Προβηγκία: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Η περιοχή της Προβηγκίας ήταν από τις αρχαιότερες που κατοικήθηκαν στην [[Ευρώπη]], πέτρινα εργαλεία που χρονολογούνται στα 1.000.000 χρόνια βρέθηκαν κοντά στο Ροκεμπρύν-Καπ-Μαρτέν σε μιά περιοχή ανάμεσα στο [[Μονακό]] και το Μεντόν.<ref>Max Escalon de Fonton, L'Homme avant l'histoire, article in Histoire de la Provence, edited by Edouard Baratier, Editions Privat, Toulouse, 1990. σ. 14 </ref> Νεώτερα πέτρινα εργαλεία που χρονολογούνται στα 400.000 χρόνια βρέθηκαν κοντά στην [[Νίκαια (Γαλλία)|Νίκαια]].<ref>Max Escalon de Fonton, L'Homme avant l'histoire, σ. 15</ref> Στην Παλαιολιθική εποχή παρατηρήθηκαν μεγάλες κλιματικές αλλαγές, η στάθμη της θάλασσας στην αρχή ήταν περίπου 150 μέτρα ψηλότερα αλλά στο τέλος έπεσε 100 - 150 μέτρα χαμηλότερα σε σχέση με σήμερα. Οι πρώτοι κάτοικοι εγκατέλειψαν τα σπήλαια από την απότομη άνοδο της στάθμης της θάλασσας και την διάβρωση.<ref>Escalon de Fonton, L'Homme avant l'histoire, σσ. 16–17</ref> Οι μεγάλες αλλαγές στην στάθμη της θάλασσας έφεραν σημαντικές αλλαγές στους πρώτους κατοίκους, έαςένας δύτης ανακάλυψε την είσοδο ενόςτου σπηλαίου''"Σπηλαίου Κοσκέ"'' 37 μέτρα κάτω από την επιφάνεια της θάλασσας στο Κασί κοντά στην [[Μασσαλία]] που, οδηγούσε σε ένα άλλο σπήλαιο πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας (1987). Στους τοίχους του σπηλαίου βρέθηκαν πολλές παραστάσεις με βίσονες, σφραγίδες, άλογαθαλάσσια πτηνά και ανθρώπινα χέρια που χρονολογούνται μεταξύ 27.000 π.χ. και 199.000 π.χ.<ref>Aldo Bastié, Histoire de la Provence, Editions Ouest-France, 2001</ref>

Στα τέλη της Παλαιολιθικής και στις αρχές της Νεολιθικής περιόδου η στάθμη της θάλασσας σταθεροποιήθηκε στο σημερινό επίπεδο, την ίδια εποχή παρατηρήθηκαν τα φαινόμενα της υπερθέρμανσης και της εξαφάνισης των δασών και των ελαφιών. Οι κάτοικοι άρχισαν να τρέφονται με άγρια πρόβατα, κουνέλια και σαλιγκάρια. Το 6.000 π.χ. βρισκόντουσαν συνεχώς σε μετακίνηση από τόπο σε τόπο και εξημέρωσαν τα άγρια πρόβατα, την ίδια εποχή βρέθηκαν τα αρχαιότερα δείγματα κεραμικής στην [[Γαλλία]].<ref>Escalon de Fonton, L'Homme avant l'histoire, σσ. 16–17</ref> Το 6.000 π.χ. έφτασε στην Προβηγκία ένα νέο μεγάλο κύμα μεταναστών που ανάγκασε τους παλιότερους ποιμενικούς λαούς να δραπετεύσουν, ακολούθησε ένα κύμα γεωργών γύρω στο 2.500 π.χ. που έφτασε μέσω θαλάσσης και εγκαταστάθηκε στην σημερινή επαρχία Μπους-ντυ-Ρον.<ref>Escalon de Fonton, L'Homme avant l'histoire, σσ. 16–17</ref> Τα ίχνη του Νεολιθικού εποικισμού (6.000 π.χ.) παρατηρούνται σε πολλές περιοχές σήμερα στην Προβηγκία, οι μεγαλιθικές κατασκευές κοντά στο Ντραγκινιάν που χρονολογούνται από την [[Εποχή του Ορείχαλκου]].

Οι Λίγυρες εγκαταστάθηκαν ανάμεσα στον 10ο και τον 4ο αιώνα π.χ. στην σημερινή [[Λιγυρία]], η καταγωγή τους είναι αβέβαιη το πιο πιθανό ήταν απόγονοι των παλαιότερων παλαιολιθικών λαών.<ref>J.R. Palanque, Ligures, Celts et Grecs, in Histoire de la Provence. σ. 33</ref> Ο [[Στράβων]] ξεκαθαρίζει ότι είχαν διαφορετική καταγωγή από τους Κέλτες που ζούσαν στην [[Γαλατία]].<ref>http://www.jwmt.org/v1n7/herakles.html</ref> Δεν είχαν δικό τους αλφάβητο αλλά οι καταλήξεις των ονομάτων τους σχετίζονταν με τις τοποθεσίες στην Προβηγκία. Ο αρχαίος γεωγράφος [[Ποσειδώνιος ο Ρόδιος]] γράφει : ''"η χώρα τους ήταν άνυδρη και ξηρή γεμάτη πέτρα, το πετρώδες έδαφος δεν τους επέτρεπε να καλλιεργήσουν τίποτα και ασχολήθηκαν αποκλειστικά με το κυνήγι"''.<ref>J. Cited by R. Palanque, Ligures, Celts et Grecs, in Histoire de la Provence. σ. 34.</ref> Σαν λαός ήταν πολεμοχαρείς, επιτέθηκαν στην [[Ιταλία]] και έφτασαν τον 4ο αιώνα μέχρι την [[Ρώμη]], αργότερα άνοιξαν τον δρόμο στον [[Αννίβας|Αννίβα]] να επιτεθεί στην Ρώμη (218 π.χ.). Τα ίχνη των Λιγύρων είναι γνωστά σήμερα από τις Μεγαλιθικές κατασκευές στην ανατολική Προβηγκία και από τα πέτρινα σκαλίσματα στο Αλπ-Μαριτίμ σε υψόμετρο 2.000 μέτρων, χρονολογούνται μεταξύ 2.500 - 900 π.χ.<ref>J. R. Palanque, Ligures, Celts et Grecs, in Histoire de la Provence. σ. 34.</ref>

Οι [[Κελτικός πολιτισμός|Κέλτες]] και οι Λιγούριοι εξαπλώθηκαν σε ολόκληρη την κοιλάδα κατά μήκος του ποταμού [[Ροδανός|Ροδανού]], κάθε φυλή είχε τον δικό της βασιλιά και την δική της δυναστεία, οικοδόμησαν οχυρωμένους οικισμούς που ονομάστηκανέμειναν γνωστοί με το Λατινικό [[Oppidum]]. Διακρίνονται σήμερα 165 οχυρωμένοι οικισμοί στην περιοχή του Βαρ και 285 στην Αλπ-Μαριτίμ, οι φυλές λάτρευαν διαφορετικές φυσικές θεότητες.<ref>J. R. Palanque, Ligures, Celts et Grecs, in Histoire de la Provence. σ. 34.</ref> Οι φυλές αργότερα δημιούργησαν ομοσπονδίες και άρχισαν να εμπορεύονται τοπικά προιόνταπροϊόντα όπως σίδηρο, ασήμι, αλάβαστρο, τυρί και μέλι, οι [[Ετρούσκοι]] έμποροι έκαναν συχνές επισκέψεις στην ακτή. Αμφορείς των Ετρούσκων που χρονολογούνται τον 7ο και τον 6ο αιώνα π.χ. βρέθηκαν στην Μασσαλία, το Κασί και σε οχυρωμένους ορεινούς οικισμούς στην περιοχή.<ref>J. R. Palanque, Ligures, Celts et Grecs, in Histoire de la Provence. σ. 34.</ref> Οι έμποροι από την [[Ρόδος|Ρόδο]] έφτασαν πολλές φορές τον 7ο αιώνα π.χ. στην [[Προβηγκία]], η Ροδίτικη κεραμική βρέθηκε σε πολλές περιοχές κοντά στην Μασσαλία όπως στην Μαρτίγκ και στην Ιστρ. Οι Ροδίτες έμποροι έδωσαν το όνομα του νησιού τους στον ποταμό Ροδανό με το οποίο είναι γνωστός σήμερα.<ref>J.R. Palanque, Ligures, Celtes et Grecs, in Histoire de la Provence, σ. 39.</ref>

Η πρώτη μόνιμη εγκατάσταση κατοίκων από την [[Ελλάδα]] έγινε με εποίκους από την [[Φώκαια]] (600 π.χ.), ακολούθησε δεύτερο κύμα όταν καταστράφηκε η Φώκαια από τους [[Πέρσες]] (540 π.χ.).<ref>R. Palanque, Ligures, Celtes et Grecs, in Histoire de la Provence, σ. 41.</ref> Η Μασσαλία έγινε το μεγαλύτερο εμπορικό λιμάνι σε ολόκληρο τον αρχαίο κόσμο, τον 4ο αιώνα π.χ. έφτασε στο μέγιστο της ακμής της και είχε πληθυσμό 6.000 κατοίκους, ζούσαν σε 50 εκτάρια που περιβάλλονταν από ένα τοίχος. Το πολίτευμα ήταν αριστοκρατικήΑριστοκρατική δημοκρατία, την εξουσία ασκούσε μια συνέλευση με τους 600 πλουσιότερους κατοίκους. Η Μασσαλία είχε έναν μεγάλο ναό αφιερωμένο στον [[Ναός του Απόλλωνα (Δελφοί)|Δελφικό Απόλλωνα]] πάνω στον λόφο που έβλεπε στο λιμάνι της πόλης και άλλον έναν ναό στην αντίθετη πλευρά αφιερωμένο στην [[Ναός της Αρτέμιδος της Εφέσου|Αρτέμιδα της Εφέσου]]. Οι δραχμές της Μασσαλίας βρέθηκαν σε όλες τις περιοχές που κατοικούσανζούσαν Κέλτες και Λιγούριοι. Οι έμποροι της Μασσαλίας ταξίδευαν μέσω του Ροδανού και έφτασαν πολύ βαθιά στην ηπειρωτική Γαλλία, δημιούργησαν εμπορικούς σταθμούς στην [[Ελβετία]] και στην [[Βουργουνδία]], στα βόρεια έφτασαν μέχρι την [[Βαλτική Θάλασσα]]. Τα τοπικά προιόνταπροϊόντα που εξήγαγαν ήταν κρασί, αλατισμένο χοιρινό, παστά ψάρια, αρώματα, βότανα και φελλό.

Τον 2ο αιώνα π.χ. οι Μασσαλιώτες κάλεσαν σε βοήθεια την [[Ρώμη]] εναντίον των Λίγυων, οι ΡωμαικέςΡωμαϊκές λεγεώνες μπήκαν στην Προβηγκία δύο φορές για να υποτάξουν τους Λίγυους επαναστάτες (181 π.χ., 154 π.χ.) και μία τρίτη για να υποτάξουν μία Ομοσπονδία από Κέλτικες φυλές (125 π.χ.).<ref>Bastié, Histoire de la Provence, σ. 9</ref> Οι Ρωμαίοι στην συνέχεια ίδρυσαν αποικία κοντά στην Κέλτικη πόλη Εντρεμόντ, την μετέπειτα [[Αιξ-αν-Προβάνς]] (122 π.χ.), λίγο αργότερα ίδρυσαν την Ναρμπόν (118 π.χ.).

Ο Ρωμαίος στρατηγός [[Γάιος Μάριος]] διέλυσε και την τελευταία μορφή αντίστασης νικώντας τους [[Κίμβροι|Κίμβριους]] και τους [[Τεύτονες]] (102 π.χ.). Οι Ρωμαίοι δημιούργησαν στην συνέχεια μιάμια σειρά από εμπορικούς δρόμους για να έχουν πρόσβαση στην [[Ισπανία]] και την βόρεια Ευρώπη, ο ένας περνούσε μέσω της Ταρασκόν, ο άλλος παραλιακά μέσω της Φρέγιους και της Αιξ-αν-Προβάνς. Στην διαμάχη που ξέσπασε ανάμεσα στον [[Πομπήιος|Πομπήιο]] και τον [[Ιούλιος Καίσαρ|Ιούλιο Καίσαρα]] οι Μασσαλιώτες υποστήριξαν τον Πομπήιο που ηττήθηκε τελικά και έχασαν όλα τα δικαιώματα τους.

Οι Ρωμαίοι ίδρυσαν δύο νέους οικισμούς την [[Αρλ]] και την Φρέγιους σε θέσεις παλιότερων Ελληνικών εγκαταστάσεων. Ο [[Οκταβιανός Αύγουστος]] έκτισε ένα θριαμβευτικό μνημείο στο Λα Τυρμπί για να γιορτάσει την ειρήνη, από τότε ξεκίνησε η εποχή της ΡωμαικήςΡωμαϊκής Γαλατίας, οι Ρωμαίοι αρχιτέκτονες και μηχανικοί έκτισαν αμέτρητα θέατρα, αρένες, βίλες και μνημεία που υπάρχουν μέχρι και σήμερα. Οι Ρωμαίοι έκτισαν αμέτρητες πόλεις στην περιοχή που πήρε το όνομα ''"Ναρβονική Γαλατία"'' με πρωτεύουσα την Ναρμπόν, επεκτεινόταν από την Ιταλία μέχρι την Ισπανία και από τις [[Άλπεις]] μέχρι τα [[Πυρηναία]]. Η [[Pax Romana]] διατηρήθηκε ολόκληρο τον 3ο αιώνα π.χ. στην Προβηγκία μέχρι την εποχή που επιτέθηκαν τα πρώτα [[Γερμανικά φύλα]] (257, 275), ο αυτοκράτορας [[Κωνσταντίνος Α΄]] κατέφυγε στην Αρλ. Τον 5ο αιώνα μετά τις ασταμάτητες επιδρομές των Γερμανικών φυλών η Ναρβονική Γαλατία διαλύθηκε.

Υπάρχουν πολλοί θρύλοι σχετικά με την εισαγωγή του χριστιανισμού στην Προβηγκία αλλά χωρίς πηγές για να προσδιοριστεί ο τρόπος, ένα έγγραφο δείχνει ότι υπήρχαν τον 3ο και τον 4ο αιώνα πολλές εκκλησίες και επισκοπές. Σε όλες τις πόλεις ιδρύθηκαν επισκοπές : στην Αρλ (254), στην Μασσαλία (314), στην Αιξ-αν-Προβάνς (408), στην Καρπαντρά, την [[Αβινιόν]] και την Βανς (439), στην [[Αντίμπ]] (442) και στην [[Τουλόν]] (451).<ref>Aldo Bastié, Histoire de la Provence, (σ. 13.)</ref><ref>Aldo Bastié, Histoire de la Provence, Editions Ouest-France, 2001</ref> Η παλιότερη χριστιανική κατασκευή που σώζεται μέχρι και σήμερα είναι το βαπτιστήριβαπτιστήριον στον Καθεδρικό ναό του Φρέγιους που χρονολογείται τον 5ο αιώνα, ιδρύθηκαν και δυο μοναστήρια : το ένα στις [[Λερίνες νήσοι|Λερίνες νήσους]] και ο Άγιος Βίκτωρ στην Μασσαλία.