Πουέρτο Ρίκο: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
μ +κάτοικος αρμοστής |
μ ενημ. οικον. και ρεφ |
||
Γραμμή 38:
| εκτίμηση_πληθυσμού = 3.195.153<ref name=stats>[https://www.census.gov/programs-surveys/popest/data/tables.html Επίσημη εκτίμηση]</ref>
| χρονιά_εκτίμησης_πληθυσμού = 2018
| χρονιά_ΑΕΠ =
| ΑΕΠ =
| θέση_ΑΕΠ =
| ΑΕΠ_κατακεφαλή =
| θέση_ΑΕΠ_κατά_κεφαλή =
| χρονιά_ΑΕΠ_Ον =
| ΑΕΠ_Ον =
| θέση_ΑΕΠ_Ον =
| ΑΕΠ_κατακεφαλή_Ον =
| θέση_ΑΕΠ_κατά_κεφαλή_Ον =
| HDI_έτος = 2015
| HDI = {{increase}} 0,845 <ref>[https://ceterisparibusuprm.org/human-development-index-trends-and-inequality-in-puerto-rico-2010-2015-by-ricardo-r-fuentes-ramirez/ "Human Development Index Trends and Inequality in Puerto Rico 2010-2015"] Fuentes-Ramírez, Ricardo R. (2017). Ceteris Paribus: Journal of Socio-Economic Research. 7. Ανάκτηση 8 Ιανουαρίου 2018</ref>
| HDI_κατάταξη = 40
| HDI_κατηγορία = <span style="color:#009900;">πολύ υψηλός</span>
| νόμισμα = [[Δολάριο ΗΠΑ]]
Γραμμή 64:
}}
Το '''Πουέρτο Ρίκο''' ([[Αγγλική γλώσσα|αγγλικά]]: "''Commonwealth of Puerto Rico''", [[Ισπανική γλώσσα|ισπανικά]]: "''Estado Libre Asociado de Puerto Rico''") ή αλλιώς '''Πόρτο Ρίκο''', είναι νησί της [[Κεντρική Αμερική|Κεντρικής Αμερικής]] στον [[Ατλαντικός Ωκεανός|Ατλαντικό ωκεανό]]. Πρόκειται για το μικρότερο και ανατολικότερο από τα νησιά των [[Μεγάλες Αντίλλες|Μεγάλων Αντιλλών]]. Έχει έκταση 9.104 [[Τετραγωνικό χιλιόμετρο|τ. χλμ.]] και πληθυσμό 3.195.153 κατοίκους<ref name=stats/> το 2018 και αποτελεί υπερπόντια κτήση των [[ΗΠΑ]]. Από το
== Γεωγραφία ==
Γραμμή 94:
== Πολιτική Εξέταση ==
Το Πουέρτο Ρίκο είναι πυκνοκατοικημένη περιοχή. Τα 2/3 του πληθυσμού είναι [[Ισπανία|ισπανικής]] και λοιπής [[Ευρώπη|ευρωπαϊκής]] καταγωγής και το υπόλοιπο 1/3 αποτελείται από [[Αφρική|αφρικανικής]] καταγωγής κατοίκους και [[Μιγάς|μιγάδες]]. Οι κάτοικοι, όσον αφορά τον τρόπο ζωής τους, είναι επηρεασμένοι από την ισπανική κατοχή και διατηρούν πολλά από τα λατινοαμερικανικά έθιμα. Επίσημη γλώσσα είναι η [[ισπανική γλώσσα|ισπανική]], παρόλο που και η [[αγγλική γλώσσα|αγγλική]] χρησιμοποιείται ευρέως και για διοικητικούς σκοπούς.<ref>Pueblo v. Tribunal Superior, 92 D.P.R. 596 (1965). Translation taken from the English text, 92 P.R.R. 580 (1965), pp. 588–89. See also Lopez-Baralt Negron, ''Pueblo v. Tribunal Superior: Español: Idioma del proceso judicial'', 36, Revista Jurídica de la Universidad de Puerto Rico. 396 (1967), and Vientos-Gaston, ''Informe del Procurador General sobre el idioma'', 36 Revista del Colegio de Abogados de PuertO Rico. (P.R.) 843 (1975).</ref> Το μεγαλύτερο ποσοστό των κατοίκων είναι [[Χριστιανισμός|χριστιανοί]] ([[Καθολική εκκλησία|καθολικοί]]).
[[Αρχείο:Calle del Cristo, San Juan 01.jpg|thumb|Σαν Χουάν]]
Πρωτεύουσα του Πουέρτο Ρίκο είναι το [[Σαν Χουάν]] (421.958 κάτοικοι). Άλλες μεγάλες πόλεις είναι η [[Μπαγιαμόν]] (220.262 κατ.) στο βόρειο τμήμα του νησιού, η [[Πόνσε]] (187.749 κατ.) στο νότιο τμήμα, η [[Κάγουας]] (133.447 κάτ.) στο κεντροδυτικό, η [[Μαγιαγουές]] (100.371 κατ.), σημαντικό λιμάνι των δυτικών ακτών του Πουέρτο Ρίκο, κ.ά.
== Πολιτική ==
Γραμμή 116:
Τον 17ο και τον 18ο αι. έγιναν πολλές προσπάθειες κατάληψης του νησιού, που ήταν σημαντική στρατιωτική βάση, άλλοτε από τους [[Ολλανδία|Ολλανδούς]] και άλλοτε από τους [[Αγγλία|Βρετανούς]], χωρίς όμως αποτέλεσμα. Οι προστριβές με τη [[μητρόπολη (αστική γεωγραφία)|μητρόπολη]] άρχισαν τον 19ο αι., με αποκορύφωμα την απόπειρα εξέγερσης του 1867, η οποία όμως απέτυχε. Το 1897, η [[Ισπανία]] αναγνώρισε την αυτονομία του νησιού, το οποίο καταλήφθηκε το 1898 από τις [[ΗΠΑ,]] κατά τη διάρκεια του Αμερικανοϊσπανικού πολέμου.
Με τη συνθήκη του Παρισιού (1898), το Πουέρτο Ρίκο παραχωρήθηκε στις [[ΗΠΑ]], οι οποίες μετονόμασαν το νησί σε ''Porto Rico'' <ref>{{cite web |title=Treaty of Peace Between the United States and Spain; December 10, 1898 |url=http://avalon.law.yale.edu/19th_century/sp1898.asp |website=The Avalon Project |publisher=[[Yale Law School]] |accessdate=27 Ιουλίου 2016}}</ref> , διόρισαν στρατιωτικό διοικητή και εκτελεστικό συμβούλιο (1900).
Το 1918, μεγάλος [[σεισμός]] έπληξε το νησί και προκάλεσε δεκάδες θυμάτων, όπως επίσης και εκτεταμένες υλικές καταστροφές, ιδίως στο δυτικό τμήμα του και το λιμάνι του [[Μαγιαγουές]]. Κατά τη διάρκεια του [[ΒΠΠ|Β' Παγκόσμιου Πολέμου]], το Πουέρτο Ρίκο ήταν σημαντική αεροπορική και ναυτική βάση των [[ΗΠΑ]], καθώς εξασφάλιζε την προστασία της [[διώρυγα του Παναμά|διώρυγας του Παναμά]]. Το 1948 αποδόθηκε στους κατοίκους του Πουέρτο Ρίκο το δικαίωμα να εκλέγουν μόνοι τους τον κυβερνήτη και τα μέλη της βουλής και της γερουσίας. Πρώτος κυβερνήτης του νησιού εκλέγεται ο [[Λουίς Μουνιόζ Μαρίν]], αρχικά ένθερμος οπαδός της ανεξαρτησίας του νησιού και ηγέτης του Λαϊκού Δημοκρατικού Κόμματος. Οι προσπάθειές του για διεύρυνση της αυτονομίας του Πουέρτο Ρίκο καρποφόρησαν με την παραχώρηση από τις ΗΠΑ του σημερινού καθεστώτος, το οποίο τέθηκε σε ισχύ το 1952, μαζί με το σημερινό σύνταγμα του Πουέρτο Ρίκο. Το 1967 πραγματοποιήθηκε δημοψήφισμα, με το οποίο οι Πορτορικανοί ψήφισαν κατά 60% υπέρ της διατήρησης της κατάστασης σύνδεσης με τις ΗΠΑ.
Παρά τις προσπάθειες ορισμένων κυβερνητών, όπως του [[Πέδρο Ροσελό]] που άσκησε τα καθήκοντά έως το 200], για αλλαγή του καθεστώτος σύνδεσης του Πουέρτο Ρίκο με τις ΗΠΑ, η πλειοψηφία συνέχισε να επιθυμεί το ήδη υπάρχον καθεστώς. Τις δεκαετίες [[δεκαετία 1970|1970]] και [[δεκαετία 1980|1980]] κορύφωσε τις επιθετικές του ενέργειες ο παράνομος στρατός των Ενόπλων Δυνάμεων της Εθνικής Απελευθέρωσης, που δρούσε με βάση την πορτορικανική κοινότητα των ΗΠΑ. Το
Η χρονιά του 1998 σημαδεύτηκε για το νησί από τις καταστροφικές συνέπειες που προκάλεσε ο τυφώνας Τζορτζ. Κατά τις εκλογές του 2000, η πρώτη γυναίκα κυβερνήτης του Πουέρτο Ρίκο, [[Σίλα Μαρία Καλδερόν]], δεσμεύτηκε ότι θα διατηρηθεί το καθεστώς που προϋπήρχε.
| |||