Θύμιος Δεδούσης: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Πολέμησε στο Μέτωπο της Αλβανίας. Μετά τη συνθηκολόγηση της Ελλάδας βοήθησε στη φυγάδευση στρατιωτών των συμμάχων, όταν συνελήφθη από τους Γερμανούς για μικρό χρονικό διάστημα. Καλοκαίρι του [[1941]] γύρισε στο χωριό του στην [[Τριταία Φωκίδας]] από όπου έφυγε καθώς αποκαλύφθηκε η προσπάθεια του για συλλογή κρυμμένων όπλων με στόχο την Αντίσταση στους κατακτητές. Κατέφυγε στην [[Αθήνα]] όπου τον Γενάρη του [[1942]] συνελήφθεισυνελήφθη από Ιταλούς καραμπινιέρους. Φυλακίστηκε και βασανίστηκε για τρεις μήνες όταν πέρασε από στρατοδικείο με καταδίκη τριετούς φυλάκισης. Μεταφέρθηκε σε στρατόπεδο συγκέντρωσης στη Λάρισα όπου κρατήθηκε για περίπου ένα χρόνο. Στα μέσα του Μάη του [[1943]] δραπέτευσε και διέφυγε στην Αθήνα όπου συνδέθηκε με την οργάνωση [[Στρατιωτική Ιεραρχία]] που καθοδηγούσε ο στρατηγός [[Αλέξανδρος Παπάγος|Παπάγος]]. Λαμβάνοντας οδηγίες από την οργάνωση εντάχθηκε μαζί με 20 ομοϊδεάτες αξιωματικούς στο 5/42 σύνταγμα <ref>[http://www.kathimerini.gr/415933/article/epikairothta/ellada/ena-filodo3o-egxeirhma-poy-apetyxe Ενα φιλόδοξο εγχείρημα που απέτυχε Του Αργυρη Μαμαρελη, εφημερίδα Καθημερινή]</ref>, με στόχο να αντιταχθεί και στην αντιβασιλική προπαγάνδα <ref>ΣΤΕΜΜΑ ΚΑΙ ΣΒΑΣΤΙΚΑ τόμος β', Χάγκεν Φλάισερ Το Βήμα βιβλιοθήκη, σελ 35-36</ref>. Το διάστημα στο οποίο ο Δεδούσης λάμβανε οδηγίες από την οργάνωση ήταν μικρότερο των δύο μηνών καθώς στις 25 Ιουλίου του 1943 ο Παπάγος και η υπόλοιπη ηγεσία της Στρατιωτικής Ιεραρχίας συνελήφθησαν από τους Γερμανούς και στάλθηκαν σε στρατόπεδα συγκεντρώσεως, από όπου ελευθερώθηκαν μετά τη συνθηκολόγηση της Γερμανίας τον Μάιο του 1945. Στις 30 Αυγούστου του 1943 έγινε η ορκωμοσία του Συντάγματος όπουστην οποία το τμήμα Δεδούση έφερε ως σύμβολο το στέμμα. Με αυτό τον τρόπο δήλωνε ότι ήταν πιστό στον αυτοεξόριστο Βασιλιά, κάτι που ήταν σε αντίθεση με την πολιτική οργάνωση της οργάνωση Ε.Κ.Κ.Α η οποία καθοδηγούσε το 5/42 σύνταγμα. Για αυτό το λόγο ο ταγματάρχης Φαρμάκης ξήλωσε το σύμβολο του στέμματος από τις στολές του τμήματος, το οποίο θεωρήθηκε ως προσβολή.

Κατά την διάρκεια των εμφύλιων συγκρούσεων του [[ΕΔΕΣ]] με τον ΕΛΑΣ στο τέλος του 1943, το 5/42 σύνταγμα κράτησε ουδέτερη στάση, η οποία επί της ουσίας εξυπηρετούσε τον ΕΛΑΣ. Ο Θύμιος Δεδούσης εκδήλωσε έμπρακτα τη διαφωνία του και κήρυξε στα χωριά που περιόδευε ανοιχτά τη «''μάχη κατά του κομμουνισμού».'' <ref>[http://emfilios.blogspot.gr/2011/11/542.html Η ΕΚΚΑ, ΤΟ 5/42 ΚΑΙ Η ΕΜΦΥΛΙΑ ΣΥΓΓΡΟΥΣΗ Το παρακάτω άρθρο δημοσιεύθηκε στο περιοδικό ΙΣΤΟΡΙΚΑ της εφημερίδας ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ, τεύχος 110, σελ. 33-37, 22 Νοεμβρίου 2001 του ΦΟΙΒΟΥ ΟΙΚΟΝΟΜΙΔΗ, δημοσιογράφου-ερευνητή]</ref><ref>ΣΤΕΜΜΑ ΚΑΙ ΣΒΑΣΤΙΚΑ τόμος β, ό.π σελ 35</ref> Ο ταξίαρχος Κούτρας αναφέρει στις αναμνήσεις του ότι στα χωριά της Φωκίδας τα μέλη του λόχου Δεδούδη τραγουδούσαν "''Του Αετού ο Γιος''", ως ανοιχτή πρόκληση προς το κατά πολύ ισχυρότερο ΕΑΜ-ΕΛΑΣ. Η συγκεκριμένη στάση θεωρείται ότι επιτάχυνε τη ρήξη με τους κομμουνιστές και επικρίθηκε από βασιλόφρονες συναγωνιστές του στο 5/42 όπως ο Κούτρας ως «''αλλοπρόσαλλη''» (βλ. «Εθνική Αντίσταση 1941-1944»). Σημειώνεται ότι στη σύσκεψη των αξιωματικών της ΕΚΚΑ στο Κάστρο των Σαλώνων ('Αμφισσας) στις 24 Οκτωβρίου 1943, ο Δεδούσης εμφανίστηκε οπλισμένος και με προσωπική συνοδεία. Εκεί, στρέφοντας το όπλο του προς τους ηγέτες της οργάνωσης Ψαρρό και Καρτάλη και με το δάχτυλο στη σκανδάλη, τους εξύβρισε και τους αποκάλεσε «''προδότες του στέμματος''».

Μετά από διάφορες αντιμαχίες με τον ΕΛΑΣ, στις 23/2/1944 ο Θύμιος Δεδούσης επικεφαλής ομάδας 68 αξιωματικών του 5/42 αποκήρυξαν την πολιτική οργάνωση Ε.Κ.Κ.Α καί ζήτησαν να λαμβάνουν διαταγές από την [[Κυβέρνηση του Καΐρου|κυβέρνηση της Μ.Ανατολής]] και τον Βασιλιά: <small>''Οι αξιωματικοί, υπαξιωματικοί και αντάρτες του 5/42 συντάγματος Ευζώνων διακηρύσσουν προς όλα τα σημεία ότι δεν εννοούν να γίνουν όργανα οιασδήποτε, οθενδήποτε προερχόμενης πολιτικής εκμεταλλεύσεως και συνεπώς αποκηρύσσουν κάθε οργάνωσιν που εμφανίζεται κηδεμονεύουσα το 5/42 αλλά αντιλαμβάνονται το Σύνταγμα 5/42 και συνεπώς και εαυτούς ως όργανα μόνον των στρατιωτικών απελευθερωτικών συμφερόντων, ως αυτά θα τα καθορίσει το Στρατηγείο Μέσης Ανατολής, ο Βασιλεύς και η κυβέρνησίς του, ζητούν δε, αναφερόμενοι εις το Στρατηγείο Μέσης Ανατολής εις τον Βασιλέα και την κυβέρνησίν του, όπως τεθεί αμέσως το Σύνταγμα 5/42 εις άμεσον εξάρτησιν εκ του Στρατηγείου Μέσης Ανατολής. Τέλος, αποκηρύσσουν την λεγόμενην οργάνωσιν ΕΚΚΑ, προς την οποίαν και τους σκοπούς της ουδέν συνδέει τους αξιωματικούς, υπαξιωματικούς και αντάρτας, αφοσιωμένους στρατιωτικώς μόνον και μόνον εις το Στρατηγείον Μέσης Ανατολής, τον Βασιλέα και την κυβέρνησίν του.''</small> Στο υστερόγραφο του υπομνήματος του έδειχνε ως κύριο υπεύθυνο της κατάστασης τον αντισυνταγματάρχη [[Κωνσταντίνος Λαγγουράνης|Κωνσταντίνο Λαγγουράνη]]. Επίσης δεν υπάκουε στις διαταγές του συνταγματάρχη Ψαρρού και τον προσέβαλε δημόσια. Η αποκήρυξη της Ε.Κ.Κ.Α (εμμέσως πλην σαφώς και του Ψαρρού) θεωρήθηκε ως εσωτερικό πραξικόπημα. <ref>Ιστορία της Ελλάδας του 20ού αιώνα, Τόμος Γ', Μέρος Β' Κατοχή - Αντίσταση, 2007, εκδόσεις Βιβλιόραμα σελ 45</ref> Οι μικροσυγκρούσεις με τον ΕΛΑΣ συνεχίστηκαν με αποκορύφωμα την εκτέλεση του Κωνσταντίνου Βάρσου υπεύθυνου του Εφεδρικού ΕΛΑΣ στην περιοχή Κροκυλίου από το τμήμα Δεδούση. (Σύμφωνα με την Βασιλική Κομπιλάκου στο βιβλίο της «''Το χαμένο χειρόγραφο, ο καπετάνιος του ΕΛΑΣ Νικηφόρος μέσα από τα μονοπάτια της προφορικής και συναισθηματικής ιστορίας''», φυσικός αυτουργός της δολοφονίας του Βάρσου ήταν ο υπολοχαγός του 5/42 και στενός συνεργάτης του Δεδούση Θεόδωρος Καλλικάτζαρος.) Η κατάσταση δυναμιτίστηκε και ο ΕΛΑΣ ζήτησε την παράδοση του Θύμιου Δεδούση για να δικαστεί από στρατοδικείο κάτι που δεν έγινε αποδεκτό γιατί έτσι και αλλιώς ο Ψαρρός δεν ήλεγχε το σύνταγμα του και δεν μπορούσε να συλλάβει τον Δεδούση. Επιπρόσθετα, μετά από μικροσυγκρούσεις αφοπλίστηκαν και άλλοι εφεδροελασίτες που είχανε ένα νεκρό <ref>Χαριτόπουλος Διονύσης (2003). Άρης ο αρχηγός των ατάκτων, εκδ. Ελληνικά Γράμματα, Αθήνα, σελ 521</ref>, ενώ ο Ταγματάρχης Καπεντζώνης του 5/42 προέβη σε δολιοφθορές τηλεφωνικών καλωδίων του ΕΛΑΣ.

Ο ΕΛΑΣ εξαπέλυσε την τελική του επίθεση κατά του 5/42 τις πρώτες ώρες της 17ης Απριλίου 1944 στο Κλήμα της Δωρίδας. Παρών ήταν και ο 'Αρης Βελουχιώτης που ενώ είχε διαταγές να περάσει από τη Ρούμελη στην Πελοπόννησο μέσω άλλης διαδρομής, λοξοδρόμησε και αναμίχθηκε (ως αρχηγός) στη σύγκρουση. Ο 4ος Λόχος που διοικούσε ο Δεδούσης δέχτηκε το μεγαλύτερο βάρος της επίθεσης του ΕΛΑΣ και διαλύθηκε γρήγορα καθώς ο όμορος λόχος του ομοιδέατη του Καπεντζώνη δεν του προσέφερε στήριξη. Ο Δεδούσης με ομάδα περίπου 30 ανταρτών του (κυρίως χωροφυλάκων) αρχικά διέφυγε προς τη Σκάλα Καραΐσκου όπου φαίνεται ότι συναντήθηκε περίπου στις 9 το πρωί με τον Ψαρρό, πριν ο τελευταίος παραδοθεί στον ΕΛΑΣ. Στη συνέχεια διαχωρίστηκε από την πλειονότητα των ανταρτών του (πολλοί από τους οποίους συνελήφθησαν και εκτελέστηκαν από τον ΕΛΑΣ) και μετά από πορεία με ελάχιστους συνοδοιπόρους προς ανατολάς, κατάφερε να φθάσει στην Αθήνα. Ορισμένες αναφορές προερχόμενες από εχθρικές προς αυτόν πηγές αναφέρουν ότι συμμετείχε για ένα διάστημα σε τάγμα ασφαλείας <ref> Άρης Βελουχιώτης: Το χαμένο αρχείο, άγνωστα κείμενα   Η στάση της ηγεσίας του ΚΚΕ απέναντι στον Άρη Βελουχιώτη, 1941-1945 Γρηγόρη Φαράκου, Ελληνικά Γράμματα, 1998</ref>, κάτι το οποίο είναι αναληθές καθώς συνελήφθη και φυλακίστηκε ξανά από τους Γερμανούς στα τέλη Αυγούστου 1944 στο στρατόπεδο Χαϊδαρίου, όπου και βασανίστηκε <ref>LSE June 21, 2003 Title “The Special Operations Executive in Greece 1941-1944: The case of the 5/42 Regiment of Evzones” By Argyrios Mamarelis page 221</ref>. Συνελήφθη από τους Γερμανούς ενώ προσπαθούσε να διαφύγει με καΐκι στη Μέση Ανατολή.

Συμμετείχε στα [[Δεκεμβριανά]] ως διοικητής του 3ού3ου Λόχου του 144 Τάγματος Εθνοφυλακής. Στις εκλογές του [[1946]] παραιτήθηκε από αξιωματικός του Ελληνικού Στρατού για να πολιτευτεί και τελικά εκλέχθηκε βουλευτής Φθιωτιδοφωκίδος με το Λαϊκό κόμμα. Με το ξέσπασμα του Ελληνικού Εμφυλίου, ζήτησε να πολεμήσει τον [[ΔΣΕ]] συγκροτώντας ένοπλο σώμα εκατό παρακρατικών Μ.Α.Υ. και χωροφυλάκων. Στις 2 Απριλίου [[1947]] σκοτώθηκε σε ένοπλη σύγκρουση στο Λιδωρίκι από τμήμα του ΔΣΕ υπό τον [[Γιώργος Χουλιάρας (Περικλής)|Περικλή]]<ref>Ο δρόμος είναι άσωτος, Γιώργος Χουλιάρας (Περικλής) , ο Εμφύλιος σε Α' Ενικό, ΒΗΜΑμαρτυρίες 2011,σελ 87</ref>, το οποίο τον αιφνιδίασε καθώς τον βρήκε ακάλυπτο και σε μικρή απόσταση. Σύμφωνα με τον Περικλή, στο βιβλίο του «Ο Δρόμος είναι Άσωτος», το αντάρτικο τμήμα του ενημερώθηκε από περαστικούς λίγα λεπτά πριν τη σύγκρουση για την παρουσία στρατιωτικού αποσπάσματος στα νώτα του και δεν γνώριζε ότι ο επικεφαλής ήταν ο Δεδούσης. ΚηδεύτηκεΕίναι δημοσίαάγνωστο δαπάνηποιός στηνέριξε Αθήνα.τη Προτομήσφαίρα που τον σκότωσε, καθώς το τμήμα του βρίσκεταιΠερικλή στηνέβαλλε παραλιακήσύσσωμο ζώνηκατά τηςτου στρατιωτικού αποσπάσματος και οι πρώτες ριπές χτύπησαν τον ακάλυπτο ΙτέαςΔεδούση.