Βικιπαίδεια

Νομός Κιλκίς: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Περιήγηση ιστορικού διαδραστικά
← Προηγούμενη διαφοράΕπόμενη διαφορά →
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
ΟπτικήΚώδικας wiki
Xaris333 (συζήτηση | συνεισφορές)
227.740 επεξεργασίες
Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας
μ clean up ID:2, αφαιρέθηκε η ετικέτα:stub με τη χρήση AWB
Γραμμή 2:
{| class="infobox" cellpadding="3" style="float: right; width: 300px; font-size: 100%; background-color: lightlightgrey; margin-left: 1em;"
|-
! colspan="2" class="hiddenStructure{{{Κιλκίς}}}" style="font-size: 130%; background-color: lightblue;" | [[Νομός Κιλκίς]] </br /> Περιφερειακή Ενότητα Κιλκίς{{qif
|test=Κιλκίς
|then=<br />Κιλκίς
Γραμμή 54:
Ο '''Νομός Κιλκίς''' ήταν μια αυτοδιοικητική δομή της σύγχρονης Ελλάδας, ενώ σήμερα αποτελεί την '''Περιφερειακή Ενότητα Κιλκίς''', μια υποδιαίρεση της [[Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας|Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας]].
 
Βρίσκεται στην [[Κεντρική Μακεδονία]] και καταλαμβάνει την έκταση των [[Πρόγραμμα «Καλλικράτης»|Καλλικρατικών]] δήμων [[Δήμος Κιλκίς|Κιλκίς]] και [[Δήμος Παιονίας|Παιονίας]]. Συνορεύει στα βόρεια με τη Βόρεια Μακεδονία, στα νότια με τον [[Νομός Θεσσαλονίκης|νομό Θεσσαλονίκης]], στα ανατολικά με τον [[Νομός Σερρών|νομό Σερρών]] και στα δυτικά με τον [[Νομός Πέλλας|νομό Πέλλας]]. Ιδρύθηκε το [[1934]] με το Νόμο 6311/8-10-1934 και καταργήθηκε το 2010 με το Ν.3852/2010 ([[Πρόγραμμα Καλλικράτης]]). Έκτοτε αποτελεί την ''Περιφερειακή Ενότητα Κιλκίς''. Τα όρια του νομού καθορίστηκαν το [[1935]] με το Διάταγμα 5/16-3-1935 και η συνολική του επιφάνεια ήταν 2.505 [[Τετραγωνικό χιλιόμετρο|τ.χλμ.]]
 
== Ιστορία ==
Γραμμή 61:
 
=== Κλασική, Ρωμαϊκή και Βυζαντινή εποχή ===
[[Αρχείο:Seleuco I Nicatore.JPG|thumb|200px|align|left|Ο [[Σέλευκος Α' Νικάτωρ|Σέλευκος Α΄ ο Νικάτωρ]], γενάρχης της [[Δυναστεία των Σελευκιδών|δυναστείας των Σελευκιδών]] από την [[Ευρωπός|Ευρωπό]]]]
 
Την κλασική περίοδο, η περιοχή εισέρχεται στο βασίλειο των [[Αρχαίοι Μακεδόνες|Μακεδόνων]] και έκτοτε ακολουθεί τη μοίρα της υπόλοιπης [[Ελλάδα]]ς. Οι Παίονες περιορίζονται στην περιοχή της Δοβήρου (Δοϊράνη). Ιδρύονται σημαντικές ελληνικές πόλεις όπως η Μόρρυλος ή Μορρία Ύλη (σημερινοί Άνω Απόστολοι) με το περίφημο [[Ασκληπιός|Ασκληπιείο]], η Καλλίνδοια και η [[Δήμος Ευρωπού|Ευρωπός]]. Σημαντικός οικισμός υπήρχε επίσης και στο σημερινό [[Μικρόδασος Κιλκίς|Μικρόδασος]], όπου ταυτοποιείται ναός του [[Απόλλων]]ος. Μετά την έλευση των [[Αρχαία Ρώμη|Ρωμαίων]], η περιοχή πέφτει σε δυσμένεια λόγω των πολλαπλών και συνεχών επιδρομών από βόρειους λαούς. Σημαντική πόλη όμως, παραμένει το Ίωρον. Επίσης ιδρύεται το [[Κολχίδα Κιλκίς|Κάλλικουμ, ''Callicum'']] (ή μετέπειτα Γκάλλικουμ, ''Gallicum''), κοντά το σημερινό [[Κιλκίς]], που αποτελεί σημαντικό κέντρο συλλογής χρυσού, προερχόμενου από τον ποταμό [[Εχέδωρος|Εχέδωρο]] (σημερινό Γαλλικό). Οι ''Ρωμαίοι'' ιδρύουν επίσης, τα Ταυριανά (Tauriana), το σημερινό [[Πολύκαστρο]]. Με τον ερχομό του [[Χριστιανισμός|Χριστιανισμού]] ιδρύονται δύο επισκοπές στην περιοχή: η ''Επισκοπή Δοβήρου'' (2ος μ.Χ. αιώνας) με έδρα τη [[Παλαιά Δοϊράνη|Δόβηρο]] και η ''Επισκοπή Καλλίκου'' με έδρα την [[Κολχίδα Κιλκίς|Κάλλικο]]<ref name="promocross.eu">[http://promocross.eu/catalog/poi/2/27 Ιστορική εξέλιξη Ιεράς Μητροπόλεως Πολυανής και Κιλκισίου, Μιχαήλ Τρίτος Καθηγητής ΑΠΘ Κοσμήτωρ Θεολογικής Σχολής]</ref>. Οι επιδομές των [[Σλάβοι|Σλάβων]] κατά τους 6ο και 7ο αιώνα, αν και προκάλεσαν πολλές καταστροφές, δεν άλλαξαν την εθνική και θρησκευτική κατάσταση στην περιοχή, καθώς προσπέρασαν και δεν έδωσαν δείγματα μετέπειτα εγκατάστασης ή παρουσίας. Τον ένατο αιώνα εγκαθίστανται στην κοιλάδα του [[Αξιός|Αξιού]], οι ''[[Βαρδάροι]]'', [[Πέρσες|Περσικής]] καταγωγής που εκχριστιανίστηκαν και χρησιμοποιούνταν μισθοφορικά από το [[Βυζαντινή Αυτοκρατορία|Βυζαντινό]] Αυτοκράτορα [[Θεόφιλος (αυτοκράτορας)|Θεόφιλο]]. Οι ''Βαρδάροι'', έκτοτε αναφερόμενοι ως ''Βαρδαριώτες'', που εξαιτίας τους ονομάστηκε αργότερα και ο [[Αξιός]] ''Βαρδάρης'', ήταν κλειστή κοινωνία και δεν έρχονταν σε επαφή με τους γύρω [[Έλληνες]]. Έκτοτε η αρχαία ''Καραβία'' μετονομάστηκε σε ''[[Λιμνότοπος Κιλκίς|Βάρδαινα]]'' και το 10ο αιώνα ιδρύεται η ''Επισκοπή Βαρδαριωτών'' με έδρα τη [[Λιμνότοπος Κιλκίς|Βάρδαινα]]. Το 10ο αιώνα επιδράμουν στην περιοχή ''[[Βούλγαροι]]'' και τη λεηλατούν. Τότε παύει και η ''Επισκοπή Καλλίκου'', καταστρέφεται η Κάλλικος και πολλοί κάτοικοι καταφέυγουν στη Μονή της Παναγίας Καλλικούς, στο σημερινό [[Κιλκίς]]. Λίγο αργότερα τον 11ο αιώνα, ο [[Βυζαντινή Αυτοκρατορία|Βυζαντινός]] Αυτοκράτορας [[Κωνσταντίνος Ι΄ Δούκας]] εγκατέστησε επίσης στην κοιλάδα του [[Αξιός|Αξιού]] [[Ογούζοι Τούρκοι|Ογούζους Τούρκους]] (Ούγγρους όπως αποκαλούνταν) που επέδραμαν από Βορρά, προκειμένου να εκχριστιανιστούν και να πάψουν τις λεηλασίες. Αυτοί αναμείχθηκαν με τους Βαρδάρους, και έκτοτε αναφέρονται συνολικά ως [[Βαρδαριώτες]]. Το 13ο αιώνα παύει και η Επισκοπή Δοβήρου, καθώς η [[Παλαιά Δοϊράνη|Δόβηρος]] καταστρέφεται μετά της άλωση της [[Κωνσταντινούπολη]]ς από τους [[Δ΄ Σταυροφορία|Σταυροφόρους]].<ref name="promocross.eu"/><ref name="proti-selida.gr">[http://www.proti-selida.gr/%CE%91%CF%81%CE%B8%CF%81%CE%BF%CE%B3%CF%81%CE%B1%CF%86%CE%AF%CE%B1/29-%CE%91%CF%81%CE%B8%CF%81%CE%BF%CE%B3%CF%81%CE%B1%CF%86%CE%AF%CE%B1/5133-%CE%9C%CE%B9%CE%B1-%CF%83%CF%8D%CE%BD%CF%84%CE%BF%CE%BC%CE%B7-%CE%B1%CE%BD%CE%B1%CF%86%CE%BF%CF%81%CE%AC-%CF%83%CF%84%CE%B7%CE%BD-%CE%95%CE%BA%CE%BA%CE%BB%CE%B7%CF%83%CE%B9%CE%B1%CF%83%CF%84%CE%B9%CE%BA%CE%AE-%CE%99%CF%83%CF%84%CE%BF%CF%81%CE%AF%CE%B1-%CF%84%CE%BF%CF%85-%CE%9A%CE%B9%CE%BB%CE%BA%CE%AF%CF%82-%284%29.html Μια σύντομη αναφορά στην Εκκλησιαστική Ιστορία του Κιλκίς, Κωνσταντίνος Βαστάκης, θεολόγος]</ref> Κατά την τελευταία [[Βυζαντινή αυτοκρατορία|Βυζαντινή περίοδο]] και ενώ οι επιδρομές από βορρά συνεχίζονται, γίνονται κάποια αμυντικά έργα. Οχυρώνεται ξανά ή Βαϊρός (Κάστρο) και χτίζεται το [[Παλαιό Γυναικόκαστρο Κιλκίς|Γυναικόκαστρο]].
Γραμμή 79:
== Γεωγραφία ==
[[Αρχείο:Granary near Gala.JPG|thumb|300px|align|left|Χαρακτηριστικός σιτοβολώνας με φόντο το ''Μεγαλιθικό κάστρο της [[Γαλά]]ς'']]
Ο νομός Κιλκίς περιβάλλεται, από ανατολικά από την οροσειρά των [[Κρούσσια όρη|Κρουσσίων]] με τα όρη Δύσωρο και Μαυροβούνι που αποτελούν το φυσικό σύνορο με το νομό Σερρών. Η ψηλότερη κορυφή των Κρουσσίων είναι στο Μαυροβούνι στα 1.179 μέτρα. Δυτικά δεσπόζει το όρος [[Πάικο]], φυσικό σύνορο με το νομό Πέλλας, με ψηλότερη κορυφή τα 1.650 μέτρα. Βορειοδυτικά ορθώνεται η [[Μπέλλες|Κερκίνη]], που αποτελεί ένα φυσικό τείχος που χωρίζει, από τη μια την [[Ελλάδα]] και από την άλλη, [[Βουλγαρία]] και [[Βόρεια Μακεδονία|Βόρεια Μακεδονία.]].. Στον νομό Κιλκίς, η ψηλότερη κορυφή είναι 1.874 μέτρα. Ανάμεσα σε αυτά τα όρη δημιουργούνται δύο κοιλάδες, που αποτελούν και τις λεκάνες απορροής των δύο ποταμών του νομού. Δυτικά, η λεκάνη του [[Αξιός|Αξιού]], που διαρρέει το νομό κάθετα, από Βορρά προς Νότο, με τους παραποτάμους του: [[Μέγα Ρέμα]] και [[Σείριος ποταμός|Σείριο]] δυτικά. Από ανατολικά συμβάλλουν στον [[Αξιός|Αξιό]], το [[Ρέμα Βούρκου]] ''(ή ρέμα Βρυσούλων)'' που πηγάζει από τα υψώματα του [[Παλαιό Γυναικόκαστρο Κιλκίς|Γυναικοκάστρου]] και χύνεται στον [[Αξιός|Αξιό]] μέσω της τάφρου του [[Ανθόφυτο Κιλκίς|Ανθοφύτου]]. Ένας άλλος ανατολικός παραπόταμος είναι το [[Αγιάκι]] που πηγάζει από την περιοχή του [[Δήμος Χέρσου|Χέρσου]] και αφού συμβάλει σ' αυτόν ο [[Σιλεμλής]] (που πηγάζει από το ομώνυμο χωριό της [[Βόρεια Μακεδονία|Βόρειας Μακεδονίας]]) καταλήγει στον [[Αξιός|Αξιό]] μέσω του καναλιού του [[Λιμνότοπος Κιλκίς|Λιμνοτόπου]]. Στο [[Μέγα Ρέμα|Μέγα Ρέμα (Κοτζάντερε)]] έχει σχηματιστεί η τεχνητή [[Λίμνη Μεταλλείου|λίμνη του Μεταλλείου]]. Επίσης σε έναν παραπόταμο του Μεγάλου Ρέματος, (βορειοδυτικά) σχηματίζεται ένας καταρράκτης που χύνεται στη [[Σμαραγδένια λίμνη]]. Στα ανατολικά του νομού σχηματίζεται η λοφώδης λεκάνη του [[Γαλλικός ποταμός|Γαλλικού]] ή Εχέδωρου ποταμού (παλαιότερα λεγόταν και Γομαροπνίχτης, λόγω των ξαφνικών πλημμύρων του) με κυριότερο παραπόταμο, το Σπανό. Στο νομό σχηματίζονται δύο μεγάλες λίμνες. Βόρεια η [[λίμνη Δοϊράνη]], η οποία είναι χωρισμένη στη μέση, μεταξύ Ελλάδος και Βόρειας Μακεδονίας και νότια η [[Πικρολίμνη]], η οποία είναι ξακουστή για τα ιαματικά λασπόλουτρά της. Επίσης, πολύ γνωστή είναι η [[Σμαραγδένια λίμνη]] μεταξύ [[Σκρα Κιλκίς|Σκρα]] και [[Κούπα Κιλκίς|Κούπας]], λόγω του καταρράκτη και των γαλάζιων νερών της. Στο νομό έχει δημιουργηθεί και η τεχνητή [[λίμνη Αρζάν]] στο κέντρο της παλαιάς αποξηραθείσας λίμνης, καθώς και η [[λίμνη Μεταλλείου]] στο [[Μέγα Ρέμα]], στις πλαγιές του [[Πάικο]]υ.
 
== Περιφερειακή Ενότητα Κιλκίς ==
Γραμμή 191:
 
{{Γεωγραφική διαίρεση της Ελλάδας}}
{{Διοικητική διαίρεση της Ελλάδας-επέκταση}}
 
[[Κατηγορία:Νομός Κιλκίς|*]]
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/wiki/Νομός_Κιλκίς"