Χρυσή Αυγή: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

{{άλλεςχρήσεις3|Χρυσή Αυγή (αποσαφήνιση)}}{{Προστασία|vandalism}}

{{Κουτί πληροφοριών πολιτικού κόμματος

|κοινοβουλευτικός_εκπρόσωπος = [[Χρήστος Παππάς]]

}}

 

 

== Ιστορία ==

=== Αρχή της οργάνωσης ===

[[Αρχείο:HA1cover.jpg|thumb|right|200px|Εξώφυλλο του 1ου τεύχους του περιοδικού ''Χρυσή Αυγή'', Δεκέμβριος 1980, όπου παρατηρείται μια κυκλική [[σβάστικα]] και από κάτω η λέξη ''[[Αγχιβασίην|ἀγχιβασίην]]''.<ref name="psaras_kryfo_xeri_karatzaferi_xrysh_avgi_sbastika_275"/>]]

Το 1973, ο 16χρονος τότε Νίκος Μιχαλολιάκος, γιος αξιωματικού της [[Ελληνική Χωροφυλακή|Χωροφυλακής]] που είχε θητεύσει στα [[Τάγματα Ασφαλείας]], εντάχθηκε στη [[νεοφασισμός|νεοφασιστική]] οργάνωση του [[Κωνσταντίνος Πλεύρης|Κώστα Πλεύρη]], «[[4η Αυγούστου (οργάνωση)|4η Αυγούστου]]».<ref name="nedos"/><ref>{{harvnb|Χασαπόπουλος|2013|p=11}}</ref> Κατά την αντιδικτατορική [[εξέγερση του Πολυτεχνείου]] το Νοέμβριο του 1973 ήταν μέλος μιας ομάδας νεολαίων της «4ης Αυγούστου» που επιχείρησαν ανεπιτυχώς να εισβάλλουν στο κατειλημμένο από φοιτητές [[Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο|κτήριο του Πολυτεχνείου]].<ref>{{cite news|url=http://archive.efsyn.gr/?p=149587|title=Οι «χρυσαυγίτες» στο Πολυτεχνείο του ’73|author=Δημήτρης Ψαρράς|newspaper=[[Η Εφημερίδα των Συντακτών]]|date=15-11-2013|accessdate=06-07-2017}}</ref> Συνελήφθη για πρώτη φορά στις 24 Ιουλίου 1974 έξω από την Βρετανική Πρεσβεία στο [[Κολωνάκι]], συμμετέχοντας σε διαμαρτυρία εθνικιστών για τη στάση της [[Ηνωμένο Βασίλειο|Μεγάλης Βρετανίας]] κατά τη διάρκεια της [[Τουρκική εισβολή στην Κύπρο|τουρκικής εισβολής στην Κύπρο]].<ref name="nedos"/> Το 1976, μετά την αποκατάσταση της δημοκρατίας, προφυλακίστηκε για δύο μήνες στις [[φυλακές Κορυδαλλού]] κατηγορούμενος για συμμετοχή στο λιντσάρισμα δημοσιογράφων που κάλυπταν την κηδεία του χουντικού αρχιβασανιστή Μάλλιου, που είχε δολοφονήσει η [[Επαναστατική Οργάνωση 17 Νοέμβρη|17 Νοέμβρη]], όπου γνώρισε τους πρωταίτιους της [[Χούντα των Συνταγματαρχών|δικτατορίας]].<ref name="mihaloliakos"/><ref name="nedos"/> Αργότερα φυλακίστηκε για την εμπλοκή του στην υπόθεση των δεκατριών βομβιστικών επιθέσεων στην [[Αθήνα]] την τέταρτη επέτειο της [[Μεταπολίτευση]]ς, στις 23 Ιουλίου 1978.<ref name="mihaloliakos"/>

 

=== Δραστηριοποίηση του «Λαϊκού Συνδέσμου» ===

Μετά την αποχώρησή του από την ΕΠΕΝ, ο Μιχαλολιάκος αποφάσισε να προσανατολιστεί σε αυτόνομη δράση μαζί με μια μικρή ομάδα ομοϊδεατών. Το 1987 ξεκίνησε εκ νέου η έκδοση του περιοδικού,<ref>{{harvnb|Ψαρράς|2012|p=52-3}}</ref> οπότε και συντάχθηκε για εσωτερική χρήση της οργάνωσης ένα καταστατικό, την ύπαρξη του οποίου η οργάνωση αρνήθηκε το 2013.<ref name="EfSyn20131002"/> Στο καταστατικό αυτό απορρίπτεται η δημοκρατική διακυβέρνηση υπέρ μιας «Νέας Ευρωπαϊκής εθνικοσοσιαλιστικής Πολιτείας», ενώ στα μέλη της ΧΑ επιβάλλεται ο [[ναζιστικός χαιρετισμός]].<ref name="katastatiko-a"/><ref name="katastatiko-b"/>

 

 

=== Υπόθεση «Περίανδρου» ===

{{κύριο|Περίανδρος Ανδρουτσόπουλος}}

Με απόφαση του Μιχαλολιάκου η Χρυσή Αυγή συμμετείχε στις [[Ελληνικές βουλευτικές εκλογές 1996|βουλευτικές εκλογές του 1996]] με κεντρικό σύνθημα «Ψηφίστε μας για να φοβηθούν». Απέσπασε 4.487 ψήφους (0,07%), αποτέλεσμα που δε θεωρήθηκε ικανοποιητικό και αποδόθηκε από την οργάνωση σε «συνωμοσία σιωπής» και νοθεία κράτους και κομμάτων.<ref>{{harvnb|Ψαρράς|2012|p=344-5}}</ref><ref name="ypes1996"/> Μετά την εκλογική αυτή αποτυχία επιχειρήθηκε η τηλεοπτική προβολή της οργάνωσης μέσα από σταθμούς, όπως ο [[Τηλετώρα]], όπου εμφανίζονταν και άλλοι εκπρόσωποι της άκρας δεξιάς, όπως ο Κώστας Πλεύρης. Η τηλεοπτική παρουσία οδήγησε σε διαμαρτυρίες οπαδών της οργάνωσης ότι ατονίζει η δράση «στο πεζοδρόμιο» και στην αποχώρηση της κλειστής, σκληροπυρηνικής ομάδας υπό τον Γιαννόπουλο. Για την εκτόνωση της δυσαρέσκειας της βάσης δημιουργήθηκε η «φάλαγγα», μια παραστρατιωτική δομή 10–12 ατόμων υπό το νέο υπαρχηγό της οργάνωσης, [[Αντώνης Ανδρουτσόπουλος|Αντώνη Ανδρουτσόπουλο]], γνωστό με το ψευδώνυμο «Περίανδρος», που ανέλαβε επίσης τη διεύθυνση του περιοδικού της οργάνωσης.<ref name="IOS-02071998"/>

 

 

=== Γαλάζια Στρατιά και White power μουσική===

Η ΧΑ δημιούργησε μια νεολαιίστικη οργάνωση, το Μέτωπο Νεολαίας, που το 1998 ξεκίνησε να εκδίδει το περιοδικό ''Αντεπίθεση''.<ref>{{harvnb|Ψαρράς|2012|p=308}}</ref> Σύμφωνα με ένα κείμενο του 1999 από την ''Αντεπίθεση'', το Μέτωπο Νεολαίας σχηματίστηκε στην προσπάθεια εκμετάλλευσης μιας θετικής προδιάθεσης σημαντικού μέρους της νεολαίας προς τη ΧΑ και ως χώροι δράσης του επελέγησαν εκείνοι «όπου η νεολαία δίνει το μαζικό παρών όπως η μουσική και τα γήπεδα».<ref name="IOS17092005">{{cite news|url=http://www.iospress.gr/mikro2005/mikro20050917.htm|title=Στίχοι του μίσους|author=Ο ΙΟΣ|newspaper=[[Ελευθεροτυπία (εφημερίδα)|Ελευθεροτυπία]]|date=17-09-2005|accessdate=01-08-2017}}</ref> Με αφορμή το κάψιμο [[Σημαία της Ελλάδας|ελληνικών σημαιών]] από [[Αλβανοί|Αλβανούς]] φιλάθλους σε έναν αγώνα ποδοσφαίρου τον Οκτώβριο του 1999, δημιουργήθηκε το 2000 από τη Χρυσή Αυγή μια νέα οργάνωση με το όνομα «Γαλάζια Στρατιά», αποσκοπώντας στην διείσδυση [[νεοναζί|νεοναζιστικών]] ιδεών στο χώρο των οπαδών της [[Εθνική Ελλάδος (ποδόσφαιρο ανδρών)|ελληνικής εθνικής ομάδας ποδοσφαίρου]].<ref name="INGR_HOOLIGANS"/><ref name="Ethnos_Gipeda"/><ref>{{harvnb|Ψαρράς|2012|p=140}}</ref> Έδρα της Γαλάζιας Στρατιάς ήταν η τοπική οργάνωση Παγκρατίου της Χρυσής Αυγής και πρόεδρός της το μέλος της Χρυσής Αυγής [[Ηλίας Παναγιώταρος]], ο οποίος αρνούνταν ότι η Γαλάζια Στρατιά, που εμφανιζόταν ως ανεξάρτητος σύνδεσμος φιλάθλων, ήταν παράρτημα της Χρυσής Αυγής.<ref name="Ethnos_Gipeda"/><ref name="IOS_filathloi"/> Το 2001 η Γαλάζια Στρατιά οργάνωσε συγκέντρωση διαμαρτυρίας με [[Ρατσισμός|ρατσιστικά]] αντιτουρκικά συνθήματα στα γραφεία της [[Ελληνική Ποδοσφαιρική Ομοσπονδία|ΕΠΟ]], εναντίον της κοινής υποψηφιότητας της ελληνικής και της τουρκικής ομοσπονδίας για τη διοργάνωση του [[Euro 2008]], ενέργεια που έτυχε ευνοϊκής δημοσιογραφικής κάλυψης και σχολιασμού από το σύνολο σχεδόν των ελληνικών ΜΜΕ.<ref name="IOS_filathloi"/> Σε αγώνες της ελληνικής εθνικής ομάδας ποδοσφαίρου τα μέλη της Γαλάζιας Στρατιάς δημιουργούσαν επεισόδια, [[ναζιστικός χαιρετισμός|χαιρετούσαν ναζιστικά]] και ύψωναν πανό με τη [[σβάστικα]] ή τα σταυρωτά βέλη, φασιστικών υποδηλώσεων εμβλήματα της οργάνωσης.<ref name="INGR_HOOLIGANS"/><ref>{{harvnb|Ψαρράς|2012|p=144}}</ref> Πραγματοποιούσαν ακόμη από το φθινόπωρο του 2001 σποραδικές επιθέσεις σε νεαρούς, μετανάστες και έγχρωμους που περνούσαν κοντά από την έδρα της οργάνωσης.<ref name="IOS_filathloi"/>

 

 

=== Πατριωτική Συμμαχία ===

Το 2002 η Χρυσή Αυγή παρουσίαζε στην ιστοσελίδα της οργανώσεις της σε 32 πόλεις, χαρακτηριζόμενες ως «πυρήνες αγωνιστικής πρωτοβουλίας» στα μεγάλα αστικά κέντρα και «ομάδες δράσης» σε μικρότερες πόλεις, με επικεφαλής ανώνυμα στελέχη.<ref name="ta-nea-augo"/>

 

 

=== Μετέπειτα δράση της οργάνωσης (2009–2012) ===

==== Άγιος Παντελεήμονας – Μετανάστες ====

{{Κύριο1|Μεταναστευτικό ζήτημα στην Ελλάδα#Μεταναστευτικό ζήτημα στον Άγιο Παντελεήμονα|Μεταναστευτικό ζήτημα στην Ελλάδα: Ενότητα «Άγιος Παντελεήμονας»}}

Το 2009 η Χρυσή Αυγή εγκαταστάθηκε στην περιοχή του [[Άγιος Παντελεήμονας (Αθήνα)|Άγιου Παντελεήμονα στην Αθήνα]] όταν ο Χρήστος Ρήγας, στέλεχός της, άνοιξε το μπαρ «Πύλες»,<ref name="Nea-AgPant"/> που χρησιμοποιήθηκε ως ορμητήριο.<ref name="IOS-AgPant"/> Στην περιοχή τελούνταν επιθέσεις εις βάρος μεταναστών, σε ορισμένες από τις οποίες αναγνωρίζονταν άτομα που συνδέονταν με τη Χρυσή Αυγή, με αποτέλεσμα η περιοχή να γίνει άβατη για μετανάστες.<ref name="Nea-AgPant"/> Στον Άγιο Παντελεήμονα δρούσαν μέλη της ΧΑ από άλλες περιοχές της Αθήνας ή κοντινές πόλεις, τα οποία παρουσιάζονταν ως «αγανακτισμένοι κάτοικοι» της γειτονιάς.<ref name="ethnos52214956"/> Ως «επιστάτης», «τομεάρχης» ή «μέλος της ασφάλειας» της Χρυσής Αυγής στην περιοχή συστηνόταν ο Γιώργος Βάθης, ο οποίος στο παρελθόν είχε φυλακιστεί για κακούργημα και διατηρούσε στην περιοχή κατάστημα επίπλων μέχρι το 2006, όταν αποκαλύφθηκε ότι αποτελούσε «βιτρίνα» κυκλώματος εξαναγκασμού αλλοδαπών γυναικών στην πορνεία.<ref name="IOS-AgPant"/>

 

==== Τάγμα εφόδου Αγίου Παντελεήμονα ====

Το Μάιο του 2013 μια ομάδα πέντε ατόμων πυρπόλησε το μπαρ ενός 34χρονου από το [[Καμερούν]] στην [[πλατεία Αμερικής]]. Συνελήφθησαν δύο από τους δράστες, που καταδικάστηκαν για εμπρησμό, φθορά ξένης ιδιοκτησίας και παράνομη βία με τις επιβαρυντικές διατάξεις του αντιρατσιστικού νόμου.<ref name="efsyn152772"/> Σύμφωνα με την κατάθεση του ενός, στην [[Κυψέλη (Αθήνα)|Κυψέλη]] και τον Άγιο Παντελεήμονα είχε συγκροτηθεί από τον Σεπτέμβριο του 2012, όταν είχαν επιτεθεί στα γραφεία της [[Τανζανία|τανζανικής]] κοινότητας,<ref name="ethnos63922232"/> «επιτροπή» κατοίκων από τριάντα άτομα που είχε χωριστεί σε ομάδες εφόδου των πέντε ατόμων, οι οποίες «περιπολούσαν» κάθε βράδυ την περιοχή με σκοπό το κλείσιμο καταστημάτων που ανήκαν σε μετανάστες.<ref name="efsyn53006"/><ref name="ethnos63921634"/>

 

====Υπόλοιπη χώρα====

[[Αρχείο:20121014 Golden Dawn flyer Komotini Rhodope Greece.jpg|thumb|right|200px|Το φυλλάδιο που ρίχτηκε κατά την διάρκεια της μηχανοκίνητης πορείας τον Οκτώβριο του 2012.<ref name="xronos_dhmos_arrianwn_komotini_mhxanokinhth_poreia"/>]]

Στις 7 Ιουνίου 2009 η Χρυσή Αυγή συμμετείχε στις [[Ελληνικές ευρωεκλογές 2009|ευρωεκλογές]] όπου έλαβε 23.564 ψήφους (ποσοστό 0,46%),<ref name="sinlog2009a"/> ενώ στις [[Ελληνικές βουλευτικές εκλογές 2009|εθνικές εκλογές του 2009]] έλαβε 19.624 ψήφους (ποσοστό 0,29%).<ref name="sinlog2009b"/>

 

=== Επιθέσεις εναντίον της Χρυσής Αυγής ===

Στις 7 Σεπτεμβρίου 1993 σημειώθηκε έκρηξη βόμβας στα γραφεία της Χρυσής Αυγής. Η επίθεση είχε αποδοθεί στον [[Επαναστατικός Λαϊκός Αγώνας|ΕΛΑ]].<ref>{{cite web|url=http://www.hri.org/news/greek/mpegrb/2003/03-02-03.mpegrb.html|title=Macedonian Press Agency: News in Greek, 03-02-03|publisher=|accessdate=11 April 2016}}</ref>

 

 

=== Κοινοβουλευτική εκπροσώπηση ===

[[Αρχείο:Έμβλημα.png|thumb|350px|Το λογότυπο του {{nowrap|Λαϊκού Συνδέσμου – Χρυσή Αυγή.}}]]

Όταν το 2011 ξεκίνησαν να λαμβάνουν χώρα [[Διαδηλώσεις στην Ελλάδα 2011|μαζικές διαδηλώσεις εναντίον της οικονομικής πολιτικής της κυβέρνησης]] η ΧΑ τις αντιμετώπισε αρνητικά· ο [[Ηλίας Κασιδιάρης]] απέρριψε το «κίνημα των αγανακτισμένων» ως «απόλυτα βολικό για το βρώμικο και ανθελληνικό σύστημα εξουσίας» προκρίνοντας το «μαχητικό» τρόπο δράσης της ΧΑ που «στον δρόμο [...] καταλαμβάνει πόλεις, κυριαρχεί παντού», ενώ άλλο στέλεχος της ΧΑ επέκρινε την ιδεολογική ποικιλία και την πολυπολιτισμική σύνθεση του πλήθους των διαδηλωτών και απέρριψε ως εγωιστικά και υλιστικά τα κίνητρα της διαμαρτυρίας τους.<ref>{{harvnb|Ψαρράς|2012|pp=387-391}}.</ref>

 

==== Ερμηνείες της ανόδου της Χρυσής Αυγής ====

Αρκετοί μελετητές ασχολήθηκαν με την εκλογική άνοδο της Χρυσής Αυγής διατυπώνοντας διάφορες ερμηνείες.

 

 

=== Δολοφονία Παύλου Φύσσα και ποινική δίωξη ===

{{κύριο|Δολοφονία του Παύλου Φύσσα|Δίκη της Χρυσής Αυγής}}

{{δείτε|Επίθεση στα γραφεία της Χρυσής Αυγής στο Νέο Ηράκλειο}}

[[Αρχείο:Παύλος Φύσσας 2011.jpeg|thumb|O [[Παύλος Φύσσας]] σε συναυλία το 2011.]]

Το βράδυ της 17ης Σεπτεμβρίου 2013 ο 45χρονος Γεώργιος Ρουπακιάς, μέλος της Χρυσής Αυγής, [[Δολοφονία του Παύλου Φύσσα|δολοφόνησε με μαχαίρι τον Παύλο Φύσσα]], έναν 34χρονο [[αριστερά (πολιτική)|αριστερό]] [[χιπ χοπ]] μουσικό,<ref name="theguardianfyssas"/><ref name="tvxsfyssas1"/><ref name="tvxsfyssas2"/><ref name="amnestyfyssas"/> γνωστό στο [[Κερατσίνι]] για την [[Αντίφα|αντιφασιστική]] του δράση, που ήταν γνωστός με το καλλιτεχνικό ψευδώνυμο «Killah P».<ref name="killah"/> Πριν και μετά τη δολοφονία ο Ρουπακιάς μίλησε με τον πρόεδρο της τοπικής οργάνωσης της Χρυσής Αυγής στη [[Νίκαια Αττικής|Νίκαια]], Γιώργο Πατέλη,<ref name="ethnosroupakias"/> ένα απόστρατο των ειδικών δυνάμεων και 3 μέλη της οργάνωσης,<ref name="kathimerini520492"/> ενώ κατά την απολογία του δήλωσε ψευδώς ότι δεν είχε στενή σχέση με τη Χρυσή Αυγή.<ref name="koutipandorasroup"/> Επίσης, όπως έγινε γνωστό από την παρακολούθηση των συνομιλιών στελεχών της ΧΑ από την [[Αντιτρομοκρατική Υπηρεσία (Ελλάδα)|Αντιτρομοκρατική Υπηρεσία]], έγινε προσπάθεια να χρεωθεί η δολοφονία στο ΚΚΕ.<ref name="iefKKE"/> Επίσημα η Χρυσή Αυγή δε δέχτηκε ότι ο Ρουπακιάς έχει σχέση με την Χρυσή Αυγή και παρουσίασε πιθανό σενάριο παραίτησης των βουλευτών ώστε να γίνουν νέες εκλογές στις 15 εκλογικές περιφέρειες της χώρας όπου έχουν εκλεγεί οι βουλευτές της Χρυσής Αυγής.<ref name="thepressprojectsenario"/> Μια μέρα μετά την δολοφονία, μέλη της Χρυσής Αυγής χτύπησαν και απείλησαν με μαχαίρι γυναίκα με αφορμή μια αντιφασιστική μπλούζα που φορούσε.<ref name="theguardiangynaika"/>

 

 

== Ιδεολογία ==

===Νεοναζισμός===

====''Διακήρυξη Ιδεολογικών Αρχών''====

Το πιο συγκροτημένο ιδεολογικό κείμενο της Χρυσής Αυγής κυκλοφόρησε τη δεκαετία του 1980 με τον τίτλο «Διακήρυξη Ιδεολογικών Αρχών» και είναι ένα μανιφέστο του μεταπολεμικού νεοναζισμού, με αντιχριστιανικό, αντιμαρξιστικό και αντισημιτικό χαρακτήρα. Το κείμενο καταγγέλει αρχικά τους [[Συμμαχικές δυνάμεις κατά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο|νικητές του Β΄ Παγκοσμίου πολέμου]] και εξυμνεί τον [[εθνικοσοσιαλισμός|εθνικοσοσιαλισμό]], τον οποίο παρουσιάζει ως συνεχιστή της [[αρχαία Ελλάδα|αρχαίας Ελλάδας]].<ref>{{harvnb|Ψαρράς|2012|p=234-6}}</ref> Έπειτα, καταφέρεται [[αντισημιτισμός|ενάντια στον «Εβραίο όλων των εποχών»]], τον οποίο κατηγορεί ότι μολύνει [[ρατσισμός|φυλετικά]] «το λευκό Άνθρωπο» και ότι δημιούργησε το Χριστιανισμό (που ονομάζει «Ιουδαιοχριστιανισμό» και χαρακτηρίζει «[[μπολσεβίκοι|μπολσεβικισμό]] της [[αρχαιότητα|Αρχαιότητος]]») και, αργότερα, τον [[καπιταλισμός|καπιταλισμό]] και τον [[κομμουνισμός|κομμουνισμό]].<ref>{{harvnb|Ψαρράς|2012|p=236-8}}</ref> Απορρίπτει τη [[δημοκρατία]] ως «σύστημα ιστορικά καταδικασμένο ... γιατί στηρίζεται στη θέληση των πολλών» και καλεί σε μια «νέα [[εθνικοσοσιαλισμός|εθνικοσοσιαλιστική]] σταυροφορία».<ref>{{harvnb|Ψαρράς|2012|p=238-9}}</ref> Παρουσιάζει τους υποστηρικτές της διακήρυξης ως «αμετάκλητα φυλετιστές» και αντίθετους στη «φυλετική επιμειξία» και την ισότητα των ανθρώπων και προβάλλει το [[Άπαρτχαϊντ]] ως το «μοναδικό φυλετικό κράτος της οικουμένης σήμερα».<ref>{{harvnb|Ψαρράς|2012|p=240-1}}</ref> Η Διακήρυξη καταλήγει με τη διεκτραγώδηση μιας πολιτισμικής και καλλιτεχνικής παρακμής, που αποδίδει «στον Εβραίο», και αντιπαραβάλλει «λίγες προσωπικότητες» της «Λευκής φυλής», από τις οποίες ξεχωρίζει «(...) ο θεμελιωτής, ενσαρκωτής και πρωτοπόρος ήρωας του [[ναζισμός|εθνικοσοσιαλισμού]] και του ευρωπαϊκού πολιτισμού, [[Αδόλφος Χίτλερ|ΑΔΟΛΦΟΣ ΧΙΤΛΕΡ]]». Κλείνει με τις λέξεις: «ΖΗΤΩ Ο ΕΘΝΙΚΟΣΟΣΙΑΛΙΣΜΟΣ!»<ref>{{harvnb|Ψαρράς|2012|p=241-3}}</ref>

 

 

====«Λαϊκός Εθνικισμός»====

[[Αρχείο:20101221 Xrysh Avgi Komotini Greece 1.jpg|200px|thumb|Συγκέντρωση Χρυσής Αυγής στην [[Κομοτηνή]] (2010).<ref name="xrysh_avgi_komotini_xronos_dec_2010">{{cite web | url=http://xryshaygh.wordpress.com/2010/12/21/%CE%B5%CF%86%CE%B7%CE%BC%CE%B5%CF%81%CE%B9%CE%B4%CE%B1-%C2%AB%CF%87%CF%81%CE%BF%CE%BD%CE%BF%CF%83%C2%BB-%CE%B4%CE%B9%CE%B1%CE%B4%CE%B7%CE%BB%CF%89%CF%83%CE%B7-%CF%83%CF%84%CE%BF-%CE%BA%CE%B5%CE%BD/ | title=Εφημερίδα "Χρόνος": Διαδήλωση στο κέντρο της Κομοτηνής | accessdate=2011-05-23 | date=2010-12-21 | publisher=Επίσημη Ιστοσελίδα Χρυσής Αυγής}}</ref>]]

Από τα μέσα της δεκαετίας του '90 έπαψαν οι αναφορές στον [[εθνικοσοσιαλισμός|εθνικοσοσιαλισμό]] στα έντυπα της οργάνωσης και η ιδεολογία της προβάλλεται από τα μέλη της ως «[[εθνικισμός]]».<ref name="vima-fyrer"/><ref name="Psar2012-268"/> Ωστόσο, ο Μιχαλολιάκος διευκρίνιζε σε κείμενo του 2000 ότι η επιλογή του όρου «εθνικισμός» δεν «περιέχει ίχνος απολογίας» ούτε σημαίνει την απομάκρυνση των στελεχών της ΧΑ από τις έως τότε θέσεις της, αλλά οφείλεται στο ότι θεώρησαν τον όρο αυτό «πλέον δόκιμο και πολιτικά κατάλληλο»,<ref name="OrosEthnikismos">{{harvnb|Ψαρράς|2012|pp=250-1, 460}}. {{cite news|url=http://www.ethnos.gr/article.asp?catid=28326&subid=2&pubid=63830007|title=Ο κατάλληλος και δόκιμος «εθνικισμός»|author=Τ. Κατσιμάρδος|newspaper=[[Έθνος (εφημερίδα)|Έθνος]]|date=19-05-2013|accessdate=20-08-2015}}</ref> ενώ σύμφωνα με κείμενο της εφημερίδας της οργάνωσης από το 2006, η αντικατάσταση των αναφορών στον εθνικοσοσιαλισμό από «τους όρους εθνικισμός, λαϊκός εθνικισμός και κοινωνικός εθνικισμός δεν σημαίνει ότι αλλάξαμε ιδέες», αλλά οφείλεται στο ότι η χρήση των δεύτερων κρίθηκε «περισσότερο πολιτικά δόκιμη».<ref name="EfSyn-LaikosEthnikismos">{{cite news|url=http://www.efsyn.gr/?p=127758|title= Ο εθνικο­σοσιαλισμός «φάντασμα»|date=07-10-2013|accessdate=19-12-2013|newspaper=Εφημερίδα των Συντακτών}}</ref> Αν και η Χρυσή Αυγή αρνείται το χαρακτηρισμό της ως [[εθνικοσοσιαλισμός|εθνικοσοσιαλιστική]] ή [[ναζισμός|ναζιστική]], τα επίσημα κείμενα της ασπάζονται μία [[βιολογία|βιολογική]] αντίληψη του εθνικισμού, όμοια με εκείνη των [[Ναζί]] του [[μεσοπόλεμος|μεσοπολέμου]], ορίζοντας το λαό ως «μια ποιοτική σύνθεση ανθρώπων με την ίδια βιολογική και πνευματική κληρονομιά». Η βιολογική αυτή αντίληψη του έθνους και οι [[ρατσισμός|ρατσιστικές]] ιδέες, η πίστη, δηλαδή, στη «φυλετική ανισότητα των ανθρώπων», διαφοροποιούν την ιδεολογία της Χρυσής Αυγής από εκείνη των περισσότερων ακροδεξιών ευρωπαϊκών κομμάτων.<ref>{{harvnb|Ellinas|2013|p=549-50, 560}}</ref>

 

===Ιστορικές αναφορές===

Βιβλία όπως το ''[[Ο Αγών μου]]'' του Χίτλερ αλλά και άλλα τα οποία πραγματεύονται την ανωτερότητα της λευκής φυλής βρίσκονται σε περίοπτη θέση τα κεντρικά γραφεία της οργάνωσης στην Αθήνα <ref name="nyt_golden_dawn">{{cite news | url=http://www.nytimes.com/2012/04/13/world/europe/far-right-golden-dawn-sees-opening-in-greeces-woes.html?_r=1&partner=rss&emc=rss | title=Hard Times Lift Greece’s Anti-Immigrant Fringe | accessdate=2012-04-13 | author=Rachel Donadio, Dimitris Bounias | date=2012-04-13 | publisher=New York Times}}</ref>.

 

 

[[Αρχείο:Metaxas-regime-greek-fascism.png|200px|thumb|Μέλη της [[Εθνική Οργάνωση Νεολαίας|ΕΟΝ]] [[φασιστικός χαιρετισμός|χαιρετούν φασιστικά]] το [[Ιωάννης Μεταξάς|Μεταξά]] (1938).]]

Σε κείμενο του 1986 στο περιοδικό της οργάνωσης ασκούνταν κριτική στο δικτάτορα [[Ιωάννης Μεταξάς|Μεταξά]], ο οποίος, σύμφωνα με το κείμενο, αν και «σαφώς γοητευμένος από τα [[ναζιστική Γερμανία|εθνικοσοσιαλιστικά]] και τα [[φασιστική Ιταλία|φασιστικά]] πρότυπα», ήταν «ένας δοτός πρωθυπουργός, χωρίς ουσιαστικό αντίκρισμα στην εξουσία, όργανο του πράκτορα των Αγγλων [[Γεώργιος Β' της Ελλάδας|Γεωργίου]] και των μεγαλοαστικών συμφερόντων που αυτός εκπροσωπούσε», ενώ «το [[καθεστώς της 4ης Αυγούστου]] δεν έγινε ποτέ ένα λαϊκό [[εθνικοσοσιαλισμός|εθνικοσοσιαλιστικό]] ή έστω [[φασισμός|φασιστικό]] καθεστώς», αλλά έμεινε «έρμαιο της πλουτοκρατικής και ολιγαρχικής ακροδεξιάς και της αγγλόδουλης πολιτικής της» διώκοντας «κάθε αληθινό εθνικοσοσιαλιστή». Ωστόσο, σε κατοπινά κείμενά της η ΧΑ εμφανίζεται<ref>{{cite news|url=http://www.ethnos.gr/article.asp?catid=22767&subid=2&pubid=63650503|title=Πρώην μέλος βγάζει στη φόρα τα... άπλυτα της Χρυσής Αυγής|author=Μαρία Ψαρά|newspaper=[[Έθνος (εφημερίδα)|Έθνος]]|date=28-04-2015|accessdate=16-08-2015}}</ref> να υπεραμύνεται την ιστορική αποκατάσταση του δικτάτορα<ref name="ta-nea-augo" /><ref name="nkaragianni">[http://www.athina984.gr/node/184020 Το φαινόμενο «Χρυσή Αυγή»]{{Dead link|date=May 2016}}, Αθήνα 9.84 (06/04/2012).</ref><ref name="hpeirwtikosagwn">[http://www.agon.gr/news/167/ARTICLE/14284/2011-11-21.html «Παράσταση για ένα ρόλο»: ο πολιτικός εξωραϊσμός της ελληνικής ακροδεξιάς]</ref> και να ζητά την «απόδοση ιστορικής δικαιοσύνης».<ref>{{harvnb|Vasilopoulou|Halikiopoulou|2015|p=58}}</ref> Ο Μεταξάς εξυμνείται και τσιτάρεται μαζί με άλλους, μεταξύ των οποίων ο [[Χίτλερ]], σε ιδεολογικό μανιφέστο της οργάνωσης του 2010<ref>{{harvnb|Ψαρράς|2012|p=268, 271-2}}</ref> και κείμενα του 2012 και 2013 αναφέρονται στο Μεταξά και σε άλλους φασίστες, όπως τον [[Χοσέ Αντόνιο Πρίμο ντε Ριβέρα|Πρίμο ντε Ριβέρα]] και το [[Φρανθίσκο Φράνκο|Φράνκο]].<ref>{{harvnb|Vasilopoulou|Halikiopoulou|2015|p=57}}</ref> Καθώς η ΧΑ προσπαθεί να αποσυνδεθεί από το [[ναζιστική Γερμανία|γερμανικό ναζισμό]], που δε χαίρει εκτίμησης στην Ελλάδα εξαιτίας της εμπειρίας της [[κατοχή της Ελλάδας 1941-1944|κατοχής]], παρουσιάζει τη δικτατορία της 4ης Αυγούστου ως το ιδεώδες καθεστώς για την Ελλάδα και δίνει έμφαση στην οικονομική, κοινωνική και εργασιακή πολιτική του Μεταξά και την απόρριψη του Ιταλικού τελεσιγράφου το 1940.<ref>{{harvnb|Vasilopoulou|Halikiopoulou|2015|pp=57-8}}</ref>

 

 

===Σύμβολα===

Έχουν καταγραφεί περιπτώσεις στις οποίες μέλη της Χρυσής Αυγής, συμπεριλαμβανομένου και του αρχηγού της Νίκου Μιχαλολιάκου, απηύθυναν [[ναζιστικός χαιρετισμός|χαιρετισμό όμοιο με αυτόν που απηύθυναν οι ναζί και οι φασίστες]].<ref name="Fear in Αthens" /><ref name="Golden Dawn Ethnos" /><ref>[http://tvxs.gr/news/%CE%B5%CE%BB%CE%BB%CE%AC%CE%B4%CE%B1/%CE%BD%CE%B1%CE%B6%CE%B9%CF%83%CF%84%CE%B9%CE%BA%CE%BF%CE%AF-%CF%87%CE%B1%CE%B9%CF%81%CE%B5%CF%84%CE%B9%CF%83%CE%BC%CE%BF%CE%AF-%CF%83%CF%84%CE%BF-%CF%83%CF%85%CE%BC%CE%B2%CE%BF%CF%8D%CE%BB%CE%B9%CE%BF-%CF%84%CE%BF%CF%85-%CE%B4%CE%AE%CE%BC%CE%BF%CF%85-%CE%B1%CE%B8%CE%B7%CE%BD%CE%B1%CE%AF%CF%89%CE%BD tvxs.gr - ''Ναζιστικοί χαιρετισμοί στο συμβούλιο του Δήμου Αθηναίων'', 18/1/2011]</ref><ref>[http://www.tovima.gr/politics/article/?aid=480509 ''Το Βήμα, Επιμένει στον ναζιστικό χαιρετισμό η Χρυσή Αυγή, 22/10/2012'']</ref><ref>[http://tvxs.gr/news/ellada/thyella-antidraseon-gia-nazistiko-xairetismo-mixaloliakoy ''tvxs.gr - Θύελλα αντιδράσεων για το ναζιστικό χαιρετισμό Μιχαλολιάκου, 22/10/2012'']</ref><ref>[http://tvxs.gr/news/ellada/nazistikos-xairetismos-sto-dimotiko-symboylio-tis-lamias-binteo ''tvxs.gr - Ναζιστικός χαιρετισμός στο Δημοτικό Συμβούλιο της Λαμίας, 11/4/2012'']</ref> Η θέση της Χρυσής Αυγής είναι πως ο χαιρετισμός αυτός είναι αρχαιοελληνικής προέλευσης, άποψη η οποία δεν είναι κοινώς αποδεκτή, καθώς και ότι αποτελεί αναφορά στον χαιρετισμό που υιοθετήθηκε από το καθεστώς του Ιωάννη Μεταξά.<ref>[http://www.protothema.gr/politics/article/?aid=231385 protothema.gr - ''Από τους Σπαρτιάτες στον Φύρερ - Η αλήθεια για τον ναζιστικό χαιρετισμό'', 22/10/2012]</ref>

 

 

[[Αρχείο:Golden Dawn members at rally in Athens 2015.jpg|thumb|250px|Συγκέντρωση υποστηρικτών της ΧΑ με σημαίες με το μαίανδρο (2015).]]

Το σύμβολο της Χρυσής Αυγής, ένας μαύρος [[μαίανδρος (αρχιτεκτονική)|μαίανδρος]] με λευκό περίγραμμα σε κόκκινο φόντο, μοιάζει με τη [[σβάστικα]].<ref name="nyt_golden_dawn" /><ref name="Fear in Αthens">[http://www.guardian.co.uk/world/2012/oct/26/golden-dawn-greece-far-right guardian - ''Fear and loathing in Athens: the rise of Golden Dawn and the far right'', 26/10/2012]</ref><ref name="reauters_xrysh_Aygh">{{cite news | url=http://af.reuters.com/article/worldNews/idAFBRE83O0XV20120425?pageNumber=1&virtualBrandChannel=0&sp=true | title=Analysis - Secretive far-right party taps into Greeks' anger, fear | accessdate=2012-04-26 | author=Renee Maltezou | date=2012-04-25 | publisher=Reuters}}</ref><ref name="tovima_apo_ton_figoura_sto_kaiada">{{cite news | url=http://www.tovima.gr/afieromata/elections2012/article/?aid=457432 | title=Από τον «Φιγούρα» στον... «Καιάδα» Η ανθρωπογεωγραφία των βουλευτών της Χρυσής Αυγής | accessdate=2012-05-16 | author=2012-05-13 | publisher=Εφημερίδα Το Βήμα}}</ref> Σε ιστολόγιο ιδεολογικού περιεχομένου που διατηρούσε η ΧΑ, η πρόσβαση στο οποίο μπλοκαρίστηκε το Φεβρουάριο του 2014, αναφερόταν η σβάστικα ως «αιώνιο σύμβολο», ο μαίανδρος ως σύμβολο της ΧΑ και ότι τέλεια μορφή του μαιάνδρου είναι ο «διπλός μαίανδρος, δηλαδή η σβάστικα».<ref>{{cite news|url=http://archive.efsyn.gr/?p=176486|title=Η Χρυσή Αυγή σβήνει τα ίχνη της|author=Δημήτρης Ψαρράς|newspaper=[[Η Εφημερίδα των Συντακτών]]|date=21-02-2014|accessdate=07-02-2016}}</ref>

 

 

=== Διεθνείς σχέσεις ===

Λίγο μετά την αποφυλάκιση του [[Νίκος Μιχαλολιάκος|Μιχαλολιάκου]] το Νοέμβριο του 1980 και την έκδοση του πρώτου τεύχους του περιοδικού «Χρυσή Αυγή» τον επόμενο μήνα, η Χρυσή Αυγή ήλθε σε επαφή με το ισπανικό κόμμα [[Cedade]] και τους Ευρωπαίους ομοϊδεάτες της στη νεοναζιστική-εθνικιστική πανευρωπαϊκή συμμαχία «[[Νέα Ευρωπαϊκή Τάξη]]», που είχε ιδρυθεί το 1951. Το 1981 έλαβε μέρος στη 15η συνδιάσκεψή της στη [[Βαρκελώνη]],<ref>{{harvnb|Ψαρράς|2012|p=44-45}}</ref> όπου επικαιροποιήθηκε μία «Διακήρυξη της Βαρκελώνης», που είχε συνταχθεί προ διετίας. Η διακήρυξη ήταν ένα [[ρατσισμός|ρατσιστικό]] κείμενο που καλούσε μεταξύ άλλων στη χρήση [[Ναζιστική ευγονική|ευγονική]]ς για τη δημιουργία μιας «Ευρώπης των λευκών λαών». Η ΧΑ εξέδωσε τη διακήρυξη σε έντυπο στο εξώφυλλο του οποίου εμφανιζόταν ένας αξιωματικός των [[SS]], εξηγώντας στον πρόλογο ότι πρόκειται για διασαφήνιση της θέσης της για «έναν διακρατικό [[εθνικοσοσιαλισμός|εθνικοσοσιαλισμό]] όλων των λευκών».<ref>{{cite news|author=Κλέωνας Ιωαννίδης|newspaper=[[Η Αυγή]] [(Ενθέματα)|date=31-03-2013|accessdate=19-08-2015|url=https://enthemata.wordpress.com/2013/03/31/kleon-2/|title=Όταν η «Xρυσή Αυγή» προσχωρούσε στη νεοναζιστική Διεθνή «Νέα Ευρωπαϊκή Τάξη» και στη «Διακήρυξη της Βαρκελώνης» (1981)|p=38}}· {{cite web|url=http://xyzcontagion.wordpress.com/2013/03/31/net/|title=Οταν η Χρυσή Αυγή προσχωρούσε στη νεοναζιστική Διεθνή «Νέα Ευρωπαϊκή Τάξη» και στη «Διακήρυξη της Βαρκελώνης», 1981 (Συνεργασία του ιστολογίου μας με τα «Ενθέματα» της κυριακάτικης «Αυγής», 2013-03-31)|author=Βασιλική Μετατρούλου|publisher=XYZ Contagion|date=31-03-2013|accessdate=19-08-2015}}</ref>

 

 

== Σχέσεις με θεσμούς ==

=== Αστυνομία ===

Υπολογίζεται ότι μόλις το 1-2% των περιπτώσεων επιθέσεων της Χρυσής Αυγής ή άλλων ακροδεξιών ομάδων εκδικάζονται. Η αδυναμία αυτή της πολιτείας οφείλεται στην αδράνεια των αστυνομικών αρχών για τον εντοπισμό των δραστών των επιθέσεων αυτών και το φόβο των παθόντων και των μαρτύρων από τη δράση της οργάνωσης.<ref>{{harvnb|Ψαρράς|2012|p=165-8}}</ref>

 

 

=== Εκκλησία ===

Καθώς κατά την [[Ορθόδοξη Εκκλησία|ορθόδοξη]] παράδοση οι κατά τόπους [[επίσκοπος|επίσκοποι]] είναι υπεύθυνοι για την επισκοπή τους και η Ιερά Σύνοδος δεν έχει λάβει επίσημα θέση απέναντι στην οργάνωση, μητροπολίτες της [[Εκκλησία της Ελλάδος|Εκκλησίας της Ελλάδος]] τοποθετήθηκαν σχετικά με δική τους πρωτοβουλία. Κάποιοι εκφράστηκαν θετικά απέναντί της, οι περισσότεροι, όμως, αρνητικά, ισχυριζόμενοι ότι η [[παγανισμός|παγανιστική]] και [[ρατσισμός|ρατσιστική]] ιδεολογία της είναι ασύμβατη με τη [[χριστιανισμός|χριστιανική πίστη]].<ref name="IOS-pagan">{{cite news|newspaper=[[Εφημερίδα των Συντακτών]]|author=Ο ΙΟΣ|title= Πιστεύω εις έναν Αδόλφο: Ο παγανιστικός «Χριστιανισμός» της Χρυσής Αυγής|url=http://www.efsyn.gr/?p=4947|date=02-12-2012|accessdate=07-02-2014}}</ref> Ανάμεσά τους και ο [[Μητροπολίτης Πειραιώς Σεραφείμ Μεντζελόπουλος]] ο οποίος, ενώ είχε παλαιότερα υποβάλει μήνυση κατά των συντελεστών και ηθοποιών της θεατρικής παράστασης «Corpus Christi» μαζί με βουλευτές της Χρυσής Αυγής,<ref name="σκάϊ-corpus-cristi"/><ref name="χρυσή-αυγή-corpus-cristi"/> τον Απρίλιο του 2013 την κατηγόρησε ότι «εμφορείται από τις ιδεοληψίες σατανιστών αποκρυφιστών» και «αγωνίζεται για την επιβολή του νεοπαγανισμού της Νέας Εποχής».<ref>{{cite news | url=http://www.tanea.gr/news/greece/article/5015041/h-xrysh-aygh-emforeitai-apo-tis-ideolhpsies-satanistwn-apokryfistwn-leei-mhtropoliths-peiraiws/ | title=«Η Χρυσή Αυγή εμφορείται από τις ιδεοληψίες σατανιστών αποκρυφιστών», λέει ο μητροπολίτης Πειραιώς | accessdate=2013-04-30 | date=2013-04-29 | publisher=Τα Νέα}}</ref><ref>{{cite news | url=http://tvxs.gr/news/%CE%B5%CE%BB%CE%BB%CE%AC%CE%B4%CE%B1/%CE%BF-%CF%83%CE%B5%CF%81%CE%B1%CF%86%CE%B5%CE%AF%CE%BC-%CE%B1%CF%86%CE%BF%CF%81%CE%AF%CE%B6%CE%B5%CE%B9-%CF%84%CE%B7-%CF%87%CF%81%CF%85%CF%83%CE%AE-%CE%B1%CF%85%CE%B3%CE%AE | title=Ο Σεραφείμ αφορίζει τη Χρυσή Αυγή | accessdate=2013-04-30 | date=2013-04-29 | publisher=tvxs.gr}}</ref><ref>{{cite web | url=http://www.imp.gr/2012-03-27-20-22-23/510-%CE%B1%CF%80%CE%AC%CE%BD%CF%84%CE%B7%CF%83%CE%B7-%CF%84%CE%BF%CF%85-%CF%83%CE%B5%CE%B2%CE%B1%CF%83%CE%BC%CE%B9%CF%89%CF%84%CE%AC%CF%84%CE%BF%CF%85-%CE%BC%CE%B1%CF%82-%CF%83%CF%84%CE%B9%CF%82-%CF%83%CF%85%CE%BA%CE%BF%CF%86%CE%B1%CE%BD%CF%84%CE%AF%CE%B5%CF%82-%CF%84%CE%BF%CF%85-%CE%B3%CE%B5%CE%BD%CE%B9%CE%BA%CE%BF%CF%8D-%CE%B3%CF%81%CE%B1%CE%BC%CE%BC%CE%B1%CF%84%CE%AD%CE%B1-%CF%84%CE%B7%CF%82-%CF%87%CF%81%CF%85%CF%83%CE%AE%CF%82-%CE%B1%CF%85%CE%B3%CE%AE%CF%82-%CE%BA-%CE%BD%CE%AF%CE%BA%CE%BF%CF%85-%CE%BC%CE%B9%CF%87%CE%B1%CE%BB%CE%BF%CE%BB%CE%B9%CE%AC%CE%BA%CE%BF%CF%85.html | title=Απάντηση του Σεβασμιωτάτου μας στις συκοφαντίες του Γενικού Γραμματέα της Χρυσής Αυγής κ. Νίκου Μιχαλολιάκου | accessdate=2013-04-30 | author=Μητροπολίτης Πειραιώς Σεραφείμ Μεντζελόπουλος | date=2013-04-29 | publisher=Ιερά Μητρόπολις Πειραιώς}}</ref><ref>{{cite web | url=http://www.imp.gr/2012-03-27-20-22-23/502-%CE%BA%CF%81%CE%AF%CF%83%CE%B9%CE%BC%CE%B1-%CE%B5%CF%81%CF%89%CF%84%CE%AE%CE%BC%CE%B1%CF%84%CE%B1-%CE%B3%CE%B9%CE%B1-%CF%84%CE%BF-%CE%BA%CF%8C%CE%BC%CE%BC%CE%B1-%CE%BB%CE%B1%CF%8A%CE%BA%CF%8C%CF%82-%CF%83%CF%8D%CE%BD%CE%B4%CE%B5%CF%83%CE%BC%CE%BF%CF%82-%CF%87%CF%81%CF%85%CF%83%CE%AE-%CE%B1%CF%85%CE%B3%CE%AE.html | title=Κρίσιμα ερωτήματα για το κόμμα Λαϊκός Σύνδεσμος Χρυσή Αυγή | accessdate=2013-04-30 | author=Μητροπολίτης Πειραιώς Σεραφείμ Μεντζελόπουλος | date=2013-04-22 | publisher=Ιερά Μητρόπολις Πειραιώς}}</ref><ref>{{cite news | url=http://www.tanea.gr/news/greece/article/5013702/apanthseis-apo-th-xrysh-aygh-gia-thn-paganistikh-arxaiolatreia-boyleyth-ths-zhtaei-o-serafeim/ | title=Μητροπολίτης Σεραφείμ: Η Χρυσή Αυγή, ο ΣΥΡΙΖΑ και ο... παιδεραστής Δίας | accessdate=2013-04-30 | author=Μάνος Χαραλαμπάκης | date=2013-04-22 | publisher=Τα Νέα}}</ref>

 

 

===Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης===

Η Χρυσή Αυγή για πολλά χρόνια είχε μεγάλη προβολή (σε σχέση με το πολιτικό μέγεθός της) από μερίδα των ΜΜΕ. Ο [[Γιάννης Πρετεντέρης]] το 1995 έκανε εκπομπή με θέμα τα 50 χρόνια από τη λήξη του [[Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος|Β′ Παγκόσμιου Πολέμου]] και είχε καλεσμένο τον Μιχαλολιάκο και τον [[Κώστας Πλεύρης|Κώστα Πλεύρη]]. Στο ακροατήριο της εκπομπής, άγνωστοι τότε, εμφανίστηκαν ο [[Περίανδρος Ανδρουτσόπουλος]] και ο [[Χρήστος Παππάς]]. Στην εκπομπή βρισκόταν και ο τότε υπουργός [[Θεόδωρος Πάγκαλος (πολιτικός)|Θεόδωρος Πάγκαλος]], ο οποίος αποχώρησε όταν λέχθηκε από τον Πλεύρη ότι ''κάνει μόνο για σαπούνι''.<ref name="Efsyn-MME"/>

 

 

==Οργάνωση==

===Καταστατικό και η ''Αρχή του Αρχηγού''===

Η Χρυσή Αυγή είναι μια προσωποπαγής οργάνωση της [[άκρα δεξιά|άκρας δεξιάς]] η πορεία της οποίας, όπως και εκείνη των [[νεοναζισμός|νεοναζιστών]] στην Ελλάδα, ταυτίζεται με εκείνη του γενικού γραμματέα της οργάνωσης, [[Νίκος Μιχαλολιάκος|Νίκου Μιχαλολιάκου]].<ref name="ta-nea-augo"/><ref name="ethnos_mixaloliakos_KYP_neonazi"/> Ο Μιχαλολιάκος, βρίσκεται στη θέση αυτή από την ίδρυση του κόμματος. Σύμφωνα με το επίσημο καταστατικό του κόμματος,<ref name="Ellinas 2013 552-3">{{harvnb|Ellinas|2013|pp=552-3}}</ref> που κατατέθηκε στον Άρειο Πάγο τον Αύγουστο του 2012,<ref name="Ellinas 2015 6">{{harvnb|Ellinas|2015|p=6}}</ref> το υψηλότερα ιστάμενο όργανο είναι το τριετές συνέδριο, που αποτελείται από 300 μέλη τα οποία εκλέγουν το γενικό γραμματέα και τα μέλη της κεντρικής επιτροπής. Ο γενικός γραμματέας είναι το υψηλότερο όργανο μεταξύ συνεδρίων, οι αποφάσεις του είναι δεσμευτικές για όλα τα μέλη και η τριετής θητεία του ανανεώνεται αυτόματα εκτός αν μια πλειοψηφία των συνέδρων ζητήσει να γίνουν εκλογές. Σύμφωνα με το καταστατικό, ο γενικός γραμματέας ορίζει τα μέλη του πολιτικού συμβουλίου της ΧΑ και τους υποψήφιους στις εκλογές. Αποτέλεσμα της οργανωτικής αυτής δομής είναι να διαχωρίζεται από όλα τα υπόλοιπα μέλη του κόμματος ο γενικός γραμματέας, που αποκαλείται από όλους ανεξαιρέτως «αρχηγός».<ref name="Ellinas 2013 552-3"/> Η ΧΑ διακηρύσσει ότι είναι οργανωμένη με βάση στρατιωτικά πρότυπα και στελέχη της ισχυρίζονται ότι υπερασπίζονται την «αρχή του αρχηγού», που θεωρούν πλεονέκτημα του κόμματος, αν και δεν αναφέρεται στο επίσημο καταστατικό του.<ref>{{harvnb|Ellinas|2015|pp=6-7}}</ref>

 

 

===Διαδικτυακή παρουσία===

Τα τελευταία χρόνια η Χρυσή Αυγή έχει χρησιμοποιήσει τις πλατφόρμες των [[μέσα κοινωνικής δικτύωσης|μέσων κοινωνικής δικτύωσης]] (social media), όπως ομάδες στο Facebook, κανάλια του YouTube, κ.ά, για να διαδώσει αδιαμεσολάβητα τις ιδέες της, διακινώντας μισαλλόδοξο λόγο, προτροπές σε βία και την εκδοχή της για την ιστορία και την πολιτική, που εκθειάζει ελληνικά δικτατορικά καθεστώτα και, συγκαλυμμένα, τον Χίτλερ.<ref>{{harvnb|Kompatsiaris|Mylonas|2015|pp=109, 112}}</ref> Η ΧΑ έχει ζητήσει από πολλά νέα μέλη της να είναι ενεργά στο διαδίκτυο.<ref name="Ellinas 2015 15">{{harvnb|Ellinas|2015|p=15}}</ref>

 

 

====Εφημερίδες====

Η εβδομαδιαία εφημερίδα ''«Χρυσή Αυγή»'' είναι το όργανο του κόμματος για προπαγάνδα. Χρησιμοποιεί ανεπίσμη γλώσσα, συχνά ειρωνική και προσβλητική, με στόχο να γίνει θελκτική και σε άτομα πέραν του στενού κομματικού κύκλου και να προσεγγίσει το ευρύτερο κοινό.{{sfn|Sakellariou|2017|p=398}} Η Χρυσή Αυγή εκδίδει και την επίσης εβδομαδιαία εφημερίδα ''«Εμπρός»''.

 

=== Ετήσιες εκδηλώσεις ===

Από το 1997 κάθε χρόνο μέλη της Χρυσής Αυγής καταθέτουν στεφάνι στη μνήμη των τριών αξιωματικών του [[Ελληνικό Πολεμικό Ναυτικό|Ελληνικού Πολεμικού Ναυτικού]] που σκοτώθηκαν κατά τη συντριβή του ελικοπτέρου στα [[Ίμια]].<ref name="giortesmisous" /> Η Χρυσή Αυγή συμμετέχει επίσης κάθε χρόνο στις εκδηλώσεις που διοργανώνεται κάθε χρόνο στο όρος [[Βίτσι]] για το τέλος του [[Ελληνικός Εμφύλιος Πόλεμος 1946-1949|Εμφυλίου πολέμου]] την [[29 Αυγούστου|29η Αυγούστου]] [[1949]], που απέφερε την επικράτηση των κυβερνητικών δυνάμεων της Ελλάδας και ακολούθως την ήττα του, προσκείμενου στο [[Κομμουνιστικό Κόμμα Ελλάδας]], [[Δημοκρατικός Στρατός Ελλάδας|Δημοκρατικού Στρατού]] (ΔΣΕ).{{πηγή}} Συμμετέχει επίσης στους εορτασμούς της ''Ημέρας Μακεδονικού Αγώνα'' που διοργανώνεται στο χωριό [[Μελάς Καστοριάς|Μελάς]] της [[Νομός Καστοριάς|Καστοριάς]].<ref>[http://www.iospress.gr/ios2000/ios20001126a.htm Εκεί που χάνονται τα αγάλματα], εφημερίδα Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία, 26/11/2000</ref> Διοργανώνει κάθε χρόνο μονομερείς εκδηλώσεις μνήμης για την [[Μάχη των Θερμοπυλών]]<ref name="giortesmisous">''"[http://www.iospress.gr/ios1998/ios19981129c.htm ΓΙΟΡΤΕΣ ΜΙΣΟΥΣ ΝΕΟΥ ΤΥΠΟΥ]"'', εφημερίδα Ελευθεροτυπία, 29 Νοεμβρίου 1998</ref> και την [[Μάχη στα Δερβενάκια|Μάχη των Δερβανακίων]].<ref>Ιστοσ. TVXS, [http://tvxs.gr/news/%CF%84%CE%BF%CF%80%CE%B9%CE%BA%CE%AC-%CE%BD%CE%AD%CE%B1/%CE%B4%CE%B5%CF%81%CE%B2%CE%B5%CE%BD%CE%AC%CE%BA%CE%B9%CE%B1-%CF%80%CF%81%CE%BF%CE%BA%CE%BB%CE%AE%CF%83%CE%B5%CE%B9%CF%82-%CF%84%CE%B7%CF%82-%C2%AB%CF%87%CF%81%CF%85%CF%83%CE%AE%CF%82-%CE%B1%CF%85%CE%B3%CE%AE%CF%82%C2%BB-%CF%83%CF%84%CE%B7%CE%BD-%CE%B5%CF%80%CE%AD%CF%84%CE%B5%CE%B9%CE%BF-%CF%84%CE%B7%CF%82-%CE%BC%CE%AC%CF%87%CE%B7%CF%82 Δερβενάκια: Προκλήσεις της «Χρυσής Αυγής» στην επέτειο της μάχης], 05/08/2011</ref> Κάθε χρόνο μέλη της οργάνωσης συμμετέχουν στην πανευρωπαϊκή συνάντηση εθνικιστικών οργανώσεων στην [[Ναζιστική Γερμανία|επέτειο της πτώσης του Γ' Ράιχ]] στο [[Ναζιστική Γερμανία|Βερολίνο]] και στην μνήμη των θυμάτων των [[Βομβαρδισμός της Δρέσδης|συμμαχικών βομβαρδισμών στην Δρέσδη]].<ref name="ethnos_mixaloliakos_KYP_neonazi" />

 

==Αποτελέσματα εκλογών==

===Βουλή των Ελλήνων===

{| class="wikitable" style="text-align:center;"

! width="10%"| Έτος

 

===Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο===

{| class="wikitable" style="text-align:center;"

! width="10%"| Έτος

 

== Παραπομπές ==

{{reflist|30em|refs=

 

 

== Βιβλιογραφία ==

* {{cite journal|first=Antonis A.|last=Ellinas|title=The Rise of Golden Dawn: The New Face of the Far Right in Greece|journal=South European Society and Politics|year=2013|volume=18|issue=4|pages=543-565|doi=10.1080/13608746.2013.782838|url=http://www.tandfonline.com/doi/pdf/10.1080/13608746.2013.782838|ref=harv}}

* {{cite journal|first=Antonis A.|last=Ellinas|title=Neo-Nazism in an Established Democracy: The Persistence of Golden Dawn in Greece|journal=South European Society and Politics|year=2015|volume=20|issue=1|pages=1-20|doi=10.1080/13608746.2014.981379|url=http://www.tandfonline.com/doi/pdf/10.1080/13608746.2014.981379|ref=harv}}

 

==Διαβάστε επίσης==

* {{cite book | title=Ο ψηφοφόρος της Χρυσής Αυγής | publisher=Υπερσιβηρικός | author=Βλάχος, Μπάμπης | year=2013 | isbn=978-618-80687-1-1}}

* {{cite book|title= Χρυσή Αυγή και στρατηγικές διαχείρισης της κρίσης|last=Εμμανουηλίδης |first=Μάριος |coauthors= Κουκουτσάκη, Αφροδίτη|publisher= Futura|year=2013 |location=Αθήνα | isbn= 978-960-9489-32-4}}

 

==Εξωτερικοί σύνδεσμοι==

{{commonscat|Chrysi Avyi}}

* {{cite web|url=http://www.xryshaygh.com/|title=Η ιστοσελίδα της Χρυσής Αυγής}}

* {{cite web|url=http://goldendawnwatch.org/|title=Golden Dawn Watch}} Ιστοσελίδα της πρωτοβουλίας για την παρακολούθηση της δίκης της Χρυσής Αυγής.