Αιολική διάλεκτος: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
Γραμμή 11:
* Τρέπεται το ''ο'' σε ''υ'', π.χ. άλλυ αντί άλλο, απύ αντί από, ὀνέθηκε < ὐνέθηκε.
* Τα συνηρημένα ρήματα σε αω/ω και σε εω/ω μετατρέπονται σε αθέματα ρήματα σε -μι : Καλέω/Καλῶ < Κάλλημι , ἀδικέω/ ἀδικῶ < ἀδίκημμι, ὁράω/ὁρῶ < ὄρημι, νικάω/νικῶ < νίκημι.<ref>{{Cite book|title=Νέον Ορθογραφικόν Ερμηνευτικόν Λεξικόν|first=Δημήτριος|last=Δημητράκος|isbn=|year=1970|location=Αθήνα|page=964, 1023}}</ref><ref>{{Cite book|title=Συνοπτική Ιστορία της Ελληνικής Γλώσσας|first=Γεώργιος|last=Μπαμπινιώτης|isbn=|year=2002|location=Αθήνα|page=108}}</ref>
*Παρουσιάζεται αποκοπή προθέσεων (σίγηση τού ληκτικού φωνήεντος) : κατά < κάτ, παρά < πάρ, ἀπό < ἄπ, περί < πέρ, ἀνά < ἄν < ὄν < ὔν (κώφωση του α σε ο και μετέπειτα σε υ) , κατά < κάτ (κατάβαλε < κάτβαλε < κάββαλε) , ὑπό <ὕπ (ὑποβάλλειν < ὑπβάλλειν < ὑββάλλειν)
* Στην αιολική διάλεκτο της Μ. Ασίας και της Λέσβου επικρατεί η βαρυτονία, δηλαδή ο τόνος δεν πέφτει ποτέ στην λήγουσα και μεταφέρεται στην προπαραλήγουσα : Θέος, στρότος, πόταμος έναντι των Θεός, στρατός, ποταμός. <ref>{{Cite book|title=Συνοπτική Ιστορία της Ελληνικής Γλώσσας|first=Γεώργιος|last=Μπαμπινιώτης|isbn=|year=2002|location=Αθήνα|page=108}}</ref><ref>{{Cite book|title=Νέον ορθογραφικόν ερμηνευτικόν λεξικόν|first=Δημήτριος|last=Δημητράκος|isbn=|year=1970|location=Αθήνα|page=11}}</ref>
* Στην αιολική της Θεσσαλίας το ω γίνεται ου, π.χ. τουν άλλουν Ελλάνουν (=των άλλων Ελλήνων).▼
*Η αιολική διάλεκτος της Μ. Ασίας και της Λέσβου χαρακτηρίζεται από διφθογγισμούς , ήτοι από την δημιουργία νέας γνήσιας διφθόγγου ως προϊόντος των νεωτέρων (ένσιγμων) αντεκτάσεων : *τονς θεονς < τοῖς θέοις (αντί τούς θεούς), *λέγονσα < λέγοισα (αντί λέγουσα), *πανσjα < *πανσα < παῖσα (αντί πᾶσα), *τανς < ταῖς (αντί τάς).
▲* Στην αιολική της Θεσσαλίας το ω γίνεται ου, π.χ.
*Στην αιολική της Θεσσαλίας στις καταλήξεις ρημάτων το ντ τρέπεται σε νθ : ἐγέγονθο = αττικό ἐγέγοντο.
* Συναντώνται γράμματα τα οποία δεν χρησιμοποιούνται στα σύγχρονα Ελληνικά, αλλά εντοπίζονται στο Λατινικό αλφάβητο{{πηγή}}.
== Δείγματα αιολικής διαλέκτου ==
'''Βοιωτική επιγραφή τού 3ου πΧ. αι. από την Λειβαδιά.'''
Θιὸς τούχα ἀγαθά. Fαστίαο ἄρχοντος Βοιωτῦς, ἐν δὲ Λεβαδείη Δόρκωνος, Δωίλος Ἰρανήω ἀντίθειτι τὸν Fίδιον θεραπόντα Ἀνδρικὸν τῦ Δὶ τῦ Βασιλεῖι κὴ τῦ Τρεφωνίυ ἱαρὸν εἶμεν, παρμείναντα πὰρ τὰν ματέρα Ἀθαναδώραν Fέτια δέκα, καθὼς ὁ Πατεὶρ ποτέταξε. Ἠ δέ κα ἔτι δώει Ἀθαναδώρα, εἴσι (αὐτῆ) Ἀνδρικὸς φόρον τὸν ἐν τῆ θείκη γεγραμμένον. Ἠ δὲ τί κα πάθει Ἀθαναδώρα, παρμενῖ Ἀνδρώνικος τὸν περιττὸν χρόνον πὰρ Δωίλον. [ἔ]πιτα ἱαρὸς ἔστω με[ὶ] ποθ[ί]κων μειθενί μειθέν. Μεὶ ἐσσεῖμεν δὲ καταδουλίττασθη Ἀνδρικόν μειθενί . Ἀνδρικόν δὲ λειτωργῖμεν ἐν τῆς θοσίης τῶν θιῶν <ων> οὕτων. <ref>{{Cite book|title=Συνοπτική Ιστορία της Ελληνικής Γλώσσας|first=Γεώργιος|last=Μπαμπινιώτης|isbn=|year=2002|location=Αθήνα|page=240}}</ref>
*
Γραμμή 22 ⟶ 30 :
* Γεώργιος Μπαμπινιώτης, Συνοπτική Ιστορία της Ελληνικής Γλώσσας, Αθήνα 2002.
* Δημήτριος Δημητράκος, Νέον ορθογραφικόν ερμηνευτικόν λεξικόν, Αθήνα 1970.
* Χατζηδάκις Γεώργιος, Σύντομος Ιστορία της Ελληνικής Γλώσσης, Αθήνα 1967.
*http://www.greek-language.gr/greekLang/ancient_greek/education/lyric/handbook/dialects/index.html
== Παραπομπές ==
<references />{{Ελληνική γλώσσα}}
{{γλωσσολογία-επέκταση}}
| |||