Μογγολία: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
μ ενημέρωση ΔΑΑ |
μ ενημ. πληθ. |
||
Γραμμή 31:
| σύνορα = 8.220
| ακτογραμμή =
| θέση_πληθυσμού =
| πληθυσμός = 2.407.500<ref>[http://www.nso.mn/yearbook/2002/yearbook2002.pdf Στατιστική Υπηρεσία Μογγολίας]</ref>
| χρονιά_απογραφής_πληθυσμού = 2000
| πυκνότητα_πληθυσμού = 2,1
| θέση_πυκνότητας_πληθυσμού = 239
| εκτίμηση_πληθυσμού = 3.
| χρονιά_εκτίμησης_πληθυσμού =
| θέση_ΑΕΠ =
| ΑΕΠ = 36,996 δισ. $<ref name="imf">{{cite web|url=https://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2017/01/weodata/weorept.aspx?pr.x=46&pr.y=7&sy=2016&ey=2016&scsm=1&ssd=1&sort=country&ds=.&br=1&c=948&s=NGDPD%2CNGDPDPC%2CPPPGDP%2CPPPPC&grp=0&a= |title=Μογγολία |publisher=[[ΔΝΤ]] |date=Απρίλιος 2017 |accessdate=09-05-2017}}</ref>
Γραμμή 90:
}}
Η '''Μογγολία''' ([[Μογγολική γλώσσα|μογγολικά]]: ''Монгол улс'') είναι μια χώρα με έκταση 1.564.116 [[Τετραγωνικό χιλιόμετρο|τ.χλμ.]] και πληθυσμό 3.
== Ιστορία ==
Γραμμή 99:
=== Πρώιμη ιστορία ===
[[Αρχείο:Hsiung-nu-Empire.png|thumb|right|200px|Η επικράτεια των [[Χιονγκ-νου]] σε σχέση με τα σημερινά σύνορα της Μογγολίας
Η Μογγολία, από την προϊστορία της, έχει κατοικηθεί από νομαδικούς πληθυσμούς, οι οποίοι από περίοδο σε περίοδο σχημάτισαν μεγάλες ομοσπονδίες που άκμασαν. Η πρώτη από αυτές, οι [[Χιονγκ-νου]], ενώθηκαν σε ομοσπονδία από τον [[Μόντου Σανίου]] το [[209]] π.Χ. και σύντομα αποτέλεσαν σημαντική απειλή για τη δυναστεία των [[Δυναστεία Τσιν|Τσιν]], εξαναγκάζοντάς τους στην κατασκευή του [[Σινικό Τείχος|Σινικού Τείχους]], με φρουρά την εποχή ακμής του που έφτανε ακόμα και τους 30.000 στρατιώτες, ως μέσο άμυνας στις επιδρομές των [[Χιονγκ-νου]].
Γραμμή 111:
=== Μετα-αυτοκρατορική περίοδος ===
[[Αρχείο:Altan Khan.jpg|thumb|right|200px|O [[Αλτάν Χαν]] του [[Τουμέντ]], εγγονός του [[Μπατουμόνγκε Νταγάν Χαν]] και ιδρυτής του [[Χοχότ]]
Οι επόμενοι αιώνες χαρακτηρίζονται από βίαιες διενέξεις για εξουσία μεταξύ διαφόρων φυλών, κυρίως μεταξύ των Τζενγκχίνς Οϊράντς και των αντιπάλων τους, καθώς και από αμέτρητες εισβολές των [[Κίνα|Κινέζων]], όπως οι πέντε εκστρατείες με αρχηγό τον αυτοκράτορα [[Γιόνγκλε]]. Στις αρχές του 15ου αιώνα, οι Οϊράντς με ηγεμόνα τον [[Έσεν Ταγισί]] ενισχύθηκαν και πραγματοποίησαν επιδρομές ακόμα και στην [[Κίνα]] το [[1449]], με αφορμή το δικαίωμα να μην πληρώνουν φόρο υποτελείας, αιχμαλωτίζοντας και τον Κινέζο αυτοκράτορα. Ωστόσο, ο Έσεν Ταγισί δολοφονήθηκε το [[1454]] και ακολούθησε η ηγεμονία των Μποργιτζίντς.
Γραμμή 122:
=== Ανεξαρτησία (1911-1919) ===
[[Αρχείο:BogdKhan.jpg|thumb|right|180px|Ο [[Μπογκντ Χάαν]], όγδοος [[Τζεμπτσουντάμπα Κουτουκτού]], πολιτικός και θρησκευτικός ηγέτης της ανεξάρτητης Μογγολίας
Με την πτώση της δυναστείας των Τσινγκ, η Μογγολία με την ηγεσία του [[Μπογκντ Χάαν]] διακήρυξε την ανεξαρτησία της το [[1911]]. Ωστόσο, η επίσης νεοσύστατη δημοκρατία της [[Κίνα]]ς θεώρησε τη Μογγολία ως μέρος της επικράτειάς της. Οι περιοχές κάτω από τον έλεγχο του [[Μπογκντ Χάαν]] περιλάμβαναν περίπου την πρώην εξωτερική Μογγολία, ενώ οι 49 επικράτειες της [[Εσωτερική Μογγολία|εσωτερικής Μογγολίας]], όπως και οι [[Μογγόλοι]] των περιφερειών [[Αλασάν]] και [[Κινγκάι]], δήλωσαν την πρόθεσή τους να αποτελέσουν μέρος του νέου μογγολικού κράτους. Το [[1919]], μετά την [[Οκτωβριανή Επανάσταση|Οκτωβριανή επανάσταση]] στη [[Ρωσία]], η χώρα καταλήφθηκε από κινεζικά στρατεύματα με αρχηγό τον [[Ξου Σουτσένγκ]].
Γραμμή 138:
== Γεωγραφία ==
[[Αρχείο:Mongolia Landscape.jpg|thumb|left|250px|Χαρακτηριστικό τοπίο της υπαίθρου της Μογγολίας
Με έκταση 1.564.116 τετρ.χλμ. η Μογγολία είναι η 19η μεγαλύτερη σε έκταση χώρα στον κόσμο, μετά το [[Ιράν]] και με αρκετή διαφορά από το επόμενο [[Περού]].
Γραμμή 149:
== Διοικητική διαίρεση ==
Η Μογγολία διαιρείται διοικητικά σε 21 επαρχίες, γνωστές με την ονομασία άιμαγκ στην τοπική γλώσσα. Οι επαρχίες με τη σειρά τους διαιρούνται επίσης σε συνολικά 329 περιφέρειες ή σουμ. Η πρωτεύουσα Ουλάν Μπατόρ διοικείται ανεξάρτητα ως δήμος (Μογγ.: κνοτ) με επαρχιακό καθεστώς. Τα άιμαγκ της Μογγολίας είναι τα εξής:
[[Αρχείο:Mongolia aimags 2007.png|thumb|500px|right|Η διοικητική διαίρεση της Μογγολίας σε επαρχίες ή άιμαγκ στα Μογγολικά
* Αρκανγκάι (Arkhangai)
* Μπαγιάν Ολγκίι (Bayan-Ölgii)
Γραμμή 173:
== Δημογραφικά στοιχεία ==
Ο [[πληθυσμός]] της Μογγολίας ανέρχεται σε 3.
Η Μογγολία έχει βιώσει έντονη αστικοποίηση και το 40% του συνολικού πληθυσμού της κατοικεί στην πρωτεύουσα [[Ουλάν Μπατόρ]]. Με βάση στοιχεία του [[2002]], το 23% ζει στις πόλεις [[Νταρκάν]] και [[Έρντενετ]], καθώς και μικρές κωμοπόλεις, ενώ το υπόλοιπο είναι νομάδες. Το 2002 σχεδόν το 30% των νοικοκυριών της χώρας ασχολούνταν με την [[κτηνοτροφία]], ακολουθώντας έναν νομαδικό ή ημινομαδικό τρόπο ζωής.
Γραμμή 180:
=== Γλώσσα ===
[[Αρχείο:Monggol ulus.svg|μικρογραφία|δεξιά|200px|Η λέξη ''Μογγολία'' (Μονγκιόλ ουλούς) στην παραδοσιακή γραφή της [[Μογγολική γλώσσα|μογγολικής γλώσσας]]
Η επίσημη γλώσσα της χώρας είναι τα [[Μογγολική γλώσσα|μογγολικά κάλκα]] που ομιλείται από το 90% του πληθυσμού. Διάφορες διάλεκτοι καταγράφονται στη χώρα, οι οποίες περιλαμβάνονται στις μογγολικές γλώσσες. Τα [[Μογγολική γλώσσα|μογγολικά]] συχνά θεωρούνται ότι ανήκουν στην οικογένεια των [[Αλταϊκές γλώσσες|αλταϊκών γλωσσών]], η οποία επίσης περιλαμβάνει τις τουρκικές και τουνγκουσικές γλώσσες της ευρύτερης περιοχής.
Γραμμή 188:
=== Θρησκεία ===
Ο πληθυσμός της Μογγολίας ακολουθεί κατά 50% τον θιβετιανό βουδισμό, το 40% καταγράφεται ως άθεοι, ενώ το 6% είναι [[Σαμανισμός|σαμάνοι]], [[Μπαχαϊσμός|μπάχα]] ή [[Χριστιανισμός|χριστιανοί]], και το 4% [[Ισλάμ|μουσουλμάνοι]].
| |||