Πειραιάς: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
Οι κοινότητες-διαμερίσματα του Πειραιά. |
Αναίρεση έκδοσης 7618157 από τον Πολύ ωραίος (Συζήτηση) Ετικέτα: Αναίρεση |
||
Γραμμή 25:
:{{άλλεςχρήσεις4|τη σύγχρονη πόλη|την αρχαία πόλη και τον αρχαίο δήμο της [[Ιπποθοωντίδα φυλή|Ιπποθοωντίδας φυλής]]|Πειραιάς Ιπποθοωντίδας}}
Ο '''Πειραιάς''' ([[Αρχαία ελληνική γλώσσα|αρχαία ελληνικά]]: Πειραιεύς) είναι πόλη, μέρος του [[αστική περιοχή|Πολεοδομικού Συγκροτήματος]] Αθηνών και έδρα του σημαντικότερου [[Λιμένας|λιμένα]] της [[Ελλάδα]]ς. Ο [[Δήμος Πειραιώς|Δήμος Πειραιώς]],
Η ευρύτερη περιοχή του Πειραιά συγκροτεί την [[Περιφερειακή Ενότητα Πειραιώς]], η οποία συνίσταται από τον ομώνυμο δήμο και τέσσερις ακόμη δήμους ([[Δήμος Νίκαιας - Αγίου Ιωάννη Ρέντη|Νίκαιας-Αγίου Ιωάννη Ρέντη]], [[Κορυδαλλός Αττικής|Κορυδαλλού]], [[Δήμος Κερατσινίου - Δραπετσώνας|Κερατσινίου-Δραπετσώνας]] και [[Πέραμα|Περάματος]]), με συνολικό πληθυσμό 448.997 κατοίκους<ref>[http://www.statistics.gr/portal/page/portal/ESYE/BUCKET/General/A1602_SAM01_DT_DC_00_2011_02_F_GR.pdf Ανακοίνωση των αποτελεσμάτων της Απογραφής Πληθυσμού-Κατοικιών 2011 για το Μόνιμο Πληθυσμό της Χώρας]</ref> και έκταση 50,4 τ.χμ. Καταλαμβάνει το νοτιοδυτικό τμήμα της Περιφέρειας Πρωτευούσης.
Το κέντρο του Πειραιά απέχει περίπου 10 χιλιόμετρα από το κέντρο της Αθήνας, της οποίας αποτελεί ιστορικό [[επίνειο]].
Ο Πειραιάς στη σύγχρονη εποχή είναι σημαντικό βιομηχανικό και εμπορικό κέντρο της χώρας,
==Ιστορία==
Γραμμή 55 ⟶ 38 :
Ο Πειραιάς σύμφωνα με τον [[Στράβων|Στράβωνα]] αλλά και σύγχρονων γεωλογικών μελετών ήταν κάποτε νησί το οποίο ενώθηκε με την Αττική μετά τις αποθέσεις του [[Κηφισός|Κηφισού]] αλλά και άλλων ρεμάτων της περιοχής.<ref>[http://geology.geoscienceworld.org/content/39/6/531.abstract Άρθρο της επιστημονικής επιθεώρησης Geology]{{en}}</ref><ref>[http://news.in.gr/science-technology/article/?aid=1231112825 Άρθρο του in.gr]</ref>
[[Αρχείο:Ο Πειραιάς όπως ήταν στην αρχαιότητα - Falke Jacob Von - 1887.jpg|αριστερά|μικρογραφία|Αναπαράσταση του Πειραιά κατά την αρχαιότητα, 19ος αιώνας]]
Κατά τον Σουίδα υπήρξε κατά την τεταρτογενή περίοδο της ιστορίας νησί ενώ η πρωτοελλαδική ζωή στην
[[File:Stathmos-peiraios.jpg|thumb|190px|Σιδηροδρομικός Σταθμός]]
Γραμμή 63 ⟶ 46 :
===Όνομα===
Από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα τα ονόματα που έλαβε κατά καιρούς
====Ονομασίες πόλης====
Γραμμή 72 ⟶ 55 :
====Ονομασίες λιμένα====
[[Αρχείο:Lion of Piraeus.JPG|thumb|210px|Ο «Λέων του Πειραιά» (αντίγραφο).<br />
Το αντίγραφο δημιουργήθηκε από τον γλύπτη Γεώργιο Μέγγουλα, με σκοπό την ανταλλαγή των γνήσιων λιονταριών με τους Ιταλούς και την επιστροφή τους στο λιμάνι του Πειραιά από επιτροπή εθελοντών του Πειραιά, μεταξύ αυτών το Ναυτιλιακό περιοδικό «Ναυτέλληνας» και η Ενωση Ελλήνων Εφοπλιστών]]
:«Λιμήν του Πειραιώς» ή απλώς «Λιμήν» (αρχαίοι χρόνοι - τελευταία αρχαιολογική άποψη).
:«Κάνθαρος» ή «Λιμήν Κανθάρου» (
:«Κωφός λιμήν» (μετά τον Πελοποννησιακό πόλεμο - τελευταία αρχαιολογική άποψη).
:«Λιμήν Αθηνών».
«Athenarum portus» την Ρωμαϊκή περίοδο.
:«Λιμήν Λέοντος» ή γνωστότερα «Πόρτο Λεόνε», που είναι & η διεθνής ονομασία του στους ναυτικούς χάρτες. Τον 17ο αιώνα ένα λιοντάρι από μάρμαρο, δέσποζε στην είσοδο του λιμανιού και ήταν το πρώτο πράγμα που έβλεπαν οι ταξιδιώτες όταν έφταναν στο λιμάνι. Στη σύγχρονη εποχή υπάρχει ανακατασκευή από τον γλύπτη Γεώργιο Μέγκουλα. Το πρωτότυπο κλάπηκε από τον [[Φραντσέσκο Μοροζίνι]] (Morozini) και βρίσκεται στη [[Βενετία]].▼
«Porto dei Setine», «Portus de Sithines» ή απλώς «Sithines» κατά τον Μεσαίωνα.
▲:«Λιμήν Λέοντος» ή γνωστότερα «Πόρτο Λεόνε» (Porto Leone), που είναι
:«Πόρτο της Αθήνας» (Μελέτιος).▼
:«Πόρτο Δράκο» (Porto Draco) ή «Πόρτο Δρακόνε» (Porto Dracone) επί Καταλανών, κατ' αντιστοιχία «Εζντέρ λιμάνι» (Λιμάνι του δράκου στην τουρκική γλώσσα) επί Τουρκοκρατίας
▲:«Πόρτο της Αθήνας» (Μελέτιος, 17ος αι.).
==Ετυμολογία==
Γραμμή 93 ⟶ 74 :
[[Αρχείο:Piraeus harbor 3-2004.JPG|240px|thumb|right|Μαρίνα Ζέας στο Πασαλιμάνι Πειραιώς]]
Πολλοί αρχαίοι συγγραφείς προκειμένου να ενισχύσουν το νησιωτικό χαρακτήρα του Πειραιά ετυμολογούν τη λέξη «Πειραιεύς» εκ του «περαιεύς» (με εναλλαγή του ε σε ει). Πειραιεύς σημαίνει ο πορθμεύς (περαιόω = περνώ αντίκρυ), δηλαδή αυτός που αναλαμβάνει διαπόρθμευση από τη Φαληρική ακτή στην απέναντι όχθη της νήσου του Πειραιά. Κατά τους Δραγάτση Ι. και Χατζή Α. το όνομα από προσηγορικό
Κατ΄ άλλους η ονομασία Πειραιεύς παράγεται από το «πέραν» (εις την αντιπέραν) επειδή στην [[Αρχαία Ιστορία|αρχαιότητα]] μεσολαβούσε τόπος ελώδης, (το λεγόμενο «[[αλίπεδον]]»), όπως επίσης λέγονταν ομοίως οι αντιτακτές όχθες π.χ.:
Γραμμή 108 ⟶ 89 :
[[Αρχείο:Hellenic Maritime Museum frontyard.jpg|thumb|200px|Ναυτικό Μουσείο Ελλάδος]]
'''[[Σηράγγιο]] ή Σηραγγείο ή Σπηλιά του Παρασκευά:'''
Το σπήλαιο αυτό λέγεται πως ήταν ιερό, πιθανολογείται ότι ήταν αφιερωμένο στον τοπικό ήρωα Σήραγγο και πως αργότερα χρησιμοποιήθηκε επίσης και ως «Ασκληπιείο» και ως «Πορφυρείο» και ως λουτρώνας (Βαλλανείο), ενώ έχει πολλά υπόγεια διαμερίσματα.
'''[[Σπηλιά Αρετούσας|Σπηλιά της Αρετούσας]]''', στο λόφο της [[Καστέλλα (Πειραιά)|Καστέλλας]].
'''[[Νησίδα Κουμουνδούρου]]''', μεταξύ [[Μικρολίμανο]]υ (πρώην [[Τουρκολίμανο]]υ) και [[Λιμένας Ζέας|λιμένα Ζέας]] (πρώην
'''[[Ναυτικό Μουσείο Ελλάδος]]'''. Το '''Ναυτικό Μουσείο Ελλάδος''' συνολικής επιφάνειας περίπου 1850 τ.μ. βρίσκεται στην περιοχή της [[Φρεαττύδα
'''Αρχαιολογικό Μουσείο Πειραιά:''' Το [[Αρχαιολογικό Μουσείο Πειραιά|Αρχαιολογικό Μουσείο του Πειραιά]] συνολικής επιφάνειας 1394 τ.μ. βρίσκεται στην περιοχή μεταξύ [[Τερψιθέα Πειραιά|Τερψιθέας]] και
'''Μουσείο Ηλεκτρικών Σιδηροδρόμων:''' Το [[Μουσείο Ηλεκτρικών Σιδηροδρόμων]] βρίσκεται εντός του [[Σιδηροδρομικοί Σταθμοί Πειραιά|σιδηροδρομικού σταθμού του Πειραιά]] στο λιμάνι.
Γραμμή 123 ⟶ 104 :
'''Μουσείο Ζωγραφικής και Σκηνογραφίας:''' Το [[Μουσείο Ζωγραφικής και Σκηνογραφίας Πάνου Αραβαντινού]] βρίσκεται εντός του Δημοτικού Θεάτρου.
'''[[Δημοτική Πινακοθήκη Πειραιά]]: '''Στην Πινακοθήκη υπάρχουν σημαντικά έργα των [[Κωνσταντίνος Μαλέας|Μαλέα]], [[Κωνσταντίνος Βολανάκης|Βολανάκη]], [[Νικόλαος Λύτρας|Λύτρα]], Λαζαρή, Βυζαντίου, Γεραλή, Κοκότση κ.ά.,
===Θέατρα===
====Δημοτικό Θέατρο Πειραιά (δήμου Πειραιά)====
[[Αρχείο:Dimotikotheatropeiraia.jpg|thumb|right|180px|Το Δημοτικό Θέατρο του Πειραιά]]
Το [[Δημοτικό Θέατρο Πειραιά]] βρίσκεται στο κέντρο της πόλης και κτίστηκε σε σχέδια του αρχιτέκτονα και καθηγητή του Ε.Μ. Πολυτεχνείου Ιωάννη
====Βεάκειο Θέατρο Πειραιά (
[[Αρχείο:Veakio-2 Piraeus.JPG|thumb|right|180px|Εσωτερική άποψη του Βεάκειου]]
Το Βεάκειο Δημοτικό Θέατρο, πρώην
Το Βεάκειο κατασκευάστηκε και άρχισε να λειτουργεί το 1969 επί δημαρχίας [[Αριστείδης Σκυλίτσης|Αριστείδη-Αλέξανδρου Σκυλίτση]], του παππού του οποίου
====Μενάνδρειο Θέατρο Πειραιά (
Το Μενάνδρειο Δημοτικό Θέατρο (πρώην Δελφινάριο) είναι λυόμενου τύπου
====Άλλα θέατρα====
Μέχρι και τη δεκαετία του 1970 στον Πειραιά λειτουργούσαν επίσης το "Αρχαίο Θέατρο"
===Εκκλησίες===
Γραμμή 167 ⟶ 148 :
*62 Δημόσια Γυμνάσια
*58 Δημόσια Λύκεια
*
Στο Δήμο Πειραιά λειτουργούν:
Γραμμή 194 ⟶ 175 :
*'''[[Γ.Ν.Ο. Άρης Νίκαιας]]'''
*'''[[Όμιλος Ερετών]]'''
*'''[[Α.Ο. Καστέλλας Πειραιά|Α.Ο. Καστέλλας]]'''
==Μεταφορές==
Γραμμή 203 ⟶ 184 :
===Αστικές μεταφορές===
Η πόλη εξυπηρετείται συγκοινωνιακά από [[ΟΑΣΑ|λεωφορεία]], [[ΟΑΣΑ|τρόλεϊ]], τη [[Γραμμή 1 (Μετρό Αθήνας)|γραμμή 1]] του [[Μετρό Αθήνας|μετρό]], τον [[Προαστιακός σιδηρόδρομος Αθήνας|προαστιακό]], το [[τραμ Αθήνας]], το υπεραστικό [[Κοινά Ταμεία Εισπράξεων Λεωφορείων|ΚΤΕΛ]] και μελλοντικά από την επέκταση της [[Γραμμή 3 (Μετρό Αθήνας)|γραμμής 3]] του [[Μετρό Αθήνας|μετρό]].
====ΟΣΕ====
Ο [[σταθμός Πειραιά]] του ΟΣΕ είναι η αφετηρία της [[Σιδηροδρομική γραμμή Πειραιά - Θεσσαλονίκης|γραμμής Πειραιά - Θεσσαλονίκης]] και των γραμμών [[Γραμμή 1 (Προαστιακός Αθήνας)|1]] και [[Γραμμή 2 (Προαστιακός Αθήνας)|2]] του [[Προαστιακός σιδηρόδρομος Αθήνας|Προαστιακού της Αθήνας]], οι οποίες ενώνει τον Πειραιά με
▲Ο [[σταθμός Πειραιά]] του ΟΣΕ είναι η αφετηρία της [[Σιδηροδρομική γραμμή Πειραιά - Θεσσαλονίκης|γραμμής Πειραιά - Θεσσαλονίκης]] και των γραμμών [[Γραμμή 1 (Προαστιακός Αθήνας)|1]] και [[Γραμμή 2 (Προαστιακός Αθήνας)|2]] του [[Προαστιακός σιδηρόδρομος Αθήνας|Προαστιακού της Αθήνας]], οι οποίες ενώνει τον Πειραιά με το [[Διεθνής Αερολιμένας Αθηνών|αεροδρόμιο Αθήνας]] και το [[Κιάτο]] στην [[Πελοπόννησος|Πελοπόννησο]] αντίστοιχα. Διαθέτει μία πλευρική αποβάθρα και δύο αποβάθρες μορφής νησίδας. Στην παλαιότερή του μορφή διέθετε και μηχανοστάσιο, το οποίο σώζεται μέχρι σήμερα.
====Μετρό και Τραμ====
{{main|Σιδηροδρομικοί Σταθμοί Πειραιά}}
Ο σταθμός του μετρό στον Πειραιά,επί της πλατείας Οδησσού, αποτελεί σήμερα τερματικό σταθμό της γραμμής [[Γραμμή 1 (Μετρό Αθήνας)|γραμμή 1]], του [[μετρό Αθήνας|μετρό της Αθήνας]]. Τον Ιούνιο του 2019 προβλέπεται σύνδεση του σταθμού και με τη [[Γραμμή 3 (Μετρό Αθήνας)|γραμμή 3]] του μετρό μέσω της υπό κατασκευή επέκτασης Αγία Μαρίνα - Δημοτικό Θέατρο.▼
▲Ο σταθμός του μετρό στον Πειραιά, επί της πλατείας Οδησσού, αποτελεί σήμερα τερματικό σταθμό της γραμμής [[Γραμμή 1 (Μετρό Αθήνας)|γραμμή 1]], του [[μετρό Αθήνας|μετρό της Αθήνας]]. Τον Ιούνιο του 2019 προβλέπεται σύνδεση του σταθμού και με τη [[Γραμμή 3 (Μετρό Αθήνας)|γραμμή 3]] του μετρό μέσω της υπό κατασκευή επέκτασης Αγία Μαρίνα - Δημοτικό Θέατρο.
Υπό κατασκευή βρίσκεται επίσης και η επέκταση του [[τραμ Αθήνας|τραμ της Αθήνας]] προς τον Πειραιά από την άνοιξη του 2013. Η σχετική σύμβαση υπογράφτηκε στις 14 Ιανουαρίου 2013 ανάμεσα στην Αττικό Μετρό Α.Ε. και την ανάδοχο εταιρεία Θεμέλη Α.Ε. και είχε ύψος 61,5 εκ. ευρώ. Το έργο αναμένεται να ολοκληρωθεί μέσα στο 2016.<ref name=AM_tram>{{cite web|title=Κατασκευή Επεκτάσεων ΤΡΑΜ|url=http://www.ametro.gr/page/default.asp?la=1&id=4420|publisher=Αττικό Μετρό Α.Ε.|accessdate=14 Oκτωβρίου 2013}}</ref> H γραμμή του τραμ στον Πειραιά θα είναι μονής τροχιάς, δηλαδή τα τραμ θα διέρχονται από κάθε στάση προς μία μόνο κατεύθυνση.<ref name=Tram_Map>{{cite web|title=Έργα Τραμ στον Πειραιά - Α΄ Φάση|url=http://www.ametro.gr/files/imagestram/AM_TRAM_Pieraeus_Map_Nov12_gr_LG.jpg|work=Χάρτης Τραμ|publisher=Αττικό Μετρό Α.Ε.|accessdate=14 Oκτωβρίου 2013}}</ref>▼
▲Υπό κατασκευή βρίσκεται επίσης και η επέκταση του [[τραμ Αθήνας|τραμ
====Λεωφορεία και τρόλεϊ====
Γραμμή 222 ⟶ 202 :
===Οδικές μεταφορές===
Λόγω της γεωμορφολογίας του Πειραιά και τη στενή είσοδο στη χερσόνησο, δεν υπάρχει έντονο εθνικό οδικό δίκτυο. 2 κύριες οδικές αρτηρίες συνδέουν την πόλη με τις υπόλοιπες περιοχές της Αττικής: Η οδός [[Οδός Πειραιώς|Πειραιώς]] και ο Κόμβος [[Λεωφόρος Ποσειδώνος|Λεωφόρου Ποσειδώνος]] / Αυτοκινητοδρόμου ΠΑΘΕ. Ο [[αυτοκινητόδρομος ΠΑΘΕ]] (Πειραιώς - Αθηνών - Θεσσαλονίκης - Ευζώνων). Ξεκινάει από τα σύνορα του Πειραιά με το [[Παλαιό Φάληρο]], κατευθύνεται προς την Αθήνα και αργότερα προς τη [[Λαμία]] και τη [[Θεσσαλονίκη]].
Γραμμή 328 ⟶ 307 :
==Πρόσωπα==
*[[Πέτρος Ομηρίδης Σκυλίτσης]] (
*[[Ιωάννης Α. Μιαούλης]] (
*[[Αλέξανδρος Πάλλης]] (
*[[Θεόδωρος Βελλιανίτης]] (
*[[Αθανάσιος Ν. Μιαούλης]] (
*[[Ευάγγελος Δαμάσκος (ηθοποιός)|Ευάγγελος Δαμάσκος]] (
*[[Μιχαήλ Ρινόπουλος]] (
*[[Αλέξανδρος Χριστόφης]] (
*[[Αιμίλιος Βεάκης]] (
*[[Δημήτρης Πικιώνης]] (
*[[Μιχάλης Οικονόμου (ζωγράφος)|Μιχάλης Οικονόμου]] (
*[[Ευάγγελος Παπανούτσος]] (
*[[Γιάννης Ανδριανόπουλος]] (
*[[Γεώργιος Ανδριανόπουλος]] (
*[[Ματθαίος Παπαθεοδούλου]] (
*[[Φίλιππος Κουράντης]] (
*[[Ντίνος Ανδριανόπουλος]] (
*[[Μιχάλης Λεκκός]] (
*[[Εμμανουήλ Κριαράς]] (
*[[Αριστείδης Σκυλίτσης]] (
*[[Βασίλης Ανδριανόπουλος]] (
*[[Γιάννης Τσαρούχης]] (
*[[Βαγγέλης Χέλμης]] (
*[[Λεωνίδας Ανδριανόπουλος]] (
*[[Γιάννης Χέλμης]] (
*[[Σπύρος Κοντούλης]] (
*[[Δέσπω Διαμαντίδου]] (
*[[Μάριος Πλωρίτης]] (
*[[Διονύσης Μινάρδος]] (
*[[Γιάννης Παπασπύρου]] (
*[[Νίκος Ζαχαρίου]] (
*[[Νίκος Βασταρδής]] (
*[[Αλέξης Πάρνης]] (
*[[Θανάσης Βέγγος]] (
*[[Ανδρέας Μουράτης]] (
*[[Νίκος Λεκατσάς]] (
*[[Ιωάννης Ρωμανίδης]] (
*[[Στάθης Μανταλόζης]] (
*[[Αρχιεπίσκοπος Τιράνων Αναστάσιος]] (
*[[Γέροντας Νεκτάριος Βιτάλης]] (
*[[Κώστας Μουρσελάς]] (
*[[Μέλπω Ζαρόκωστα]] (
*Κωστούλα Μητροπούλου (
*[[Δημήτρης Παπαμιχαήλ]] (
*Μίμης Κουγιουμτζής (
*[[Ανδρέας Μπάρκουλης]] (
*[[Κωνσταντίνος Σημίτης]] (
*[[Γιάννης Καλαμίτσης]] (
*[[Μάρθα Καραγιάννη]] (
*[[Έλλη Φωτίου]] (
*[[Τόλης Βοσκόπουλος]] (
*[[Δούκισσα (τραγουδίστρια)|Δούκισσα]] (
*Τόνια Μαρκετάκη (
*Σωτήρης Παπαπολίτης (
*Κώστας Καστανάς (
*[[Γιώργης Μασσαβέτας]] (
*[[Ανδρέας Ανδριανόπουλος]] (
*[[Στέλιος Βαμβακάρης]] (
*[[Γιώργος Χρονάς]] (
*[[Γιώργος Νταλάρας]] (
*[[Μαλβίνα Κάραλη]] (
*[[Γιάννης Κυράστας]] (
*[[Τάκης Σπετσιώτης]] (
*[[Σπύρος Παπαδόπουλος]] (
*[[Ελευθερία Αρβανιτάκη]] (
*[[Γιώργος Κιμούλης]] (
*Παντελής Θαλασσινός (
*Πέτρος Μαντούβαλος (
*[[Λουκία Ρικάκη]] (
*Μάκης Δελαπόρτας (
*[[Παναγιώτης Φασούλας]] (
*Λένα Αλκαίου (
*[[Μαντώ]] (
*[[Υρώ Λούπη]] (
*[[Γρηγόρης Γεωργάτος]] (
*Γεωργία Δρόσου, πρώτη αναπληρωματική Σταρ Ελλάς και δεύτερη Μις Ιντερνάσιοναλ 1992
*Σάσα Μανέτα, τηλεπαρουσιάστρια, στιχουργός
|