Παγκράτι: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Το '''Παγκράτι''' είναι συνοικία του ανατολικού τμήματος του [[Δήμος Αθηναίων|Δήμου Αθηναίων]] που εκτείνεται ανατολικά της [[Λεωφόρος Βασιλίσσης Σοφίας|Λεωφόρου Βασιλίσσης Σοφίας]] σε μικρή απόσταση από το ιστορικό κέντρο της Αθήνας. Ανήκει διοικητικά στο 2ο Δημοτικό διαμέρισμα (με ένα μικρό του τμήμα να ανήκει στο 1ο), γειτνιάζοντας με το [[Κολωνάκι]], την [[Καισαριανή]], το [[Βύρωνας|Βύρωνα]], τον [[Υμηττός Αττικής|Υμηττό]] και το [[Νέος Κόσμος (Αθήνα)|Νέο Κόσμο]]<ref name=":4">{{Cite book|author=Παναγιωτάτου, Ελίζα (διεύθ.)|title=Οικειοποίηση του δημόσιου χώρου: η περίπτωση του Παγκρατίου. Το ζήτημα της μεθοδολογίας και της θεωρίας στο σχεδιασμό του χώρου|publisher=Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο - Σχολή Αρχιτεκτόνων Μηχανικών|year=2017|location=Αθήνα|page=20|url= http://www.arch.ntua.gr/sites/default/files/project/12097_/pagkrati.pdf|accessdate=2018-11-20}} Η ερευνητική ομάδα αποτελείται από τους/τις: Δημήτρη Ανδρικόπουλο, Άλκηστι Δαλκαβούκη, Νικολέττα Ραλλάτου, Χριστίνα Ραφτοπούλου και Στέφανο Τσιγδινό.</ref> (ή, αν τις θεωρήσουμε ξεχωριστές από το Παγκράτι συνοικίες, τον [[Άγιος Αρτέμιος (Αθήνα)|Άγιο Αρτέμιο]], τη [[Γούβα (συνοικία)|Γούβα]] και το [[Μετς (Αθήνα)|Μετς]]).<ref name=":1">{{Cite news|author=Φιλίππα Δημητριάδη|title=Τα οκτώ μεγάλα μπερδέματα της πόλης των Αθηνών|website=Popaganda|url=http://popaganda.gr/geitonies-athinas-sinora/|date=10 Μαρτίου 2016|accessdate=2017-11-26}}</ref> Ο πυρήνας της συνοικίας αναπτύχθηκε στα ανατολικά<ref>{{cite book|author=[[Μάνος Μπίρης]]|title=Μισός αιώνας αθηναϊκής αρχιτεκτονικής, 1875-1925''|location=Αθήνα|year=1987|page=15}}</ref> και νοτιοανατολικά<ref name=NPE>{{cite encyclopedia|title=Παγκράτι|encyclopedia=Νέα Παγκόσμιος Εγκυκλοπαίδεια|volume=24|page=199|publisher=Mορφωτική Εταιρία|location=Αθήνα|year=1953-}}</ref> του ποταμού [[Ιλισός|Ιλισσού]] (σημερινή Λεωφόρος Βασιλέως Κωνσταντίνου)<ref>Βλ. μεταξύ άλλων {{cite book|title=Τοπωνύμια της Αθήνας, του Πειραιά και των περιχώρων|author=[[Γιάννης Καιροφύλας]]|publisher=Φιλιππότης|year=1995|location=Αθήνα|page=157}}</ref> που στα τέλη του 19ου αι. ήταν το σύνορο της πόλης,<ref name=EMelab/> στην περιοχή από το Καλλιμάρμαρο Στάδιο ως το λόφο του Προφήτη Ηλία. Όπως σημείωνε ο Κώστας Μπίρης, πριν αναπτυχθεί η συνοικία, η περιοχή ονομαζόταν (το) ''Παγκράτι'' ή (η) ''Παγκράτη''.<ref name=kbiris>{{cite book|author=[[Κώστας Μπίρης]]|title=Αι τοπωνυμίαι της πόλεως και των περιχώρων των Αθηνών|publisher=[[Υπουργείο Πολιτισμού]] - Ταμείο Αρχαιολογικών Πόρων και Απαλλοτριώσεων|others=(Δημοσιεύματα του “Αρχαιολογικού Δελτίου”, αρ. 17)|location=Αθήνα|year=2006|origyear=1971|page=78|isbn=960-214-445-9}}</ref> Ανάμεσα στην τότε Αθήνα και το Παγκράτι μεσολαβούσαν «το [[Ζάππειο]], ο [[Εθνικός Κήπος|Βασιλικός - Εθνικός Κήπος]] και τα στρατόπεδα κατά μήκος του Ιλισσού».<ref name="EMelab">Ευγενία Μελαμπιανάκη, ''Οι πλατείες της Αθήνας, 1834-1945: Διαδικασία διαμόρφωσης, λειτουργία, πολεοδομική σημασία'', διδ. διατριβή, ΕΜΠ: Αθήνα 2006, σ. 482.</ref> Όπως ανέφερε η [[Κώστας Ελευθερουδάκης|εγκυκλοπαίδεια Ελευθερουδάκη]] του [[Μεσοπόλεμος|Μεσοπολέμου]], το Παγκράτι ήταν «συνοικία των [[Αθήνα|Αθηνών]], εκτός της περιοχής του σχεδίου πόλεως, επί των πέρα του [[Βατραχονήσι|Βατραχονησίου]] προς τον [[Υμηττός|Υμηττόν]] λόφων».<ref>{{cite encyclopedia|title=Παγκράτι|encyclopedia=Εγκυκλοπαιδικόν Λεξικόν|volume=10|publisher=Eκδοτικός Οίκος Eλευθερουδάκη|location=Aθήνα|year=1930|page=327}}</ref> Το Παγκράτι ταυτίζεται με το δήμο [[Άγρα]]ς της [[Αρχαία Ελλάδα|αρχαιότητας]].<ref name=NPE/>

[[Αρχείο:Kallimarmaron_stadium.JPG|δεξιά|μικρογραφία|280x280εσ|Το Παναθηναϊκό Στάδιο αποτελεί αξιοθέατο στα όρια της περιοχής]]

 

Αξιοθέατο στα όρια του Παγκρατίου είναι το [[Παναθηναϊκό Στάδιο]]. Στην ευρύτερη περιοχή της συνοικίας βρίσκονται η [[Εθνική Πινακοθήκη-Μουσείο Αλεξάνδρου Σούτζου|Εθνική Πινακοθήκη]], το [[Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών]] και το [[Πρώτο Νεκροταφείο Αθηνών]] ενώ σε μικρή απόσταση βρίσκονται το [[Ωδείο Αθηνών]], το [[Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο|Βυζαντινό Μουσείο]], η [[Σαρόγλειο Μέγαρο|Λέσχη Αξιωματικών]] και το [[Πολεμικό Μουσείο (Αθήνα)|Πολεμικό μουσείο]]. Η ρυμοτομία του Παγκρατίου περιλαμβάνει πλήθος πλατειών όπως οι πλατείες Σταδίου, Ιλισσού, Αγίου Σπυρίδωνος, Πλαστήρα, Βαρνάβα, Προφήτη Ηλία, Παγκρατίου, Μεσολογγίου, Προσκόπων, Αντήνορος, Βρυσάκι και Π. Μελά και χώρων πρασίνου όπως το Άλσος Παγκρατίου και οι λόφοι Άγρας και [[Αρδηττός|Αρδηττού]]. Το Παγκράτι βρίσκεται σε μικρή απόσταση από τον [[Εθνικός Κήπος|Εθνικό Κήπο]], τον κήπο του [[Ζάππειο Μέγαρο|Ζαππείου]] και το Άλσος Συγγρού (Άλσος Κουπονίων), ενώ πολλοί δρόμοι του είναι πεζοδρομημένοι. Στο Παγκράτι έχει την έδρα του ο [[Α.Ο. Παγκρατίου]], η ομάδα μπάσκετ του οποίου έχει ως έδρα της το [[Κλειστό Γυμναστήριο Μετς|Κλειστό Γυμναστήριο του Μετς]].