Έδεσσα: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
μΧωρίς σύνοψη επεξεργασίας |
|||
Γραμμή 104:
[[Αρχείο:20160518 105 edessa site.jpg|μικρογραφία|Πολλές παρεμβάσεις στην πόλη έχουν χρηματοδοτηθεί από το ΕΣΠΑ, όπως η συγκεκριμένη.]]
Στις αρχές του 2000, τα παλιά εργοστάσια της Έδεσσας έχουν γκρεμιστεί ([[Νηματουργείο Γρηγόριος Τσίτσης Α.Ε.|Τσίτση]]) ή έχουν μεταβληθεί σε χώρους εστίασης ([[Κανναβουργείο Έδεσσας|Κανναβουργείο]]), επίσης χώροι πολιτισμού και διασκέδασης μπορούν να σας προσφέρουν ποικίλα μέρη στην πόλη. Οι μικρές μονοκατοικίες με τους ανθισμένους κήπους δίπλα στα ποταμάκια έχουν δώσει τη θέση τους σε πενταόροφες πολυκατοικίες.
Ωστόσο, η πόλη διατηρεί ακόμη γωνιές πρασίνου, με σημαντικά πάρκα μέσα στο κέντρο, και διασχίζεται πάντα από μικρά ποταμάκια που της προσδίδουν ένα ιδιαίτερο χρώμα. Παρ΄ όλα αυτά όμως η αναλογία τ.μ. πράσινου ανά κάτοικο βρίσκεται στο 7,6 σύμφωνα με τη μελέτη που εκπονήθηκε από την ομάδα του καθηγητή της Αρχιτεκτονικής Τοπίου Γιάννη Τσαλικίδη το 2006, για λογαριασμό του [[Δήμος Έδεσσας|Δήμου Έδεσσας]], τη στιγμή που σύμφωνα με τον "Ευρωπαϊκό Οργανισμό Περιβάλλοντος" το κατώτερο όριο μιας βιώσιμης πόλης είναι τα 10 τ.μ. πράσινου ανά κάτοικο. Το 2006 η τσιμεντοποίηση του πάρκου της πλατείας 25ης Μαρτίου με σκοπό την εκεί ανέγερση Μουσείου, παρ΄ ότι είχε προεπιλεγεί άλλος χώρος στην παραδοσιακή συνοικία "Βαρόσι", ακυρώθηκε μετά από κινητοποιήσεις ενεργών πολιτών της Έδεσσας. Την περίοδο 2004-2007 ανακατασκευάστηκε και η σιδηροδρομική γραμμή στο τμήμα Θεσσαλονίκης-Έδεσσας-Φλώρινας. Το 2006 η "Πρωτοβουλία Πολιτών για το Οδικό και Σιδηροδρομικό Δίκτυο" διεκδικεί την αναβάθμιση του οδικού δικτύου Θεσσαλονίκης-Έδεσσας στο τμήμα από τη Χαλκηδόνα ως τα όρια του νομού Πέλλας με το νομό Φλώρινας καθώς και την παράκαμψη της Έδεσσας ενώ παράλληλα τίθεται για πρώτη φορά το αίτημα της σιδηροδρομικής σύνδεσης Θεσσαλονίκης-Έδεσσας και Αριδαίας μέσω Γιαννιτσών. Την περίοδο 2007-2011 μετά από ποικιλόμορφες δράσεις της "Πρωτοβουλίας Πολιτών για το Σιδηροδρομικό Δίκτυο του νομού Πέλλας" το παραπάνω αίτημα γίνεται αποδεκτό από το σύνολο σχεδόν των κατοίκων του Νομού Πέλλας με αποτέλεσμα την ένταξή του στην "Προκαταρκτική Μελέτη Σκοπιμότητας Ανάπτυξης Προαστιακού Περιφερειακού Σιδηρόδρομου Θεσσαλονίκης".
Γραμμή 113:
===Βιομηχανική ανάπτυξη===
Στα τέλη του 19ου αιώνα, αρχίζει να χρησιμοποιείται για πρώτη φορά συστηματικά το μεγάλο συγκριτικό πλεονέκτημα της πόλης, οι άφθονες υδατοπτώσεις. Στο «φρύδι» του βράχου κτίζονται εργοστάσια, τα οποία αξιοποιούν τη δωρεάν πηγή ενέργειας και φέρνουν οικονομική άνθηση. Πρώτο [[Νηματουργείο Γρηγόριος Τσίτσης Α.Ε.|εργοστάσιο κλωστοϋφαντουργίας]] ήταν του [[Νηματουργείο Γρηγόριος Τσίτσης Α.Ε.|Τσίτση]] ([[1895]]). Ακολούθησαν η [[Εργοστάσιο ΕΣΤΙΑ Α.Ε|Άνω]] και [[Εργοστάσιο ΕΣΤΙΑ Α.Ε|Κάτω Εστία]], το [[Κανναβουργείο Έδεσσας|Κανναβουργείο]] και το ΣΕΦΕ.ΚΟ Α.Ε.<ref>{{cite web|url=https://www.archaiologia.gr/blog/issue/%CE%B5%CF%81%CE%B3%CE%BF%CF%83%CF%84%CE%AC%CF%83%CE%B9%CE%B1-%CE%BA%CE%BB%CF%89%CF%83%CF%84%CE%BF%CF%8B%CF%86%CE%B1%CE%BD%CF%84%CE%BF%CF%85%CF%81%CE%B3%CE%AF%CE%B1%CF%82-%CF%83%CF%84%CE%B7%CE%BD/|title=Κλωστοϋφαντουργία στην Έδεσσα|publisher=archaiologia.gr}}</ref> Ήδη από τη [[Δεκαετία 1910|δεκαετία του '10]] και ιδιαίτερα κατά την περίοδο του [[Μεσοπόλεμος|Μεσοπολέμου]], η Έδεσσα είχε αποκληθεί "Μάντσεστερ των Βαλκανίων"<ref>{{
Η Έδεσσα ήταν η δεύτερη πόλη στην παραγωγή μεταξιού. Είχε εκκοκιστήρια βάμβακος και εργοστάσια ταπητουργίας που γνώρισαν ιδιαίτερη άνθηση. Τα υδροκίνητα εργοστάσια κλωστοϋφαντουργίας, σε μεγάλη ακμή κατά το μεσοπόλεμο, ιδρύθηκαν ανάμεσα στο 1874 και το 1912 στις πόλεις του Βερμίου και επωφελήθηκαν από την κινητήρια δύναμη του νερού, τα χαμηλά ημερομίσθια και την πλούσια ντόπια παραγωγή πρώτων υλών. Στην Έδεσσα κάθε εργοστάσιο εκμεταλλεύεται και έναν καταρράκτη. Ο μηχανικός εξοπλισμός προέρχεται από την Ευρώπη ενώ η παραγωγή τους καταναλώνεται στην ευρύτατη περιοχή της τότε Ευρωπαϊκής Τουρκίας.
Γραμμή 241:
Το Λαογραφικό και Εθνολογικό Μουσείο<ref>{{Cite web|url=http://edessacity.gr/museum/folkloremuseum/index.htm|title=Λαογραφικό και Εθνολογικό Μουσείο Έδεσσας|last=|first=|date=|website=|publisher=|accessdate=}}</ref> ιδρύθηκε το 1996 με πρωτοβουλία του Δήμου, για την ανάδειξη της καθημερινότητας της πόλης από τα αρχαία χρόνια εώς τα τέλη του Β' Παγκοσμίου Πολέμου. Το μουσείο κρατάει άφθαρτη την καθημερινότητα στα χρόνια εκείνα όπου μπορεί κάποιος να δει τις παραδοσιακές ενδυμασίες και στολές ντόπιων και προσφύγων, πλέον μπορεί ο επισκέπτης να δει σε εικονική πραγματικότητα την αναπαράσταση της πόλης κατά την τουρκοκρατία, την βιομηχανική και οικονομική άνθιση, στα μέσα του Β' Παγκοσμίου Πολέμου και εώς την πλημμύρα του 1979 η οποία αποδείχθηκε καταστροφική για την πόλη. Επίσης μπορεί να δει τα υλικά και προϊόντα που χρησιμοποιούσαν οι τότε κάτοικοι για να καλύψουν τις ανάγκες τους, και επίσης υπάρχουν αρχεία και φωτογραφίες μοναδικής αξίας στο μουσείο από εκείνα τα χρόνια. Στο Μουσείο λειτουργεί καφετέρια με θέα τον κάμπο της Έδεσσας. Το μουσείο στεγάζεται σε πρόσφατο ανακαινισμένο αρχοντικό στην παλιά πόλη "Βαρόσι".
====[[Κανναβουργείο Έδεσσας|Βιομηχανικό Μουσείο Κανναβουργείου]]====
Το [[Κανναβουργείο Έδεσσας]] είναι το μεγαλύτερο εργοστάσιο παραγωγής σχοινιών και σπάγκων στην Ελλάδα και το σημαντικότερο διατηρητέο βιομηχανικό μνημείο του νομού. Ιδρύθηκε το 1908 από τους: Εταιρεία Τότσκα και Σία και άλλους μικρότερους μετόχους. Το 2000 με πρωτοβουλία του Δήμου και ιδιώτη καθιερώνεται ο τίτλος "Βιομηχανικό Μουσείο Κανναβουργείου". Το Μουσείο αποτελείται από την μονάδα παραγωγής όπου ο μηχανολογικός και βιομηχανικός εξοπλισμός παραμένει άφθαρτος στις φθορές του χρόνου και μαρτυρά την καθημερινότητα σε ένα εργοστάσιο της εποχής το οποίο παρήγαγε μετάξι και ύφασμα με την βοήθεια των δωρεάν και άφθονων υδατοπτώσεων των Καταρρακτών που βοηθούσαν στην Υδροκίνηση του εργοστασίου. Ένα μέρος του εργοστασίου είχε μετατραπεί σε εστιατόριο και καφετέρια που πρόσφερε στους επισκέπτες τοπικά και διεθνή εδέσματα. Δυστυχώς ο χώρος είναι προσωρινά σφραγισμένος για λόγους ανωτέρας βίας από το 2014.
====[[Υπαίθριο Μουσείο Νερού Έδεσσας|Υπαίθριο Μουσείο Νερού]]====
[[Αρχείο:Edessa Watermills.jpg|μικρογραφία|Το Υπαίθριο Μουσείο Νερού της πόλης.]]
Μέσα στο πάρκο [[Καταρράκτες Εδέσσης|καταρρακτών]], ο πλακόστρωτος δρόμος οδηγεί στο [[Υπαίθριο Μουσείο Νερού Έδεσσας|Υπαίθριο Μουσείο Νερού]]. Υπάρχουν αναστηλωμένα βιομηχανικά κτίρια, κανάλια με νερό, νερόμυλοι και μηχανές που μαρτυρούν την υδροκίνητη ιστορία της πόλης. Δίπλα στους Καταρράκτες είναι σε λειτουργία από τον Μάιο του 2001 το πρώτο ενυδρείο με ενδημικά ψάρια γλυκού νερού της Ελλάδας. Επίσης για διευκόλυνση πρόσβασης στο [[Κανναβουργείο Έδεσσας|Βιομηχανικό Μουσείο Κανναβουργείου]] υπάρχουν δυο δημοτικοί υπαίθριοι ανελκυστήρες κατά μήκος του βράχου που οδηγούν στο εργοστάσιο.
=====Μύλος της Γεύσης=====
Γραμμή 298:
Η παραδοσιακή συνοικία ''Βαρόσι'', στην οποία σώζονται τα παλαιότερα σπίτια της Έδεσσας (ορισμένα από τις αρχές του 19ου αιώνα). Ολόκληρη η συνοικία έχει κηρυχθεί διατηρητέα, αλλά τα περισσότερα κτίσματα κινδυνεύουν άμεσα με κατάρρευση.Εώς σήμερα πολλές βιοτεχνίες έχουν στεγαστεί σε ανακατασκευασμένα κτήρια.Επίσης η γνωστή οικία "Τσάμη" πλέον στεγάζει χώρο συνεδριάσεων. Κατά την δεκαετία του 1990 αφότου οι περισσότεροι κάτοικοι της παλιάς πόλης (Βαρόσι) είχαν αφήσει τα οικήματα τους για να μείνουν σε πιο ασφαλές μέρος, ο Δήμος αποφασίζει την διεκδίκηση του οικισμού και δημοπρατεί ένα σχέδιο ανάπλασης του οικισμού το οποίο είχε βραβευθεί από την Ευρωπαϊκή Ένωση και ξεκινάει να αποκατασταθεί τις φθορές του χρόνου και να προσπαθεί να γίνει ο οικισμός μέρος του Πάρκου των Καταρρακτών.
====[[Φ.Ο.Ε Έδεσσας|Φ.Ο.Ε. Έδεσσας]]====
Ο [[Φ.Ο.Ε Έδεσσας|Φυσιολατρικός Όμιλος Έδεσσας]] ιδρύθηκε το 1967 με τη μορφή συλλόγου και στεγάζεται ως σήμερα σε ιδιόκτητο κτήριο στο [[Γαβαλιώτισσα|δάσος της Γαβαλιώτισσας]] πλησίον του [[Γαβαλιώτισσα|Αμφιθεάτρου Γαβαλιώτισσας]], όπου κατά την δεκαετία του 1970 το παρόν κτίριο ανακαινίστηκε και επεκτάθηκε για την λειτουργία Τουριστικού Περιπτέρου λόγω της αξιόλογης θέσης του. Από τότε έχει αλλάξει ιδιοκτήτη πολλές φορές με τελευταίο το 2013 όταν και ανέστειλε την λειτουργία του. Κατά την διάρκεια λειτουργίας του στεγάζοταν σε αυτό εστιατόριο, και κέντρο αναψυχής ενώ επίσης μπορούσε να χρησιμοποιηθεί ως χώρος εκδηλώσεων. Επίσης κατά μήκος της Επαρχιακής Οδού Έδεσσας-Αριδαίας όπου υφίσταται ο Σύλλογος έχει τοποθετηθεί ομοίωμα ενός πολεμικό σκάφους τύπου F-16 προς τιμή των Εδεσσαίων πιλότων που προσφέρουν στον στρατό έως σήμερα.<ref>{{Cite web|url=http://www.dimosedessas.gov.gr/club/%CF%86%CF%85%CF%83%CE%B9%CE%BF%CE%BB%CE%B1%CF%84%CF%81%CE%B9%CE%BA%CF%8C%CF%82-%CF%8C%CE%BC%CE%B9%CE%BB%CE%BF%CF%82-%CE%AD%CE%B4%CE%B5%CF%83%CF%83%CE%B1%CF%82-%CF%86%CE%BF%CE%B5|title=Φυσιολατρικός Όμιλος Έδεσσας (Φ.Ο.Ε.)|website=www.dimosedessas.gov.gr|language=el|accessdate=2018-03-31}}</ref><ref>{{Cite web|url=http://pella-news.blogspot.com/2011/10/blog-post_27.html|title=ΣΗΜΕΡΑ Η ΠΡΕΜΙΕΡΑ ΤΟΥ ΝΕΟΥ Φ.Ο.Ε.|website=pella-news.blogspot.gr|accessdate=2018-03-31}}</ref>
====Μικροί Καταρράκτες====
Οι ''Μικροί Καταρράκτες'' βρίσκονται στο κέντρο της πόλης, στο πάρκο "Αγγέλης Γάτσος" όπου παλιά κινούσαν υδρόμιλο. Τα τελευταία χρόνια δίπλα σε αυτούς διοργανώνονται στο πάρκο εκδηλώσεις το καλοκαίρι.
====[[Κανναβουργείο Έδεσσας|Κανναβουργείο]]====
[[Αρχείο:20161127 134239ξ.jpg|μικρογραφία|Όψη του Κανναβουργείου.]]
| |||