Βικιπαίδεια

Πατρίς Λουμούμπα: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Περιήγηση ιστορικού διαδραστικά
← Προηγούμενη διαφοράΕπόμενη διαφορά →
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
ΟπτικήΚώδικας wiki
μ επιμ.
Γραμμή 1:
{{Πληροφορίες πολιτικούπροσώπου}}
Ο '''Πατρίς Λουμούμπα''' (''Patrice Émery Lumumba'', [[2 Ιουλίου]] [[1925]] - [[17 Ιανουαρίου]] [[1961]])<ref>Johannes Fabian, ''[http://books.google.gr/books?id=QaV-oAEACAAJ&dq=isbn:9780520203761&hl=el&sa=X&ei=HK1TVNfrOaHB7Aa4wYD4Bg&redir_esc=y Remembering the Present: Painting and Popular History in Zaire]'', σελ. 73, Berkeley: University of California Press (1996) ISBN 978-0520203761</ref><ref>Jean-Claude Willame, ''[http://books.google.gr/books?id=iOSjXDdkrooC&printsec=frontcover&dq=isbn:9782865372706&hl=el&sa=X&ei=o61TVLz5NaWO7Ab2xYCgDA&redir_esc=y#v=onepage&q&f=false Patrice Lumumba: La crise congolaise revisitée]'', σελ. 22-25, Παρίσι: Karthala (1990) ISBN 978-2-86537-270-6</ref><ref>Jean I. N. Kanyarwunga, ''[http://books.google.gr/books?id=u0WKAD-VGIkC&dq=isbn:9782748333435&hl=el&sa=X&ei=L65TVMjOBOGP7AbigoCoCg&redir_esc=y République démocratique du Congo: Les générations condamnées - Déliquescence d'une société précapitaliste]'', σελ. 76, 502, Παρίσι: Publibook (2006) ISBN 9782748333435</ref> ήταν Κονγκολέζος ηγέτης της ανεξαρτησίας και ο πρώτος δημοκρατικά εκλεγμένος [[πρωθυπουργός]] της Δημοκρατίας του Κονγκό (σήμερα γνωστής ως [[Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό]]).▼
|όνομα = Πατρίς Λουμούμπα
|εικόνα = Anefo 910-9740 De Congolese2.jpg
|μέγεθος_εικόνας =
|λεζάντα =
|αξίωμα = '''1ος Πρωθυπουργός του Κονγκό'''
|έναρξη = [[23 Ιουνίου]] [[1960]]
|λήξη = [[13 Σεπτεμβρίου]] [[1960]]
|πρωθυπουργός =
|προκάτοχος =
|διάδοχος = Ιωσήφ Ιλέο
|έναρξη2 =
|λήξη2 =
|πρωθυπουργός2 =
|προκάτοχος2 =
|διάδοχος2 =
|αξίωμα3 =
|έναρξη3 =
|λήξη3 =
|μονάρχης3 =
|προκάτοχος3 =
|διάδοχος3 =
|έναρξη4 =
|λήξη4 =
|μονάρχης4 =
|προκάτοχος4 =
|διάδοχος4 =
|έναρξη5 =
|λήξη5 =
|μονάρχης5 =
|προκάτοχος5 =
|διάδοχος5 =
|έναρξη6 =
|λήξη6 =
|πρόεδρος6 =
|προκάτοχος6 =
|διάδοχος6 =
|ημερομηνία_γέννησης = [[2 Ιουλίου]] [[1925]]
|τόπος_γέννησης = Ανατολικό Κασάι, [[Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό|Βελγικό Κονγκό]]
|ημερομηνία_θανάτου = {{ηθηλ|1961|1|17|1925|7|2}}
|τόπος_θανάτου = Ελιζαμπέτβιλ, Κατάνγκα, [[Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό|Βελγικό Κονγκό]]
|εθνικότητα = [[Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό|Κονγκολέζος]]
|πολιτικό_κόμμα = Εθνικό Κίνημα του Κονγκό
|σύζυγος = Πολίν Λουμούμπα
|παιδιά = Φρανσουά Λουμούμπα<br />Γκι Πατρίς Λουμούμπα<br />Ζιλιάν Λουμούμπα<br />Πατρίς Λουμούμπα<br />Ρολάν Λουμούμπα
|τόπος διαμονής =
|επάγγελμα =
|υπογραφή =
|ιστοσελίδα =
}}
[[Αρχείο:PatricelumumbaIISG.jpg|thumb|right|180px|Πατρίς Λουμούμπα]]
▲Ο '''Πατρίς Λουμούμπα''' (''Patrice Émery Lumumba'', [[2 Ιουλίου]] [[1925]] - [[17 Ιανουαρίου]] [[1961]])<ref>Johannes Fabian, ''[http://books.google.gr/books?id=QaV-oAEACAAJ&dq=isbn:9780520203761&hl=el&sa=X&ei=HK1TVNfrOaHB7Aa4wYD4Bg&redir_esc=y Remembering the Present: Painting and Popular History in Zaire]'', σελ. 73, Berkeley: University of California Press (1996) ISBN 978-0520203761</ref><ref>Jean-Claude Willame, ''[http://books.google.gr/books?id=iOSjXDdkrooC&printsec=frontcover&dq=isbn:9782865372706&hl=el&sa=X&ei=o61TVLz5NaWO7Ab2xYCgDA&redir_esc=y#v=onepage&q&f=false Patrice Lumumba: La crise congolaise revisitée]'', σελ. 22-25, Παρίσι: Karthala (1990) ISBN 978-2-86537-270-6</ref><ref>Jean I. N. Kanyarwunga, ''[http://books.google.gr/books?id=u0WKAD-VGIkC&dq=isbn:9782748333435&hl=el&sa=X&ei=L65TVMjOBOGP7AbigoCoCg&redir_esc=y République démocratique du Congo: Les générations condamnées - Déliquescence d'une société précapitaliste]'', σελ. 76, 502, Παρίσι: Publibook (2006) ISBN 9782748333435</ref> ήταν Κονγκολέζος ηγέτης της ανεξαρτησίας και ο πρώτος δημοκρατικά εκλεγμένος [[πρωθυπουργός]] της Δημοκρατίας του Κονγκό (σήμερα γνωστής ως [[Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό]]).
 
== Βιογραφία ==
Γεννήθηκε στις [[2 Ιουλίου]] του [[1925]]. Εργάστηκε ως ταχυδρομικός υπάλληλος και το [[1957]] συμμετείχε στην ίδρυση του Εθνικού Κινήματος του Κονγκό, μίας χαλαρής συμμαχίας των αγροτών από τις κεντρικές περιοχές, των ανέργων στις πόλεις και διαφόρων φυλών στο Νότο. Η σύλληψή του, τον Ιανουάριο του [[1959]], έγινε η αφορμή για να ξεσπάσουν οι πρώτες βίαιες ταραχές, με λεηλασίες και πυρπολήσεις στη Λεοπολντβίλ (σημερινή [[Κινσάσα]]).
 
Προκειμένου να διασφαλίσει την ομαλή μετάβαση στην ανεξαρτησία, αλλά και τα συμφέροντα των λευκών στην περιοχή, το [[Βέλγιο]] αποφάσισε να θέσει σε εφαρμογή το "πρόγραμμα Κονγκό". Το σχέδιο απορρίφθηκε από το Εθνικό Κίνημα και τον Λουμούμπα και στις [[30 Ιουνίου]] του [[1960]], παρουσία του βασιλιά Μποντουέν, οι Βέλγοι μεταβίβασαν την εξουσία στην κυβέρνηση συνασπισμού, που σχηματίστηκε μετά τη διεξαγωγή εκλογών το Μάιο. Πρόεδρος ήταν ο αντίπαλος του Λουμούμπα, Ιωσήφ Καζαβούμπου, πρώην ιερέας, δάσκαλος, δημόσιος υπάλληλος και ηγέτης του κόμματος Αμπάκο. Πρωθυπουργός ο Λουμούμπα, νικητής των εκλογών με 41 έδρες σε σύνολο 138. Όμως, η διοίκηση και ο στρατός παρέμειναν υπό βελγικό έλεγχο.
 
Στις [[5 Ιουλίου|5]]-[[7 Ιουλίου]] εκδηλώθηκε στάση σε μονάδες της Λεοπολντβίλ και της γειτονικής Τισβίλ και οι Κονγκολέζοι στρατιωτικοί ζήτησαν να υποκαταστήσουν τους Βέλγους αξιωματικούς. Άρχισε η υποχώρηση του βελγικού στρατού και η ομαδική φυγή των [[Ευρώπη|Ευρωπαίων]], μεταξύ αυτών και των [[Έλληνες|Ελλήνων]] κατοίκων. Το Βέλγιο συνέχισε να στέλνει ενισχύσεις, στο μεταξύ όμως ο υποστηριζόμενος από τους Ευρωπαίους Μωυσής Τσόμπε, ηγέτης του κόμματος Κόνακατ και αντίπαλος του Λουμούμπα, κήρυξε στις [[11 Ιουλίου]] την ανεξαρτησία της Κατάνγκα, της οποίας τα ορυχεία χαλκού εκμεταλλευόταν σχεδόν κατά αποκλειστικότητα η πανίσχυρη Βελγική Ένωση Ορυχείων.
 
Σε απόγνωση ο Λουμούμπα και ο Κοζαβούμπου ζήτησαν από τον [[Οργανισμός Ηνωμένων Εθνών|Ο.Η.Ε.]] να παρέμβει και τότε ο [[Σουηδία|Σουηδός]] γενικός γραμματέας του, [[Νταγκ Χάμαρσκελντ]], πρότεινε την αποστολή ειρηνευτικής δύναμης 18.000 στρατιωτών.
Γραμμή 63 ⟶ 13 :
Τον Αύγουστο το χάος γενικεύτηκε. Ο Λουμούμπα, του οποίου η αδυναμία να ελέγξει την κατάσταση φάνηκε από την αρχή, σχεδίαζε πλέον επίθεση εναντίον της Κατάνγκα, με συμμετοχή του κυβερνητικού στρατού (17.000 άνδρες). Πραγματοποίησε περιοδεία στη [[Γουινέα]], τη [[Λιβερία]], την [[Γκάνα]] και το [[Τόγκο]], εξασφάλισε πολιτική και στρατιωτική υποστήριξη και συμφώνησε με τον σοσιαλίζοντα πρόεδρο της Γκάνα, [[Κβάμε Νκρούμαχ]], να συγκροτήσουν κοινή στρατιωτική διοίκηση, εάν δεν εκκενωθεί ολόκληρο το Κονγκό από τα βελγικά στρατεύματα. Ήταν σαφής πλέον η στροφή του προς την [[Ένωση Σοβιετικών Σοσιαλιστικών Δημοκρατιών|Ε.Σ.Σ.Δ.]], η οποία άρχισε να στέλνει στρατιωτικό υλικό και υπεραμύνθηκε των θέσεων του Κονγκό στις θυελλώδεις συνεδριάσεις του [[Συμβούλιο Ασφαλείας Ηνωμένων Εθνών|Συμβουλίου Ασφαλείας]].
 
Τελικώς αποφασίστηκε η αποστολή ειρηνευτικής δύναμης στην Κατάνγκα, αφού προηγουμένως ο Χάμαρσκελντ προσέκρουσε σε πάσης φύσεως αντιδράσεις Ευρωπαίων, [[Αφρική|Αφρικανών]] και κυρίως των Σοβιετικών. Στις [[12 Αυγούστου]] έφτασε με 300 Σουηδούς κυανόκρανους στην Ελιζαμπέτβιλ, προκειμένου να συζητήσει με τον Τσόμπε την αποχώρηση των βελγικών στρατευμάτων. Στις [[5 Σεπτεμβρίου]] ο πρόεδρος Καζαβούμπου, υποστηριζόμενος από τις [[Η.Π.Α.]] και το Βέλγιο, "απέλυσε" τον Λουμούμπα, ο οποίος είχε χαιρετίσει την αποστολή ειρηνευτικών δυνάμεων στην Κατάνγκα ως "νίκη του Κονγκό" και στη θέση του όρισε τον μετριοπαθή, αλλά αδύναμο Ιωσήφ Ιλέο. Ο Λουμούμπα δεν αποδέχτηκε την αποπομπή του, με αποτέλεσμα στο Κονγκό να υπήρχαν δύο κυβερνήσεις.
 
Στις [[14 Σεπτεμβρίου]], ο συνταγματάρχης Ιωσήφ[[Μομπούτου Σέσε Σέκο|Ζοζέφ Μομπούτου]], αρχηγός των ενόπλων δυνάμεων του Κονγκό και πρώην σύμμαχος του Λουμούμπα, κατέλαβε με πραξικόπημα την εξουσία και καθαίρεσε τις δύο κυβερνήσεις. Ο Λουμούμπα τέθηκε σε κατ' οίκον περιορισμό και στη συνέχεια φυλακίστηκε.
 
Στις αρχές του 1961 η χώρα ήταν ουσιαστικά κατακερματισμένη, με τρία διαφορετικά κέντρα εξουσίας: τη Λεοπολντβίλ (σημερινή [[Κινσάσα]]) του προέδρου Καζαβούμπου, τη Στάνλεϊβιλ ([[Κισανγκάνι]]) υπό τον έλεγχο του Αντουάν Γκιζένκα, πρώην στελέχους της κυβέρνησης του Πατρίς Λουμούμπα, και την Ελιζαμπετβίλ, της αποσχισμένης Κατάνγκα υπό τον Μωυσή Τσόμπε, όπου από τα τέλη του χρόνου υπάρχουν και δυνάμεις του [[Οργανισμός Ηνωμένων Εθνών|Ο.Η.Ε.]] Όσο για τον ίδιο τον Πατρίς Λουμούμπα, βρισκόταν φυλακισμένος ήδη από το φθινόπωρο του [[1960]] και είχε χάσει οριστικά το πολιτικό παιχνίδι.
 
Ο Ο.Η.Ε. κάθε άλλο παρά αμερόληπτος θεωρήθηκε στην κρίση του Κονγκό κι έτσι οι συζητήσεις στους κόλπους του δεν οδήγησαν πουθενά. Αντίθετα, η στάση του γενικού γραμματέα Νταγκ Χάμαρσκελντ προκάλεσε την οργή των οπαδών του Λουμούμπα, οι οποίοι ζητούσαν την άμεση καθαίρεση του γ.γ. του Ο.Η.Ε. Η παρουσία του Λουμούμπα, έστω και στη φυλακή, θεωρήθηκε ενοχλητική κι έτσι μεθοδεύτηκε η φυσική του εξόντωση. Τον Ιανουάριο του 1961 τον απομάκρυναν από τη Λεοπολντβίλ και τον μετέφεραν σε φυλακή της Κατάνγκα, όπου το καθεστώς του Μωυσή Τσόμπε μεταχειρίστηκε κτηνωδώς κάθε είδος αντιπάλους του, ακόμη και λιποτάκτες. Πραγματικά μέσα σε ελάχιστες εβδομάδες μετά την εκεί μεταγωγή του, στις [[17 Ιανουαρίου]] του [[1961]], ο Λουμούμπα δολοφονήθηκε<ref>Ludo De Witte, [http://books.google.gr/books?id=bTdlU4yGB6YC&printsec=frontcover&dq=isbn:1859844103&hl=el&sa=X&ei=3bZTVNHlAaSv7AbLtoHIDQ&redir_esc=y#v=onepage&q&f=false The Assassination of Lumumba], Λονδίνο, Νέα Υόρκη: Verso (2001) ISBN 1-85984-410-3</ref>, για να γίνει σύμβολο, στα κατοπινά χρόνια, του ιδιότυπου αφρικανικού αλυτρωτισμού. Στις [[10 Φεβρουαρίου]] ο ραδιοφωνικός σταθμός της Ελιζαμπετβίλ ανακοίνωσε ότι δήθεν ο Λουμούμπα δραπέτευσε από τη φυλακή του και στη συνέχεια σφαγιάστηκε από μέλη φυλής εχθρικής προς τη δική του. Η αναγγελία της δολοφονίας ξεσήκωσε παγκόσμια κατακραυγή κατά των [[Η.Π.Α.]], του [[Βέλγιο|Βελγίου]] και της [[Μεγάλη Βρετανία|Μεγάλης Βρετανίας]].
 
Διαδηλώσεις και ταραχές ξέσπασαν σε ολόκληρο τον κόσμο, ιδίως στην Αφρική -όπως π.χ. στο [[Κάιρο]], έξω από την πρεσβεία των Ηνωμένων Πολιτειών. Το ίδιο το Κονγκό έγινε πλέον πολύ επικίνδυνο για τους άλλοτε κυρίαρχους λευκούς. Βυθίστηκε στη δίνη ενός ανελέητου πολέμου, που τράφηκε από τον ανταγωνισμό των εντόπιων μνηστήρων της εξουσίας και των μεγάλων του κόσμου, από τα μίση ανάμεσα στις φυλές, αλλά και από την έντονη ανέχεια του πληθυσμού. Τον Αύγουστο του 1961, ύστερα από μακρές διαπραγματεύσεις μεταξύ Λεοπολντβίλ και Στανλεϊβίλ, σχηματίστηκε κυβέρνηση υπό τον Κύριλλο Αντούλα. Και αυτή αποδείχθηκε βραχύβια, ενώ όλες οι προσπάθειες να τερματιστεί η απόσχιση της Κατάνγκα οδηγήθηκαν σε ναυάγιο<ref>''Η τερατογένεση του Κογκό'', Ιστορικό Λεύκωμα 1961, σελ. 113-117, Καθημερινή, Αθήνα (1997)</ref>.
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/wiki/Πατρίς_Λουμούμπα"