Φερδινάνδος Δ΄ της Καστίλης: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας |
Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας |
||
Γραμμή 185:
Ο Φερδινάνδος Δ΄ αποφάσισε τον Ιανουάριο του 1310 να συνθηκολογήσει με τους Γραναδέζους, μια μουσουλμανική αποστολή ήρθε στο χριστιανικό στρατόπεδο και πρόσφερε τις πόλεις Κεσάδα και Μπέντμαρ και 5.000 χρυσά νομίσματα. Ο Φερδινάνδος αποφάσισε στα τέλη του Ιανουαρίου να εγκαταλείψει οριστικά την πολιορκία της Αλχεθίρας. Ο Ντιέγκο Λόπεζ Ε΄ ντι Χάρο και η ανιψιά του Μαρία Α΄ Ντιάζ ντι Χάρο κληρονόμησε την Μπισκάγια όπως είχαν συμφωνήσει, ο Ιωάννης της Βαλένθια επέστρεψε στον βασιλιά τις πόλεις που είχε υποσχεθεί. Ο Φερδινάνδος διέταξε να διακόψουν και την πολιορκία της Αλμερίας χωρίς να κυριεύσουν την πόλη. Η εκστρατεία του 1309 αποδείχτηκε περισσότερο κερδοφόρα για το βασίλειο της Καστίλης παρά για το βασίλειο της Αραγωνίας, το μεγαλύτερο κέρδος ήταν το Γιβραλτάρ. Η αποστασία του Ιωάννη της Βαλένθια και του Ιωάννη Εμμανουήλ της Βιγιένα που εγκατέλειψαν το στρατόπεδο άφησε άσχημη εντύπωση στις Ευρωπαϊκές αυλές.<ref>González Mínguez 2004, σ. 237.</ref>
==Τελευταία χρόνια==
===Σύγκρουση με τον Ιωάννη===
Όταν ολοκληρώθηκε η πολιορκία της Αλχεθίρας ο Φερδινάνδος Δ΄ έστειλε τον Ζουάν Νούνιε Β΄ ντι Λάρα στον πάπα Κλήμη Ε΄ να τον παρακαλέσει να μην ακυρώσει την απόφαση του προκατόχου του Βονιφάτιου Η΄ να νομιμοποιήσει τον γάμο των γονέων του. Ο Ζουάν Νούνιε Β΄ ντι Λάρα πληροφόρησε τον πάπα για τους λόγους που ο βασιλιάς διέκοψε την πολιορκία και ζήτησε άδεια για νέα Σταυροφορία. Ο πάπας έκανε δεκτά τα αιτήματα, καταδίκασε την συμπεριφορά του Ιωάννη της Βαλένθια και του Ιωάννη Εμμανουήλ της Βιγιένα και έστειλε επιστολές σε όλους τους επισκόπους της Καστίλης να υποστηρίξουν με όλα τα μέσα τον βασιλιά τους σε νέα Σταυροφορία. Ο Φερδινάνδος Δ΄ ξεκίνησε ξανά τον πόλεμο στην Γρανάδα, ο αδελφός του Πέτρος της Καστίλης ήρθε στην Σεβίλλη για να ενωθεί μαζί του. Ο Φερδινάνδος βρέθηκε με πρόσκληση της μητέρας του στον δεύτερο γάμο της αδελφής του Ισαβέλλας με τον [[Ιωάννης Γ΄ της Βρετάνης|Ιωάννη]] διάδοχο του [[Κατάλογος μοναρχών της Βρετάνης|Δουκάτου της Βρετάνης]].
Στον δρόμο του για το Μπούργος ο βασιλιάς σταμάτησε στο Τολέδο, συνάντησε τον Ζουάν Νούνιε Β΄ ντι Λάρα και τον πληροφόρησε ότι είχε στόχο να θανατώσει τον Ιωάννη επειδή τον θεωρούσε επικίνδυνο για τον ίδιο και το βασίλειο. Ο Ζουάν Νούνιε Β΄ ντι Λάρα παρά το μίσος που είχε στον Ιωάννη δεν ήθελε την θανάτωση του επειδή γνώριζε ότι θα είχε άσχημα επακόλουθα και για τον ίδιο. Τον Ιανουάριο του 1311 μετά τον γάμο της αδελφής του ο Φερδινάνδος Δ΄ πήγε στο Μπούργος και σχεδίασε την δολοφονία του Ιωάννη με την πρόφαση ότι εγκατέλειψε τον Σταυροφορικό στρατό στην πολιορκία της Αλχεθίρας. Η Μαρία της Μολίνας πληροφόρησε τον Ιωάννη για τα σχέδια του γιου της, εκείνος δραπέτευσε επιτυχώς. Ο βασιλιάς, ο αδελφός του Πέτρος, ο Ζουάν Νούνιε Β΄ ντι Λάρα και οι στρατοί τους καταδίωξαν τον Ιωάννη και τους οπαδούς του που βρήκαν καταφύγιο στην πόλη της Σαλντάνα.
===Ανακωχή χάρη της Σταυροφορίας===
Ο βασιλιάς στέρησε από τον Ιωάννη της Βαλένθια τον τίτλο του Μαγιοδρόμου και έκανε κατάσχεση στα εδάφη του, την ίδια τύχη είχαν ο γιος του Αλφόνσος και ο ξάδελφος του Σάντσο της Καστίλης που τον υποστήριζε. Ο Ιωάννης Εμμανουήλ της Βιγιένα συμφιλιώθηκε με τον βασιλιά και του ζήτησε τον τίτλο του μαγιοδρόμου. Ο Φερδινάνδος που χρειαζόταν την βοήθεια του Ιωάννη Εμμανουήλ εναντίον του Ιωάννη της Βαλένθια πήρε τον τίτλο από τον αδελφό του Πέτρο και του τον έδωσε, ο Πέτρος αποζημιώθηκε με την πόλη του Αλμαθάν. Τον Φεβρουάριο του 1311 ο Ιωάννης Εμμανουήλ της Βιγιένα αποστάτησε ξανά και πήγε στο Πεναφιέλ για να βρει τον Ιωάννη. Οι οπαδοί του Ιωάννη της Βαλένθια φοβήθηκαν την οργή του βασιλιά και οργάνωσαν την άμυνα τους με την βοήθεια του Σάντσο της Καστίλης και του Ζουάν Αλφόνσο ντε Χάρο. Ο Φερδινάνδος Δ΄ που δεν ήθελε με κανέναν τρόπο ανοιχτή εξέγερση μέσα στο βασίλειο του επειδή θα ακύρωνε τα σχέδια του για νέα Σταυροφορία έστειλε την μητέρα του να κλείσει ειρήνη.
Η βασιλομήτωρ υπό την συνοδεία του αρχιεπισκόπου του [[Σαντιάγο ντε Κομποστέλα]] συναντήθηκε με τον Ιωάννη, οι διαπραγματεύσεις κράτησαν 15 μέρες και κατέληξαν σε συμφωνία που δυσαρέστησε έντονα την βασίλισσα Κωνσταντία και τον Ζουάν Νουνιέ Β΄ ντε Λάρα. Ο βασιλιάς συναντήθηκε με τον Ιωάννη και υπέγραψε όλες τις συμφωνίες της μητέρας του. Την ίδια εποχή ο Φερδινάνδος συγκέντρωσε τους επισκόπους, κατοχύρωσε τα προνόμια τους και έκανε δεκτά όλα τα αιτήματα τους (20 Μαρτίου 1311). Ο Φερδινάνδος Δ΄ αρρώστησε βαριά και μεταφέρθηκε στην Βαγιαδολίδ, αμέσως μετά ξέσπασαν συγκρούσεις ανάμεσα στον Ινφάντη Πέτρο, τον Ζουάν Νουνιές Β΄ ντι Λάρα, τον Ιωάννη της Βαλένθια και τον Ιωάννη Εμμανουήλ της Βιγιένα. Η βασίλισσα γέννησε στην [[Σαλαμάνκα]] τον μελλοντικό διάδοχο Αλφόνσο ΙΑ΄ (13 Αυγούστου 1311). Το νεογέννητο βαπτίστηκε στον παλαιό Καθεδρικό ναό της Σαλαμάνκα, ο βασιλιάς ήθελε να δώσει την κηδεμονία στην μητέρα του αλλά η σύζυγος του την έδωσε στον αδελφό του Πέτρο. Στα τέλη του 1311 αποκαλύφτηκε συνωμοσία του Ιωάννη με τον Ζουάν Νουνιέ Β΄ ντε Λάρα και τον Λόπεζ Νουνιέ Β΄ ντι Λάρα για την ανατροπή του βασιλιά και την στέψη του αδελφού του Πέτρου, απέτυχε λόγω της άμεσης αντίδρασης της Μαρίας της Μολίνα.
===Η Συνθήκη της Παλένθια===
Στα μέσα του 1311 οι ευγενείς με πρωτοβουλία του Ιωάννη της Βαλένθια απαίτησαν από τον βασιλιά να αντικαταστήσει τους συμβούλους του με τους ίδιους. Ο μοναδικός που έμεινε πιστός στον βασιλιά ήταν ο Ιωάννης Εμμανουήλ της Βιγιένα επειδή ο Φερδινάνδος Δ΄ του έδωσε στις 15 Οκτωβρίου όλο το βασιλικό θησαυροφυλάκιο και τα δικαιώματα στο Βαλντερόμο και το Ραμπρίντο. Ο Φερδινάνδος Δ΄ που δεν ήθελε με κανέναν τρόπο εμφύλιο με την οικογένεια του επειδή ήθελε να επαναλάβει την Ρεκονκίστα, υπέγραψε την ''"Συνθήκη της Παλένθια"'' (28 Οκτωβρίου 1311) που επικυρώθηκε στα ''"Κορτές της Βαγιαδολίδ"'' (1312). Ο βασιλιάς δέχτηκε να σεβαστεί όλα τα προνόμια των ευγενών και τους έδωσε πίσω τα εδάφη τους. Η κηδεμονία του μικρού Αλφόνσο δώθηκε στον Πέτρο που πήρε επιπλέον την Σανταντέρ. Ο βασιλιάς παραχώρησε στον Ιωάννη την Πονφερράντα με τον όρο να μην προχωρήσει σε καμιά συμμαχία με τον Ζουάν Νουνιέ Β΄ ντι Λάρα. Τον Δεκέμβριο του 1311 ο Φερδινάνδος Δ΄ συναντήθηκε για άλλη μια φορά με τον Ιάκωβο Β΄ της Αραγωνίας στο Καταλαγιώ για να γιορτάσει τον γάμο του αδελφού του Πέτρου με την [[Μαρία της Αραγωνίας, Λαίδη του Καμέρος]] κόρη του Ιακώβου Β΄, σύμφωνα με μερικούς ιστορικούς ο γάμος έγινε τον Ιανουάριο του 1312.<ref>González Mínguez 1995, σ. 236.</ref> Ο Φερδινάνδος παρέδωσε ταυτόχρονα την μεγαλύτερη κόρη του στην Αραγωνέζικη αυλή για ανατροφή μέχρι να φτάσει σε ηλικία γάμου ώστε να παντρευτεί τον διάδοχο Ιάκωβο.
===Τελευταίες προσπάθειες για νέα Σταυροφορία===
Στην συνάντηση του Καταλαγιώ αποφάσισαν να επαναλάβουν τον πόλεμο με το Εμιράτο της Γρανάδας αλλά τα δυο βασίλεια θα πολεμούσαν ξεχωριστά. Ο Φερδινάνδος Δ΄ ζήτησε επιπλέον από τον Ιάκωβο Β΄ να μεσολαβήσει ώστε να του παραδώσει ο πεθερός του Διονύσιος της Αραγωνίας μερικές πόλεις στα σύνορα που είχε σφετεριστεί όταν ήταν ανήλικος. Ο θάνατος του Φερδινάνδου Β΄ τον Σεπτέμβριο του 1312 έφερε διακοπή στις διαπραγματεύσεις ανάμεσα στα βασίλεια της Αραγωνίας και της Πορτογαλίας. Αμέσως μετά την συνάντηση στην Καταλαγιώ (3 Απριλίου 1312) ο ινφάντης Ιωάννης Εμμανουήλ της Βιγιένα παντρεύτηκε στην [[Σάτιβα]] με την Ινφάντη Κωνσταντία της Αραγωνίας επίσης κόρη του Ιακώβου Β΄ της Αραγωνίας.
Ο βασιλιάς συγκάλεσε τα ''"Κορτές της Βαγιαδολίδ"'' ώστε να εξασφαλίσει πόρους για την νέα εκστρατεία στην Γρανάδα, οργάνωσε την δικαιοσύνη και προσπάθησε να ενισχύσει την βασιλική εξουσία απέναντι στην αριστοκρατία. Τα Κορτές κατοχύρωσαν τις διεκδικήσεις του βασιλιά με εξαίρεση τον Ζουάν Νουνιέ Β΄ ντι Λάρα που ήταν υποτελής του βασιλιά της Πορτογαλίας. Ο Φερδινάνδος Δ΄ ζήτησε από τον [[Εδουάρδος Β΄ της Αγγλίας|Εδουάρδο Β΄ της Αγγλίας]] κάποιο δάνειο αλλά ο Άγγλος βασιλιάς το αρνήθηκε με πρόφαση τα μεγάλα του έξοδα στον πόλεμο με την [[Σκωτία]]. Τον Ιούλιο του 1312 ο Φερδινάνδος Δ΄ πούλησε στον πεθερό του κάστρα Ναιτών για 3.600 μάρκα για να αυξήσει τα έσοδα του. Μετά την ολοκλήρωση των Κορτές ο βασιλιάς επέστρεψε τον Απρίλιο του 1312 στην Βαγιαδολίδ, ο πρώτος του ξάδελφος Σάντσο της Καστίλης, λόρδος του Λέδεσμα πέθανε χωρίς νόμιμα παιδιά, ο βασιλιάς κινήθηκε γρήγορα και έκανε κατάσχεση στα κάστρα του.
===Η εκτέλεση των αδελφών Καρβαχάλ===
Ο βασιλιάς αναχώρησε από το Τολέδο (13 Ιουλίου 1312) αφήνοντας τον διάδοχο του Αλφόνσο στην [[Άβιλα]] και πήγε στην [[Χαέν]] για να βοηθήσει τον αδελφό του Πέτρο στην πολιορκία της Αλκωντέτ. Μετά την Χαέν πήγε στην Μάρτος και διέταξε την εκτέλεση των αδελφών Καρβαχάλ με την κατηγορία ότι δολοφόνησαν κάποιον αγαπημένο ιππότη του. Τα ''"Χρονικά του Φερδινάνδου Δ¨'' αναφέρουν ότι ο βασιλιάς έβαλε τα δυο αδέλφια σε ένα σιδερένιο κλουβί με αιχμηρά μεταλλικά αντικείμενα και έριξαν το κλουβί από την κορυφή του βράχου του Μάρτος. Τα δυο αδέλφια που ήταν αθώα λίγο πρίν πεθάνουν ζήτησαν από τον θεό μέσα σε 30 μέρες να καλέσει τον Φερδινάνδο Δ΄ στο δικαστήριο του.<ref>Benavides 1860, σ. 242.</ref>
Ο Φερδινάνδος Δ΄ αναχώρησε κατόπιν για την Αλκωντέτ και περίμενε τον Ιωάννη της Βαλένθια να ξεκινήσουν την πολιορκία της πόλης, ο Ιωάννης δεν εμφανίστηκε επειδή φοβήθηκε ότι ο βασιλιάς θα τον δολοφονήσει. Ο Φερδινάνδος διέκοψε την πολιορκία στα τέλη του Αυγούστου του 1312 και έφυγε για την Χαέν.
Ο αδελφός του Πέτρος συνέχισε την πολιορκία, η φρουρά της πόλης παραδόθηκε ύστερα από πολιορκία τριών μηνών (5 Σεπτεμβρίου 1312) και ο Πέτρος πήγε στην συνέχεια στην Χαέν να συναντήσει τον αδελφό του. Την ημέρα του θανάτου του ο Φερδινάνδος Δ΄ συμφώνησε με τον Πέτρο να βοηθήσουν τον σουλτάνο της Γρανάδας με τον οποίο είχαν κλείσει ειρήνη εναντίον του αδελφού του που είχε επαναστατήσει.<ref>Mata Carriazo y Arroquia 2002, σ. 159.</ref>
===Θάνατος===
Ο Φερδινάνδος Δ΄ της Καστίλης πέθανε μυστηριωδώς στην Χαέν (7 Σεπτεμβρίου 1312) όταν έληξε η κατάρα των αδελφών Καρβαχάλ γι'αυτό πήρε το προσωνύμιο ''"Προσκεκλημένος"'', ήταν 26 ετών και ο διάδοχος του Αλφόνσος ακόμα βρέφος. Τα ''"Χρονικά του Φερδινάνδου Δ΄"'' που γράφτηκαν περίπου 30 χρόνια αργότερα περιγράφουν τον θάνατο του βασιλιά στο Κεφάλαιο 18 και τον σχετίζουν με την κατάρα των αδελφών Καρβαχάλ ως εξής : <ref>Benavides 1860, σσ. 242–243.</ref>
''"Ο βασιλιάς έφυγε από την Χαέν και διέταξε την θανάτωση δυο αθώων ιπποτών από το νοικοκυριό του, τους κατηγόρησε ότι όταν βρισκόταν στην Παλένθια δολοφόνησαν έναν πιστό ιππότη του. Οι ιππότες εξοργισμένοι με τον βίαιο και άδικο θάνατο τους καταράστηκαν τον βασιλιά να δικαστεί από τον θεό σε τριάντα μέρες. Την επόμενη μέρα ο βασιλιάς πήγε στην Αλκωντέτ και περίμενε τον αδελφό του να τον βοηθήσει στην πολιορκία της πόλης, εκεί προσέλαβε μια θανατηφόρα ασθένεια και έφυγε άρρωστος. Μετά την επιστροφή του στην Χαέν έτρωγε καθημερινά κρέας και έπινε κρασί μέχρι που βρέθηκε νεκρός στο κρεβάτι του την Πέμπτη της εβδόμης Σεπτεμβρίου την παραμονή της Αγίας Μαρίας χωρίς να γνωρίζει κανένας τον λόγο. Την ίδια μέρα εκπληρώθηκε η κατάρα, συμπληρώθηκαν οι τριάντα μέρες από τον θάνατο των δυο ιπποτών"''
Τα ''"Χρονικά του Αλφόνσου ΙΑ΄"'' περιγράφουν τον θάνατο του Φερδινάνδου Δ΄ με τον ίδιο περίπου τρόπο.<ref>Cerdá y Rico 1787, σσ. 10–11.</ref> Ο ιστορικός Ντιέγκο Ροντρίγκεζ ντε Αλμέλα (1472) περιγράφει τον θάνατο του βασιλιά ως εξής :<ref>Rodríguez de Almela 1793, σσ. 230–231.</ref>
''"Ο βασιλιάς Φερδινάνδος Δ΄ της Καστίλης που κατέλαβε στο Γιβραλτάρ κάλεσε δυο αδελφούς ιππότες τον Πέντρο Καρβαχάλ και Ζουάν Αφόνσο Καρβαχάλ που ήταν μέλη της αυλής του και τους κατηγόρησε ότι έχει πολλές ενδείξεις σε βάρος τους για την κατηγορία του αγαπημένου του ιππότη. Ο Φερδινάνδος ξεπερνώντας κάθε όριο αυστηρότητας τους συνέλαβε και τους έριξε από τον βράχο του Μάρτος, πριν πεθάνουν οι ιππότες που ήταν στην πραγματικότητα αθώοι ζήτησαν από τον θεό να δικάσει τον βασιλιά σε τριάντα μέρες. Μετά την θανάτωση τους ο βασιλιάς πήγε στην Χαέν, δυο μέρες πριν πεθάνει ήταν πολύ εκνευρισμένος έτρωγε συνέχεια κρέας και έπινε κρασί, όταν συμπληρώθηκαν οι 30 μέρες ήθελε να πάει να βοηθήσει τον αδελφό του που πολιορκούσε την Αλκωντέτ. Ο Φερδινάνδος έπεσε για ύπνο και δεν ξύπνησε ποτέ, τον βρήκαν στο κρεβάτι του νεκρό. Υπάρχουν πολλές θεωρίες σχετικά με τον τρόπο που αποδίδεται η δικαιοσύνη ειδικά για το αίμα που χύνεται άδικα, αν δεν μπορούν οι άνθρωποι τιμωρός γίνεται ο θεός. Δεν υπήρχε κανένας άνθρωπος να τιμωρήσει αυτόν τον βασιλιά και ανέλαβε να το κάνει ο θεός"''.
==Παραπομπές==
| |||