Γάτα: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
διόρθωση μερικών παραπομπών
διόρθωση παραπομπών
Γραμμή 36:
 
=== Σκελετός ===
Οι γάτες έχουν επτά αυχενικούς [[Σπόνδυλος|σπονδύλους]], όπως όλα σχεδόν τα [[θηλαστικό|θηλαστικά]], δεκατρείς θωρακικούς σπονδύλους (οι άνθρωποι έχουν δώδεκα), επτά οσφυϊκούς σπονδύλους (οι άνθρωποι έχουν πέντε), τρεις ιερούς σπονδύλους (οι άνθρωποι έχουν πέντε επειδή διαθέτουν δύο πόδια) και, με εξαίρεση τη ''Γάτα του Μαν'', είκοσι δύο ή είκοσι τρεις ουραίους σπονδύλους (οι άνθρωποι έχουν τρεις με πέντε, συγχωνευμένους σε έναν εσωτερικό [[Κόκκυγας|κόκκυγα]]). Οι επιπλέον οσφυϊκοί και θωρακικοί σπόνδυλοι εξασφαλίζουν τη μεγαλύτερη ευκινησία και ευλυγισία της γάτας, σε σύγκριση με τους ανθρώπους. Οι ουραίοι σπόνδυλοι σχηματίζουν την [[ουρά]], που χρησιμοποιείται από τη γάτα ως αντίβαρο για το σώμα της όταν εκτελεί γρήγορες κινήσεις. Οι γάτες έχουν επίσης ελεύθερα κλειδαία [[Οστό|οστά,]] που τους επιτρέπουν να διαπερνούν από οποιοδήποτε χώρο μέσα στον οποίο μπορούν να χωρούν τα κεφάλια τους.<ref>{{cite web | title = Cat Skeleton | url = http://bioweb.uwlax.edu/zoolab/Table_of_Contents/Lab-9b/Cat_Skeleton_1/cat_skeleton_1.htm | archiveurl = http://web.archive.org/web/20070926225449/http://bioweb.uwlax.edu/zoolab/Table_of_Contents/Lab-9b/Cat_Skeleton_1/cat_skeleton_1.htm | archivedate = 2007-09-26 | accessdate = 122006-12-200612}}</ref>
 
=== Στόμα ===
Γραμμή 44:
 
=== Αυτιά ===
Αναφορικά με τα όργανα της [[ακοή]]ς, οι γάτες μπορούν και ακούν προς όλες τις κατευθύνσεις χάρη σε τριάντα δύο [[Μυς|μύες]].<ref>{{cite web | title = At Home: Care / Health: Understanding Cats | url = http://www.hgtv.com/hgtv/ah_pets_care_health/article/0,1801,HGTV_3152_1380540,00.html | accessdate = 152005-08-200515}}{{dead link|date=June 2015}}</ref> Η γάτα μπορεί να κινεί το ένα της αυτί ανεξάρτητα από το άλλο. Εξαιτίας αυτής της κινητικότητας, το ζώο κινεί το σώμα του προς μία κατεύθυνση και στρέφει τα αυτιά του σε άλλη. Οι περισσότερες γάτες έχουν όρθια αυτιά που είναι στραμμένα προς τα πάνω. Σε αντίθεση με τα σκυλιά, οι ράτσες που έχουν τα αυτιά προς τα κάτω είναι σπάνιες. Μια τέτοια εξαίρεση αποτελεί ένα είδος γάτας που ζει στη [[Σκωτία]] (''Scottish Fold''). Όταν εξοργίζεται ή φοβάται, η γάτα κουνά τα αυτιά της προς τα πίσω, για να συνοδεύσει το γρύλισμα ή το σύριγμα που παράγει. Επίσης, τα ζώα αυτά γυρίζουν τα αυτιά τους προς τα πίσω όταν παίζουν ή όταν ακούν έναν ήχο προερχόμενο από πίσω. Η γωνία των αυτιών τους δείχνει κατά πολύ τη διάθεσή τους.
 
=== Πόδια ===
Οι γάτες, όπως και οι [[Σκύλος|σκύλοι]], είναι ζώα που βαδίζουν ακριβώς πάνω στα δάκτυλα των [[Πόδι (ζώα)|ποδιών]] τους, με τα οστά των ποδιών τους να σχηματίζουν το κατώτερο τμήμα του ορατού άκρου. Τα ζώα αυτά μπορούν να περπατούν με μεγάλη ακρίβεια, επειδή, όπως όλα τα αιλουροειδή, μπορούν να τοποθετούν σχεδόν κατευθείαν το καθένα από τα πίσω τους πόδια στο αποτύπωμα του αντίστοιχου μπροστινού ποδιού, ελαχιστοποιώντας τους θορύβους και τα ορατά ίχνη. Αυτό επίσης παρέχει ασφαλές πάτημα για τα πίσω πόδια τους όταν περπατούν σε σκληρό έδαφος.
 
Όπως όλα σχεδόν τα μέλη της [[οικογένεια (βιολογία)|οικογένειας]] των αιλουροειδών, οι γάτες έχουν [[νύχι]]α, που μπαίνουν και βγαίνουν κατά βούληση. Έτσι, όταν ηρεμούν, τα νύχια τους βρίσκονται σε ένα είδος θήκης από δέρμα και γούνα, γύρω από τα "μαξιλαράκια" που έχουν στις πατούσες. Κατ' αυτόν τον τρόπο, τα νύχια δεν φθείρονται άσκοπα από τις τριβές με το έδαφος και ταυτόχρονα τα ζώα έχουν τη δυνατότητα να πλησιάζουν προσεκτικά και αθόρυβα τη λεία τους. Τα νύχια στα μπροστινά πόδια είναι κατά κανόνα πιο μυτερά από εκείνα των πίσω ποδιών.<ref>{{cite journal|title=Outline of Cat Lessons|journal=The School Journal|date=1900-12-22|first=Annetta F.|last=Armes|coauthors=|volume=LXI|issue=|pages=659|id= |url=http://books.google.com/books?id=-_gBAAAAYAAJ|format=|accessdate=122007-11-2007 12}}</ref> Οι γάτες μπορούν να βγάλουν τα νύχια τους εκούσια στο ένα ή σε περισσότερα πόδια κατά βούληση. Αυτό γίνεται όταν κυνηγούν, όταν βρίσκονται σε [[αυτοάμυνα]], όταν σκαρφαλώνουν και όταν κάνουν [[μασάζ]], ή για να γαντζώσουν μαλακές επιφάνειες (σεντόνια, χαλιά κλ. π.). Μια συνεργάσιμη γάτα μπορεί να βγάλει προς τα έξω τα νύχια της, εάν της πιέσει κάποιος με προσοχή το πάνω και το κάτω μέρος του ποδιού (υπάρχει όμως η περίπτωση να επιτεθεί). Τα κυρτά νύχια μπορεί να εμπλακούν σε μοκέτες ή σε σκληρό ύφασμα, πράγμα που μπορεί να προκαλέσει τραυματισμό αν η γάτα δεν μπορεί από μόνη της να ελευθερωθεί.
 
Οι περισσότερες γάτες έχουν πέντε νύχια στα μπροστινά τους πόδια, καθώς επίσης και τέσσερα ή πέντε στα πισινά τους πόδια. Λόγω μιας αρχαίας μετάλλαξης, οι κατοικίδιες γάτες αρκετά συχνά εμφανίζουν πολυδακτυλία (μερικές φορές και 6 ή 7<ref>[http://news.softpedia.com/news/A-Cat-With-26-Toes-57055.shtml A Cat with 26 Toes!], Softpedia, Πολυδακτυλία στις γάτες.</ref> δάκτυλα). Το πέμπτο εμπρόσθιο νύχι είναι κοντά στα άλλα νύχια. Ακόμη πιο κοντά υπάρχει μια προεξοχή η οποία φαίνεται ότι αποτελεί ένα έκτο "δάκτυλο". Το ειδικό χαρακτηριστικό που λέγεται "καρπιαίο μαξιλαράκι" βρίσκεται στα μπροστινά πόδια, στο εσωτερικό μέρος των καρπών και βρίσκεται επίσης στα μεγάλα αιλουροειδή και στους σκύλους. Δεν έχει καμιά λειτουργία στο κοινό βάδισμα, όμως πιστεύεται ότι αποτελεί μηχανισμό για να μην ολισθαίνει η γάτα όταν εκτελεί άλματα. Ερευνητές στο [[Ηνωμένο Βασίλειο]] διαπίστωσαν ότι οι θηλυκές γάτες γενικά έχουν προτίμηση στο δεξί πόδι και οι αρσενικοί γάτοι στο αριστερό πόδι.<ref>[http://www.enet.gr/?i=news.el.article&id=70026 Ελευθεροτυπία], Δεξιά για τις γάτες...αριστερά για τους γάτους, 4 Αυγούστου 2009.</ref>
 
=== Δέρμα ===
Το [[δέρμα]] στις γάτες είναι χαλαρής υφής. Αυτό τους παρέχει μεγάλη ευκινησία ώστε να αντιμετωπίζουν τη λεία ή μια άλλη γάτα στη διάρκεια μάχης, ακόμη και αν βρίσκονται σε δυσχερή θέση. Το δέρμα τους διευκολύνει επίσης τους κτηνιάτρους να τους κάνουν ενέσεις.<ref>{{cite web | title = Vaccinate Your Cat at Home | url = http://www.drsfostersmith.com/pic/article.cfm?aid=87 | accessdate = 182006-10-200618}}</ref> Αυτό είναι ζωτικό για τις γάτες που έχουν προβλήματα στα νεφρά, καθότι η επιβίωσή τους εξαρτάται από την τακτική χορήγηση μεγάλων ποσοτήτων υγρού με υποδόρια ένεση.
 
Στο πίσω μέρος του λαιμού βρίσκεται ο [[αυχένας]] και είναι το μέρος από το οποίο πιάνει η μητέρα γάτα τα γατάκια της για να τα μεταφέρει. Ως αποτέλεσμα, οι γάτες τείνουν να ηρεμούν και να γίνονται παθητικές όταν κανείς τις πιάνει από εκεί. Η συμπεριφορά αυτή επίσης επεκτείνεται μέχρι την ενηλικίωση, όταν το αρσενικό πιάνει το θηλυκό από τον αυχένα για να την κινητοποιήσει προς την ερωτική πράξη και για να την εμποδίσει από το να αποχωρήσει στη διάρκεια του ζευγαρώματος.<ref>{{cite web | title = Scruffing your dog or cat | url = http://www.pets.ca/articles/article_scruffing.htm | accessdate = 262008-02-200826}}</ref>
 
Η τεχνική αυτή μπορεί να χρησιμεύσει όταν επιχειρεί κάποιος να αντιμετωπίσει ή να μετακινήσει μια μη συνεργάσιμη γάτα. Ωστόσο, η ενήλικη γάτα έχει σημαντικά μεγαλύτερο βάρος από ένα γατάκι, δεν πρέπει ποτέ να μεταφερθεί από τον αυχένα, αλλά πρέπει να μεταφέρεται με το βάρος ζυγισμένο από τους [[Γλουτός|γλουτούς]] και τα πίσω πόδια, στο στήθος και στα μπροστινά πόδια. Πολλές φορές (περισσότερο από ένα μικρό παιδί) η γάτα μπορεί να ξαπλώσει με το κεφάλι της και τα μπροστινά πόδια επάνω από τον ώμο ενός ανθρώπου, ενώ τα πίσω πόδια και οι γλουτοί να υποστηρίζονται κάτω από τον [[Βραχίονας|βραχίονά]] του.
Γραμμή 63:
[[Αρχείο:Cat nose.jpg|right|175px|thumb|Η μύτη μιας γάτας. Οι γάτες έχουν ευαίσθητη όσφρηση.]]
Οι αισθήσεις της γάτας είναι κατάλληλες για κυνήγι. Η ακοή, η όραση και η γεύση του ζώου είναι οξύτατες. Αναφορικά με την όραση, τα μάτια τους, όταν είναι μπλε, συνήθως χάνουν τη [[μελανίνη]], με αποτέλεσμα να βλέπουμε το [[φαινόμενο κόκκινων ματιών]].
Οι άνθρωποι και οι γάτες έχουν παρόμοιο εύρος ακοής σε χαμηλή κλίμακα, ωστόσο οι τελευταίες μπορούν να ακούν σε υψηλότερες συχνότητες, μέχρι και 64&nbsp;kHz, δηλαδή 1,6 [[οκτάβα]] πάνω από το μέσο εύρος ακοής ενός ανθρώπου και επίσης μία οκτάβα περισσότερη από το εύρος ακοής ενός σκύλου.<ref>{{cite web | url = http://www.lsu.edu/deafness/HearingRange.html | author=Strain, G.M. | title=How Well Do Dogs and Other Animals Hear? | publisher=Κρατικό Πανεπιστήμιο της Λουιζιάνας | accessdate=152007-05-200715}}</ref>
 
Η όσφρηση μιας οικόσιτης γάτας είναι γύρω στις δεκατέσσερις φορές μεγαλύτερη από αυτήν του ανθρώπου.<ref name="senseofsmell">{{cite web | url = http://cats.about.com/cs/felineanatomy/a/catsnose_scent.htm | title = The Nose Knows | publisher = About.com | accessdate = 292006-11-200629}}</ref>
 
Εξαιτίας κάποιας μετάλλαξης σε έναν αρχαίο πρόγονο της γάτας, η οικογένεια των γατών πιθανότατα έχει απωλέσει ένα από τα δύο γονίδια που είναι απαραίτητα σε αυτές για τη γεύση του γλυκού.<ref name=sugar>{{cite journal | last = Li | first = Xia | coauthors = Weihua Li, Hong Wang, Jie Cao, Kenji Maehashi, Liquan Huang, Alexander A. Bachmanov, Danielle R. Reed, Véronique Legrand-Defretin, Gary K. Beauchamp, Joseph G. Brand | title = Pseudogenization of a Sweet-Receptor Gene Accounts for Cats' Indifference toward Sugar | journal = PLOS Genetics | volume = 1 | issue = 1 | publisher = [[Public Library of Science]] | month = Ιούλιος | year = 2005 | doi = 10.1371/journal.pgen.0010003 | accessdate = 082006-11-200608 | pages = e3}}</ref>
 
Οι γάτες διαθέτουν πολλά κινούμενα μουστάκια στο σώμα τους, ειδικά στο πρόσωπο. Αυτά τις βοηθούν στον προσανατολισμό και κυρίως οξύνουν τις αισθήσεις τους.
Γραμμή 89:
Οι γάτες εξοικονομούν ενέργεια με τον ύπνο και κοιμούνται περισσότερο από τα υπόλοιπα θηλαστικά, ιδιαίτερα όταν μεγαλώνουν σε ηλικία. Η ημερήσια διάρκεια του ύπνου κυμαίνεται από δώδεκα ως δεκάξι ώρες, ενώ ο μέσος όρος είναι δεκατρείς ως δεκατέσσερις. Ορισμένες γάτες κοιμούνται και είκοσι ώρες το 24ωρο. Ο όρος "γατίσιος ύπνος" (στα [[αγγλική γλώσσα|αγγλικά]] ''cat nap'') αναφέρεται στην ικανότητα της γάτας να κοιμάται ελαφρά για μικρό χρονικό διάστημα. Έτσι, στο αγγλικό λεξιλόγιο ο όρος αναφέρεται σε κάποιον που κοιμάται ελαφρά για ελάχιστα λεπτά.
 
Εξαιτίας του γεγονότος ότι δραστηριοποιούνται μετά τη δύση του ηλίου, οι γάτες πολλές φορές εισέρχονται σε φάση αυξημένης δραστηριότητας με παιχνίδια όλο το βράδυ και νωρίς το πρωί, κάτι που ορισμένοι το αποκαλούν "νυχτερινές τρέλες" ή "ημίωρο της τρέλας".<ref>Animal Doctor (9 Ιουλίου 2002). "Dear Dr. Fox". ''The Washington Post'', p. C10.</ref><ref>{{cite book | author = Ring, Ken and Romhany, Paul | date = 011999-08-199901 | title = Pawmistry: How to Read Your Cat's Paws | publisher = Ten Speed Press | location = Berkeley, California | pages = p. 10 | id = ISBN 1-58008-111-8}}</ref>
 
Η διάθεση μιας γάτας εξαρτάται από τη ράτσα της και την κοινωνικότητά της. Οι γάτες με σώματα ανατολικού τύπου τείνουν να είναι πιο αδύνατες και περισσότερο δραστήριες, σε αντίθεση με τις βαρύτερες και λιγότερο ενεργές γάτες με κοντόχοντρο σώμα.
 
Η φυσιολογική θερμοκρασία του σώματος σε μια γάτα είναι μεταξύ 38 και 39 βαθμών Κελσίου.<ref>{{cite web | title = Normal Values For Dog and Cat Temperature, Blood Tests, Urine and other information in ThePetCenter.com | url = http://www.thepetcenter.com/exa/nv.html | accessdate = 012005-08-200501}}{{dead link|date=June 2015}}</ref> Για τη γάτα θεωρείται ότι έχει πυρετό αν η θερμοκρασία της φτάσει τους 39,5 βαθμούς Κελσίου και άνω. Αν η θερμοκρασία της είναι μικρότερη από 37,5 βαθμούς, τότε η γάτα είναι υποθερμική. Συγκριτικά αναφέρουμε ότι η κανονική θερμοκρασία ενός ανθρώπου είναι γύρω στους 36,8 βαθμούς Κελσίου. Οι φυσιολογικοί καρδιακοί παλμοί μιας κατοικίδιας γάτας είναι από 120 ως 220 το λεπτό και εξαρτώνται από το αν βρίσκεται το ζώο σε έξαψη. Για μία γάτα σε ηρεμία, ο φυσιολογικός ρυθμός των παλμών της καρδιάς της είναι μεταξύ 150 και 180 χτύπων το λεπτό, διπλάσιος σχεδόν από εκείνον του ανθρώπου (μέσος όρος 80 καρδιακοί παλμοί το λεπτό).
 
== Οικολογία και φυσικό περιβάλλον ==
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/wiki/Γάτα"