τείχους.
Το 823 που [[Άραβες]] [[Σαρακηνοί]] υπό τον [[Αμπού Χαφέζ]] (Απόχαψις των Βυζαντινών), καταγόμενοι από την Κόρδοβα της σημερινής Ισπανίας κατέλαβαν τη Κρήτη και κατέστρεψαν την μέχρι τότε πρωτεύουσα της νήσου [[Γόρτυνα Κρήτης|Γόρτυνα]]. Αναζητώντας τότε μια νέα παράλια πόλη για πρωτεύουσα, επέλεξαν το Ηράκλειο, το οποίο και άρχισαν να οχυρώνουν το επόμενο έτος, 824, επί των προγενέστερων βυζαντινών και ελληνιστικών τειχών και το όρισαν ως πρωτεύουσα του κράτους τους, το [[Εμιράτο της Κρήτης]]. Έχτισαν μεγάλο οχυρό, τμήμα του οποίου σώζεται μέχρι σήμερα, εντός της πόλης, πίσω από νεότερες κατασκευές επί τμημάτων των οδών Χάνδακος, Δαιδάλου και λιμένα<ref>Κάλλια Νικολιδάκη [http://www.heraklion.gr/ourplace/new-venetian-walls/new-venetian-walls.html Νέα ενετικά τείχη] Δήμος Ηρακλείου</ref>, με μια περιμετρική μεγάλη τάφρο. Από την οχυρωματική εκείνη τάφρο, που εκτεινόταν από θάλασσα σε θάλασσα, οι Σαρακηνοί ονομάτισαν την πόλη αυτή بض الخندق ''ραμπντ αλ χάντακ'' (Φρούριο της Τάφρου), ή απλούστερα ''Χάντακ'' ([[Χάνδακας (αποσαφήνιση)|Χάνδακας]] εξελληνισμένο), δημιουργώντας μία περίοδο μεγάλης ευμάρειας και πολιτισμού. Όμως, παράλληλα, επέτρεπαν στο λιμάνι να στρατοπεδεύουν Πειρατές, κάτι που δημιούργησε πολλά προβλήματα και ενόχλησε τα γειτονικά κράτη. Η συνεχής πειρατική δραστηριότητα των Σαρακηνών που μαζί με πειρατές της [[Κιλικία]]ς λυμαίνονταν τα νησιά και τις ακτές του Αιγαίου και της Μεσογείου γενικότερα, έχοντας καταστήσει τον [[Χάνδακας (αποσαφήνιση)|Χάνδακα]] (Ηράκλειο) αποθήκη πειρατικής λείας και κέντρο αγοραπωλησίας αιχμαλώτων, ιδίως γυναικών και παιδιών εξόργισε και φόβισε τη [[Βυζαντινή Αυτοκρατορία]] (ειδικά μετά την κατάληψη και άλωση της Θεσσαλονίκης και άλλων πόλεων από τους Άραβες και το γεγονός ότι έφτασαν έως τα τείχη της Κωνσταντινούπολης απειλώντας την). Φυσικό ήταν η Βυζαντινή πολιτική να επικεντρώσει το ενδιαφέρον της στην ανακατάληψη της Κρήτης. Μετά από κάποιες αποτυχημένες απόπειρες, όπως π.χ. εκείνη του Γογγύλη, η Βασιλεύουσα αποφάσισε να τελειώνει με την υπόθεση της Κρήτης. Επί βασιλείας [[Ρωμανός Β΄|Ρωμανού Β΄]], με [[παραδυναστεύων|παραδυναστεύοντα]] και [[παρακοιμώμενος|παρακοιμώμενο]] τον [[Ιωσήφ Βρίγγας|Ιωσήφ Βρίγγα]], ανατέθηκε στον Μάγιστρο και στρατηγό [[Νικηφόρος Φωκάς|Νικηφόρο Φωκά]], τον μετέπειτα Αυτοκράτορα, η προετοιμασία και ηγεσία της εκστρατείας.<ref>"Νικηφόρος Φωκάς (Ελ) Νικφούρ", έκδ. 3η, τομ. 1ος, σελ.50 κ.ά., Ιωάννη Α. Μελισσείδη & Πουλχερίας Ζαβολέα Μελισσείδη ISBN 9789608280472 </ref>
| |||