Δυναστεία των Κομνηνών: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Η '''Δυναστεία των Κομνηνών''' ήταν μία ισχυρή οικογένεια ευγενών που κυβέρνησε την [[Βυζαντινή αυτοκρατορία]] ([[1081]] - [[1185]]), αργότερα δημιούργησαν και κυβέρνησαν την [[Αυτοκρατορία της Τραπεζούντας]] ([[1204]] - [[1261]]) και έμειναν γνωστοί σαν ''"Μεγαλοκομνηνοί"''.[1]<ref>Chisholm, Hugh, ed. (1911). "Comnenus" . Encyclopædia Britannica. 6 (11th ed.). Cambridge University Press. σ. 793</ref> Με επιγαμίες συνδέθηκαν με τις ισχυρότερες οικογένειες που κυβέρνησαν τα τελευταία χρόνια το Βυζάντιο όπως η [[Δυναστεία των Δουκών]], ο [[Οίκος των Αγγέλων]] και η [[Δυναστεία των Παλαιολόγων]].

Ο [[Μιχαήλ Ψελλός]] αναφέρει ότι η οικογένεια καταγόταν από την πόλη Κόμνη στην [[Θράκη]], ήταν γνωστή όπως αναφέρει ο [[Ιωάννης ΣΤ΄ Καντακουζηνός]] σαν ''"Κομνηνός λειμώνας"'', από την Κόμνη μετακινήθηκαν στην [[Παφλαγονία]] που απέκτησαν τα πατρικά τους κτήματα.<ref>Κατσαρός Β. (1983), Το ''"πρόβλημα της καταγωγή των Κομνηνών"'', Βυζαντιακά 3, τόμος Γ΄, σελ. 113</ref> Η πόλη αυτή έδωσε στην Οικογένεια των Κομνηνών το επώνυμο της.<ref>[[Αλεξάντρ Καζντάν]] (1991), [[Oxford Dictionary of Byzantium|Βυζαντινό Λεξικό της Οξφόρδης]], σ. 1143 </ref><ref>Βάρζος Κ. (1984), Η Γενεαλογία των Κομνηνών, τόμος Α΄, σ. 25-26, Βυζαντινά Κείμενα και Μελέται 20α, Κέντρον Βυζαντινών Ερευνών, Θεσσαλονίκη</ref> Η άποψη έγινε αποδεκτή και από άλλους σύγχρονους ιστορικούς όπως ο [[Αλεξάντρ Καζντάν]], o [[Στήβεν Ράνσιμαν]] ο [[Κωνσταντίνος Άμαντος]], και ο Κωνσταντίνος Βαρζός.<ref>Κατσαρός Β. (1983), σ. 113</ref><ref>Βάρζος Κ. (1984), σ. 25-26</ref> Ο Αλεξάντρ Καζντάν γράφει ότι το πρώτο γνωστό μέλος της οικογένειας Μανουήλ Ερωτικός Κομνηνός απέκτησε τα πατρικά κτήματα στην Παφλαγονία.<ref>[[Αλεξάντρ Καζντάν]] (1991), [[Oxford Dictionary of Byzantium|Βυζαντινό Λεξικό της Οξφόρδης]], σσ. 1143-1144</ref> Ο Στήβεν Ράνσιμαν συμφωνεί με την άποψη του Καζντάν και προσθέτει ότι πήρε δώρο τα κτήματα σαν ανταμοιβή για τις υπηρεσίες που είχε προσφέρει ο Μανουήλ Ερωτικός Κομνηνός στον αυτοκράτορα [[Βασίλειος Β/´|Βασίλειο τον Βουλγαροκτόνο]] απέναντι στον επαναστάτη [[Βάρδας Σκληρός|Βάρδα Σκληρό]].<ref>[[Στήβεν Ράνσιμαν]] (1951), A History of the Crusades, Vol. I: The First Crusade, σ. 54, Cambridge University Press</ref>

Υπάρχει και η αντίθετη άποψη που αναφέρει ότι η αρχική καταγωγή της οικογένειας ήταν η [[Παφλαγονία]] του [[Πόντος|Πόντου]], επόαπό εκεί απέκτησαν τα πατρικά κτήματα στην Κόμνη της Θράκης, η άποψη αυτή είναι η επικρατέστερη.<ref>Ηλίας Λάσκαρης (1995), Βυζαντινοί Αυτοκράτορες, τόμος Β΄, σ. 88, έκδοση Ελεύθερος Τύπος, Αθήνα</ref><ref>Κατσαρός Β. (1983), σσ. 113-114, 119</ref> Ο διάσημος ιστορικός της εποχής [[Νικηφόρος Βρυέννιος ο Νεότερος]] δεν ονομάζει ποτέ τον Μανουήλ Ερωτικό ''"Κομνηνό"'' κάτι που δείχνει ότι δεν είχε καμία σχέση η οικογένεια στην εποχή του με την Κόμνη. Με την καταγωγή από την Παφλαγονία συμφωνούν καθαρά ο [[Ιωάννης Σκυλίτζης]] και η Άννα Κομνηνή στο έργο της [[Αλεξιάδα]] που γράφει ότι ''"ο παππούς μου καταγόταν από την Παφλαγονία του Πόντου"''.<ref>Κατσαρός Β. (1983), σσ. 113-114, 119</ref> Με την άποψη συμφωνούν και οι μεγαλύτεροι σύγχρονοι ιστορικοί όπως ο [[Ιωάννης Καραγιαννόπουλος]], ο [[Νικόλαος Λάσκαρης]], ο Βασίλης Κατσαρός και ο εθνικός μας ιστορικός [[Κωνσταντίνος Παπαρρηγόπουλος]] χωρίς να αποκλείει κανείς την αντίθετη άποψη.<ref>Κατσαρός Β. (1983), σσ. 113-114, 119</ref> Το βέβαιο είναι στην εποχή τους όλοι οι Κομνηνοί θεωρούσαν τους εαυτούς τους ''"Ανατολικούς"'', οι αριστοκράτες της Ανατολής είχαν πολύ μεγαλύτερη αξία τότε από τους αντίστοιχους της δύσης.<ref>Βάρζος Κ. (1984), σσ. 25-26</ref> Σε οποιαδήποτε περίπτωση η δυναστεία είναι αναμφισβήτητα Ελληνικής καταγωγής σε αυτό συνυπογράφουν όλοι οι ιστορικοί με πρώτο τον κορυφαίο Βυζαντινολόγο Αλεξάντερ Βασίλιεφ (1867 - 1953).<ref>Βάρζος Κ. (1984), σσ. 25-26</ref><ref>Αλεξάντερ Βασίλιεφ (1954), Ιστορία της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας 324-1453, σ. 583, Α΄ έκδοση 1925, μετάφραση Δημοσθένης Σαβράμης, εκδόσεις Μπεργάδη</ref> Όλες οι θεωρίες ότι οι πρόγονοι τους ήταν [[Βλάχοι]] έχουν απορριφθεί σαν αναξιόπιστες.<ref>[[Κωνσταντίνος Παπαρρηγόπουλος]] (1932), Ιστορία του Ελληνικού Έθνους: από των αρχαιοτάτων χρόνων μέχρι του 1930, προσθήκες, σημειώσεις και βελτιώσεις υπό Παύλου Καρολίδου, τόμος 4, μέρος Α΄, σ. 5, εκδόσεις Ελευθερουδάκης, Αθήνα</ref><ref>Βάρζος Κ. (1984), σσ. 25-26</ref><ref>[[Στήβεν Ράνσιμαν]] (1951), σσ. 54-55</ref>

Με τον Αλέξιο Α΄ και τους διαδόχους του η αυτοκρατορία είχε μεγάλη ευημερία και σταθερότητα, ο Αλέξιος Α΄ μετακίνησε τα ανάκτορα στις [[Βλαχέρνες]] και ανέκτησε τα περισσότερα εδάφη της Ανατολής από τους [[Σελτζούκοι|Σελτζούκους]]. Την εποχή του Αλεξίου Α΄ πέρασε από την Κωνσταντινούπολη η [[Α΄ Σταυροφορία]] και δημιουργήθηκαν ισχυρές σχέσεις με τα [[Σταυροφορικά κράτη]]. Η οικογένεια των Κομνηνών συνδέθηκε στενά μέσωμε επιγαμιώνεπιγαμίες με το [[Πριγκιπάτο της Αντιόχειας]] και το [[Βασίλειο της Ιερουσαλήμ]], ο [[Βαλδουίνος Γ΄ της Ιερουσαλήμ]] παντρεύτηκε την [[Θεοδώρα Κομνηνή της Ιερουσαλήμ]] ανεψιά του Μανουήλ Α΄ και ο μικρότερος αδελφός του [[Αμωρί Α΄ της Ιερουσαλήμ]] παντρεύτηκε την [[Μαρία Κομνηνή της Ιερουσαλήμ]], μικρανεψιά του Μανουήλ Α΄.