Σένετ: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
User289312 (συζήτηση | συνεισφορές)
σύνδεσμος για: Φαγεντιανή (αιγυπτιακή)
Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας
Γραμμή 1:
[[Αρχείο:Maler der Grabkammer der Nefertari 003.jpg|μικρογραφία|266x266εσ|<small>Ζωγραφική απεικόνιση της [[Νεφερτάρι]] (1295 – 1255 π.Χ.), συζύγου του Βασιλιά [[Ραμσής Β΄|Ραμσή ΙΙ]], από τον ταφικό της θάλαμο ([[Κοιλάδα των Βασιλισσών|QV66]]). Εδώ η Νεφερτάρι ασχολείται με κάποιο επιτραπέζιο παιχνίδι που μοιάζει με Σένετ.</small>   ]]
Το '''Σένετ''' (ή '''Σένατ'''<ref>{{Cite web|url=https://web.archive.org/web/20031205225710/http://www.astralcastle.com/games/index.htm|title=Astral Castle. A History of Board Games|last=|first=|ημερομηνία=|website=|publisher=|archiveurl=|archivedate=|accessdate=}}</ref>) είναι ένα [[επιτραπέζιο παιχνίδι]] που κατάγεται από την [[Αρχαία Αίγυπτος|αρχαία Αίγυπτο]]. Οι πρωτότυποι κανόνες του παιχνιδιού αποτελούν ένα ζήτημα γύρω από το οποίο γίνονται πολλές εικασίες. Το παλαιότερο [[Ιερογλυφικά|ιερογλυφικό]] σύμβολο που μοιάζει με το παιχνίδι Σένετ χρονολογείται γύρω στο 3100 π.Χ.<ref name=":0">[https://www.academia.edu/8169696/In_Search_of_the_Meaning_of_Senet In Search of the Meaning of Senet] at the [[:en:Wayback_Machine|Wayback Machine]] by Peter A. Piccione</ref> Η πλήρης ονομασία του παιχνιδιού στα αιγυπτιακά έχει θεωρηθεί ότι είναι "''zn.t n.t ḥˁb"'', που σημαίνει “''δίοδος, ταξίδι, πύλη''”.<ref name=":1">{{Cite book|title=The Historical Development of the Game of Senet and its Significance for Ancient Egyptian Religion.|first=Peter|last=Piccione|isbn=|year=1990|location=Chicago: Unpublished PhD Dissertation, University of Chicago|page=}}</ref>
 
== Ιστορία ==
[[Αρχείο:Gaming Board Inscribed for Amenhotep III with Separate Sliding Drawer, ca. 1390-1353 B.C.E.,49.56a-b.jpg|μικρογραφία|268x268εσ|<small>Παιχνίδι Σένετ με επιγραφή από επιχρυσωμένη βαφή που αναφέρει τον [[Αμένωφις Γ΄|Aμενχοτέπ III]] (περ. 1390 - 1353 π.Χ.).</small>]]
Το Σένετ είναι ένα από τα αρχαιότερα γνωστά επιτραπέζια παιχνίδια. Στην Αίγυπτο, σε ταφές της [[Πρώτη δυναστεία Φαραώ της Αιγύπτου|1ης Δυναστείας]], έχουν βρεθεί αποσπασματικά σωζόμενες “βάσεις” που μπορούν να ταυτιστούν με Σένετ<ref name=":0" /> (περ. 3100 π.Χ.). Ένα ιερογλυφικό σημείο που μοιάζει με βάση παιχνιδιού Σένετ εμφανίζεται στον τάφο του [[Merknera|Mερκνερά]] (''Merknera'', 3300 – 2700 π.Χ.).<ref>''Pivotto, Carlos; et al. "Detection of Negotiation Profile and Guidance to more Collaborative Approaches through Negotiation Games" (PDF).'' </ref> Η πρώτη σαφής και αδιαμφισβήτητη ζωγραφική απεικόνιση αυτού του αρχαίου παιχνιδιού εντοπίζεται σε τάφο της [[Τρίτη δυναστεία Φαραώ|3<sup>ης</sup> Δυναστείας]], ο οποίος ανήκει στον [[Χέσυ-Ρε]] (περ. 2686 – 2613 π.Χ.). Άνθρωποι απεικονίζονται να παίζουν Σένετ σε μία ζωγραφική παράσταση στον τάφο του (ή της;) Rashepes, όπως επίσης και σε άλλους τάφους της [[Πέμπτη δυναστεία Φαραώ|5<sup>ης</sup>]] και της [[Έκτη δυναστεία Φαραώ|6<sup>ης</sup> Δυναστείας]] (περ. 2500 π.Χ.).<ref>''Metha Melissa Wijoyono; Alvin Raditya (10 July 2014). [http://publication.petra.ac.id/index.php/dkv/article/view/2021 "Perancangan Permainan Media Edukasi Sebagai Pembelajaran Cara Melindungi Diri Dalam Menghadapi Bencana Alam Bagi Anak Usia 7–12 Tahun"]. Jurnal DKV Adiwarna (in Indonesian). '''1''' (4): 12.'' </ref> Τα παλαιότερα άθικτα "κιβώτια" (''βάσεις'') Σένετ χρονολογούνται στο [[Μέσο βασίλειο (αρχαία Αίγυπτος)|Μέσο Βασίλειο]], αλλά διάφορες ζωγραφικές διακοσμήσεις που σώζονται σε μνημεία της 5<sup>ης</sup> και της 6<sup>ης</sup> Δυναστείας, μπορούν να χρονολογηθούν νωρίτερα, δηλαδή στην περίοδο του [[Παλαιό βασίλειο (αρχαία Αίγυπτος)|Παλαιού Βασιλείου]].<ref name=":1" />
 
Στο [[Νέο βασίλειο (αρχαία Αίγυπτος)|Νέο Βασίλειο]] της Αιγύπτου (1550 – 1077 π.Χ.) – εάν όχι νωρίτερα – υπήρχε η αντίληψη ότι το Σένετ αντιπροσωπεύει το ταξίδι του ''"[[Έννοια της ψυχής στην αρχαία Αίγυπτο|κα]]"'' στη μεταθανάτια ζωή. Ο συσχετισμός αυτός πραγματοποιήθηκε στο λεγόμενο "Κείμενο του Μεγάλου Παιχνιδιού", το οποίο εμφανίζεται σε διάφορους παπύρους. Η σύνδεση του παιχνιδιού με το "''κα"'' έγινε επίσης για το λόγο ότι τα ίδια τα παιχνίδια Σένετ φέρουν επάνω τους σύμβολα τα οποία σχετίζονται με τις θρησκευτικές πεποιθήσεις των αρχαίων Αιγυπτίων. Το παιχνίδι Σένετ αναφέρεται επίσης στο κεφάλαιο XVII του [[Αιγυπτιακή Βίβλος των Νεκρών|Βιβλίου των Νεκρών]].<ref>''"[http://egyptian-gods.org/egyptian-symbols-senet/ Egyptian Symbols: Senet]".'' </ref>
[[Αρχείο:Spool-Shaped Game Pieces from Neferkhawet's Tomb MET LC-35 3 2 EGDP025818.jpg|μικρογραφία|<small>Πιόνια Σένετ από [[Φαγεντιανή (αιγυπτιακή)|φαγεντιανή]], που προέρχονται από τα [[Τάφος του Neferkhawet στις Θήβες Αιγύπτου|ταφικό θάλαμο του Neferkhawet]].</small>]]
Το Σένετ υπήρξε ένα δημοφιλές παιχνίδι και στην ευρύτερη γεωγραφική περιοχή, εκτός Αιγύπτου, και είναι πιθανό ότι οι εμπορικές σχέσεις που είχαν οι αρχαίοι Αιγύπτιοι με τους γειτονικούς τους πολιτισμούς να συνέβαλαν στη διάδοση του παιχνιδιού στις περιοχές αυτές.<ref name=":2">''Crist, Walter; et al. (2016). "Facilitating Interaction: Board Games as Social Lubricants in the Ancient Near East". Oxford Journal of Archaeology. '''35''' (2): 179–196. [https://onlinelibrary.wiley.com/doi/abs/10.1111/ojoa.12084 doi:10.1111/ojoa.12084].'' </ref> Παιχνίδια Σένετ έχουν βρεθεί στην περιοχή της [[Λεβάντες|Συροπαλαιστίνης]], σε θέσεις όπως το [[:en:Tel_Arad|Arad]]<ref>''Sebbane, Michael (2001). "Board Games from Canaan in the Early and Intermediate Bronze Ages and the Origin of the Egyptian Senet Game". Tel Aviv. '''28''' (2): 213–30. [[Digital Object Identifier|doi]]:[[Digital Object Identifier|10.1179/tav.2001.2001.2.213]].'' </ref> και η [[Βύβλος]], καθώς και στον ελλαδικό χώρο στην [[Κύπρος|Κύπρο]]<ref>''Swiny, Stuart (1986). The Kent State Expedition to Episkopi-Phaneromeni. Nicosia: Paul Astroms Forlag.'' </ref>. Στην [[Ιστορία της Κύπρου|Κύπρο]] έχουν σωθεί πολλά παιχνίδια Σένετ κατασκευασμένα, σύμφωνα με το τοπικό έθιμο, από λίθο, τα οποία φαίνεται ότι είναι περισσότερα στον αριθμό από αυτά που βρέθηκαν στην [[Αίγυπτος|Αίγυπτο]].<ref>''Crist, Walter; et al. (2016). Ancient Egyptians at Play: Board Games across Borders. Bloomsbury. [[Διεθνής πρότυπος αριθμός βιβλίου|ISBN]] [https://books.google.gr/books?id=C6IfrgEACAAJ&dq=isbn:9781474221177&hl=el&sa=X&ved=0ahUKEwiEs5C1s4TiAhUOJ1AKHfHMDV8Q6AEIJzAA 978-1-4742-2117-7.]''</ref>
 
== Περιγραφή εξοπλισμού του Σένετ ==
Στη βάση του παιχνιδιού Σένετ υπήρχε ένα πλέγμα τριάντα τετραγώνων διευθετημένα ανά δέκα σε τρεις παράλληλες σειρές. Σε κάθε Σένετ χρησιμοποιούνταν δύο ομάδες πιονιών (με τουλάχιστον πέντε πιόνια η καθεμιά τους). Παρόλο που οι λεπτομέρειες των κανόνων του πρωτότυπου παιχνιδιού αποτελούν αντικείμενο εικασιών, οι μελετητές της ιστορίας του Σένετ, Timothy Kendall και [[:en:Robert_Charles_Bell|R. C. Bell]], δημιούργησαν δικές τους αναπαραστάσεις του παιχνιδιού.<ref>''Soubeyrand, Catherine. "[http://www.gamecabinet.com/history/Senet.html The Game of Senet]".'' </ref> Οι ανακατασκευές του Σένετ βασίζονται σε κανόνες του παιχνιδιού που είναι γνωστοί μέσα από μικρά αποσπάσματα γραπτών πηγών τα οποία καλύπτουν χρονικά μία περίοδο μεγαλύτερη των χιλίων ετών. Στη διάρκεια μίας χιλιετίας οι κανόνες του παιχνιδιού πιθανώς να έχουν αλλάξει και συνεπώς είναι μάλλον απίθανο αυτοί οι κανόνες (στους οποίους βασίζονται οι σύγχρονες αναπαραστάσεις του Σένετ) να αντικατοπτρίζουν το πραγματικό, γνήσιο αρχαίο αιγυπτιακό παιχνίδι Σένετ.<ref name=":2" /> Οι κανόνες αυτοί, όπως παρουσιάζονται στις αναπαραστάσεις των επιστημόνων που ασχολούνται με την ιστορία του Σένετ, έχουν σήμερα υιοθετηθεί από εμπόρους παιχνιδιών που κατασκευάζουν τα σύγχρονα παιχνίδια Σένετ.
[[Αρχείο:Royal game of Ur,at the British Museum.jpg|μικρογραφία|<small>Ένα από τα πέντε [[:en:Royal_Game_of_Ur|Βασιλικά Επιτραπέζια Παιχνίδια της Ουρ]] (περ. 2500 π.Χ.) τα οποία βρέθηκαν από</small> <small>τον [[:en:Leonard_Woolley|Sir Leonard Woolley]], στο [[:en:Royal_Cemetery_at_Ur|Βασιλικό Νεκροταφείο της Ουρ]].</small>]]
Στο [[Πανεπιστήμιο της Κοπεγχάγης]] στη Δανία, σε μία παρουσίαση των επιστημονικών μελετών που έχουν πραγματοποιηθεί για τα επιτραπέζια παιχνίδια (''Board Games Studies Colloquium XX''), o [[:en:Espen_Aarseth|Espen Aarseth]] έθεσε το ερώτημα εάν το αρχαίο αιγυπτιακό παιχνίδι Σένετ υπάρχει ακόμα, δεδομένου ότι οι γνήσιοι κανόνες του είναι άγνωστοι.<ref>[https://bgs20.tors.ku.dk/program/session-3-games-beyond-play/ Aarseth, E. (2017) "Does Senet Still Exist? The Ontology of a Game without Rules". Presentation to XX Board Game Studies Colloquium: Models, Metaphors, Meanings. University of Copenhagen. May 17–20 2017].
 
<br /></ref> Ο [[:en:Alexander_de_Voogt|Alexander de Voogt]] του [[Αμερικανικό Μουσείο Φυσικής Ιστορίας|Αμερικανικού Μουσείου Φυσικής Ιστορίας]] απάντησε στο θέμα αυτό τονίζοντας ότι τα παιχνίδια δεν είχαν σταθερούς κανόνες, αλλά, αντιθέτως, οι κανόνες ποίκιλαν από τόπο σε τόπο και με το πέρασμα του χρόνου. Πέραν τούτου, ακόμη και σήμερα, πολλοί άνθρωποι που παίζουν κάποιο παιχνίδι, δεν ακολουθούν (ή μερικές φορές ούτε καν γνωρίζουν) τους "''επίσημους κανόνες''" του παιχνιδιού.
 
Ο ιστορικός των παιχνιδιών [[:en:Eddie_Duggan|Eddie Duggan]] ([[:en:University_of_Suffolk|Πανεπιστήμιο του Suffolk]]), κατά τη διδασκαλία του μαθήματος το οποίο αναφέρεται στα αρχαία παιχνίδια, παρουσιάζει περιληπτικά την ιδεολογία που συνδεόταν με το αρχαίο αιγυπτιακό παιχνίδι Σένετ (κάνοντας παράλληλα μία επισκόπηση του λεγόμενου "[[:en:Royal_Game_of_Ur|Βασιλικού Παιχνιδιού της Ουρ]]"), ενώ παραθέτει επίσης τη δική του άποψη σχετικά με το ποιοι ήταν οι πιθανοί κανόνες του παιχνιδιού Σένετ.<ref>[https://www.academia.edu/6779026/Ancient_Board_Games_1_The_Royal_Game_of_Ur_and_Senet_Revision_C_2015_ Duggan. E. (2015) Ancient Board Games 1. The Royal Game of Ur and Senet (Revision C, 2015).]
 
<br /></ref>
Γραμμή 25:
* [[Μέχεν, επιτραπέζιο παιχνίδι|Μέχεν]], ένα ακόμη αρχαίο αιγυπτιακό επιτραπέζιο παιχνίδι
*[[Παιχνίδια στην αρχαία Ελλάδα|Παιχνίδια στην Αρχαία Ελλάδα]]: Κουδουνίστρα, Τυφλόμυγα, Μπάλα, Μπίλιες, Πεντόβολα, Σβούρα και άλλα.
* [[:en:Patolli|Patolli]], ένα παιχνίδι των Προκολομβιανών πολιτισμών της Κεντρικής Αμερικής.
* [[:en:Tâb|Tâb]], ένα παιχνίδι της Μέσης Ανατολής, που μερικές φορές συγχέεται με το αιγυπτιακό Σένετ.
 
== Βιβλιογραφία ==
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/wiki/Σένετ"