Ιθαγενείς πληθυσμοί της Αμερικής: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
μΧωρίς σύνοψη επεξεργασίας
Γραμμή 29:
* ''[[Castizo|Καστίζο (Castizo)]]'': Χρησιμοποιούταν αρχικά για τους απογόνους ενός λευκού και ενός μεστίζο γονέα.
* ''[[Mulatto|Μουλάττο (Mulatto)]]'': Χρησιμοποιούταν αρχικά για τους απογόνους ενός λευκού και ενός μαύρου γονέα.
* ''[[Zambo|Θάμπο / Καφούζου (Zambo) / Καφούζου (Cafuzo'',)]] (στα [[Ισπανική γλώσσα|ισπανικά]] και στα [[πορτογαλικά]], αντίστοιχα'')'': Χρησιμοποιούταν αρχικά για τους απογόνους ενός μαύρου και ενός Ινδιάνου γονέα
 
== Πολιτισμός ==
Γραμμή 47:
 
Ο όρος που προτιμάται περισσότερο για τους ιθαγενείς του σημερινού [[Καναδάς|Καναδά]] είναι «Αυτόχθονες λαοί τού Καναδά». Σ' αυτούς περιλαμβάνονται τρεις κατηγορίες πληθυσμών: οι [[Ινουίτ]] ή Ινουί (κατοικούν στον Αρκτικό Κύκλο και παλαιότερα αποκαλούνταν [[Εσκιμώοι]]), οι [[Μετί]] (φυλή μιγάδων που δημιουργήθηκε κατά τον 17ο αιώνα από την επιμειξία με Ευρωπαίους εποίκους) και τα «Πρώτα Έθνη» (όλοι οι υπόλοιπες ιθαγενείς φυλές που παλαιότερα αποκαλούνταν «Ινδιάνοι»).
<br />[[Αρχείο:Inuit_women_1907.jpg|thumb|right|150px|Γυναίκα Ινουίτ]]
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
==={{flagicon|Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής}} Ηνωμένες Πολιτείες ===
Οι ιθαγενείς πληθυσμοί των σημερινών [[Ηνωμένες Πολιτείες|Ηνωμένων Πολιτειών]] αποκαλούνται συνήθως ''Αμερικανοί Ινδιάνοι'', αλλά πιο πρόσφατα αναφέρονται και ως ''Ιθαγενείς Αμερικανοί των Ηνωμένων Πολιτειών''. Ζουν κυρίως σε περιοχές με αυτονομία, γνωστές ως ''Indian'' ''reservations''. Αποτελούν λιγότερο από 1% του πληθυσμού. Τουλάχιστον ένα μέρος από αυτούς είναι μιγάδες <ref>{{Cite web|url=http://www.city-data.com/forum/genealogy/1206746-how-many-real-full-blood-native.html|title=how many real full blood Native Americans are the in the USA? (Indian, search) - Genealogy -Ancestry research, historical records, genetic analysis, sharing data, locating family - City-Data Forum|website=www.city-data.com|accessdate=2019-06-28}}</ref><ref>{{Cite web|url=http://www.city-data.com/forum/genealogy/1206746-how-many-real-full-blood-native-10.html|title=how many real full blood Native Americans are the in the USA? (descent, Eastern) - Genealogy -Ancestry research, historical records, genetic analysis, sharing data, locating family - Page 10 - City-Data Forum|website=www.city-data.com|accessdate=2019-06-28}}</ref>, όπως οι σημερινοί [[Τσερόκι]]. Ο νόμος των Η.Π.Α. ορίζει ότι για να αναγνωριστεί κάποιος ως ιθαγενής Αμερικανός αρκεί να έχει τουλάχιστον ~25% ινδιάνικο DNA. <ref>{{Cite web|url=https://www.powwows.com/much-percentage-native-american-enrol-tribe/|title=How Much Percentage of Native American Do You Have To Be To Enroll With a Tribe|ημερομηνία=2018-01-08|website=PowWows.com - Native American Pow Wows|language=en-US|accessdate=2019-06-28}}</ref>
[[Αρχείο:Inuit_women_1907.jpg|thumb|right|150px|Γυναίκα Ινουίτ]]
 
Οι ιθαγενείς πληθυσμοί των σημερινών [[Ηνωμένες Πολιτείες|Ηνωμένων Πολιτειών]] αποκαλούνται συνήθως ''Αμερικανοί Ινδιάνοι'', αλλά πιο πρόσφατα αναφέρονται και ως ''Ιθαγενείς Αμερικανοί των Ηνωμένων Πολιτειών''. Ζουν κυρίως σε περιοχές με αυτονομία, γνωστές ως ''Indian'' ''reservations''. Αποτελούν λιγότερο από 1% του πληθυσμού. Τουλάχιστον ένα μέρος από αυτούς είναι μιγάδες <ref>{{Cite web|url=http://www.city-data.com/forum/genealogy/1206746-how-many-real-full-blood-native.html|title=how many real full blood Native Americans are the in the USA? (Indian, search) - Genealogy -Ancestry research, historical records, genetic analysis, sharing data, locating family - City-Data Forum|website=www.city-data.com|accessdate=2019-06-28}}</ref><ref>{{Cite web|url=http://www.city-data.com/forum/genealogy/1206746-how-many-real-full-blood-native-10.html|title=how many real full blood Native Americans are the in the USA? (descent, Eastern) - Genealogy -Ancestry research, historical records, genetic analysis, sharing data, locating family - Page 10 - City-Data Forum|website=www.city-data.com|accessdate=2019-06-28}}</ref>, όπως οι σημερινοί [[Τσερόκι]]. Ο νόμος των Η.Π.Α. ορίζει ότι για να αναγνωριστεί κάποιος ως ιθαγενής Αμερικανός αρκεί να έχει τουλάχιστον ~25% ινδιάνικο DNA. <ref>{{Cite web|url=https://www.powwows.com/much-percentage-native-american-enrol-tribe/|title=How Much Percentage of Native American Do You Have To Be To Enroll With a Tribe|ημερομηνία=2018-01-08|website=PowWows.com - Native American Pow Wows|language=en-US|accessdate=2019-06-28}}</ref>
 
[[Αρχείο:Indian reservations along Route 66.png|μικρογραφία|Αυτόνομες περιοχές στις Η.Π.Α. που κατοικούν οι Ινδιάνοι- καθαροί και μιγάδες]]
 
 
 
 
 
 
 
<br />
==={{flagicon|Μεξικό}} Μεξικό ===
 
Γραμμή 59 ⟶ 77 :
Ο πληθυσμός του Μεξικού αποτελείται στη συντριπτική του πλειοψηφία από μιγάδες, που προήλθαν από τις επιμειξίες των λευκών, των Ινδιάνων και των μαύρων. Το Μεξικό δε συλλέγει στοιχεία για την εθνικότητα του πληθυσμού.
 
Σύμφωνα με την έρευνα [[The World Factbook]] του 2012 από τη [[CIA]] στον μεξικάνικο πληθυσμό, το 62% δήλωσαν ότι είναι μιγάδες, το 21% 'κυρίως Ινδιάνοι', το 7% 'μόνο Ινδιάνοι', ενω το υπόλοιπο 10% δήλωσαν άλλαάλλη κατηγορία, κυρίως 'λευκοί'. <ref>{{Cite web|url=https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/mx.html|title=North America :: Mexico — The World Factbook - Central Intelligence Agency|website=www.cia.gov|accessdate=2019-06-28}}</ref>
 
Στο Μεξικό μιλιούνται ακόμα 63 ιθαγενείς γλώσσες. Περίπου 6 εκατομμύρια κάτοικοι μιλούν κάποια ινδιάνικη γλώσσα. <ref>{{Cite web|url=https://web.archive.org/web/20070825062559/http://www.inegi.gob.mx/est/contenidos/espanol/rutinas/ept.asp?t=mlen10&c=3337|title=Información estadística|ημερομηνία=2007-08-25|website=web.archive.org|accessdate=2019-06-28}}</ref> Οι κυριότερες είναι η [[Γλώσσα Νάουατλ|Νάουατλ]] (~1.5 εκ. ομιλητές) και η [[Γλώσσες Μάγια|Μάγια του Γιουκατάν]] (~800 χιλ. ομιλητές).
 
=== Μπελίζ ===
Περίπου το 40% του πληθυσμού του [[Μπελίζ]] προέρχεται από επιμειξίες ιθαγενών και [[Ευρώπη|Ευρωπαίων]]. Το 20% του πληθυσμού έχει αμιγώς ινδιάνικες ρίζες από το λαό των [[Μάγια]].
 
==={{flagicon|Γουατεμάλα}} Γουατεμάλα ===
Οι ιθαγενείς της [[Γουατεμάλα|Γουατεμάλας]] προέρχονται από τους [[Μάγια]]. καιΣύμφωνα αποτελούνμε τοτην ~έρευνα 40%The World Factbook του πληθυσμού2012, το 39.3% είναι καθαρόαιμοι Μάγια. Γύρω στο 40% του πληθυσμού μιλάει μια ινδιάνικη γλώσσα, αλλά οι ιθαγενείς αυτές γλώσσες, που αριθμούν πάνω από 20, δεν έχουν αναγνωριστεί επισήμως.
 
==={{flagicon|Μπελίζ}} Μπελίζ ===
σύμφωνα με την έρευνα The World Factbook του 2012, το 11.3% του πληθυσμού του Μπελίζ δήλωσαν ότι είναι Μάγια. Να σημειωθεί ότι οι ερωτηθέντες μπόρεσαν να δηλώσουν παραπάνω από έναν αυτοπροσδιορισμό. <ref>{{Cite web|url=https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/bh.html|title=Central America :: Belize — The World Factbook - Central Intelligence Agency|website=www.cia.gov|accessdate=2019-06-28}}</ref>
 
==={{flagicon|Κολομβία}} Κολομβία ===
Οι ιθαγενείς στην [[Κολομβία]] αποτελούν μια μικρή μειονότητα 700.000 κατοίκων , οι οποίοι όμως προέρχονται από 85 διαφορετικές φυλές. Στους ιθαγενείς αναγνωρίστηκαν κάποια συλλογικά δικαιώματα με το Σύνταγμα του [[1991]].
 
<table align=right><td></td></table>
 
==={{flagicon|Αργεντινή}} Αργεντινή ===
Στην [[Αργεντινή]], υπάρχουν 407.000 ιθαγενείς Αμερικανοί, περίπου δηλαδή το 1% του συνολικού πληθυσμού, οι οποίοι ανήκουν σε διάφορες φυλές.<ref>[http://web.archive.org/web/20060723065705/http://www.indec.mecon.ar/nuevaweb/cuadros/2/ECPI_res_generales_junio2006.pdf INDEC: Encuesta Complementaria de Pueblos Indígenas (ECPI) 2004 - 2005]</ref>.
 
==={{flagicon|Βολιβία}} Βολιβία ===
Στη [[Βολιβία]], περίπου 2 εκατομμύρια κάτοικοι μιλούν τη [[Κέτσουα γλώσσα|γλώσσα Κέτσουα]], 2,1 εκατομμύρια μιλούν τη γλώσσα ΑϊμάραΑϋμάρα, ενώ λίγες εκατοντάδες χιλιάδες μιλούν τη γλώσσα Γκουαρανί. Οι γλώσσες έχουν αναγνωριστεί, ωστόσο δεν υπάρχουν επίσημα έγγραφα στις γλώσσες αυτές και όσοι κάτοικοι δε μιλούν την επίσημη γλώσσα, τα [[ισπανικά]], αντιμετωπίζουν κοινωνικές διακρίσεις. Ωστόσο, η συνταγματική μεταρρύθμιση το [[1997]] αναγνώρισε τη [[Βολιβία]] σαν πολυεθνική και πολυγλωσσική κοινωνία και ξεκίνησε εκπαιδευτική μεταρρύθμιση. Το [[2005]], εκλέχτηκε ως Πρόεδρος για πρώτη φορά στην ιστορία της χώρας ένας ιθαγενής ΑϊμάραΑϋμάρα, ο [[Έβο Μοράλες]]..
 
==={{flagicon|Περού}} Περού ===