Μιχαήλ Ζ΄ Δούκας: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
μ προστέθηκε η Κατηγορία:Βυζαντινοί του 11ου αιώνα (με το HotCat) |
Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας |
||
Γραμμή 1:
{{Infobox Royalty
|όνομα = Μιχαήλ Ζ΄ Δούκας
Γραμμή 32 ⟶ 30 :
|υπογραφή =
}}
Ο '''Μιχαήλ Ζ΄ Δούκας''' ή '''Μιχαήλ Παραπινάκης''' ([[Κωνσταντινούπολη]], περί το [[1050]] – [[1090]]) ήταν [[Κατάλογος Βυζαντινών αυτοκρατόρων|Βυζαντινός αυτοκράτορας]] ([[1071]] - [[1078]]) από την [[Δυναστεία των Δουκών]], κατόπιν παραιτήθηκε και έγινε για λίγο Μητροπολίτης Εφέσου.
==Βασιλεία Ρωμανού Διογένη==
Ο Μιχαήλ Ζ΄ ήταν πρωτότοκος γιος του αυτοκράτορα [[Κωνσταντίνος Ι΄|Κωνσταντίνου Ι΄ Δούκα]] και της [[Ευδοκία Μακρεμβολίτισσα|Ευδοκίας Μακρεμβολίτισσας]].<ref>Dumbarton Oaks 1973, σ. 779</ref> Στέφτηκε σε νηπιακή ηλικία Συμβασιλέας με τον πατέρα του λίγο πριν γεννηθεί ο μικρότερος αδελφός του [[Κωνστάντιος Δούκας]] (1059), διαδέχτηκε τον πατέρα του τον Μάιο του 1067 σε ηλικία 17 ετών υπό την κηδεμονία της μητέρας του. Έδειξε ελάχιστο ενδιαφέρον για την πολιτική, την πραγματική εξουσία είχαν η μητέρα του και ο πανίσχυρος θείος του [[Καίσαρας]] [[Ιωάννης Δούκας (καίσαρ)|Ιωάννης Δούκας]].<ref>Dumbarton Oaks 1973, σ. 780</ref> Η Ευδοκία Μακρεμβολίτισσα παρά τους όρκους που είχε δώσει στον σύζυγο της να μην ξαναπαντρευτεί παντρεύτηκε τον εξέχοντα στρατηγό Ρωμανό Δ΄ Διογένη και τον ανέβασε στον θρόνο τον Ιανουάριο του 1068. Ο [[Ρωμανός Δ΄ Διογένης]] κυβέρνησε την [[Βυζαντινή αυτοκρατορία]] την τριετία (1068 - 1071) σαν Συναυτοκράτορας και κηδεμόνας με τους τρεις θετούς γιους του : Μιχαήλ Ζ΄, [[Ανδρόνικος Δούκας (συναυτοκράτορας)|Ανδρόνικο]] και Κωνστάντιο.<ref>Dumbarton Oaks 1973, σ. 785</ref>
==Άνοδος στον θρόνο==
Ο Ρωμανός Διογένης ηττήθηκε τον Αύγουστο του 1071 στην [[Μάχη του Μαντζικέρτ]] από τον [[Σελτζούκοι|Σελτζούκο]] Σουλτάνο [[Αλπ Αρσλάν]] και αιχμαλωτίστηκε οκτώ μέρες.<ref>Norwich 1993, σ. 353</ref> Οι εχθροί του από την [[Δυναστεία των Δουκών]] απέκτησαν ταυτόχρονα την πρωτοβουλία των κινήσεων, ο θείος του Ιωάννης Δούκας και ο [[Μιχαήλ Ψελλός]] ανέλαβαν την πρωτοβουλία να τον ανεβάσουν στον θρόνο.<ref>Norwich 1993, σ. 355</ref> Οι συνωμότες αδιαφόρησαν πλήρως στις τιμές που έδωσε ο Αλπ Αρσλάν στον Ρωμανό Διογένη με αποτέλεσμα την γρήγορη απελευθέρωση του. Ο Ρωμανός Δ΄ Διογένης ανακηρύχτηκε έκπτωτος, η δεύτερη σύζυγος του και μητέρα του Μιχαήλ Ευδοκία κλείστηκε με την βία σε μοναστήρι και ο Μιχαήλ στέφτηκε νέος Βυζαντινός αυτοκράτορας ως Μιχαήλ Ζ΄ (24 Οκτωβρίου 1071). Ο Ρωμανός Δ΄ επέστρεψε, η συμπεριφορά του θείου του Μιχαήλ Ζ΄ Καίσαρα Ιωάννη Δούκα ήταν εξαιρετικά βίαιη και άτιμη απέναντι στον πρώην αυτοκράτορα, τον τύφλωσε και τον έστειλε εξορία, πέθανε λίγο αργότερα από τα τραύματα του.<ref>Norwich 1993, σ. 355</ref>
==Ανίκανη διακυβέρνηση==
Ο στρατηγός Νέστωρ στη Δρίστρια (σημερ. [[Σιλίστρια]]) της Βουλγαρίας, δυσαρεστηθείς για την αργοπορία της μισθοδοσίας του και του στρατού του, απαίτησε τη καθαίρεση του Νικηφορίτζη. Όταν ο Μιχαήλ Ζ΄ αρνήθηκε, ο Νέστωρ στασίασε, προσλαμβάνοντας για συμμάχους του τους [[Πατσινάκες]] ή Πετσενέγκες και έφθασε στα προάστια της [[Κωνσταντινούπολη]]ς, όπου οι κάτοικοι πέθαιναν σωρηδόν από τον λοιμό, μένοντας άταφοι.▼
Με την άνοδο στον θρόνο βρισκόταν πλήρως εξαρτημένος από τον θείο του Ιωάννη Δούκα και τον Μιχαήλ Ψελλό αλλά σύντομα τους παραμέρισε και οι σχέσεις του με τον Μιχαήλ Ψελλό περιορίστηκαν σε Ακαδημαϊκά θέματα. Ο ευνούχος [[Νικηφορίτζης]] διορίστηκε [[Λογοθέτης]] και ανέλαβε την πραγματική εξουσία, σύντομα ο Νικηφορίτζης έγινε μισητός στον λαό χάρη στις καταχρήσεις του, την πολυτελή ζωή και την υψηλή φορολογία. Σαν αυτοκράτορας περιστοιχίστηκε με ανίκανους αξιωματούχους που προχώρησαν σε κατασχέσεις περιουσιών, απαλλοτρίωσαν ακόμα και την εκκλησιαστική περιουσία. Ο στρατός ήταν έτοιμος να επαναστατήσει, οι [[Νορμανδοί]] και ο [[Ροβέρτος Γυισκάρδος]] κατέλαβαν το [[Μπάρι]] (1071), το τελευταίο οχυρό των Βυζαντινών στην [[Ιταλία]].
Την ίδια εποχή ακολούθησαν μεγάλες επαναστάσεις στα [[Βαλκάνια]], οι [[Βούλγαροι]] ήταν έτοιμοι να αναστήσουν ξανά την αυτοκρατορία τους και οι [[Κροάτες]] επαναστάτησαν στην [[Ιλλυρία]].<ref>Norwich 1993, σ. 359</ref> Ο στρατηγός [[Δαμιανός Δαλασσηνός]] που απεστάλη πρώτος να τους αντιμετωπίσει ηττήθηκε κατά κράτος από τους Βουλγάρους και τους συμμάχους τους [[Σέρβοι|Σέρβους]]. Ο στρατηγός [[Νικηφόρος Βρυέννιος]] κατόρθωσε να καθυποτάξει τους Βουλγάρους και να εκδιώξει τους Χρωβάτες, τους Σέρβους και τους Νορμανδούς, ειρηνεύοντας τις περιοχές εκείνες αλλά στάθηκε ανίκανος να αποκαταστήσει τα παλιά σύνορα.
Μπροστά σε αυτές τις συμφορές ο Μιχαήλ Ζ΄ παρέμεινε ανάλγητος και προχώρησε στην καθαίρεση του δαφνοστεφή στρατηγού Νικηφόρου Βρυέννιου και του στρατηγού Βασιλάκιου. Τότε ο Βρυέννιος στασίασε και αναγορεύθηκε «αυτοκράτορας πασών των επαρχιών από Δυρραχίου μέχρι Αδριανουπόλεως» και αυτής της Κωνσταντινουπόλεως. Επίσης στασίασε και ο στρατηγός [[Νικηφόρος Βοτανειάτης]] από τη [[Μικρά Ασία]], που έφθασε στη [[Χαλκηδόνα]] και στη [[Ουσκουντάρ|Χρυσόπολη]] κυριεύοντας τα στενά του [[Βόσπορος|Βοσπόρου]]. Τότε εξερράγη λαϊκή εξέγερση: πρόκριτοι και λαός πήραν τα όπλα την [[Κυριακή του Λαζάρου]] [[1078]], επιτέθηκαν στη Φρουρά των ανακτόρων, αιχμαλώτισαν τον Μιχαήλ Ζ΄ και τελικά εξανάγκασαν αυτόν και την αυτοκράτειρα Μαρία να καρούν μοναχοί. Τη μεθεπομένη εισήλθε στη πόλη επευφημούμενος ο νέος Αυτοκράτορας [[Νικηφόρος Γ΄ Βοτανειάτης]].▼
▲Ο στρατηγός Νέστωρ
Στη σιτοδεία και τον λιμό που ενέσκηψαν ήρθε να προστεθεί και η επιδρομή των Σελτζούκων που θεώρησαν άκυρες τις συμφωνίες με τον Ρωμανό Δ΄ λόγω της άθλιας μεταχείρισης που του έδειξαν, εισέβαλαν στη [[Μικρά Ασία]] και κατέλαβαν τις γύρω περιοχές. Ο Μιχαήλ Ζ΄ έστειλε εναντίον τους νέο στρατό με αρχηγό τον [[Ισαάκιος Κομνηνός (αδελφός Αλεξίου Α΄)|Ισαάκιο Κομνηνό]] μεγαλύτερο αδελφό του μελλοντικού αυτοκράτορα [[Αλέξιος Α΄ Κομνηνός|Αλεξίου Α΄ Κομνηνού.]] Ο στρατός ηττήθηκε και ο Ισαάκιος Κομνηνός συνελήφθη αιχμάλωτος των Σελτζούκων (1073), ελευθερώθηκε την επόμενη χρονιά με την καταβολή λύτρων.<ref>Finlay 1854, σ. 52</ref>
==Η εξέγερση των μισθοφόρων==
Τα προβλήματα έγιναν μεγαλύτερα όταν εξεγέρθηκαν οι [[Νορμανδοί]] μισθοφόροι με αρχηγό τον Ουρσέλ ντε Μπαγιέλ και προσπάθησαν να δημιουργήσουν ένα ανεξάρτητο βασίλειο στην Ανατολή <ref>Finlay, σελ. 52</ref><ref name="Norwich, σελ. 360">Norwich, σελ. 360</ref>.
Ο Μιχαήλ Ζ΄ έστειλε εναντίον των μισθοφόρων νέο στρατό με αρχηγό τον θείο του Καίσαρα Ιωάννη Δούκα, οι δύο στρατοί συναντήθηκαν στο Δορύλαιο κοντά στη γέφυρα του ποταμού Ζομπί, ήταν μία από τις γραμμές επικοινωνίας ανάμεσα στην Κωνσταντινούπολη και τις επαρχίες της Μικράς Ασίας. Οι Βυζαντινοί ηττήθηκαν και ο Καίσαρας συνελήφθη αιχμάλωτος των μισθοφόρων μαζί με τον γιο του [[Ανδρόνικος Δούκας (εξάδελφος Μιχαήλ Ζ΄)|Ανδρόνικο]].<ref name="Finley, σελ. 53">Finley, σελ. 53</ref> Οι Φράγκοι μισθοφόροι στη συνέχεια προχώρησαν στις ακτές του Βοσπόρου, υπό τον νεότερο γιο του Ιωάννη Κωνσταντίνο και διαλύθηκαν. Ο Ουρσέλ ντε Μπαγιέλ αποφάσισε να χρησιμοποιήσει τον αιχμάλωτο Καίσαρα στα σχέδια του, του πρότεινε να ανατρέψουν, να τυφλώσουν τον ανεψιό του και να ανεβάσει τον ίδιο αυτοκράτορα, ο Ιωάννης Δούκας συμφώνησε και βάδισαν στην Κωνσταντινούπολη.<ref name="Finley, σελ. 53">Finley, σελ. 53</ref>.
Ο Μιχαήλ Ζ΄ και η κυβέρνηση του μπροστά στο αδιέξοδο αναγκάστηκαν να αναγνωρίσουν τις κατακτήσεις των Σελτζούκων στην Μικρά Ασία και να αναζητήσουν την συμμαχία τους. Ο Μιχαήλ έστειλε νέο στρατό εναντίον του θείου του και των μισθοφόρων με αρχηγό τον Αλέξιο Κομνηνό, ο Σουλτάνος [[Μαλίκ Σαχ Α΄]] γιος του Αλπ Αρσλάν έστειλε ενισχύσεις, οι Βυζαντινοί νίκησαν τους μισθοφόρους και συνέλαβαν τον αποστάτη Ιωάννη Δούκα (1074).<ref>Norwich 1993, σ. 360</ref>
==Ανατροπή==
Μπροστά σε αυτές τις συμφορές ο Μιχαήλ Ζ΄ παρέμεινε ανάλγητος και προχώρησε στην καθαίρεση του νικητή στρατηγού Νικηφόρου Βρυέννιου και του στρατηγού Βασιλάκιου.
Οι αποτυχίες προκάλεσαν έντονες αντιδράσεις στους υπηκόους του, έφτασαν στο αποκορύφωμα όταν έγινε υποτίμηση του νομίσματος, η πράξη αυτή του έδωσε το προσωνύμιο ''"Παραπινάκης"'' που μεταφράζεται ''"ελλιπής παρά ένα πινάκιο"''. Ο στρατηγός [[Νικηφόρος Βρυέννιος ο Πρεσβύτερος]] στασίασε στα [[Βαλκάνια]] και ο στρατηγός Νικηφόρος Βοτανειάτης στασίασε ταυτόχρονα στην Μικρά Ασία (1078).<ref>Norwich 1993, σ. 360</ref> Ο Νικηφόρος Βρυέννιος αναγορεύτηκε ''"«αυτοκράτορας πασών των επαρχιών από Δυρραχίου μέχρι Αδριανουπόλεως» και αυτής της Κωνσταντινουπόλεως"''.
▲
Ο Μιχαήλ Ζ΄ αποσύρθηκε στην [[Μονή Στουδίου]], αργότερα έγινε Μητροπολίτης Εφέσου, επέστρεψε ξανά στη Μονή Στουδίου, κατ΄ άλλους στη [[Τέμενος Κεφελί|Μονή του Μανουήλ]] και πέθανε στην Κωνσταντινούπολη γύρω στο 1090.<ref>Norwich 1993, σ. 361</ref><ref>Kazhdan 1991, σ. 1366</ref>
==Αποστολή στην Κίνα==
Λίγο πριν από την παραίτηση του ο Μιχαήλ Ζ΄ έστειλε αποστολή στην [[Δυναστεία Σονγκ]] στην [[Κίνα]] ακολουθώντας την παράδοση παλιότερων Βυζαντινών αποστολών στην [[Δυναστεία Τανγκ]].<ref>https://sourcebooks.fordham.edu/eastasia/romchin1.asp</ref> Ο Κινέζος ιστορικός Μα Ντουάνλιν (1245–1322) στο έργο ''"Ιστορία του Σόνγκ"'' παρέχει την πληροφορία ότι έφτασε στην Κίνα τον Νοέμβριο του 1081 την εποχή του αυτοκράτορα Σενζόνγκ του Σόνγκ (1067 - 1085) Βυζαντινή αποστολή του αυτοκράτορα Μιχαήλ Ζ΄ Παραπινάκη.<ref>Fuat Sezgin; Carl Ehrig-Eggert; Amawi Mazen; E. Neubauer (1996), σ.25</ref><ref>https://sourcebooks.fordham.edu/eastasia/romchin1.asp</ref> Ο Μα Ντουάνλιν γράφει ότι η Βυζαντινή αποστολή έστειλε δώρα στον Κινέζο αυτοκράτορα της δυναστείας των Σονγκ σαμαρωμένα άλογα, σπαθιά και μαργαριτάρια.<ref>https://sourcebooks.fordham.edu/eastasia/romchin1.asp</ref>
==Οικογένεια==
Ο Μιχαήλ Ζ΄ νυμφεύτηκε τη [[Μαρία της Αλανίας
*[[Κωνσταντίνος Δούκας (γιος Μιχαήλ Ζ΄)|Κωνσταντίνος]] ο ''Πορφυρογέννητος'' 1074 - περί το 1095., σε μικρή ηλικία αρραβωνιάστηκε την κόρη του Νορμανδού ηγεμόνα της Κάτω Ιταλίας [[Ροβέρτος Γυισκάρδος|Ροβέρτου Γυισκάρδου]], αλλά μετά ο αρραβώνας διαλύθηκε. Ο Αλέξιος Α΄ Κομνηνός ανεβαίνοντας στον θρόνο (1081) αρραβώνιασε τον Κωνσταντίνο με την μικρή κόρη του [[Άννα Κομνηνή]]. Ο Ροβέρτος Γυισκάρδος εξοργισμένος από την εξέλιξη των γεγονότων ξεκίνησε την μεγάλη Νορμανδική εκστρατεία απέναντι στην [[Βυζαντινή αυτοκρατορία]].
==Νομίσματα==
[[File:NomismaMikaelVIIDoukas.jpg|thumb|Χρυσό ιστάμενο του Μιχαήλ Ζ΄Δούκα]]
Κατά την περίοδο της βασιλείας του κυκλοφόρησαν [[Ιστάμενον|ιστάμενα]] και τεταρτηρά από [[Χρυσός|χρυσό]] ή ήλεκτρο, αργυρά ολόκληρα ή στα 2/3 ή στο 1/3 του [[Μιλιαρήσιο|μιλιαρησίου]] και χάλκινες [[Φόλλις|φόλλεις]]. Τα μη καθαρά χρυσά φανερώνουν την κατάπτωση της οικονομίας. Το ''ιστάμενον'' έχει την προτομή του γενειοφόρου Μιχαήλ Ζ΄ με στέμμα και ''λώρο'', που κρατά το ''λάβαρο'' στο δεξί χέρι και σταυροφόρο σφαίρα στο αριστερό. Επιγραφή +ΜΙΧΑΗΛ ΒΑCIΛ[ΕΥC] Ο Δ[OYKAC].<ref>David R. Sear, Byzantine coins & their values, Seaby Ltd., 2nd edition 1996</ref>
==
<references />
==
*
*Dumbarton Oaks (1973), Catalogue of the Byzantine Coins in the Dumbarton Oaks Collection and in the Whittemore Collection: Leo III to Nicephorus Iii, 717–1081 see also Dumbarton Oaks, "Michael VII Doukas (1071–1078)", God's Regents on Earth: A Thousand Years of Byzantine Imperial Seals
*Finlay, George (1854), History of the Byzantine and Greek Empires from 1057–1453, 2, William Blackwood & Sons
*Kazhdan, Alexander, ed. (1991), Oxford Dictionary of Byzantium, Oxford University Press.
*Norwich, John Julius (1993), Byzantium: The Apogee, Penguin.
*Treadgold, Warren (1997), A History of the Byzantine State and Society, Stanford University Press.
*Garland, Linda (1999), Byzantine Empresses: Women and Power in Byzantium AD 527–1204, Routledge.
*Polemis, Demetrios I. (1968), The Doukai: A Contribution to Byzantine Prosopography, London
{{Ενσωμάτωση κειμένου|en|Michael VII Doukas}}
{{clear}}
|