Κοινότητες της Κυπριακής Δημοκρατίας: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας |
Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας |
||
Γραμμή 1:
Οι κοινότητες αποτελούν το δεύτερο επίπεδο [[Διοικητική διαίρεση της Κυπριακής Δημοκρατίας|διοικητικής διαίρεσης της Κύπρου]] (μαζί με τους [[Κατάλογος δήμων της Κυπριακής Δημοκρατίας|δήμους]]), μετά τις [[Επαρχίες της Κυπριακής Δημοκρατίας|επαρχίες]]. Σήμερα η [[Κύπρος]] έχει 576 κοινότητες οι οποίες λειτουργούν με βάση τον περί Κοινοτήτων νόμο του 1999.<ref name=":1">{{Cite web|url=http://www.cylaw.org/nomoi/arith/1999_1_086.pdf|title=Ο περί Κοινοτήτων Νόμoς τoυ 1999|last=|first=|ημερομηνία=|website=www.cylaw.org|publisher=|language=|archiveurl=https://web.archive.org/web/20190101222105/http://www.cylaw.org/nomoi/arith/1999_1_086.pdf|archivedate=2019-01-01|accessdate=2019-01-01}}</ref><ref>{{Cite web|url=http://www.moi.gov.cy/moi/moi.nsf/All/41AF44891278FC9AC2257AAF002FA171/$file/%CE%9F%20%CE%A0%CE%95%CE%A1%CE%99%20%CE%9A%CE%9F%CE%99%CE%9D%CE%9F%CE%A4%CE%97%CE%A4%CE%A9%CE%9D%20%CE%9D%CE%9F%CE%9C%CE%9F%CE%A3%201999%202011.pdf|title=Ο περί Κοινοτήτων Νόμος του 1999|last=|first=|ημερομηνία=|website=www.moi.gov.cy|publisher=|archiveurl=https://web.archive.org/web/20190102011010/http://www.moi.gov.cy/moi/moi.nsf/All/41AF44891278FC9AC2257AAF002FA171/$file/%CE%9F%20%CE%A0%CE%95%CE%A1%CE%99%20%CE%9A%CE%9F%CE%99%CE%9D%CE%9F%CE%A4%CE%97%CE%A4%CE%A9%CE%9D%20%CE%9D%CE%9F%CE%9C%CE%9F%CE%A3%201999%202011.pdf|archivedate=2019-01-02|accessdate=2019-01-02}}</ref> Μετά την [[Τουρκική εισβολή στην Κύπρο|τουρκική εισβολή του 1974]], η διοικητική έκταση 172 κοινοτήτων της Κύπρου καταλήφθηκε -πλήρως ή μερικώς- από τον τουρκικό στρατό. Λόγω αυτού, οι κοινότητες αυτές δεν ασκούν πλέον τις συνηθισμένες κοινοτικές εξουσίες και αρμοδιότητες. Ωστόσο, διατηρούν τη νομική τους υπόσταση και έχουν την έδρα τους στις περιοχές που ελέγχονται από την Κυπριακή Δημοκρατία.<ref name=":1" />
==
=== Επί Τουρκοκρατίας ===
Στα μέσα του 19ου αιώνα, επί [[Κύπρος υπό Οθωμανική κυριαρχία|Τουρκοκρατίας]], δημιουργήθηκε ο θεσμός του [[Μουχτάρης|Μουχτάρη]] και των Αζάδων. Μέσω του θεσμού ατού οι πολίτες συμμετείχαν στη διαχείριση ζητημάτων που αφορούσαν την τοπική κοινότητα τους.<ref name=":0">{{Cite web|url=http://www.philenews.com/koinonia/eidiseis/article/657743/topiki-aftodioikisi-apo-moychtaris-proedros|title=Τοπική Αυτοδιοίκηση: Από μουχτάρης... πρόεδρος|last=|first=|ημερομηνία=2019-02-17|website=Philenews|publisher=|language=|archiveurl=https://web.archive.org/web/20190223104320/http://www.philenews.com/koinonia/eidiseis/article/657743/topiki-aftodioikisi-apo-moychtaris-proedros|archivedate=2019-02-23|accessdate=2019-02-23}}</ref> Ο λόγος δημιουργίας του θεσμού αποτέλεσε η ανάγκη κάθε τοπικής κοινωνίας για λειτουργία εκκλησίας, σχολείου, για τη φροντίδα της δημόσιας υγείας και ασφάλειας, για την εξασφάλιση νερού για ύδρευση και [[άρδευση]] κ.α.<ref name=":0" />
Στα πρώτα χρόνια ύπαρξης του θεσμού, οι μουχτάρηδες και οι αζάδες διορίζονταν από τις οθωμανικές αρχές. Με τον τρόπο αυτό οι Οθωμανοί διασφάλιζαν ότι το αξίωμα θα είχαν άτομα που τους ήταν αφοσιωμένα. Στη συνέχεια, δόθηκε στους κατοίκους κάθε χωριού το δικαίωμα εκλογής των μουχτάρηδων και των αζάδων. Δικαίωμα ψήφου είχαν μόνο οι άνδρες που πλήρωναν κτηματικό φόρο. Οι άνδρες αυτοί συγκεντρώνονταν στον περίβολο της εκκλησίας ή του σχολείου ή σε κάποιο άλλο κεντρικό σημείο του χωριού και ψήφιζαν δια βοής. Οι μουχτάρηδες και οι αζάδες εκλέγονταν για θητεία ενός έτους.<ref name=":0" /> Οι υποψήφιοι μουχτάρηδες και αζάδες έπρεπε να ήταν νομοταγείς προς το καθεστώς και φιλικοί προς τη διοίκηση της Κύπρου. Επιπλέον, έπρεπε να γνωρίζουν γραφή και ανάγνωση.<ref name=":0" />
Οι τοπικές κοινότητες είχαν το δικαίωμα διαχείρισης δικών τους σχολείων και λειτουργίας δικών τους εκκλησιών, είχαν τη δυνατότητα να φροντίζουν για θέματα δημόσιας υγείας και δημόσιας τάξης, αλλά και να προβαίνουν σε υποτυπώδη αναπτυξιακά έργα (συντήρηση χωρικών οδών, ανάπτυξη πηγών νερού για ύδρευση και άρδευση).<ref name=":0" />
Γραμμή 13:
=== Επί Αγγλοκρατίας ===
Το 1878 τερματίστηκε η Τουρκοκρατία και ξεκίνησε η [[Αγγλοκρατία στην Κύπρο (1878-1960)|Αγγλοκρατία]]. Η αγγλική διοίκηση της Κύπρου διατήρησαν τον θεσμό των μουχτάρηδων και των αζάδων, καθώς θεώρησε ότι ήταν χρήσιμος και εξυπηρετικός για δικούς της σκοπούς. Μάλιστα με διάταγμα που εξέδωσε το 1882, καθόρισε ότι όλες οι νομοθεσίες που ίσχυαν πριν το 1878 θα συνέχιζαν να ισχύουν έως ότου αλλάξουν. Έτσι, οι μουχτάρηδες και οι αζάδες εκλέγονταν με τον ίδιο τρόπο όπως και την εποχή της Τουρκοκρατίας.<ref name=":0" /> Επιπλέον, ίσχυαν και τα ίδια κριτήρια καθ΄ όλη την περίοδο της αγγλοκρατίας. Δηλαδή, οι υποψήφιοι μουχτάρηδες και αζάδες έπρεπε να ήταν νομοταγείς προς το καθεστώς και φιλικοί προς τη διοίκηση της Κύπρου. Επιπλέον, έπρεπε να γνωρίζουν γραφή και ανάγνωση.<ref name=":0" />
Η εκλογή των μουχτάρτηδων και των αζάδων άλλαξε με νόμο το 1891. Σύμφωνα με αυτόν, δεν εκλέγονταν πλέον από τους κατοίκους αλλά διορίζονταν από το Επαρχιακό Συμβούλιο. Κάθε επαρχιακό συμβούλιο, το οποίο αποτελείτο από δύο χριστιανούς και δύο μωαμεθανούς, επέλεγε τέσσερα άτομα από κάθε χωριό. Στη συνέχεια, ο Ύπατος Αρμοστής διόριζε ένα από αυτά ως μουχτάρη και τους υπόλοιπους τρεις ως αζάδες. Όταν η πλειοψηφία των κατοίκων ενός χωριού ήταν χριστιανοί, ο μουχτάρης που διοριζόταν ήταν χριστιανός. Όταν η πλειοψηφία των κατοίκων ενός χωριού ήταν μωαμεθανοί, ο
Με νέο νόμο του 1906, οι μουχτάρηδες και οι αζάδες εκλέγονταν για διετή θητεία από τους άνδρες κατοίκους του χωριού. Αυτό τερματίστηκε με νόμο του 1923, όταν και πάλι διορίζονταν από τον Ύπατο Αρμοστή. Ο Ύπατος Αρμοστής επέλεγε μέσα από κατάλογο πέντε προσώπων, τον οποίο ετοίμαζε το Επαρχιακό Συμβούλιο μαζί με τους χριστιανούς και μωαμεθανούς βουλευτές της επαρχίας στην οποία άνηκε το χωριό.<ref name=":0" />
Από το 1931, λόγω των σκληρών μέτρων που επέβαλε ο [[Χέρμπερτ Ρίτσμοντ Πάλμερ]] εξαιτίας της [[Οκτωβριανά|εξέγερσης των Οκτωβριανών]], οι μουχτάρηδες και οι αζάδες διορίζονταν απευθείας από τον Άγγλο Κυβερνήτης της Κύπρου.<ref name=":0" /> Αυτό ίσχυσε έως το 1960 που τερματίστηκε η αγγλοκρατία.<ref name=":0" />
Τα καθήκοντα των μουχτάρηδων και των αζάδων επί αγγλοκρατίας ήταν:<ref name=":0" />
* βελτίωση χωριτικών οδών
* διάνοιξη αυλακιών για αποχέτευση ομβρίων υδάτων
* επίστρωση αγροτικών δρόμων με χαβάρα (είδος πετρώματος)
* λειτουργία ως Σχολική Εφορεία για το σχολείο του χωριού
* παροχή διευκολύνσεων και βοήθειας στους υπαλλήλους της κεντρικής διοίκησης (επιθεωρητές, αστυνομικούς, φοροεισπράκτορες, υπαλλήλων κτηματολογίου) ως προς την άσκηση των καθηκόντων τους στην κοινότητα (απογραφή φορολογούμενων, εκτίμηση οικονομικής κατάστασης κατοίκων για επιβολή φορολογίας, λειτουργία αγροφυλακής, διορισμό αγροφυλάκων)
* καταγραφή σε ειδικά βιβλία των γεννήσεων και των θανάτων που συνέβαιναν στο χωριού και αποστολή σχετικής κατάστασης στην κεντρική διοίκηση.
== Κοινότητες ανά επαρχία ==
| |||