Ιανός Λάσκαρις: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
→‎Η ζωή του: Διορθώσεις εκφραστικού κι ορθογραφικού περιεχομένου
→‎Η ζωή του: προσθήκη συνδέσμου Μπουντέ
Γραμμή 1:
{{πηγές|17|04|2015}}{{πληροφορίες προσώπου}}Ο '''Ιανός Λάσκαρις''' (Κωνσταντινούπολη [[1445]] - Ρώμη [[1535|1534]]), ήταν διπλωμάτης, πρεσβευτής και ένας από τους σημαντικότερους Βυζαντινούς λογίους της [[Αναγέννηση|Αναγέννησης]]. Πρέσβης της Γαλλίας στη Βενετία, προστάτης των ελληνικών γραμμάτων και κληρονόμος της αποστολής του [[Βησσαρίων ο Τραπεζούντιος|Βησσαριωνα του Τραπεζούντιου]] να κινήσει τους δυτικούς σε Σταυροφορία για ανακατάληψη της Κωνσταντινούπολης από τους Οθωμανούς.
==Η ζωή του==
Γεννήθηκε στην [[Κωνσταντινούπολη]] το 1445, με το βαφτιστικό Ιωάννης (το Ιανός υιοθέτησε αργοτερα στην Ιταλία). Ο πατέρας του λεγόταν Θεόδωρος κι ένας αδερφός του, μεγαλύτερος κατά 11 χρόνια, ήταν ο λόγιος [[Κωνσταντίνος Λάσκαρις (λόγιος)|Κωνσταντίνος Λάσκαρης]]<ref name=":0">{{Cite book|title=Neoellēnikē philologia : viographia tōn en tois grammasi dialampsantōn Hellen̄ōn, apo tēs katalyseōs tēs Vyzantinēs Autokratorias mechri tēs Hellēnikēs ethnegersias (1453-1821)|first=Kōnstantinos N.|last=Sathas|publisher=En Athēnais : I. Chiōtellē|date=1960|url=http://archive.org/details/neoellnikphilol01sathgoog}}</ref>. Λεγόταν από τους συγχρόνους του και Ρυνδακηνός λόγω της καταγωγής των προγόνων του από τη Ρύνδακο της [[Προποντίδα|Προποντίδας]]. Μετά την Άλωση η οικογένεια κατέφυγε αρχικά στην Πελοπόννησο, και αφού πρώτα πέρασε από την [[Κρήτη]], ήρθε στη [[Βενετία]], όπου τέθηκε υπό την προστασία του [[Βησσαρίων|Βησσαρίωνα]] του Τραπεζούντιου. Με έξοδα του Βησσαρίωνα ο Λάσκαρις σπούδασε στο πανεπιστήμιο της [[Πάδοβα|Πάντοβα]] όπου δίδασκε ο [[Δημήτριος Χαλκοκονδύλης]], ο οποίος έγινε δάσκαλος και προστάτης του. Στην Πάντοβα έμεινε μέχρι το 1472 οπότε έφυγε για τη [[Φλωρεντία]], πιθανότατατα μαζί με το Χαλκοκονδύλη. Στην πρωτεύουσα της [[Τοσκάνη|Τοσκάνης]] δίδαξε την ελληνική [[φιλοσοφία]] και [[λογοτεχνία]] και ένας από τους σημαντικότερους μαθητές του ήταν ο [[Μάρκος Μουσούρος]], ο οποίος είχε πάει εκεί γύρω στο 1486.
 
Στη Φλωρεντία ο Λάσκαρις κλήθηκε να διευθύνει την περίφημη Λαυρεντιανή Βιβλιοθήκη από τον άρχοντα της πόλης [[Λαυρέντιος ο Μεγαλοπρεπής|Λαυρέντιο τον Μεγαλοπρεπή]]. Για τον λόγο αυτό στάλθηκε από τον ίδιο, περί το 1483/1486, που παρά τις οικονομικές δυσκολίες δαπανούσε πολλά χρήματα για την αγορά χειρογράφων και την αμοιβή αντιγραφέων, στον ελλαδικό χώρο και στην Κωνσταντινούπολη για την αναζήτηση ελληνικών [[Χειρόγραφο|χειρογράφων]]. Άδεια για έρευνα έλαβε από τον ίδιο το σουλτάνο [[Βαγιαζήτ Β΄|Βαγιαζήτ Β']]. Συγχρόνως, με την αποστολή του Λάσκαρι στην Πόλη, ο Λαυρέντιος επιδίωκε να διερευνήσει την πολιτική κατάσταση και τη δυνατότητα ανανέωσης παλαιού σχεδίου για [[σταυροφορία]]. Ο Λάσκαρις στα ταξίδια του "συνεννοήθηκε μετά πολλών πατριωτών πος αποτίναξη του (τουρκικού )ζυγού"<ref name=":0" /> .Το Μάρτιο του 1489 βρέθηκε στη Ρόδο, όπου συνάντησε το Ζιζιμ, εκτοπισμένο αδελφό του σουλτάνου, επιζήτησεσυζήτησε τηπιθανή συμμαχία του κι επιστρέφοντας στη Ρώμη "εξόρκισε τον [[Πάπας Ιννοκέντιος Η΄|πάπα Ιννοκέντιο Η']] να κινήση τον κατά της Τορκίας πόλεμον"<ref name=":0" />, ακολουθώντας έτσι την αποστολή του [[Βησσαρίων ο Τραπεζούντιος|Βησσαρίωνα του Τραπεζούντιου]]. Το 1491 και το 1492, στο τελευταίο ταξίδι αναζήτησης, επισκέφθηκε μεταξύ άλλων τη [[Θεσσαλονίκη]], το [[Άγιο Όρος]], την [[Κρήτη]] και την Κωνσταντινούπολη και αγόρασε γύρω στα διακόσια πολύτιμα χειρόγραφα με τα οποία εμπλουτίστηκε σημαντικά η Λαυρεντιανή Βιβλιοθήκη.
 
Μετά το θάνατο του Λαυρέντιου στις 8 Απριλίου 1492 (δεν τον πρόλαβε επιστρέφοντας από το ταξίδι) και την κατάληψη της [[Φλωρεντία|Φλωρεντίας]] από τους Γάλλους το 1494, ο Λάσκαρις ζήτησε και μίλησε στο βασιλιά [[Κάρολος Η' της Γαλλίας|Καρόλο Η' της Γαλλίας]] "επί μακρόν για την απελευθέρωση της Ελλάδας"<ref name=":0" />. Ύστερα από πρόσκληση του βασιλιά , πήγε στο [[Παρίσι]] το 1495. Εκεί εργάστηκε ως σύμβουλος του Γάλλου βασιλιά και συνεργάστηκε με Γάλλους [[Αναγεννησιακός ουμανισμός|ουμανιστές]] μεταξύ των οποίων καιόπως ο Guilliaume[[Γκιγιόμ BudeΜπουντέ]]. Με την άνοδο στο θρόνο της [[Γαλλία|Γαλλίας]] του [[Λουδοβίκος ΙΒ΄ της Γαλλίας|Λουδοβίκου ΙΒ΄]] ο Ιανός Λάσκαρις ανέλαβε διπλωματικές αποστολές στο [[Μιλάνο]] και στη [[Βενετία]] (1500-1509), στις οποίες συχνά μιλούσε στους βασιλείς (π.χ. στον Αρχιδούκα της Αυστρίας Φίλιππο τον Ωραίο και το βασιλιά της Αραγωνίας [[Φερδινάνδος Α΄ της Αραγωνίας|Φερδινάνδο Α']] <ref name=":0" />) για συμμαχία κι εκστρατεία ανακατάληψης των ελληνικών εδαφών. Το 1503 διορίστηκε πρέσβης της Γαλλίας στη Βενετία, μια πολύ λεπτή και δύσκολη αποστολή<ref name=":0" />. Κατά την παραμονή του στη Βενετία έγινε μέλος της ''Νέας Ακαδημίας'' η «Αλδείου Ακαδημίας» του φιλέλληνα [[Άλδος Μανούτιος|Άλδου Μανούτιου]] και σχετίστηκε με πολλούς Βυζαντινούς λόγιους όπως ο [[Μάρκος Μουσούρος]] κι ο [[Αρσένιος Αποστόλης]] κι ο φιλέλλην [[Έρασμος]].
 
Το 1513 έγινε πάπας ο [[Πάπας Λέων Ι΄|Λέων Ι΄]], ο γιος του Λαυρέντιου Τζοβάνι, που μικρός είχε γνωρίσει τον φίλο του πατέρα του. Ο Λάσκαρις πήγε στην [[Ρώμη]] για να ζητήσει τη βοήθειά του για την αναζωογόνηση των ελληνικών σπουδών και τελικά κατάφερε να ιδρύσει, με τη βοήθεια του [[Μάρκος Μουσούρος|Μάρκου Μουσούρου]], το [[Ελληνικό Γυμνάσιο Ρώμης|Ελληνικό Γυμνάσιο]], το 1514 στον λόφο[[Κυρινάλιος τουλόφος|Κυρηνάλιο Κυρηναλίουλόφο]]. Πρώτος διδάσκων ονομάστηκε ο [[Ζαχαρίας Καλλιέργης]] σε συνεργασία με τον οποίον ο Λάσκαρις ίδρυσε το 1517 το [[Ιστορία της ελληνικής τυπογραφίας|τυπογραφείο του Γυμνασίου]], που εξέδωσε σπουδαία έργα αρχαίων Ελλήνων συγγραφέων. Και στονστο νέο πάπα έθεσε το θέμα ανακατάληψης ελληνικών εδαφών κι εκείνος τον έστειλε στην πατρίδα του την Κωνσταντινούπολη, "ίνα σπουδάση εκ νέου την κατάσταση του τόπου"<ref name=":0" />.
 
Το 1517 ο πάπας τον έστειλε σε νέα διπλωματική αποστολή στο Παρίσι και τον καινούργιο βασιλιά, τον [[Φραγκίσκος Α΄ της Γαλλίας|Φραγκίσκο Α΄]]. Ο τελευταίος, "θελχθείς εκ της συμπεριφοράς και των γνώσεών του, παντοιοτρόπως προσεπάθησε να τον κρατήσει παρ'αυτώ"<ref name=":0" />. Ο Λάσκαρης όμως είχε έρθει γι' άλλο σκοπό. Προσπάθησε να πείσει να ιδρύσει ελληνικό κολλέγιο (το οποίο ιδρύθηκε τελικά το 1530 από τοντο Guilliaume[[Γκιγιόμ BudeΜπουντέ]]). Ήδη από το 1518 επιφορτίσθηκε με την κατάρτιση βασιλικής βιβλιοθήκης στο [[Φονταινεμπλώ]], τη διοίκηση της οποίας όσο έλειπε ανέλανε ο μαθητής του GuilliaumeΓκιγιόμ BudeΜπουντέ. Πάντως επέστρεψε στην Ιταλία κι έκανε προσπάθειες για την ίδρυση σχολής ελληνικών σπουδών στο Μιλάνο και στη Φλωρεντία. Το Φλεβαρη του 1525 ο νέος πάπας ο [[Πάπας Κλήμης Ζ΄|Κλήμης Ζ΄]] (που επίσης ανήκε στην οικογένεια των [[Μέδικοι|Μεδίκων]]) του ανέθεσε την αποστολή να συμφιλιώσει το βασιλιά της Γαλλίας [[Φραγκίσκος Α΄ της Γαλλίας|Φραγκίσκο Α΄]] και τον αυτοκράτορα της [[Αγία Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία|Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας]] [[Κάρολος Κουίντος|Κάρολο Ε΄]], ύστερα από την ατυχή για τη Γαλλία μάχη της Παβία και την αιχμαλωσία του Γάλλου βασιλιά. Και πάλι ο Λάσκαρης, 80ετης γέρος πλέον, με έναν πύρινο λόγο που μας παραθέτει ο Κων.Σάθας, ζήτησε από τον αυτοκράτορα Κάρολο να μη ξεχάσει την υποχρέωση των Δυτικών να ελευθερώσουν τη γενέτειρα του πολιτισμού τους, "αναγνωρίζοντάς τη ως μητέρα τους". Δυστυχώς δεν εισακούστηκε.
 
Τα τελευταία χρόνια της ζωής του τα έζησε στη Ρώμη όπου πέθανε σε ηλικία ενενήντα χρονών στις 7 Δεκεμβρίου 1534.